اگر سیستم خنک کننده خودروی شما به درستی عمل نکند گرمای حاصل از احتراق موتور به درستی انتقال نمی یابد و باعث آسیب رسیدن به اجزای داخلی موتور می شود. برای پیشگیری از بالا رفتن آمپر آب باید از سلامت کامل سیستم خنک کننده و داشتن مایع کافی در آن مطمئن شوید و هنگام رانندگی هر از چند گاهی چشمتان به آمپر دمای موتور باشد تا به محض اینکه دما اندکی از حد نرمال بالاتر رفت اقدامات لازم برای پیشگیری از جوش آوردن را اجرا کنید.حال اگر در موقعیتی قرار گرفتید که آمپر آب در حالت عادی از مقدار مشخص شده هنگام روشن شدن فن بالاتر رفت و پس از مدتی به جای قبلی خود برنگشت باید جلوی بالا رفتن بیش از حد دمای آب گرفته شود.خرابی سنسور دمای آب یا رله ی فن از دلایل عمده مختل شدن کارکرد فن های الکتریکی و بالا رفتن دمای آب می باشد.
رادیاتور چگونه دمای موتور را کاهش می دهد ؟
فرایند خنک کردن موتور خودرو بسیار ساده است و فقط با جریان آب در لوله های انتقال و داخل موتور انجام می شود . این فرایند به این صورت است که ابتدا آب خنک که در محفظه پایین رادیاتور قرار دارد ، از طریق لوله انتقال آب از رادیاتور به موتور ، وارد موتور شده و با جریان داخل سیستم موتور ، آن را خنک می کند . این آب موجب خنک شدن سیلندر شده و به سرسیلندر هدایت می شود و گرمای محفظه احتراق را می گیرد . در نهایت آبی که دیگر خنک نیست و دمای بالایی دارد ، از طریق لوله برگشت آب از موتور ، به محفظه بالایی رادیاتور باز می گردد .
رادیاتور خودرو از چه اجزایی تشکیل شده است ؟
- شبکه رادیاتور :قسمت اصلی رادیاتور ، شبکه آن است . در قسمت پشت و جلوی شبکه رادیاتور ، دو فن قرار دارد که هوا را از میان شبکه ها عبور داده و موجب خنک شدن آب رادیاتور می شوند . آب گرمی که از موتور وارد رادیاتور می شود ، به واسطه پروانه رادیاتور یا همین دو فن ، خنک شده ، به محفظه پایین رادیاتور منتقل و دوباره در جریان سیستم خنک کننده قرار می گیرد .
- محفظه پایین رادیاتور :این قسمت محل جمع شدن آب سرد شده داخل رادیاتور است . آب سرد به دلیل وزن بیشتری که دارد ، در این محفظه جمع شده و در نهایت به لوله انتقال آب به موتور هدایت می شود .
- لوله انتقال آب از رادیاتور به موتور :لوله انتقال آب از رادیاتور به موتور ، در پایین ترین قسمت رادیاتور قرار دارد . این لوله آب سرد را در جریان خنک کردن موتور و سیلندر هدایت خواهد کرد .
- لوله انتقال آب از موتور به رادیاتور :آب گرمی که تمام حرارت موتور و سیلندرها را به خود گرفته باید به رادیاتور باز گردد . پس ، این آب گرم ، از طریق لوله انتقال آب از موتور به رادیاتور ، به محفظه رادیاتور منتقل می شود .ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺧﻨﮏ ﮐﺎﺭﯼ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻗﯽ ﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻮﺗﻮﺭﻭ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺿﺎﯾﻌﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺟﺰﺍﯼ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮﯼ ﻧﻤﺎﯾﺪ . آﺏ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺳﯿﻠﻨﺪﺭ ﻭ ﺳﺮﺳﯿﻠﻨﺪﺭ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﺭﯼ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﮑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻨﮏ ﮐﺎﺭﯼ ﻣﻮﺍﺿﻊ ﮔﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭙﯽ آﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺩﺭ می اﻭﺭﻧﺪ . ﭘﻤﭗ آﺏ ﯾﺎ ﻭﺍﺗﺮ ﭘﻤﭗ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺩﺍﺭﺩ آﺏ ﺭﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺭﺍﺩﯾﺎﺗﻮﺭ ﮐﺸﯿﺪﻩ ﻭآﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﺎﺭﯼ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺳﯿﻠﻨﺪﺭ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ . آﺏ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮔﺮﻣﺎﯼ ﺳﻠﯿﻨﺪﺭ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺳﯿﻠﻨﺪﺭ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﮔﺮﺩﯾﺪﻩ ﻭ ﮔﺮﻣﺎﯼ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﻭ ﺳﯿﺖ ﺳﻮﭘﺎپ ها ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺭﺍﺩﯾﺎﺗﻮﺭ ﻣﯽ ﺭﯾﺰﺩ .
