به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، جنین در یک کیسه آب رشد می کند که به کیسه آمنیوتیک معروف است و این کیسه شامل مایع آمنیوتیک است.
حجم این مایع در طول بخش اول دوران بارداری افزایش می یابد و در 34 هفتگی به حداکثر میزان خود می رسد. پس از آن حجم مایع به تدریج کاسته می شود. علم پزشکی هنوز به طور دقیق کشف نکرده است که چه مکانیزمی حجم مایع آمنیوتیک را تنظیم می کند. البته می دانیم که جنین در مقدار مایع موجود در کیسه نقش دارد. در طول نیمه دوم دوران بارداری مایع آمنیوتیک اساسا شامل ادرار جنین است.
جنین در درون کیسه ادرار می کند و سپس مایع را نیز می بلعد. مایع در اطراف ریه های جنین جریان می یابد که در تکامل ریه ها کمک می کند.
این مایع چگونه به کودک من کمک خواهد کرد؟
می دانیم که کیسه آب مانند یک کوسن جنین را از صدماتی که ممکن است از دنیای بیرون به او وارد شود در امان نگه می دارد. همچنین عملکردهای دیگری دارد که از اهمیت زیادی برخوردار است. در زیر به مواردی اشاره شده است:
• سطح آب: فضای کافی برای حرکت جنین ایجاد می کند.
• دمای آب: دمای ثابتی دارد که برای سلامتی جنین مناسب است.
• به رشد سالم جنین کمک می کند: به ساختن استخوان ها، ماهیچه ها و اندام های جنین کمک می کند.
• تبادل مواد غذایی: تبادل مواد غذایی ضروری میان شما و جنین از جمله اکسیژن را از طریق بند ناف ممکن می سازد. اگر سطح مایع آمنیوتیک بهم بخورد ممکن است سلامت بند ناف نیز به خطر بیفتد.
بررسی های میزان نرمال آب دور جنین یا مایع آمنیوتیک
در مرحله ای از بارداری سونوگرافی و آزمایش های دیگری انجام می دهید. مخصوصا در سه ماهه دوم و سوم بارداری، متخصص سونوگرافی مقدار آب دور جنین را اندازه گیری می کند. در صورت زیاد یا کم بودن مقدار آب دور جنین و بارداری پرخطر ممکن است تست بارها تکرار شود.
این اندازه گیری ها به عنوان بخشی از شرح حال بیوفیزیکی جنین در داخل رحم انجام می شود تا از سلامت جنین داخل رحم مطمئن شویم. بخش دیگری از شرح حال بیوفیزیکی شامل تنفس، حرکت و خمیدگی نوزاد است. در حالی که شما از نگاه کردن به جنین خود در صفحه نمایش هیجان زده هستید، پزشک در حال بررسی موارد دیگر است.در معاینات قبل از زایمان، آزمایش خون، اندازه دور شکم و فشار خون مادر اندازه گیری می شود. آزمایش اصلی مربوط به اندازه گیری مقدار آب دور جنین است که توسط سونوگرافی انجام می شود.
گاهی اوقات مقدار آب دور جنین در اسکن طبیعی به نظر نمی رسد. اگر متخصص میزان مایع آمنیوتیک را غیرطبیعی اعلام می کند، نیاز به معاینات بیشتری است. اگر پزشک بخواهد به دلیل مشکلات مربوط به مقدار آب دور جنین زایمان را زودتر انجام دهد، قبل از آن باید بلوغ ریه جنین بررسی شود.
سونوگرافی چه چیز را تشخیص خواهد داد؟
در دوران بارداری می توان با استفاده از سونوگرافی بالا یا پایین بودن غیرطبیعی مقدار آب دور جنین را تشخیص داد. این کار با استفاده از انتشار امواج صوتی از داخل رحم و تشکیل تصویر دیجیتال بر روی مانیتور صورت می گیرد.
ممکن است پزشک برای تشخیص مقدار آب دور جنین دستور سونوگرافی بدهد. برای این کار از نمودارهای بالینی شاخص مایع آمنیوتیک (AFI) استفاده می شود. آنها فضای داخل رحم را به چهار قسمت تقسیم می کنند (نه به معنای واقعی!) و توسط یک میله عمق مایع آمنیوتیک را اندازه گیری می کنند. اندازه گیری بر حسب سانتی متر است. نتیجه با نمودار بالینی AFI مقایسه می شود. البته نتیجه بستگی به سن بارداری در زمان اسکن دارد.
مقدار طبیعی آب دور جنین چقدر است؟
کسی دوست ندارد به خطراتی که جنین را تهدید می کند فکر کند. اما آگاهی از اصطلاحات پزشکی در این هنگام ضروری است. طبق دستورالعمل های بالینی سطح طبیعی مایع آمنیوتیک بین ماه های ۵ تا ۸ بارداری، در حدود ۵ تا ۲۵ سانتی متر است. هرچند میانگین اندازه گیری ها می تواند بین ۸۰ میلی متر تا ۱۴۰ میلی متر باشد.زیاد بودن مایع آمنیوتیک زمانی است که این عدد بیش از ۲۵ سانتی متر باشد که در علم پزشکی به آن پلی هیدرامنیوس می گویند که به زیاد بودن مقدار آب دور جنین معروف است. AFI کمتر از ۵ سانتی متر غیرطبیعی است و با عنوان اولیگوهیدرامنیوس شناخته می شود که در حالت عامیانه به آن کم بودن مقدار آب دور جنین می گوییم.
