خلاصه فیلم زالاوا
«زالاوا» در دهه پنجاه خورشیدی می گذرد و راوی اتفاقی است که باعث ترس مردم شده و رییس پاسگاه تلاش می کند تا امنیت را به روستا بازگرداند. «زالاوا» ماجرایی خیالی است در سرزمینی خیالی با مردمانی خیالی، که واقعی می نماید.
نقد فیلم زالاوا
فیلم زالاوا به عنوان تنها فیلم کمدی وحشت جشنواره فیلم فجر ۹۹ نه آن قدر ترسناک است که از تماشای آن وحشت کنید و نه آن قدر کمدی می شود که از خنده روده بر شوید. این فیلم نود دقیقه ای که بدش نمی آید به عاشقانه ای تراژدیک یا درامی تاریخی هم تبدیل شود، آش عجیبی به نظر می رسد که شوری و تلخی اش هم مشخص نیست اما ارزش یک بار خوردن را دارد. با ویجیاتو برای نقد یکی از فیلم های مورد انتظار فجر ۹۹ همراه باشید.اکران فیلم آن شب در جشنواره فجر ۹۸ انتظارات از ژانر ترسناک در فیلم های ایرانی را بالاتر برد. اگرچه این فیلم وابستگی زیادی به سینمای ایران نداشت اما قرارگرفتن شهاب حسینی در نقش اصلی آن باعث می شود که به بهترین و متفاوت ترین فیلم ترسناک تاریخ سینمای ایران تبدیل شود. بنابراین فیلم زاوالا به عنوان فیلمی ترسناک [که اندکی به ژانر کمدی هم تعلق خاطر دارد] وظیفه دشواری در جشنواره فجر ۹۹ دارد و تا حدودی هم از پس آن برمی آید. با این حال مشکل بزرگی که فیلم را آزار می دهد، جایگاهی است که مشخص نیست چه هدفی را دنبال می کند.فیلم زالاوا نخستین فیلم سینمایی ارسلان امیری است که پیش از این در آثار آیدا پناهنده هم ثابت کرده بود دستی بر آتش سینما دارد. آیدا پناهنده هم که امسال با فیلم تی تی در جشنواره حضور دارد در نقش مشاور کارگردان و فیلم نامه نویس در کنار همسرش حاضر شده تا نخستین تجربه کارگردانی او به بهترین شکل ممکن شکل بگیرد و البته که سمیرا برادری و پدرش روح الله برادری، تهیه کنندگان فیلم درساژ، وظیفه تهیه کنندگی این فیلم را برعهده داشته اند. فیلمبرداری آن در ۵۰ جلسه و در سه استان کردستان، همدان و تهران انجام شده و پیش از اوج گیری شیوع ویروس کرونا به پایان رسیده است.ایده فیلم که براساس مجموعه ای از حوادث واقعی در دهه ۵۰ شکل گرفته از چندین سال پیش در ذهن امیری بوده اما از آن جایی که او تصمیم داشت فیلم را براساس دیالوگ های کردی بسازد، راه دشواری برای رسیدن به مرحله تولید داشت. ارسلان امیری با تغییر استراتژی اش پذیرفت که می تواند از دیالوگ های کردی برای روایت اصل داستان فیلمش استفاده کند و پس از ارائه طرح آن در بازار سینمایی هنگ کنگ در سال ۲۰۱۹ موفق شد که جایزه ویژه خانه سینمای کره را برنده شود.
فیلم زالاوا درک کرده که فرصت زیادی برای نزدیک شدن به تماشاگرش ندارد و به عنوان یک فیلم ترسناک از همان ابتدا تلاش می کند تا نشانه های تاثیرگذار و انفجاری اش را فعال کند. فیلم با نشانه هایی از ژانر ترس آغاز می شود اما به مرور این نشانه ها را از دست می دهد. در شرایطی که از یک فیلم نامه ترسناک انتظار می رود با نزدیک شدن به پایان داستان سطح بالاتری از ترس های وحشتناک را نمایش دهد، فیلم زالاوا به مرور زمان از ترسناک بودن فاصله می گیرد.دیالوگ ها و واکنش های کمدی، بخش مهم و گاها تاثیرگذاری از داستان فیلم هستند اما حد خودشان را می دانند و از مرزهای مشخصی عبور نمی کنند. با این حال این خودداری از کمدی شدن هم به فیلم زالاوا کمک نمی کند که فیلم ترسناکی بماند. تماشاگر هر چه به پایان فیلم نزدیک می شود، بیشتر احساس می کند با درامی [گاها عاشقانه] مواجه شده که تلاش های ارزشمندی برای انتقاد از جامعه ای خرافاتی دارد.همین سردرگمی در ژانر است که فیلم زالاوا را در مسیر تبدیل شدن به یک عنوان به یادماندنی ناکام می گذارد. اگرچه ارسلان امیری خودش هم تاکید می کند که نخستین تجربه سینمایی اش فیلمی کمدی ترسناک است اما واقعیت آن است که بومی سازی بیش از حد فیلم زالاوا باعث شده که عنوان او میان درام بودن ، خنده داربودن و ترسناک بودن گرفتار شود. البته که هیچکدام از این درگیری ها از توانمندی فیلم زالاوا کم نمی کند اما فیلم امیری توازن خوبی میان ژانرهایی که به آن ها تعلق دارد، ایجاد نمی کند.فضاسازی فیلم زالاوا هم به طبع بی هدفی در میان ژانرهایی که به آن ها دست می اندازد، تحت تاثیر قرار گرفته است. فیلم در کوتاه ترین زمان ممکن از فضایی ترسناک و ناگوار وارد دنیایی از دیالوگ ها و واکنش های کمدی می شود و در این میان بدش نمی آید که برای مدتی کوتاه در چارچوب عاشقانه های تراژدیک هم قرار بگیرد.
