بیماری مقاربتی (STD) برای اشاره به بیماری انتقال یافته از یک شخص به شخص دیگر از طریق تماس جنسی مورد استفاده قرار می گیرد. برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی و یا دهانی محافظت نشده با فرد مبتلا می تواند زمینه ابتلای شخص را فراهم کند.بیماری مقاربتی ممکن است عفونت مقاربتی (STI) یا بیماری آمیزشی (VD) نیز خوانده شود. این بدان معنا نیست که رابطه جنسی تنها راه انتقال بیماری های مقاربتی است. بسته به نوع بیماری های مقاربتی، عفونت ها می توانند از طریق استفاده مشترک از سوزن و شیردهی انتقال یابند.ما در اینجا برخی از شایع ترین و خطرناکترین انواع بیماریهای مقاربتی را عنوان میکنیم.
ایدز
ایدز یا HIV ویروسی است که توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را از بین میبرد. افرادی که به ویروس اچ آی وی مبتلا هستند ممکن است با گذشت مدت طولانی از عفونت، بیمار به نظر نرسند و احساس بیماری نکنند. این بیماری مقاربتی اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، شما را در معرض خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های تهدید کننده زندگی قرار میدهد. ویروس اغلب در طی فعالیت های جنسی منتقل میشود. علاوه بر این HIV میتواند در دوران بارداری، زایمان و شیردهی به کودک شما منتقل شود. پس یکی از خطرناکترین بیماریهای مقاربتی است .
ویروس پاپیلومای انسانی یا (HPV)
HPV یکی از رایج ترین بیماری های مقاربتی است. برخی از انواع HPV میتوانند باعث ایجاد زگیل تناسلی شوند. این موارد میتواند در نواحی داخلی یا خارجی اندام تناسلی رخ دهد. ممکن است به پوست اطراف اندام تناسلی شما یا شریک جنسیتان منتقل شوند. بسیاری از انواع دیگر HPV وجود دارد که هیچ علامتی ندارند، بنابراین ممکن است ندانید که آلوده شده اید.
در بیشتر موارد، ویروس از بین میرود و مشکلات سلامتی بیشتری ایجاد نمیکند. اما در صورت دوام ویروس، سلول های طبیعی میتوانند تغییر کرده و غیرطبیعی شوند. زنان مبتلا به عفونت HPV با انواع پرخطر مانند HPV 16 و 18 در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند.واکسن HPV در برابر انواع HPV که بیشتر سرطان های دهانه رحم را ایجاد میکنند از شما محافظت میکند. البته حتی با درمان زگیل های تناسلی، ویروس در بدن باقی مانده و زگیل ها میتوانند دوباره ظاهر شوند. انواع خاصی از HPV همچنین میتواند باعث زگیل در سایر اعضای بدن مانند دست ها شود. به این موارد زگیل معمولی گفته میشود.اینها به طور کلی مشکلات سلامتی ایجاد نمیکنند. اگر یک زن باردار تعداد زیادی زگیل تناسلی داشته باشد، این میتواند زایمان واژینال را پیچیده کند. اگر زگیل کانال زایمان را مسدود کند، ممکن است به سزارین نیاز باشد.
کلامیدیا
کلامیدیا معمولاً یک بیماری مقاربتی قابل درمان است که میتواند مردان و زنان را تحت تأثیر قرار دهد. این عفونت ممکن است باعث ترشح غیرطبیعی دستگاه تناسلی و سوزش ادرار شود. کلامیدیا با آنتی بیوتیک قابل درمان است. متأسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا علائم عفونت کمی دارند یا هیچ علائمی ندارند.شایع ترین و جدی ترین عوارض در زنان رخ می دهد. کلامیدیا همچنین می تواند در راست روده تأثیر بگذارد. اگر باردار هستید و کلامیدیا دارید، عفونت میتواند از بدو تولد به کودک شما منتقل شود. این میتواند باعث عفونت چشم یا ذات الریه در کودک شما شود.
سفلیس
اولین علامت سفلیس یک زخم باز بدون درد است که معمولاً در آلت تناسلی ، واژن یا دهان یا پوست اطراف راست روده یا اندام تناسلی ظاهر می شود. سفلیس درمان نشده ممکن است مراحل پیشرفته تری را طی کند. اینها شامل بثورات پوستی است. با گذشت زمان می تواند مشکلاتی در قلب و سیستم عصبی مرکزی ایجاد کند.بیماری سفلیس با آنتی بیوتیک قابل درمان است. اگر یک زن باردار به سیفلیس درمان نشده مبتلا باشد، این بیماری میتواند مشکلات خطرناکی حتی کشنده را برای کودک ایجاد کند. نحوه تأثیر سیفلیس مادرزادی به کودک بستگی به این دارد که چه مدت زن به این بیماری مبتلا شده است و چه زمانی تحت درمان قرار گرفته است. این شکل از سفلیس میتواند باعث سقط جنین، مرده زایی یا مرگ نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد شود.
