دوقلوزایی نوعی زایمان است که طی آن مادر، دو فرزند را در یک آبستنی به دنیا می آورد . این دو ممکن است هم جنس و یا ناهم جنس باشند . اصطلاح رایج برای زایمان بیش از دو فرزند در یک آبستنی و تولد، چندقلوزایی است . دوقلوهای انسانی به دو فردی می گویند که در رحم مشترک در طول یک آبستنی رشد و نمو کرده اند و معمولاً، ولی نه ضرورتاً، در فاصله زمانی اندکی از همدیگر به دنیا می آیند . معمولاً به علت محدود بودن فضای داخل رحم، آبستنی های دوقلویی زودتر از زمان طبیعی خود به دنیا می آیند . آبستنی های دوقلویی ۳۷ هفته طول می کشند که سه هفته کمتر از آبستنی طبیعی است و در این حالت نوزادان به علت نارس بودن نیاز به مراقبت های ویژه دارند .
دوقلو های دو تخمکی
گاهی می توانید در یک ماه دو بار تخمک گذاری کنید و اگر اسپرم شوهرتان هم در یک یا دو زمان جداگانه، هر دوی آن تخمک ها را بارور سازد دوقلوی ناهمسان خواهید داشت. همه این موارد به بدن شما بستگی دارد. برای دوقلوهای ناهمسان عوامل شناخته شده ای از جانب مرد وجود ندارد که مسبب آن باشد.در حالی که احتمال لقاح جنین دوقلوها می تواند کاملاً اتفاقی باشد، ولی این احتمال در میان بانوان 35 تا 40 ساله، خانم های بلند قد و آنها که از قبل چند بچه دارند، به طرز چشمگیری افزایش می یابد.دوقلوهای ناهمسان در برخی از گروه های نژادی شایع تر است. بیشترین تعداد دوقلوها در جنوب امریکا و شرق افریقا و کمترین میزان آن در جنوب آسیا و ژاپن متولد می شوند.دوقلوهای ناهمسان را dizygotic ناشی از دو تخمک جداگانه نیز می نامند و 50% احتمال دارد که این دوقلوها یک دختر و یک پسر باشند. در واقع 25% شانس تولد دو پسر را دارید و 25% هم ممکن است صاحب دو دختر شوید. شانس شما برای دوقلو شدن ممکن است بیشتر باشد اگر:
- شما 30 سال یا بیشتر سن دارید
- شما سابقه خانوادگی دوقلو دارید
- شما اضافه وزن دارید
- شما از حد متوسط بلندتر هستید
کیسه های آمنیوتیک و جفت چه ارتباطی بهم دارند؟
دوقلو های دو تخمکی می توانند پسر-پسر، دختر-دختر یا دختر-پسر باشند. دوقلو های دختر و پسر رایج ترین نوع دوقلو های دو تخمکی هستند که در 50 درصد مواقع دیده می شوند. دوقلو های دختر-دختر دومین اتفاق رایج هستند. دوقلو های پسر-پسر کمترین شیوع را در بین دوقلو های دو تخمکی دارند.دوقلو های دو تخمکی به طور معمول دارای کیسه های آمنیوتیک و جفت جداگانه ای هستند که به نام دی کوریونیک-دیامنیوتیک (گاهی اوقات به اختصار Di-Di) شناخته می شود. این رایج ترین تنظیم برای دوقلو های دو تخمکی است. دوقلو های Di-Di نیز کمترین خطر بارداری را در بین دوقلو ها دارند. از آنجایی که دو جفت می توانند در طول زمان با هم ترکیب شوند، تشخیص وجود دو جفت یا یکی در اواخر بارداری از طریق سونوگرافی دشوار است.
نوزادان سه تخمکی و چهار تخمکی چه نوزادی است؟
اگر سه تخمک توسط سه اسپرم مجزا بارور شوند ممکن است منجر به سه قلو های سه تخمکی شود. اگر چهار تخمک توسط چهار اسپرم جداگانه بارور شوند ممکن است چهارقلو های چهار زایی داشته باشید. همچنین ممکن است فردی که چندقلو های مرتبه بالا باردار است ترکیبی از دوقلو ها داشته باشد. در مجموع شما دو قلو های همسان و یک دوقلو غیر همسان خواهید داشت که مجموعه سه قلو ها را تشکیل می دهند.