اولیگوهیدرامنیوس یا کم بودن میزان آب دور جنین
به دلیل مهم بودن این مبحث با مشکل اولیگوهیدرامنیوس شروع می کنیم. اگر سطح مایع آمنیوتیک کم باشد دلایل بسیار، خطرات و برخی درمان های ممکن برای آن وجود دارد.
خطراتی که کم بودن مایع آمنیوتیک ایجاد می کند:
این خطرات شامل موارد زیر است:
• بدشکل شدن اندام های جنین
• چماقی شدن دست ها یا پاها
• پتانسیل ایجاد هیپوپلازی (رشد ناکافی ریه ها)
هنگامی که کودک با مشکل حجم ناکافی ریه به دنیا می آید، اکسیژن کافی دریافت نمی کند و باعث مشکلات جدی در کودک می شود و حتی می تواند کشنده باشد.
چه عواملی باعث کم شدن مقدار آب دور جنین می شود؟
• عفونت ها
• کلیه های کودک به خوبی کار نمی کند یا ناقص هستند (حجم مایع آمنیوتیک در اواخر بارداری بیشتر ادرار خواهد بود).
• نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS). که دراین آزمایش برای تشخیص ناهنجاری جنین، از بافت جفت نمونه برداری می شود.
• پارگی زودهنگام غشا (PPROM). یک اصطلاح پزشکی برای پاره شدن زودهنگام کیسه آب است.
چگونه می توان از لحاظ پزشکی کم بودن آب دور جنین را کنترل کرد؟
• استراحت
• مایعات خوراکی
• آبرسانی از طریق رگ ها. شامل یه دوره کوتاه مدت بستری شدن در بیمارستان است و به طور مستقیم از طریق رگ ها تزریق انجام می شود.
• آنتی بیوتیک ها
• استروئیدها
• آمنیواینفیوژن. به منظور افزایش سطح مایعات به کیسه آمنیوتیک مایعات اضافی تزریق می کنند.
درمان کم بودن مقدار آب دور جنین چیست؟
جدی گرفتن توصیه های پزشک در مورد استراحت رمز موفقیت است. البته این به معنای آن نیست که تمام دوران بارداری خود را در حالت خوابیده باشید، بلکه نباید فعالیت شدید داشته باشید. بنابراین آسوده گرفتن بهترین کار است. مصرف مایعات را افزایش دهید و آب فراوان بنوشید.
پلی هیدرامنیوس یا زیاد بودن مقدار آب دور جنین
در نقطه مقابل، مواردی وجود دارد که مقدار آب دور جنین بیشتر از اندازه طبیعی است. هرچند نسبت به مورد اول کمتر خطرناک است. اما خطرات خود را دارد.
خطرات زیاد بودن مقدار آب دور جنین
این خطرات شامل موارد زیر است:
• زایمان زودرس
• تنفس سخت/ تنگی نفس
• وضعیت غیرطبیعی قرار گرفتن جنین
• پایین آمدن بندناف
• ضعف رحم (کمبود عضلات منقبض کننده در طول زایمان)
• سقط جفت (جدا شدن جفت از رحم)
• قرار گرفتن غیرعادی جنین داخل رحم
علت زیاد بودن مقدار آب دور جنین چیست؟
• دیابت مادر
• بارداری دوقلو یا چندقلو
• ناهنجاری های جنین که باعث می شود مایعات توسط جنین بلعیده نشده و ادرار تولید نمی شود. البته این اتفاق نادر است.
• کم خونی جنین بر اثر ناسازگاری خون که البته نادر است.
چگونه توسط دارو کنترل می شود؟
• سونوگرافی با کیفیت بالا
• انجام آمنیوسنتز برای بررسی عفونت ها یا از بین بردن مایعات. در صورت لزوم می توان این کار را چندین بار انجام داد.
• انجام تست های بدون استرس جنین. که ضربان قلب جنین را در حالت خواب و حرکت اندازه گیری می کنند.
• استفاده از داروها. هرچند پزشکان نگران عوارض جانبی این داروها بر مادر و جنین هستند.
• نظارت دقیق
چه کاری می توانم انجام دهم؟
• سعی کنید نگران نباشید. پلی هیدرامنیوس معمولا نشانه مسئله ای جدی نیست.
• به علائم خود دقت کنید. اگر چیزی تغییر کرد، فورا با پزشک در میان بگذارید. برای مثال، رشد سریع شکم.
• استراحت کنید!
اگر علت زیاد بودن مقدار آب دور جنین ناشناخته باشد، ممکن است از درمان های دیگری استفاده شود. برای مثال احتمال دارد مثانه جنین مسدود باشد.می توان لوله کوچکی را داخل مثانه وقتی در رحم است قرار داد. این کار باعث به جریان افتادن مایعات داخل کیسه آمنیوتیک می شود.
آگاه باشید هنگامی که مایع آمنیوتیک خارج شد، ممکن است زایمان هر لحظه آغاز شود. در حقیقت اغلب پزشکان برای جلوگیری از عفونت اصرار دارند زایمان زودتر شروع شود.