دلایل کاهش آب رادیاتور ماشین
بد نیست بدانید که کاهش آب رادیاتور ماشین به جز نشتی می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد . بنابراین با روشن شدن چراغ دما بهتر است قسمت های مختلف را همزمان بررسی کنید . این دلایل عبارتند از :
- سوراخ بودن رادیاتور
- نشتی در اتصالات رادیاتور
- ورود آب به سیلندرها
- نشتی از بخاری ماشین
- خرابی درب رادیاتور و نشتی آب از آن
- نشتی از درب منبع انبساط
تشخیص خرابی رادیاتور
با روشن شدن چراغ هشدار دما و یا افزایش حرارت روی داشبورد می تواند نشانه نشتی یا سوراخ شدن رادیاتور خودرو باشد . به این منظور ابتدا سطح کولانت ( ترکیت 50 50 آب رادیاتور و ضد یخ ) را در مخزن انبساط چک کنید .اگر سطح کولانت پایین است مرحله بعد چک کردن سطح کولانت در رادیاتور است . اما به خاطر داشته باشید که این کار باید چند ساعت پس از خاموش شدن خودرو یا اصطلاحا هنگامی که موتور سرد است صورت گیرد .کم شدن سطح کولانت نشانه های دیگری هم دارد که از جمله آن ها می توان به گرم شدن بیش از حد موتور و خروج باد سرد در هنگام روشن بودن بخاری اشاره کرد .
به هر حال این کاهش سطح می تواند ناشی از نشتی رادیاتور باشد و این نشتی ممکن است از درزهای زیر رادیاتور قابل مشاهده باشد . اما در صورتی که از درزهای زیرین نشتی وجود نداشت بهتر است از تمام زوایا بدنه رادیاتور را بررسی کنید .رادیاتورهای آلومینیومی اگرچه دچار زنگ زدگی نمی شوند اما همواره در معرض فرسودگی قرار دارند و در نتیجه ممکن است به جای نشتی از درزها سوراخ شوند . معمولا زنگ زدگی ها، تغییر رنگ در قسمت هایی از بدنه رادیاتور نیز می توانند به شما در پیدا کردن محل نشتی کمک کنند .
رادیاتور خودرو چگونه موتور را خنک می کند ؟
رادیاتور خودرو ساختمان ساده ای دارد اما همین ساختمان ساده دلایل زیادی برای خرابی رادیاتور و سرد بودن رادیاتور ماشین به وجود می آورد . این قطعه از لوله های نازکی ساخته شده که درون آن ها آبی که از موتور خارج می شود جریان دارد . این لوله های به شکل زیگزاگی افقی رادیاتور نصب می شوند در مجاورت هوا قرار دارند . البته در اطراف این لوله ها نیز نوار های نازک آلومینیومی نصب می شوند تا به تبادل گرما سرعت ببخشند .در پشت رادیاتور خودرو نیز یک یا دو فن الکتریکی یا مکانیکی قرار دارد که با بالا رفتن دمای آب شروع به چرخش می کنند و دمای موتور را کاهش می دهند .
فن های مکانیکی برای چرخش از نیروی موتور خودرو استفاده می کنند و با خاموش شدن موتور نیز از کار می افتند . در نتیجه دمای موتور خودروهای قدیمی با فن مکانیکی پس از خاموش شدن نه تنها کاهش نمی یافت بلکه تا مدتی سیر افزایشی خود را ادامه می داد .بنابراین فن های الکتریکی جایگزین فن های مکانیکی شدند . این فن ها دستورات خود را از کامپیوتر خودرو دریافت می کنند و پس از خاموش شدن موتور با کمک انرژی باتری به چرخش خود ادامه می دهند .
