به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصاد نیوز: این محموله های صادراتی بنزین با حداقل قیمت ۶ هزار و ۶۰۰ تومان بر هر لیتر به ارزش یک میلیارد و ۲۴۸ میلیون دلار به مقاصد زمینی و دریایی موجب شد تا مهرماه طلایی بورس انرژی به ثبت برسد تا ارزش معاملات این ماه در نهایت به ۷۷/ ۳۸ هزار میلیارد تومان بالغ شود که بالاترین رکورد این بازار است.
با داد و ستد ۲۸ میلیون بشکه ای بنزین با کف قیمتی هر لیتر ۶هزار و۶۰۰تومان در پایان هفته گذشته، حجم و ارزش معاملات در بورس انرژی ایران رکورد تاریخی جدیدی را به نام خود ثبت کرد آن هم در شرایطی که تحریم ها به اوج خود رسیده است. این معاملات موجب شد تا با ثبت معاملات ۳۴ هزار میلیارد تومان، بزرگ ترین معاملات روزانه در تاریخ بازار سرمایه ایران نیز به ثبت برسد. بیشترین معاملات در بازار سرمایه تاکنون رقمی نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان در بورس اوراق بهادار بوده است. ثبت این سیگنال های معاملاتی به معنی آن است که صادرات فرآورده های نفتی و پتروشیمیایی می تواند به شکسته شدن طلسم تحریم و باطل السحر بازار سرمایه منتهی شود. در ماه ها و سال های گذشته از بورس انرژی به عنوان سلاح پنهان کشور در معاملات منطقه ای و جهانی فرآورده ها نام برده بودیم که اثرگذاری و اهمیت این ابزار در روزهای سخت تحریم ها بیش از گذشته در حال خودنمایی است. عرضه حداکثری فرآورده ها و استفاده از توانمندی بخش خصوصی و بدنه کارگزاری در بازاریابی محموله های نفتی و فرآورده ها می تواند فضای رقابتی بالاتری را در این بازار به همراه داشته و توانمندی های آن را تقویت کند. تقویت جایگاه ایران به عنوان یک صادرکننده قدرتمند بنزین در بازارهای جهانی آن هم از بستر شفاف بورس انرژی به معنی آن است که گام های قدرتمند و موثری برای عبور واقعی از تحریم ها برداشته شده است. این حجم از معاملات در یک روز حتی در بازارهای انرژی مطرح دنیا نیز یک عدد بزرگ به شمار می رود و گویی بورس انرژی از هم اکنون برای بورس های معتبر در جهان خط و نشان کشیده است. این معاملات به معنی بازشدن مسیرهای جدیدی برای رونق صادرات فرآورده ها از بورس انرژی ایران خواهد بود که آینده این صنعت را دگرگون می کند. معامله بنزین موجب شد تا حجم معاملات روز پایانی مهرماه در بورس انرژی به ۳ میلیون و ۹۱۴ هزار تن برسد که ارزش معاملات را به ۳۴ هزار و ۷۶۵ میلیارد تومان ترقی داد. به عبارت ساده تر ارزش معاملات یک روز «رویایی» در بورس انرژی با احتساب دلار ۲۸ هزار و ۴۰۰ تومانی؛ ۲۲/ ۱ میلیارد دلار بوده است. این درحالی است که نرخ مورد دلار محاسبه در آمارهای اعلامی بورس انرژی ۲۷ هزار و ۸۴۲ تومان بوده است، بنابراین رقم قطعی صادراتی برای کشور میزان یک میلیارد و ۶/ ۲۴۸ میلیون دلار خواهد بود که رقمی غیرمنتظره برای اقتصاد ایران است. به کمک این معاملات شاهد بودیم ارزش معاملات کل در مهرماه سال جاری در بورس انرژی بر اساس آمارهای اعلامی ۳۸ هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان بوده که بزرگ ترین رقم ثبت شده در تاریخ معاملات ماهانه این بازار رسمی است. بدون احتساب معاملات روز چهارشنبه، ارزش معاملات مهرماه به بیش از ۴ هزار میلیارد تومان بالغ شد که در مقایسه با ماه ماقبل رشد ناچیزی را نشان می دهد. رهگیری این معاملات نکات پیچیده ای را در بر دارد، آن هم در شرایطی که این حجم از دادوستد با ابهامات آماری بسیاری روبه روست. بر اساس قوانین و دستورالعمل های اجرایی در بورس انرژی یا بازارهای مشابه، اطلاعات معاملات از مسیر تقاضا و ویژگی های خریدار محرمانه است. در شرایط سخت تحریمی اما حداقل اطلاعات پیشین هم با محدودیت روبه رو شده تا جایی که رهگیری اطلاعات از سمت این معاملات تقریبا غیرممکن است و تنها می توان به تحلیل رخدادها بسنده کرد. مدت هاست که اوج پنهان کاری را در معاملات بورس انرژی شاهد هستیم که در شرایط فعلی اما توجیه پذیر است و این رویکرد به معنی آن است که خریدار خارجی می تواند بدون هیچ گونه نگرانی از درز اطلاعات، به صورت مستقیم یا شرکت های وابسته داخلی و خارجی در معاملات حضور یافته و کالای خود را تحویل بگیرد. درخصوص حساب های خارجی یا داخلی هم نگرانی خاصی برای واریز وجه و تسویه وجوه وجود ندارد، زیرا در اقصی نقاط جهان و با ارزهای مختلف تصفیه حساب امکان پذیر است. از سوی دیگر در مکانیزم معاملات پیش بینی شده که اگر به دلیل نوسان شدید قیمت ها، خریدار متضرر شود پتانسیل تعدیل نرخ وجود داشته باشد.
