اگر کتاب هایتان کثیف شده اند و نیاز دارید الان آن ها را تمیز و مرتب کنید مخصوصا برای عید، به شما پیشنهاد می کنیم این مقاله را بخوانید و از تکنیک های آن برای تمیز کردن کتاب های مورد علاقه تان بهره ببرید. متاسفانه بعضی کتاب ها که قدیمی هستند، نگه داری سخت تری نسبت به دیگر کتاب ها دارند حال آن که دقیقا کتاب های مورد علاقه ما هستند. کتاب های قدیمی را می توانید با این روش ها بسیار تمیز و نو کنید. البته در نظر داشته باشید دستکاری بیش از حد کتاب های قدیمی ممکن است به بافتشان آسیب بزند.
لوازم مورد نیاز و موثر برای تمیز کردن کتاب ها
لوازمی که می تواند در این بین موثر واقع شود، شامل موارد زیر است:
- جاروبرقی برای گرفتن گرد و غبار
- یک تی شرت قدیمی
- یک پارچه نرم
- یک مسواک نرم
- یک پارچه نازک
- کاغذ مومی
- روغن بچه
- جوش شیرین
- هیدروژن پراکسید
- دستمال کاغذی
- ماسک فیلتر هوا
- دستکش
چگونه کتاب های قدیمی را تمیز کنیم؟
کتاب های قدیمی دارای گوشه های شکننده و آلودگی هایی هستند که مدت زمان طولانی روی آن ها مانده اند. بنابراین نمی توان به راحتیِ کتاب های جدید، آن ها را تمیز کرد. برای راحتی کار و بهتین عملکرد، می توانید مراحل زیر را به کار بگیرید:
- یک عدد پارچه نازک را روی جارو برقی قرار دهید تا قدرت مکش کاهش پیدا کند.
- سپس کتاب را صاف روی زمین بگذارید و از جلد شروع کنید و به آرامی با مسواک روی کل کتاب بکشید.
- سپس هر صفحه را ورق بزنید و از مکش جاروبرقی استفاده کنید.
- همچنین می توانید از یک پاک کن برای پاکسازی خطوط موجود در صفحات کتاب کمک بگیرید.
چگونه قارچ و کپک را از روی کتاب ها تمیز کنیم ؟
وقتی که متوجه کثیفی روی کتاب شدید، باید به دنبال قارچ و کپک بگردید که قطعاً برای کتاب و خود شما هم ضرر دارد و سپس مراحل زیر را در پیش بگیرید :
- تمام صفحات را برای پیدا کردن هرگونه قارچ و کپک بررسی کنید. معمولاً این لکه ها بوی کهنگی می دهند.
- سپس از ماسک و دستکش استفاده کنید تا در هوای این قارچ و کپک ها تنفس نکنید.
- کتاب را بیرون از منزل برده و زیر نور آفتاب بگذارید.
- یک عدد کاغذ مومی را زیر صفحه ای بگذارید که قارچ و کپک وجود دارد.
- از یک مسواک برای براش کشیدن روی قارچ و کپک ها استفاده کنید.
- سپس یک دستمال نرم آغشته به هیدروژن پروکسید را بردارید و به آرامی قارچ و کپک ها را کنار بزنید.
- در نهایت اجازه دهید تا ورقه ها به طور کامل خشک شوند.
چگونه بوی بد کتاب را از بین ببریم ؟
وقتی که قارچ و کپک را از روی کتاب قدیمی برداشتید، باید مراقب بوی بد هم باشید و برای رفع آن، روش های زیر را در پیش بگیرید :
- کتاب را با دقت لای یک تی شرت یا پارچه قدیمی و تمیز بپیچید.
- سپس آن را درون یک کیسه زیپ دار (زیپ کیپ ) ریخته و داخل آن جوش شیرین هم بریزید.
- چند ساعت یا چند روز صبر کنید تا بو به صورت کامل از بین برود.
از بین بردن لکه و سایر آلودگی ها از روی کتاب
اگر مقداری غذا روی کتاب تان ریخته است، مراحل زیر را در پیش بگیرید :
- چندین ساعت کتاب را داخل فریزر قرار دهید.
- سپس تمام صفحات را چک کنید و آن را تکان دهید تا هر گونه ماده خشک شده بیرون بریزد.
- بعد، از یک وسیله ای شبیه به چاقو، به آرامی برای درآوردن اجزای باقی مانده و خشک شده غذا روی صفحات کتاب استفاده کنید.
