هنرهای رشتی‌دوزی و چموش دوزی چیست؟

  شنبه، 14 فروردین 1400   زمان مطالعه 2 دقیقه
هنرهای رشتی‌دوزی و چموش دوزی چیست؟
هنرهای رشتی دورزی و پای افزار دو رشته هنری در گیلان می باشند که به روش های مختلفی بافته می شوند. این هنرها که در این مطلب به آنها می پردازیم، دارای ظرافت و زیبایی های خاصی هستند و نیازمند تبحر و تجربه کافی می باشند.

هنر رشتی دوزی

قلاب دوزی هنر دوختن ابریشم است بر پارچه ی ماهوت، قلاب دوزی رشت که به رشتی دوزی معروف است یکی از هنر های اصیل بانوان شهر رشت در حال حاضر میباشد. قلابدوزی یکی از قدیمی ترین صنایع دستی شهر رشت است و عبارت است از تزیین پارچه های ارزنده ی ضخیم از طریق رودوزی. بدین ترتیب که زمینه ی پارچه به وسیله ی نخ های ابریشمین تزیین می گردد. به عبارت دیگر به روی پارچه های ضخیم، نقش های زیبایی با نخ ابریشمین و وسیله ای که قلاب نام دارد دوخته می شود.

نقوشی که در این هنر به کار می روند دو نوع هستند:

  1. گلدوزی که از قدیم بوده و به صورت الگویی ثابت مورد استفاده قرار می گیرد.
  2. نقوش ابتکاری (ابداعی) به طوری که با نقوش قدیم مطابقت داشته باشد. مثل نقشه، چادری ستونی، هشتی تاجی شب بی حاشیه دارد (در حدود ۳۰ سال پیش، از این طرح استفاده می کردند و حاشیه ی اطراف آن کار ابتکاری است بدون نقشه روی پارچه قلابدوزی می کنند .

تصویر

چموش دوزی

در زمانه اي نه چندان دور،يا كفش و پاي افزار تمام چرم ، مخصوص گيله مردان و روستاييان 'بدون پاشنه' و در انواع و اقسام مختلف مورد استفاده اغلب ساكنان گيلان بود . نوع متداول آن، داراي بند و تسمه هاي بلنداست كه به ساق پا پيچيده مي شود و نوع ديگر داراي تسمه و بند است، ولي همانند نوع بنددار، نوكي عقابي و برگشته دارد.در گذشته اكثر روستاييان، دامداران و كشاورزان گيلاني از چموش استفاده مي كردند كه با رواج كفش هاي ماشيني و انواع پاي افزار لاستيكي و پارچه اي، امروزه استفاده از چموش بسيار كم شده، به طوري كه اكنون اين صنعت و هنر سنتي بيشتر جنبه تزييني پيدا نموده است.

تصویر

چموش را غالبا از چرم ساده و بدون رنگ تهيه مي كردند، اما اگر مي خواستند كه چرم را رنگ كنند، از رنگ گياهي همچون رنگ پوست انار استفاده مي شده است. چموش اصيل را از چرم دباغي شده 'گاوميش براي مردان ' يا بز 'براي زنان 'مي ساختند و به همين جهت در جاهايي كه دوخت چموش متداول بود، تشكيلات دباغي و دباغخانه رو به راه و دباغخانه هايي در حوالي چموش دوزان وجود داشت .كارگاه هاي دباغي كه خود نيز از مشاغل قديمي اين منطقه، به خصوص صنايع دباغي ماسوله را تشكيل مي داد، كارش تبديل پوست گاو و گوسفند به چرم بود.

