به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصادنیوز، شاید دولت سهم بسیار اندکی از جامعه ۲۳ میلیون نفری شاغلان کشور را دارا باشد، اما سهم زیادی در حوزه تصمیم گیری و سیاستگذاری برای ۸۵ میلیون ایرانی را بر عهده دارد که بودجه ریزی یکی از مواردی است که توسط دولت انجام می گیرد و در حقیقت در سرنوشت اقتصادی مردم جامعه اثر قابل ملاحظه ای دارد.
۱۰ سال از هدفمندسازی یارانه ها گذشت
به دلیل توزیع ناعادلانه ثروت و امکانات اواخر دهه ۸۰ سیاست هدفمندسازی یارانه ها دنبال شد بنای طرح بر این پایه تنظیم شده بود که با واقعی سازی نرخ حامل های انرژی بخشی از درآمد حاصله را به خانوارها پرداخت کنیم.
هر چند از آن تاریخ تاکنون حدود ۱۰ سال می گذرد، اما یارانه نقدی پرداختی به خانوار تقریباً همان رقم ۴۵ هزار تومان ثابت باقی مانده است، اما در این مدت نرخ حامل های انرژی افزایش یافته است. نکته جالب آنکه اولین یارانه پرداختی به خانوار در سال ۸۹ با ۴۵ دلار برابری می کرد، اما هم اکنون یارانه نقدی با ۲ دلار هم برابری نمی کند.
در چنین شرایطی و با گذشت ۱۰ سال از طرح هدفمندسازی یارانه ها، اخیراً مجلس شورای اسلامی ۶۰ میلیون نفر ایرانی را مشمول دریافت کمک معیشتی دانسته است، این در حالی است که رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه ها سال ۹۸ تعداد یارانه بگیران را ۷۸ میلیون نفر عنوان کرد. وی درآمدهای قانونی سازمان هدفمندی را ۸۷ هزار میلیارد تومان ذکر کرد که ۴۲ هزار میلیارد تومان آن صرف پرداخت یارانه نقدی می شود.
هر چند به گفته عدل آذر، رئیس پیشین دیوان محاسبات و حمیدرضا حاجی بابایی یکی از نمایندگان مجلس حساس به درآمد و هزینه های سازمان هدفمندی یارانه ها اثبات شد که درآمدهای دولت از هدفمندی یارانه ها بیش از ارقامی است که دولت عنوان می کند، اما در این سال ها یارانه نقدی افزایش نیافته است و به نظر می رسد ثروتمندان به دلیل مصرف بیشترشان از کالاهای سوبسیدی و یارانه ای یارانه پنهان کلانی را استفاده می کنند و نکته جالب این است که سیستم سنتی مالیاتی کشور نیز بی تفاوت به قله های ثروت به اخذ مالیات از درآمدهای سهل الوصول مشغول است.
نقل قول سوبسیدی رئیس مجلس از نوبخت
در همین رابطه اخیراً محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی به نقل از رئیس سازمان برنامه و بودجه میزان سوبسید پنهان پرداختی در رهگذر لایحه بودجه ۱۴۰۰ را در حدود ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان عنوان می کند، این در حالی است که پرداخت چنین یارانه پنهانی در شرایطی انجام می گیرد که کسری تراز عملیاتی بودجه از محدوده ۱۵۰ هزار میلیارد تومان سال جاری به محدوده ۳۲۰ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که اغلب یارانه ها و سوبسید پنهان کشور را در واقع سهامداران شرکت ها و بنگاه های انرژی خوار مصرف می کنند و نکته جالب اینجاست که صاحبان صنایع در این سال ها آنقدری به خود زحمت نداده اند که خطوط تولید خود را اصلاح کنند، زیرا انرژی و نیروی کار را آنقدر ارزان یافته اند که در این حوزه هزینه و سرمایه گذاری نکرده اند.