- همچنین می توانید از ناخن تان هم کمک بگیرید.
برطرف کردن لکه های روغنی از روی کتاب
اگر کتاب هایتان لکه های کهنه دارد، یک پاک کن بردارید و سعی کنید لکه ها را از روی آن بزدایید. حتما از پاک کن نرم برای این کار استفاده کنید. با یک برس کوچک، تکه های پاک کن را از روی آن بردارید. حتما برس را در یک جهت حرکت دهید که موجب پارگی کتاب نشود.البته اگر لکه های قوی بوجود آمده است باید از خیر پاک کردنش بگذرید تا کتابتان سالم بماند.
از بین بردن تخم حشرات در بین کتاب
کتاب های قدیمی این احتمال را دارند که تخم حشرات بینشان قرار گرفته باشد. برای این که مطمئن شوید تخم حشرات به طور کامل از بین رفته اند، آن ها را داخل کیسه زیپی قرار دهید و به مدت 24 ساعت در فریزر و 8 ساعت در یخچال قرار دهید. یک روش کاملا بی رحمانه برای از بین بردن تخم حشرات!
خمیر تمیز کننده یا لکه بر هم برای از بین بردن لکه های کتاب توصیه شده است. البته به جنس کتابتان حتما دقت داشته باشید. خمیر تمیز کننده را خوب در دست خود ورز دهید و سپس روی لکه های کتاب بکشید. لکه های روغنی روی کتاب با حوله های کاغذی جذب می شوند. دستمال یا حوله کاغذی را بین صفحات کتاب قرار دهید، کتاب را ببندید و یک جسم سنگین روی کتاب بگذارید. مدتی به آن استراحت دهید تا کمی از روغن را به خود جذب کند.
چگونه قطرات آب و نوشیدنی را از روی کتاب پاک کنیم ؟
اگر مقداری آب روی کتاب تان ریخت یا لکه باران روی آن مشخص شد، باید سریعاً پاکسازی کنید تا از تولید قارچ و کپک جلوگیری شود. همچنین می توانید کتاب را داخل فریزر بگذارید تا بعدا به سراغش بروید و سپس مراحل زیر را در پیش بگیرید :
- کتاب را زیر پنجره بگذارید اما مراقب باشید که در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرد.
- سپس پنکه را به فاصله 1.5 الی 3 متری از کتاب، روشن کنید.
- پنجره را باز کنید تا هوا به اندازه کافی رد و بدل شود.
- سپس کتاب را باز کنید و آن را ورق بزنید.
- فقط کتاب را با خشونت ورق نزنید و کاملا ریلکس و آرام رفتار کنید.
- وقتی که صفحات به طور کامل خشک شدند، چند کتاب سنگین دیگر را روی آن قرار دهید تا دوباره صفحات صاف شوند و شکل درستی بگیرند.
چگونه کتابی با جلد چرمی را تمیز کنیم ؟
وقتی که صحبت از تمیز کردن جلد چرمی یک کتاب می شود، باید مراقبت بیشتری را مد نظر قرار دهید. زیرا جلد چرمی واکنش متفاوتی به روش های مختلف پاکسازی نشان می دهد. پس سعی کنید مراحل زیر را در پیش بگیرید تا کمترین آسیب به چرم روی جلد کتاب وارد نشود :
- یک پارچه غیر نخی را به صابون بمالید و کمی روی آن آب بریزید.
- سپس تا جایی که می توانید، رطوبت اضافه را بگیرید و با استفاده از آن، جلد کتاب را به آرامی تمیز کنید.
- در نهایت از یک دستمال خشک برای از بین بردن گرد و غبار و آلودگی روی جلد کتاب استفاده کنید.
روش های مراقبت و نگهداری از کتاب
- دست زدن به کتاب و حمل آن به صورت صحیح و بهداشتی کمک می کند که میزان سایش، پاره شدن و لکه های دائمی کتاب ها به حداقل برسد. قبل از دست زدن به کتاب دست های خود را بشویید و از قرار دادن هر گونه غذا و مایعات در کنار کتاب ها خود داری کنید.از ورق زدن کتاب با انگشتی که با آب دهان خیس کرده اید، اجتناب کرده و به جای آن از یک اسفنج مرطوب استفاده نمایید. اگر می خواهید یک کتاب کمیاب، قدیمی و یا شکننده را بخوانید بهتر است از دستکش های پنبه ای استفاده نمایید.