جوش آوردن ماشین چیست ؟
ماشین های ساخت داخل و برخی از خودرو های چینی در ماه های گرم سال دچار مشکلات متعددی می شوند . جوش آوردن ماشین یکی از همین مشکلات است که در روز های گرم سال گریبان گیر رانندگان ماشین های مدل های پایین می شود. حتماً تا به حال شاهد این اتفاق بوده اید که از زیر کاپوت ماشین بخار آب بیرون میزند . در این زمان بهترین کار متوقف کردن ماشین است . قبل از اینکه هر گونه اقدامی در این زمان انجام دهید بهتر است از علت جوش آوردن ماشین مطلع باشید . ماشین به علت های مختلفی جوش می آورد . زمانی که در سیستم خنک کننده موتور اشکالی به وجود بیاید و انتقال گرما انجام نشود ، آب داخل رادیات ماشین به جوش آمده و عملکرد ماشین با مشکل روبرو می شود . مسئله بسیار مهم در این موارد اقدام به موقع است . واکنش شما به جوش آوردن ماشین می تواند از بروز اشکالات فنی دیگر جلوگیری کند ؛ در حالیکه اقدام نامناسب در برخی از موارد باعث می شود هزینه زیادی متحمل شوید .
- خرابی رادیاتور ماشین:میتوان رایج ترین علت جوش آوردن ماشین را خرابی در رادیاتور ماشین دانست. خرابی رادیاتور خودرو به معنی گرفتگی، شکستن، ترک خوردن، کج شدن پره ها و هر موردی که باعث کاهش راندمان رادیاتور شود. با کاهش بازده رادیاتور دما مایع خنک کننده به خوبی کاهش پیدا نکرده و دمای موتور تا جوش آوردن بالا خواهد آمد.
- درست کار نکردن فن رادیاتور:یکی دیگر از رایج ترین “دلایل جوش آوردن ماشین” درست کار نکردن فن رادیاتور است. فن رادیاتور با چرخش خود منجربه هدایت هوا به سمت رادیاتور و در نتیجه خنک کردن آب رادیاتور میشود. در صورتی که عمکرد این قطعه با مشکل روبرو شود روند کاهش دما موتور نیز به درستی انجام نشده و در نهایت موتور خودرو جوش می آورد.
- گرفتگی در مسیر حرکت آب:وجود ذرات ریز، گرد و غبار، قطعات زنگ زده، تکه لوله های فرسوده، رسوب آب و همچنین ذرات آلوده به مرور زمان منجر به گرفته شدن مسیر و مجرای جریان آب رادیاتور شده و بعد از مدتی آن را مسدود می کند. در این حالت، سیستم خنک کننده به درستی کار خود را انجام نداده و دمای موتور بالاتر از حد معین رفته و ماشین جوش می آورد.
- استفاده از مایع خنک کننده نامناسب:نامرغوب بودن آب رادیاتور یکی دیگر از مهم ترین دلایل جوش آوردن ماشین است. اگر آب رادیاتور شما استاندارد نباشد و نقطه جوش پایین تر یا حتی در حد آب معمولی یعنی ۱۰۰ درجه سانتی گراد داشته باشد، حرارت آن سریع بالا رفته و به نقطه جوش میرسد. در نتیجه موتور خودرو خنک نشده و ماشین جوش خواهد آورد.
- کم یا زیاد بودن حجم مایع خنک کننده:اصلی ترین عنصر تاثیر گذار در سیستم خنک کنندگی خودرو آب رادیاتور یا دقیق تر مایع خنک کننده آن است. توجه داشته باشید که مایع خنک کننده رادیاتور همیشه باید در حد مشخصی باشد و کم و زیاد نشود و همچنین از مایع خنک کننده مناسب و باکیفیت در آن استفاده شود. کم یا زیاد بودن حجم آب در سیستم خنک کننده ماشین موجب میشود تا راندمان این سیستم کاهش یافته و در نتیجه موتور ماشین به خوبی خنک نشود و این اتفاق در زمانی که خوردو زیر فشار باشد منجربه جوش آوردن ماشین خواهد شد.
- نشتی در سیستم خنک کننده:سیستم خنک کننده خودرو شامل بخش های مختلفی است و اتصالات متعددی را در بر می گیرد. حال اگر این اتصالات و کابل ها دچار مشکل شود منجر به نشتی شود مایع خنک کننده موتور کاملا تخلیه شده و عملا سیستم خنک کننده ماشین از کار خواهد افتاد. بدیهی است در ادامه شاهد جوش آوردن خودرو خواهیم بود.