دوقلو های دو تخمکی را چگونه شناسایی کنیم؟
در حالی که یک تکنسین اولتراسوند می تواند به شما بگوید چند نوزاد دارید تشخیص اینکه آیا دوقلو ها تک تخمکی (یکسان) هستند یا دو تخمکی (برادری) بسیار دشوارتر است. با این حال برخی از علائم وجود دارد که می تواند نشان دهنده دو تخمکی بودن دوقلو های شما باشد. اگر دوقلو های شما از جنس های مختلف باشند یا گروه های خونی متفاوتی داشته باشند به احتمال زیاد برادر هستند. اگر تعجب می کنید که چگونه دوقلو های دختر و پسر می توانند یکسان باشند ممکن است در برخی موارد از شرایط نادر کروموزومی رخ دهد.
داروهای کمک باروری که احتمال بارداری چندقلویی را افزایش می دهند
برای برخی از بانوانی که خواهان بارداری هستند ولی با مشکلاتی مواجه هستند، داروهای کمک باروری تجویز می شود، مثل Clomid یا Femara که تخمدان ها را تحریک می کند تا تخمک های بیشتری رها کند و در نتیجه، شانش دوقلوزایی نیز افزایش می یابد.البته، اگر برخی از بانوان تحت درمان IVF قرار گرفته اند و انتخاب کرده اند که دو تخمک رویان بارور شده داخل رحم گذاشته شود، علت چندقلویی مشخص خواهد بود.
این روزها نباید بیش از دو رویان را به رحم منتقل کنیم. اکنون سوال این است که اگر یک یا دو رویان را در رحم بگذاریم، بارداری دوقلویی بارداری پرخطری است و خطر زایمان زودرس، پره اکلامپسی و دیابت های بارداری زمانی افزایش می یابد که دو بچه را حمل می کنید. گرچه اکثر بارداری های چندقلویی بدون مشکل خواهند بود و اکثر بانوان دو بچه ی سالم به دنیا می آورند.کاملاً اشتباه است، اگر سه رویان یا تعداد بیشتری را داخل رحم بگذارید. بارداری های چندقلویی (بیش از دو بچه) برای بچه ها بسیار خطرناک است و برای مادر خطر کمتری دارد. تمامی بارداری های چند قلویی با خطر فزاینده مشکلات عصبی طولانی مدت روبه روست.
نکاتی که بهتر است در زمان بارداری دوقلو به آن توجه کنید
- با مصرف بیشتر اسیدفولیک، می توانید از نقص های مادرزادی جلوگیری کنید ( کلم بروکلی، لوبیا چیتی، تخمه ی آفتابگردان، مارچوبه و …)
- زنان باردار دوقلو به مراقبت متخصص زنان و زایمان نیاز بیشتری دارند.
- ممکن است تهوع صبح گاهی در حاملگی دوقلو شدیدتر باشد، مخصوصا در سه ماه اول
- علاوه بر حالت تهوع، کمرد درد، دل درد و … در بانوانی که دوقلو باردارند بیشتر است.
- لکه بینی در دوران بارداری دوقلو بیشتر دیده می شود. البته این لکه بینی ها دلیل بر سقط نیست،ولی در هر صورت احتمال سقط یا زایمان زودرس در مادران دارای بارداری چند قلویی بیشتر است. درصورت گرفتگی عضله، مشاهده لخته و خونریزی زیاد فورا به پزشک مراجعه کنید.
- زنان با بارداری دوقلو معمولا افزایش وزن بیشتری دارند.
- خطر بیشتر ابتلا به دیابت بارداری در بارداری دوقلو به طور واضح افزایش می یابد.
- احتمال افزایش فشار خون طی بارداری و بروز مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی در بارداری دوقلویی بسیار بیشتر است.
- زایمان بارداری دوقلویی ممکن است زودهنگام باشد. بنابراین برای پیشگیری از زایمان زودرس ممکن است داروهایی تجویز شود و یا تمهیدات خاصی در نظر گرفته شود.
- احتمال زایمان سزارین در بارداری دوقلویی بیشتر است.
کودکان دوقلو را چگونه بخوابانیم؟