- از نشانه گذار های کتاب (بوک مارک) بزرگ و ضخیم استفاده نکنید. نشانه گذار های بزرگ می توانند اتصال و یا چسب بین صفحات را از بین ببرند، روی صفحات جا بگذارند و آن را دندانه ای کنند.نشانه گذار های بزرگ را از داخل کتاب بردارید تا احتمال پاره شدن، خرد شدن و یا آسیب دیدن صفحات کتاب در هنگام خواندن کاهش پیدا کند.
- صفحات کتاب را به صورت کامل از هم باز نکنید. صفحات کتاب و جلد آن با استفاده از چسب به هم چسبیده اند و یا با نخ به هم دوخته شده اند. هر چه کتاب را بیشتر باز کنید باعث می شود که فشار بیشتری روی شیرازه و اتصالات صفحات آن وارد شود.هنگام باز کردن کتاب های نو احتیاط کنید، زیرا اغلب آن ها دارای شیرازه های سفتی و مستعد ترک خوردن هستند.
- کتاب را با دقت ورق بزنید. با گذشت زمان صفحات کتاب به طور طبیعی تحلیل می رود و اغلب نازک و شکننده می شود. با احتیاط کتاب را ورق بزنید تا از پاره شدن ناخواسته صفحات، چروک شدن، خراب شدن و یا شکستن شیرازه آن جلوگیری کنید.
- سعی کنید برای خواندن کتاب از دو دست استفاده کنید. با استفاده از دو دست برای کتاب خواندن مطمئن می شوید که جلد و صفحات کتاب تحت فشار قرار نمی گیرد.اگر نگه داشتن یک کتاب با دو دست از نظر اندازه یا وزن برای شما ناخوشایند است، می توانید کتاب را روی یک میز قرار دهید یا آن را در دامان خود (روی پاها) بگذارید.در حالی که کتاب می خوانید نباید جلد آن را خم کنید؛ زیرا ممکن است بعد به سختی بتوانید آن را به شکل اصلی خود برگردانید و باعث آسیب دیدن شیرازه کتاب می شود.اگر می خواهید کتاب خود را کاملا نو و سالم نگه دارید و نمی خواهید از بین برود، بهتر است یک کپی از آن گرفته و آن را بخوانید.
- کتاب های کمیاب و یا قدیمی و شکننده خود را به یک متخصص صحافی بسپارید. اگر اولین چاپ یک کتاب کمیاب و یا یک مقاله ارزشمند را در اختیار دارید که خراب شده است؛ بهترین کار این است که تعمیر آن را به یک متخصص بسپارید.
روش صحیح مراقبت و نگهداری از کتاب در قفسه
- از قفسه بندی کتاب به شکل عمودی استفاده کنید. قفسه های کتاب ها نباید بیش از حد تنگ باشد و یا کتاب ها روی هم تکیه کنند، زیرا این می تواند باعث تاب برداشتن کتاب، آسیب ساختاری و ترک خوردگی روی آن شود.هنگام قفسه بندی، کتاب هایی با ارتفاع و طول مشابه را در کنار یکدیگر قرار دهید تا از فشار به ستون کتاب جلوگیری شود.قرار دادن کتاب روی سطح، یک جایگزین مناسب برای قفسه عمودی است. هنگام قفسه بندی یک کتاب به صورت افقی، مطمئن شوید که وزن زیادی روی آن قرار نمی گیرد.زمانی که می خواهید یک کتاب را از قفسه بردارید، باید وسط شیرازه و ستون پشت کتاب را بگیرید و بیرون بیاورید، تا به بالا و پایین کتاب آسیبی نرسد.
- کتاب ها را به دور از نور مستقیم خورشید و در یک منطقه سرد نگه دارید.کتاب های خود را در محیط هایی قرار دهید که بتوانید کیفیت کتاب را به مدت طولانی تری حفظ کنید. نور خورشید، گرما و رطوبت می تواند تاثیر منفی بر ماندگاری و کیفیت اتصال صفحات، ساختار کتاب و کیفیت صفحه های آن داشته باشد.رطوبت می تواند باعث ایجاد کپک در کتاب شود. اگر در یک محیط بسیار مرطوب زندگی می کنید و کپک در آنجا رشد می کند، فقط کافی است کپک را با پارچه کاملا خشک پاک کنید. بعد کتاب را به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زیر نور خورشید قرار دهید. مراقب باشید که بیش از این زمان طول نکشد؛ زیرا نور خورشید می تواند موجب خراب شدن جلد کتاب بشود.
مبل و وسایل مخمل را چگونه تمیز کنیم؟