به جزآمارها تنها چیزی که از اطلاعات مخابره شده در بورس انرژی مشخص می شود شیوه عرضه است که عرضه های زمینی به مقاصد کشورهای منطقه است که با آنها اغلب مرز مشترک وجود دارد و عرضه های دریایی نیز از بنادر جنوبی کشور صادر شده و تقریبا مقصد آن نامعلوم است. اما بهتر است به همین اطلاعات نیز توجه جدی نداشته باشیم، زیرا معاملات از این پتانسیل برخوردار است که حتی مقصد محموله ها و شیوه حمل آن نیز تغییر کند. درخصوص زمان تحویل هم امکان تعدیل در شرایط متعادل وجود دارد، بنابراین از بستر بورس انرژی و از آمارهای اعلامی آن اطلاعاتی به بیرون درز نمی کند که نگرانی جدیدی ایجاد کند.
در بورس انرژی ایران این پتانسیل وجود دارد که معاملات حتی به جای تصفیه نقدی در حساب های داخلی یا بین المللی به صورت تهاتر تصفیه شود یعنی امکان دریافت یک کالای دیگر (همچون طلا یا محصولات کشاورزی) در قبال عرضه نفت خام و فرآورده ها وجود دارد. این ویژگی ها و البته پیچیدگی های معاملات در شرایط تحریم یک حسن مهم به شمار می آید آن هم در وضعیتی که اعلام حجم و ارزش معاملات اطلاعات ذی قیمتی است که از بستر بورس انرژی ایران مخابره می شود.
ذات رشد حجم و ارزش صادرات فرآورده ها در شرایطی که از بستر بورس انرژی صورت بگیرد به معنی یک معامله قطعی است بنابراین اثر غیرقابل کتمانی بر تولید ناخالص داخلی بر جا می گذارد آن هم در وضعیتی که فضا برای استفاده از این ابزار معاملاتی برای سایر فرآورده ها و حامل های انرژی وجود دارد. بزرگی این معامله در مقیاس منطقه ای و حتی جهانی موجب می شود تا یک داده موثر و مهم برای بازارهای داخلی به شمار بیاید. در شرایطی که نرخ ارز در تعیین تولید ناخالص داخلی با نرخ برابری دلار مبهم است و نمی تواند عدد قابل قبولی در ملاک جهانی محسوب شود، محاسبه اثر این معامله بر تولید ناخالص داخلی قابل ارزیابی نیست ولی ذات یک معامله آنها با رقمی بیش از یک میلیارد غیرقابل کتمان است. پس از محدوده منفی بهای دلار آزاد در روزهای گذشته، این معامله دومین سیگنال مهم اثرگذار بر اقتصاد ایران است که استمرار این رخدادها در کنار هم می تواند چهره اقتصاد ایران را به مرور زمان تغییر دهد. اگرچه ارزآوری یکی از ویژگی های این معاملات مهم است اما بیش از آن ایجاد فضای جدید برای استمرار تولید در پالایشگاه ها و حرکت به سمت تولید و فروش حداکثری بنزین و فرآورده های مشابه را به همراه خواهد داشت.
بورس منتظر ارز باشد؟
