هر چند وقت یکبار موضوع خوانندگی زنان مطرح می شود و واکنش های متفاوتی را در پی دارد اما قطعا نظر مراجع تقلید اصلی ترین پاسخ در این زمینه برای ما خواهد بود که در این گزارش در کنار بیان فلسفه تحریم غنا و آثار زیان بار آن گردآوری شده اند.برای غنا دو رقم معنی ذکر می شود «معنی عام» و «معنی خاص»، معنی خاص همان است که گفتیم یعنی آهنگهای تحریک کننده شهوات و متناسب مجالس فسق و فجور.
فلسفه تحریم غنا
دقت در مفهوم «غنا» با شرائطی که در شرح موضوع آن گفتیم، فلسفه تحریم آن را به خوبی روشن می سازد.
در این مقوله با یک بررسی کوتاه به مفاسد زیر برخورد می کنیم:
الف) تشویق به فساد اخلاق
تجربه نشان داده است که بسیاری افراد تحت تأثیر آهنگهای غناء، راه تقوی و پرهیزکاری را رها کرده، و به شهوات و فساد روی می آورند.
مجلس غنا معمولًا مرکز انواع مفاسد است و آنچه به این مفاسد دامن می زند همان غناء است.
در بعضی از گزارشهائی که در جرائد خارجی آمده می خوانیم که در مجلسی که گروهی از دختران و پسران بودند، و آهنگ خاصی از غناء در آنجا اجرا شد آنچنان هیجانی به دختران و پسران دست داد که به یکدیگر حمله ور شدند و فجایع زیادی بار آوردند که قلم از ذکر آن شرم دارد.
امروز مواد مخدر تنها جنبه تجارتی ندارد، بلکه یک ابزار مهم سیاسی، یعنی سیاستهای استعماری است، ایجاد مراکز فحشاء، کلوپهای قمار و همچنین سرگرمیهای ناسالم دیگر، و از جمله توسعه غنا و موسیقی، یکی از مهمترین ابزاری است که آنها برای تخدیر افکار مردم بر آن اصرار دارند، و به همین دلیل قسمت عمده وقت رادیوهای جهان را موسیقی تشکیل می دهد و از برنامه های عمده وسائل ارتباط جمعی همین موضوع است
و اگر می بینیم در روایات اسلامی کراراً آمده است که غنا روح نفاق را در قلب پرورش می دهد اشاره به همین حقیقت است، روح نفاق همان روح آلودگی به فساد و کناره گیری از تقوا و پرهیزکاری است.و نیز اگر در روایات آمده است که فرشتگان در خانه ای که غنا در آن است وارد نمی شوند به خاطر همین آلودگی به فساد است، چرا که فرشتگان پاکند و طالب پاکیند، و از این محیطهای آلوده بیزارند.
ب) غافل شدن از یاد خدا
تعبیر به «لهو» که در تفسیر «غنا» در بعضی از روایات اسلامی آمده است، اشاره به همین حقیقت است که غناء انسان را آنچنان مست شهوات می کند که از یاد خدا غافل می سازد.
در حدیثی از علی (ع) می خوانیم: «و هر چیزی که انسان را از یاد خدا غافل کند (و در شهوات فرو ببرد) آن در حکم قمار است»
ج) آثار زیان بار بر اعصاب
غنا و موسیقی در حقیقت، یکی از عوامل مهم تخدیر اعصاب است، و به تعبیر دیگر مواد مخدر گاهی از طریق دهان و نوشیدن وارد بدن می شوند، (مانند شراب) و گاه از طریق بوئیدن و حس شامه (مانند هروئین) و گاه از طریق تزریق (مانند مرفین) و گاه از طریق حس سامعه است. (مانند غنا)
به همین دلیل گاهی غنا و آهنگهای مخصوصی، چنان افراد را در نشئه فرو می برد، که حالتی شبیه به مستی به آنها دست می دهد، البته گاه به این مرحله نمی رسد اما در عین حال تخدیر خفیف ایجاد می کند و به همین دلیل بسیاری از مفاسد مواد مخدر در غنا وجود دارد، خواه تخدیر آن خفیف باشد یا شدید.
