كرج یکی از کلان شهرهای ایران و همچنین مرکز، استان البرز می باشد. این شهر که هم اکنون بخش قابل توجهی از فشار جمعیت و کم آبی تهران را تحمل می کند، از دوران پیش از تاریخ و باستان نیز سرزمینی پرجاذبه و مرکز آب و آبادانی بوده است.
استعدادهای طبیعی و منابع آبی فراوان سلسله جبال البرز، همچنین خاک حاصلخیز دامنه های البرز و دشت منتهی به آن برای اجتماعات بشری مناسب بوده است و دلیل آن آثار باستانی ارزشمندی است که در گوشه و کنار این جلگه وسیع و در حاشیه راههای ارتباطی کهن قابل مشاهده است. تپه های آق تپه، مراد تپه و تپه مردآباد، قلعه های تاریخی تنگ گسیل و شهرستانک و آثار دوران اسلامی همچون برج میدانک مغولی، پل و کاروانسرای شاه عباسی کرج، کاخ های قاجاری و کاخهای رضا شاهی و محمدرضا شاهی حکایت از استمرار استقرارهای پی در پی در این منطقه دارد.
در حوزه فرمانداری کرج بیش از ۱۰۰ اثر با ارزش فرهنگی – تاریخی و هنری شناسایی شده برخی از محبوب ترین آنها در این گزارش معرفی شده است.
(فیلم) جاذبه های گردشگری جاده ی کرج – چالوسجاده چالوس
جاده ۵۹، معروف به جاده چالوس یکی از مهمترین جاده ها برای مردم تهران و کرج است که از میان شهر کرج در استان البرز شروع و به شهر چالوس در کرانه دریای خزر وصل می شود. بعضی ها این جاده را یکی از زیباترین جاده های جهان می دانند چون این جاده در هر فصل و با هر رنگی زیبا و چشم نواز است.
زیبایی های ناشناخته با طبیعتی حیرت انگیز، وجود رودخانه های آب شیرین البرز، مانند رودخانه کرج و چشمه سارهای بسیار زیبا، غارهای طبیعی، آبشارهای مرتفع، کوه های بلند، درختان کهنسال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع، آب های معدنی با خواص درمانی، این جاده را به یکی از زیباترین جاده های گردشگری کشور از لحاظ وجود پدیده های طبیعی تبدیل کرده است.
جاده ۵۹، معروف به جاده چالوس یکی از مهمترین جاده ها برای مردم تهران و کرج است
کاخ مروارید (کاخ شمس)
کاخ مروارید، کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفره ماهی است که صدفی آن را دربرگرفته است. این بنا توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت به مبلغ یک میلیون دلار طراحی و ساخته شد. این کاخ اکنون در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
این کاخ در زمینی به گستردگی ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا میان سال های۴۷–۱۳۴۵ در مهرشهر کرج، ارم برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازهٔ اصلی و طرح کاخ به ریخت یک سفره ماهی است که صدفی را دربرگرفته است. همه فضاهای معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی و با نورگیرهای گوناگون و به شکل دانه های مروارید اجرا شده است. در ضلع شمالی کاخ و در محوطهٔ بیرونی دریاچه نیز به شکل باله های سفره ماهی طراحی و اجرا شده است.
کاخ مروارید، کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است
روستای شهرستانک
در ارتفاعات البرز مرکزی ، آنجا که کوه ها باز و به بازوی هم آنقدر دامن می کشند که سرانجام از گذرگاه سر به اوج کوه های شمال باختری خراسان خود را به کوه های هندو کش و فلامت پامیر میرسانند. دهکده ای با پیشینه تاریخی بسیار کهن آرمیده است.
در سینه کش البرز مرکزی آنجا که دمای تابستانی آن به زحمت از ۱۵ درجه سانتی گراد می گذرد و در بلندی های ، این میزان به ۵ درجه کاهش می یابد ، دهکده کوهستانی شهرستانک دامن کشیده است. جایی که ناصر الدین شاه قاجار از طبیعت بکر آن غافل نماند و قصر تابستانی خود را در آن پی افکند.