- خرابی پمپ آب یا واتر پمپ:به گردش درآوردن آب رادیاتور وظیفه واتر پمپ است لذا وجود هر گونه اختلال در آن موجب توقف گردش آب در سیستم خنک کننده و جوش اوردن ماشین خواهد شد.
- خرابی ترموستات: ترموستات ماشین دمای آب رادیاتور را اندازه گیری کرده و در صورتی که دمای آن از حدی افزایش یابد شدت گردش آب رادیاتور را افزایش خواهد داد. حال تصور کنید این قطعه دارای مشکل شده و در دمایی که باید مسیر آب را باز کند، مانع گردش آب شود! بدیهی است شاهد جوش آوردن ماشین خواهید بود.
در شرایطی که نقصی در سیستم خنک کننده وجود داشته و این سیستم به درستی کار نکند هر یک از موارد زیر میتواند دلایل جوش آوردن ماشین باشد:
- رانندگی در سربالایی به مدت طولانی
- استفاده از دنده های سنگین در مدت زمان طولانی
- رانندگی در ترافیک برای مدت طولانی
- بسته شدن جلو پنجره با گل یا آشغال
اقدام لازم هنگام جوش آمدن رادیاتور
رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن و اطمینان از عدم هر گونه نشتی در سیستم، تعویض به موقع مایع سیستم خنک کننده (طبق دفترچه راهنمای خودرو - معمولا هر 2 سال یکبار)، چک کردن میزان آب موجود در سیستم به صورت هفتگی، چک کردن وضعیت فن ها، اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فن ها در حالت تند صادر نمی شود)، بررسی وضعیت در رادیاتور و تعویض آن در صورت نیاز، هواگیری صحیح و اصولی و تمیز کردن پره های رادیاتور (سیخ زدن رادیاتور) سالی یکبار از مهمترین اقداماتی است که می توان انجام داد تا از بالارفتن دمای آب موتور پیشگیری شود.
اولین اقدام توقف خودرو و باز کردن درب کاپوت است.
خودرو را متوقف کرده و درب کاپوت را بالا بزنید تا مقداری از گرمای اطراف موتور خارج شود.در این شرایط به هیچ وجه درب رادیاتور یا درب مخزن انبساط را باز نکنید زیرا فشار دمای سیستم بسیار بالا است و ممکن است در اثر پاشیدن آب سوختگی ایجاد شود.فقط باید همانطور که خودرو روشن است و فن ها در حال چرخش هستند روی رادیاتور آب بریزید تا خنک شود .فقط مراقب باشید آب را روی فن و قطعات موتور نریزید که مشکلات دیگری برای ماشین بوجود نیاید.
بررسی کنید که فن رادیاتور کار میکند یا خیر؟
سراغ فن ها رفته و کارکرد آن ها را بررسی کنید.اگر فن ها خاموش بودند کولر را روشن کنید تا دور تند فن ها وارد مدار شود.اگر باز هم فن ها عمل نکردند مقداری آب روی پره های رادیاتور بریزید و پس از اینکه دما به حالت نرمال برگشت موتور را خاموش کنید و مشکل عدم کارکرد فن ها را حل کنید.اگر فن رادیاتور کار نمیکند تسمه یا اتصالات برقی فن را تست کنید.خرابی سنسور دمای آب یا رله فنها از دیگر دلایل عمده مختل شدن کارکرد فن های الکتریکی می باشد.
اگر فن ها به درستی کار میکنند و دما همچنان کاهش نمیابد.
اگر فن ها در حال چرخش بودند و دما همچنان رو به افزایش بود احتمال کم بودن آب در سیستم هم وجود دارد.در این حالت موتور را خاموش کرده ولی هر چند ثانیه یک بار استارت بزنید در حدی که موتور روشن نشود و فقط پیستون ها بالا و پایین بروند.با این کار احتمال چسبیدن رینگ و پیستون به دیواره ها کاهش میابد.پس از اینکه دما کاهش یافت درب رادیاتور را باز کنید و در صورت کمبود آب،اندازه آب را کامل کنید. و اگر نشتی در سیستم خنک کننده وجود دارد آن را شناسایی و حل کنید. (فقط در مواقع اضطراری از آب شهر استفاده کنید و تا حد امکان از مخلوط ضد یخ و آب مقطر استفاد کنید.)
هنگام گیر کردن پدال گاز چه کار باید کنیم؟