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
تصویری از چهره درس خوان رهبر معظم انقلاب در کلاس ششم ابتدایی+عکس/ 12 سالگی رهبری در مدرسه (443 نظر) نگاهی به انواع لباس مدرسه دانش آموزان کشور های مختلف/ آمریکا، ژاپن، چین و... (271 نظر) الهام چرخنده امروز صبح به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت+عکس/ چهره آرام خانم بازیگر در بیت رهبری (245 نظر) پری غفاری معشوقه شاه پهلوی: شاه آرام آرام مشروب می‌خورد و گاهی گیلاس مرا هم پر می‌کرد/ ازدواجی در کار نبود من دستمزدم را می گرفتم! (203 نظر) سحر زکریا: 6 سال همسر مهران مدیری بودم / او جوانی ام را گرفت !+فیلم (173 نظر) رهبر معظم انقلاب: ترویج موسیقی بر خلاف مذاق اسلام است/ اردوی مختلط دختر و پسر یعنی چه؟! دانشجو بره خارج از کشور که چه کنه؟+فیلم (149 نظر) مروری بر بازیگران مرد ایرانی که از گوشواره استفاده می‌کنند؛ امیر جعفری، ارسلان قاسمی، امین حیایی و...+عکس (147 نظر) نعیمه نظام دوست: عاشق احمدرضا عابدزاده بودم ، اون بلیزر داشت منم با یه رنو افتادم دنبالش اصلا به من محل نذاشت قلبم خیلی شکست و اومدم خونه عکسهاشو پاره کردم+ویدیو (93 نظر) روز اول مهر یادی کنیم از اخراج سجاد رضایی فرزند اکبر کلاس دوم ب با گرمکن ورزشی دهه شصتی +فیلم/ من برای لهجه اصفهانیش مُردم شما ادامه بدید (93 نظر) خانه پدری ساده رهبر معظم انقلاب به روایت تصویر +عکس/ از سقف چوبی و بوفه دکوری ساده تا چراغ نفتی و کابینت های فلزی (88 نظر) اکبر عبدی: 25 سال مصرف کننده تریاک بودم، اینجانب اکبر عبدی 4 سال و نیم یک معتاد+فیلم (83 نظر) دیدار احساسی علی پروین اسطوره فوتبال با رهبر انقلاب در بیمارستان +عکس / ارادت خاص علی آقا به رهبر معظم انقلاب (80 نظر) رضا عطاران : من و خانومم تو سینما بودیم همه اومدن برای عکس و امضا که اعلام شد رضا گلزار وارد شده دور و برمون حتی یه نفر هم نموند همه رفتن پیش رضا (80 نظر) علیرضا بیرانوند: پرتاب‌های بلندم به خاطر چوپانی کردنم هست؛ به عنوان یک چوپان در کنار خانواده ام همیشه مجبور بودم که با پرتاب سنگ مواظب گوسفندانم باشم (75 نظر) خلاقیت هوشمندانه یک مدرسه ایرانی برای استفاده از پله های سالن/ دست مریزاد به این همه نبوغ و ابتکار+عکس👌 (72 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
شوهر؛ مظنون اصلی زن جوان : دخترم هراسان به من زنگ زد و گفت مادرش کشته شده است...
(عکس) تولد همسر جوان و باکلاس احمدرضا عابدزاده، عقاب آسیا، در کنار دختر و دامادشان/ چه رستوران شیکی!👌
استایل کژوال و خوشرنگ سردار آزمون در جشن تولد 1 سالگی دخترش، نوا/ وااای چه بادکنک آرایی شیک و درجه یکی👌
(عکس) سند رد صلاحیت استاد شهید مرتضی مطهری برای تدریس در دانشگاه تهران توسط ساواک
عکس معروف رضا شاه با لباس نظامی،کلا مستبد بودنش همه جا مشخصه/نگاهی به خانه ای که محمدرضا شاه در آن به دنیا آمده + ویدئو+ عکس
حقایق گفته نشده از زینب پاشا شیرزن تبریزی دوران قاجار +عکس/ درس بزرگ او برای محتکران غلات
(تصاویر) جذاب‌ترین بازیگران ایرانی و خارجی در نوجوانی چه شکلی بودن؟/ از هدیه تهرانی و پارسا پیروزفر ایرانی تا آنجلینا جولی و جانی دپ هالیوودی
(تصاویر) 7 ایده‌ی ایرانی‌پسند و اشتهاآور برای تزیین میز غذا با قورمه سبزی/ چه سفره‌غذای شیکی بشه با این تزئینها👌
اولین تیزر طوفانی فصل 3 جوکر 2 با اجرای احسان علیخانی و آقایان/ ببین کیا هستن از هیتلر و حمید لولایی تا امین زندگانی و شاهرخ استخری😂
(ویدئو) انواع پرسش و پاسخ شفاهی در مدرسه/ فقط جاااان گفتن رضا نیکخواه/ مدیری دیگه ادامه نداد😂😂😂
(ویدئو) لحظات جالب ریختن شاخ های گوزن ها را ببینید
پذیرش بدون آزمون دانشجو در 6 رشتۀ دانشگاه شهید بهشتی ویژۀ استعدادهای درخشان
عوامل مؤثر بر افت تحصیلی دانشجویان از دید رئیس دانشگاه امیرکبیر
یادی کنیم از چیدمان ایرانی‌پسند و شیک میز غذای مرحوم زهره حمیدی بعد از بهبود حالش و در آخرین دورهمی با دوستانش
ویدیو/ از «گاندی» تا «پطروس کبیر» اطلاعات مدرسۀ مهران غفوریان/ فقط خنده‌های جواد رضویان به جریان دهقان فداکار
منتخب روز   
برای اولین بار نماینده اسرائیل هنگام سخنرانی مسعود پزشکیان به سخنان رئیس‌جمهور ایران گوش داد و سالن را ترک نکرد+ویدیو از نخ بستن به انگشتر برای اندازه شدن تا دکمه‌های متفاوت قبا و نخ نما شدن عبا؛ در مروری بر ساده‌زیستی رهبر معظم انقلاب+عکس خبرنگار شبکه صهیونیستی ایران اینترنشنال در منهتن آمریکا: من دیدم که همسر مسعود پزشکیان از ساختمانی در اینجا خارج شد+ویدیو/ ای کاش به عنوان خبرنگار یک مقدار اطلاعات داشتی! ذوق‌زدگی و خوشحالی خبرنگار ترکیه از "ساغول" گفتن مسعود پزشکیان در نیویورک؛ خبرنگار ترکیه: این رئیس‌جمهور تُرک آذربایجانی است+ویدیو رهبر معظم انقلاب: بعضی‌ها فکر می‌کنند نشاط یعنی رقاصی؛ فلان برنامه موسیقی رو توی تلویزیون پخش کنیم مردم نشاط پیدا کنند، نشاط این نیست+ویدیو تصاویری جالب از مسعود پزشکیان پشت نیمکت کلاس درس در روز اول مهر/ ردیف دوم و چهارم نشینی رئیس جمهور توئیت جدید پزشکیان به زبان کُردی و عربی +عکس وزیر اسبق کشور: رهبر معظم انقلاب یک دوره تندخوانی شرکت کردند و یک کتاب 300 صفحه‌ای را در یک شب می‌خوانند+ویدیو نیکی کریمی از مهمترین اتقاق زندگی اش پرده برداشت ؛ خانم بازیگر : پدرم مرا به این سمت سوق داد تاج گل اعیانی با گل‌های سفید و سیاه محمدباقر قالیباف در مراسم ختم پدر خداداد عزیزی+عکس