در گوشه ای از این دریای سنگ و صخره که طول آن به ۳۳۳۰ کیلومتر و عرض متوسط آن به ۸۵ کیلومتر می رسد، دهکده خوش منظر شهرستانک سر بر آورده است. این تابع دهستان " لورا ” در ۶۳ کیلومتری شمال غربی کرج و ۱۰ کیلومتری پل دو آب، بر سر راه کرج ـ چالوس ایستاده است. در منطقه ای سردسیر که اقتصاد آن عمومامتکی بر کشت و زرع غلات ، گردو ، پرورش زنبور عسل، تولید لبنیات، دامداری و سپس جاجیم و شال بافی است.
اکثر دره هایی که در این رشته کوه قرار دارند، شمالی ـ جنوبی اند. و تنها دره ای که شرقی ـ غربی است همین شهرستانک است. این جا گذرگاه خورشید است! یعنی از لحظة طلوع تا غروب آفتاب را می توان در این دره دید. به خاطر طول مدت تابش خورشید، این دره بهترین آب و هوای ییلاقی ایران را دارد. و همین ویژگی (شرقی ـ غربی بودن دره) باعث شده بود، ناصر الدین شاه که خوش گذران ترین پادشاه سلسلة قاجاریه بود، قصری بر بلندترین نقطه شهرستانک بنا کند که هنوز بعد از گذشت ۱۲۰ سال بقایای آن دیده می شود.
سفر به روستای شهرستانک،بسیار زیبا و خاطره انگیز است
غار یخ مراد
غار یخ مراد در حوالی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر و جاده چالوس می باشد. این غار در محدوده استان البرز و از جاذبه های طبیعی استان البرز می باشد. دریچهٔ ورودی این غار در ارتفاعات کوه های منطقه واقع شده است و مسیر غار عموماً شیب دار و رو به پایین می باشد که نهایتاً با رسیدن به اعماق کوه، با چشمه های یخ زده در کف زمین و استالاکتیت های اسفنجی غار مواجه می شوید.
ارتفاع این غار از سطح دریا در حدود ۲۶۴۰ متر می باشد و دهانهٔ این غار سه متر پهنا و هشت متر ارتفاع دارد. در ماه های اسفند و فروردین، قندیل های بسیار زیبای غار در بهترین وضعیت به سر می برند.
نکتهٔ قابل توجه این غار مطبق بودن آن می باشد که در میان غارهای ایران کمتر دیده می شود. در بخشی از غار چهار طبقه با اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰ متر دیده می شوند.
مجید کاشیان غار نورد حرفه ای باشگاه دماوند و ترسیم کننده نقشه غار در توضیحات این غار آورده است: «در گذشته مردم بومی بر این باور بوده اند که یخ موجود در اعماق غار برای درمان ناباروری زنان خاصیت شفادهنده دارد؛ و وجود کهنه های آویخته (دخیل) به دهانه اصلی و درون غار در گذشته که باعث نام گذاری روستای مجاور به کهنه ده شده گواه این ادعا است».
علی جوانشاد غار نورد و کاشف پیشکسوت باشگاه دماوند در کتاب غار و غار نوردی در مورد تاریخ شکل گیری این غار آورده است: «به علت وجود فسیلی بر روی سنگ بزرگی در نزدیکی دهانه اصلی از گونه نرم تنان دریایی مربوط به دوره سوم زمین شناسی به نام (کاردیتا- KARDITA) این نظریه که غار در حدود پنجاه میلیون سال پیش در زیر دریا بوجود آمده از صحت بیشتری برخوردار است». (رجوع به کتاب غار و غارنورد – نوشته علی جوانشاد).
برای بازدید کامل از این غار نیاز به وسایل حرفه ای غارنوردی می باشد.