در بعضی از کتبی که در زمینه آثار زیانبار موسیقی بر اعصاب آدمی نوشته شده است حالات جمعی از موسیقی دانان و خوانندگان معروف آمده است که به هنگام اجرای برنامه گرفتار سکته و مرگ ناگهانی شده، و در همان مجلس جان خود را از دست داده اند.
به طور کلی آثار زیانبخش غنا و موسیقی بر اعصاب تا سرحدّ تولید جنون، و بر قلب و فشار خون، و تحریکات نامطلوب دیگر به حدی است که نیاز به بحث زیادی ندارد.
حضرت آیت الله سیدعلی خامنه ای (مد ظله العالی):
اگر صداى زن (چه به صورت تک خوانی و یا همخوانی با زنان و یا با مردان ) به صورت غنا نباشد و گوش دادن به صداى او هم به قصد لذت و ریبه نباشد و مفسده اى هم بر آن مترتّب نشود، اشکال ندارد، اگر مفسده داشته باشد و یا تحریک شهوت بکند، جایز نیست.
آیت الله سیستانی (مد ظله العالی):
آواز خواندن زن حرام نیست؛ مگر اینکه مشتمل بر ترقیق و تحسین که عادت مهیج شهوت شنونده باشد. در این صورت بر مردان هم حرام است و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده می شود که مناسب مجالس لهو و لعب باشد.
آیت الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
کلیه آهنگ ها و صداهایى که مناسب مجالس لهو و فساد است، حرام و غیر آن جایز است و فرقى در این قسمت میان مرد و زن نیست؛ ولى خوانندگى نوع مباح براى زنان در صورتى جایز است که مجلس مخصوص به جنس خودشان باشد، خواه دسته جمعى بخوانند یا به تنهایى.
آیات عظام امام خمینى (ره)، فاضل لنکرانی (ره)، بهجت (ره)، صافى گلپایگانی و وحید خراسانی (مد ظلهم العالی):
گوش دادن به صدای خوانندگی زن مطلقاً جایز نیست.
خواندن زن در مجامع مختلط زن و مرد چه حکمی دارد؟
الف) قرآن خواندن ب) مرثیه خواندن ج) آواز غیرمطرب
اگرچه صدای زن نامحرم نیست و خوانندگی زن فی نفسه منع شرعی ندارد، ولی هر گاه نفس خواندن با وضع خاص خواننده یا مضمون اشعاری که خوانده می شود به گونه ای باشد که موجب برانگیختن شهوت است، استماع صوت زن برای غیرشوهر او حرام است.
آیت الله سیستانی :
اگر خوف ابتلا به حرام نباشد جایز است ولی جایز نیست صدای خود را به نحوی زیبا و نازک کند که معمولاً موجب تحریک شهوت باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی :
مستلزم فساد است و جائز نیست. والله العالم
آیت الله فاضل لنکرانی (ره):
در شرایط فعلی که معمولاً مفسده دارد جایز نیست و اگر بصورت غنا باشد حرام است.
سوال: خواندن زن در مجامع مختلط زن و مرد چه حکمی دارد؟
الف) قرآن خواندن ب) مرثیه خواندن ج) آواز غیرمطرب
اگر با آواز بخواند یا بصورت غنا بخواند حرام است و اگر بصورت همدلی حرف بزند کراهت دارد.
آیت الله گلپایگانی (ره):
بانوان و دختران نزد نامحرم قرآن را با صدا نخوانند.
مجمع المسایل، ج2، ص231، با استفاده از س 652
آیت الله مکارم شیرازی :
جایز نیست.
استفائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(قم)
آیت الله نوری همدانی :
اگر موجب فساد باشد اشکال دارد.
هزار و یک مسأله فقهی، ج2، ص164، س 545