عفونت های تبخال دستگاه تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. علائم ممکن است شامل تاول های دردناک یا زخم های باز در ناحیه تناسلی، باسن یا مقعد باشد. احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در پاها، باسن یا ناحیه دستگاه تناسلی ممکن است درست قبل از تاول ها ظاهر شود.زخم های تبخال معمولاً ظرف چند روز از بین میروند. ویروس مادام العمر در بدن باقی میماند و ممکن است زخم ها گاه به گاه بازگردند. هیچ درمانی برای HSV وجود ندارد. اما دارو میتواند شیوع بیماری را کوتاه کرده و علائم را تسکین دهد. HSV در حین رابطه دهانی از دهان به دستگاه تناسلی منتقل می شود.ویروس میتواند به شرکای جنسی منتقل شود حتی اگر فرد هیچ تاول قابل مشاهده ای نداشته باشد. HSV همچنین میتواند در هنگام زایمان به نوزاد نیز منتقل شود. این باعث عفونت بسیار شدید در نوزاد می شود.
علائم بیماری های مقاربتی در مردان
بدون ایجاد علائم ، می توان یک بیماری STD را دریافت کرد. اما برخی از بیماری های مراقبتی علائم واضحی را ایجاد می کنند. در مردان ، علائم رایج عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
- زخم ، برجستگی یا بثورات در آلت تناسلی مرد ، بیضه ها ، مقعد ، باسن ، ران ها یا دهان
- ترشح یا خونریزی غیرمعمول از آلت تناسلی مرد
- بیضه های دردناک یا متورم
علائم خاص بسته به بیماری ممکن است متفاوت باشد. درباره علائم STD در مردان بیشتر بدانید.
علائم بیماری های مقاربتی در زنان
در بسیاری از موارد ، این بیماری علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند. در صورت بروز ، علائم متداول در زنان عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
- زخم ، برجستگی ، یا بثورات در واژن ، مقعد ، باسن ، رانها یا دهان یا اطراف آن
- ترشح یا خونریزی غیرمعمول از واژن
- خارش در واژن یا اطراف آن
پیشگیری از بیماری های مقاربتی
اجتناب از تماس جنسی، تنها راه مطمئن برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی است. اما در صورت برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی، راه هایی برای ایمن تر کردن آن وجود دارد.استفاده صحیح از کاندوم حفاظت مؤثری در برابر بسیاری از بیماری های مقاربتی ایجاد می کند. استفاده از کاندوم در رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی برای ایجاد محافظت بهینه ضروری است. محافظ های دندان نیز می توانند در هنگام رابطه جنسی از دهان محافظت کنند.
کاندوم ها عموماً در پیشگیری از بیماری هایی که از طریق مایعاتی مانند مایع منی یا خون انتشار می یابند، مؤثر هستند، اما نمی توانند حفاظت کاملی در برابر بیماری هایی که از راه تماس پوست به پوست گسترش می یابند، فراهم کنند. در صورت عدم پوشش ناحیه آلوده پوست توسط کاندوم، احتمال گرفتن بیماری یا انتقال آن به شریک جنسی فرد وجود دارد.
کاندوم نه تنها در برابر بیماری های مقاربتی، بلکه در برابر بارداری ناخواسته نیز حفاظت ایجاد می کند. در مقابل، بسیاری از انواع دیگر روش های کنترل زاد و ولد، خطر بارداری ناخواسته را کاهش می دهند، اما بر بیماری های مقاربتی تأثیری ندارند. برای مثال، روش های کنترل تولد که در زیر مطرح شده است، در برابر بیماری های مقاربتی حفاظتی ایجاد نمی کنند:
- قرص های کنترل بارداری
- تزریق های کنترل بارداری
- ایمپلنت های کنترل بارداری
- دستگاه های داخل رحمی (IUD)
غربالگری منظم بیماری های مقاربتی برای افراد دارای فعالیت جنسی ایده خوبی است. این امر بویژه برای افرادی که با شخص جدیدی در رابطه اند یا شرکای جنسی متعدد دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تشخیص زودهنگام و درمان می تواند به متوقف شدن شیوع عفونت ها کمک کند.
قبل از برقراری رابطه جنسی با فرد جدید، در میان گذاشتن سابقه ی جنسی خود دارای اهمیت است. همچنین هر دو نفر باید از نظر بیماری های مقاربتی توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی مورد غربالگری قرار گیرند. از آنجا که این بیماری ها معمولاً فاقد هرگونه علامتی هستند، تنها روش برای اطمینان از وجود این بیماری ها آزمایش است.
در صورتی که شریک جنسی شما به یک بیماری مقاربتی ابتلا داشته باشد، دنبال کردن برنامه درمانی که توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مطرح شده است، ضروری بشمار می رود. همچنین می توانید از پزشک خود در مورد راهکارهایی برای محافظت از خود در برابر گرفتن بیماری های مقاربتی از شریک جنسی خود مشورت بگیرید. به عنوان مثال، اگر شریک جنسی شما به HIV مبتلا است، احتمالاً پزشک، شما را به استفاده از رویکرد پیشگیری پیش از مواجهه (PrEP) تشویق کند.در صورت واجد شرایط بودن، شما و شریک جنسی تان نیز باید جهت انجام واکسیناسیون برای HPV و هپاتیت B اقدام کنید.