غار یخ مراد در حوالی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر و جاده چالوس می باشد
آبشار هفت چشمه
آبشار هفت چشمه یکی از آبشارهای استان البرزه که در کیلومتر ۱۷ جاده کرج- چالوس و در نزدیکی روستای ارنگه و بالادست رودخانه ارنگه واقع شده.ارتفاع آبشار هفت چشمه در حدود ۹۰ متر است و از این نظر یکی از آبشارهای بزرگ کشور محسوب می شود.مسیر دسترسی به این آبشار از میان سنگ ها و صخره ها عبور می کند و همین امر بازدید از آبشار را در فصول بارندگی با مشکل مواجه می سازد. در این مسیر آبشارهای کوچکی وجود دارند که ارتفاع آن ها به ۵ متر می رسد و با نام «هفت چشمه» خوانده می شوند.بهترین فصل برای سفر به این آبشار فصل تابستان است. چراکه مسیر کوهستانی و گاها صعب العبور شما را با موانعی مواجه خواهد کرد. اما با در دست داشتن تجهیزات سفر می توانید به راحتی به آبشار رسیده و از فضای فوق العاده ی آن دیدن کنید. در طول مسیر آبشار می توانید از غارهای طبیعی فوق العاده ای که در ناحیه وجود دارد دیدن کنید. اگر چه تنها نمایی از این غارها را مشاهده می کنید و می توانید سوژه ای عالی برای عکاسی در دست داشته باشید. وجود پوشش گیاهی فوق العاده در طول مسیر از دیگر جذابیت هایی است که در طول تورطبیعت گردی خود با آن مواجه خواهید
آبشار هفت چشمه یکی از آبشارهای استان البرزه که در کیلومتر ۱۷ جاده کرج- چالوس است
پ دختر (سلیمانیه)
پل دختر کرج که با نام پل سلیمانیه و پل شاه عباسی هم شناخته می شود از سازه های دوره صفويه است که بر روی رودخانه کرج ساخته شده است. اين پل بر بقایای پلی کهن تر منسوب به دوره سلجوقی ایجاد شده است و بازسازی آن در دوره صفوی به اين سازه نمای پل های دوره صفوی را داده است. این اثر که با نام پل دختر کرج با شماره ۳۵۰۱ در تاریخ 1379/12/25 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، در سالیان گذشته بازسازی و مرمت شده است به گونه ای که شکل نخستین آن تا اندازه ای دگرگون شده است.
اين پل به مرور زمان و بر اثر عوامل طبیعی از جمله جاری شدن سیل و ریزش باران دچار فرسودگی شدید شده و به دلیل كاهش استحكام پایه های آن در معرض فرو ریختن و نابودی بوده است. در سال ۱۳۸۸ بازسازی و بهسازی پل آغاز شد. برای فراهم ساختن بازدید و گذر گردشگران روی این پل تاریخی و بکارگیری از فضای پیرامون پل که دربرگیرنده ی رودخانه و بستری سبز است ساماندهی روی پل انجام گرفت. بدین منظور پل درحال سنگفرش شدن است و همچنین دو جان پناه در دو سوی پل جاسازی شده و دو پلکان ورودی برای آمد و شد در دو سوی پل انجام شده است.
پل دختر کرج که با نام پل سلیمانیه و پل شاه عباسی هم شناخته می شود
سد امیرکبیر
سد امیرکبیر که سد کرج هم نامیده می شود، در شمال شهر کرج و در ۲۵ کیلومتری جادهٔ کرج به چالوس قرار دارد.
این سد، اولین سد چندمنظورهٔ کشور ایران، و یکی از منابع تأمین آب شهر تهران می باشد. دریاچهٔ این سد، یکی از مراکز طبیعی مهم پرورش ماهی های قزل آلای رنگین کمان و قزل آلای خال قرمز و ماهی سفید و ماهی سیاه است. انباشته شدن آب رودخانه کرج در پشت سد امیرکبیر علاوه بر کارایی آن در تولید انرژی برقابی و تامین بخشی از آب آشامیدنی شهر تهران، باعث بوجود آمدن دریاچه ای زیبا گردیده است که موجب استفاده های گردشگری و تفریحی و ورزشی از سد کرج شده است و یکی از بهترین استراحتگاه ها و جاذبه های طبیعی کرج را بوجود آورده است.