نوید پورفرج در شرایطی در نقش اصلی فیلم زالاوا حضور پیدا کرده که اهالی سینما او را با حضور در فیلم مغزهای کوچک زنگ زده به یاد می آورند. او در سال ۹۸ هم فیلم مغز استخوان را بازی کرد که مورد توجه منتقدان قرار گرفت. بعید به نظر می رسد که پورفرج برای هنرنمایی اش در فیلم زالاوا برای جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی مرد فجر ۳۹ نامزد شود اما پس از تماشای این فیلم کنارآمدن با این حقیقت که او برای دو فیلم قبلی اش نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد دو دوره از جوایز فجر شده، چندان هم دشوار به نظر نمی رسد.اگرچه فیلم نامه فیلم زالاوا با وجود قراردادن پورفرج در نقش اصلی او را به مهم ترین شخصیت فیلم تبدیل می کند اما از همه ظرفیت های پورفرج یاری نمی گیرد. با این حال او در نخستین تجربه اش در نقش اصلی خارق العاده ظاهر می شود. واکنش ها، صحبت ها و غرور ذاتی رییس پاسگاه به روی صورت سرد اما احساسی پورفرج نشسته و او به خوبی از پس رفتارهای لجوجانه یک نظامی مدعی بر می آید. تنها ایرادی که می توان از بازی مقتدر و تماشایی پورفرج گرفت، آن است که با وجود این که او در کرمانشاه به دنیا آمده اما آن طور که از یک بازیگر کرمانشاهی انتظار می رود با زبان کردی ارتباط برقرار نمی کندداستان جذاب، دیالوگ های سرراست و بازی های خیره کننده به فیلم زالاوا اعتبار بیشتری بخشیده اند اما هیچکدام عامل اصلی تمایز نخستین فیلم بلند ارسلان امیری نیستند. این فیلم نه به دلیل روایت سرگرم کننده اش بلکه به دلیل تلاشش برای براندازی خرافات است که باید مورد توجه قرار بگیرد. او به عنوان کارگردانی فیلم اولی اما مجرّب به سراغ سوژه ای رفته که بسیاری از همکاران قدیمی ترش هم در این جامعه خرافات زده شجاعت پرداختن به آن را ندارند.در کشوری که هنوز هم بسیاری از مردم برای رهاشدن از باورهای پوچ تا مغز استخوان فرورفته شان به طلسم ها و دعاهای بی فایده پناه می برند، فیلم زالاوا سوژه ای را از دهه ها پیش استخراج می کند و آن را به باد انتقاد می گیرد. رییس پاسگاه و جن گیر در فیلم زالاوا نماینده دو تفکر کاملا متفاوت هستند که در فیلم هم در برابر یکدیگر قرار می گیرند و با درگیری ای تلخ به نتیجه ای که باید دست پیدا می کنند.
کارگردان فیم زالاوا
- ارسلان امیری : ارسلان امیری (زادهٔ ۲ اردیبهشت ۱۳۵۴ در سنندج) مستندساز، فیلم نامه نویس، تدوین گر و کارگردان کُرد اهل ایران است. امیری فعالیت حرفه ای خود را با مستندسازی آغاز و سپس به عنوان فیلم نامه نویس و تدوین گر با چندین تله فیلم و مجموعه تلویزیونی همکاری نمود .
بازیگران فیلم زاوالا
- نوید پورفرج
- هدی زین العابدین
- پوریا رحیمی سام
- باسط رضایی
- شاهو رستمی
- فریدون حامدی
- صالح رحیمی
- زاهد زندی
سایر عوامل فیلم زاوالا
- تهیه کننده: روح الله برادری و سمیرا برادری با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی
- نویسنده: ارسلان امیری ، آیدا پناهنده و تهمینه بهرام علیان
- مشاور کارگردان: آیدا پناهنده
- مدیر تصویر برداری: محمد رسولی
- تدوین: عماد خدابخش
تیزر فیلم زاوالا
مشخصات فیلم زاوالا
- ژانر: ترسناک ,کمدی , درام
- امتیاز:imdb10/6.5
- سال تولید:1401
- زبان:فارسی,کردی
- کشور:ایران
هر آنچه باید در مورد فیلم بی رویا بدانید