از آنجایی که امکانات مردم برای استفاده از یارانه های غیرنقدی در اقتصاد ایران بسیار متفاوت است، از این رو این اعتقاد در بین کارشناسان و اساتید اقتصادی شکل گرفته است که نحوه توزیع یارانه های غیر نقدی در اقتصاد ایران باید تغییر کند تا بدین واسطه اشخاصی که به دلیل بهره مندی از امکانات از یارانه بیشتری بهره مند هستند، مالیات بیشتری پرداخت کنند و این یارانه ها بین دهک های فقیر در جامعه توزیع شود و در حقیقت هزینه های کشور نیز از محل مالیات ها تأمین شود.
اگر قرار باشد هزینه های جاری بودجه سال ۱۴۰۰ بدون سرمایه فروشی، چون نفت و گاز و استقراض و آینده فروشی، چون انتشار اوراق بدهی تأمین شود، کشور با کسری تراز عملیاتی ۳۲۰ هزار میلیارد تومانی روبه رو می شود.
در بودجه ای که گفته می شود کسری پنهانش بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است و صدها هزار میلیارد تومان از هزینه ها از محل فروش سرمایه و دارایی های مالی تأمین می شود، به گفته رئیس مجلس شورای اسلامی بیش از ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان توزیع می شود، به نظر می رسد برای اینکه فضای عمومی اقتصاد ایران تغییر کند با بودجه و بانکداری ۱۴۰۰ تغییر کند، در غیر این صورت کمافی السابق با مشکلات متعدد و متنوع تا اجرای بودجه سنواتی روبه رو خواهیم بود.
افزایش ۳ برابری یارانه ها در صورت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: ۱۶ هزار میلیارد برای رفع فقر در نظر گرفته شده است.محمدباقر نوبخت در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر با بیان اینکه افزایش یارانه معیشتی در بودجه در نظر گرفته شده است، گفت: یارانه ۴۵ هزار تومانی در سال ۱۴۰۰ نیز پرداخت می شود، دلار ۴هزارو۲۰۰ تومانی برای تأمین کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است، اما چنانچه شرایط طوری باشد که این ارز حذف شود، یارانه ها دو تا سه برابر می شود.
در واقع با وجودی که طرح هدفمندی یارانه ها افزایش یارانه نقدی را همزمان با واقعی سازی نرخ حامل های انرژی پیش بینی کرده بود، امروز افزایش یارانه نقدی به حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و دارو گره زده شده است.
بازپرداخت ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق در سال ۱۴۰۰
از سوی دیگر، معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: سال آینده باید ۱۵۰ هـزار میلیـارد تومـان اصل و سود اوراق فـروختـه شده را بازپرداخـت کنیم.سیدحمید پورمحمدی در گفت وگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه امسال دولت اجازه داشت ۲۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کند، اظهار داشت: سال آینده باید ۱۵۰ هزار میلیارد تومان شامل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اصل اوراق و ۵۰ هزار میلیارد تومان سود آن باز پرداخت شود. کار با این دولت و آن دولت ندارد، سال آینده علاوه بر اینکه باید کشور را اداره کنیم، هزینه هایی را که ایجاد می شود، باید پرداخت کنیم.
معاون امور اقتصادی و بودجه سازمان برنامه و بودجه افزود: برای سال آینده ۲۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق جدید پیش بینی نشد، بلکه ۵۵ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
وی به موضوع نفت اشاره کرد و گفت: درآمد نفت واقع بینانه است، وزیر نفت ارقامی را که گفت می تواند تأمین کند حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است. پورمحمدی ادامه داد: در بودجه هیچ گاه تعداد بشکه نفت نمی آوریم، رقم ۱۹۹ هزار میلیارد تومان برای فروش نفت پیش بینی شده که باور داریم به آن می رسیم، نظر رئیس جمهور همین بود، بانک مرکزی باید سیاست را طوری جلو ببرد که ارز را به ۱۱هزارو۵۰۰ تومان برساند و وزارت نفت برنامه ها را طوری تنظیم کند که به هر طریقی به صادرات ۳/ ۲ میلیون بشکه برسیم، نه ارز ۱۱هزارو۵۰۰ تومانی در بودجه می آید و دلار آن، مبنای محاسبه است.
پرداخت وام قرض الحسنه به بدهکاران مهریه/ وام ۷۰ میلیونی برای زوجینی که صاحب فرزند سوم شوند
