بیوگرافی لویی پاستور شیمی‌دانان و زیست‌شناسان فرانسوی

  پنجشنبه، 06 آبان 1400   زمان مطالعه 12 دقیقه
بیوگرافی لویی پاستور شیمی‌دانان و زیست‌شناسان فرانسوی
لویی پاستور، بیولوژیست، میکروبیولوژیست و شیمی‌دان مشهور فرانسوی است. اکتشافات او پایه‌های علمی انقلابی زیادی در دنیا ایجاد کرد. واکسیناسیون، تخمیر و فرآیند پاستوریزه کردن، از مهم‌ترین پایه‌های علمی ایجادشده توسط او هستند.

لویی پاستور (به فرانسوی: Louis Pasteur) (زاده ۲۷ دسامبر ۱۸۲۲ – درگذشته ۲۸ سپتامبر ۱۸۹۵)، از شیمی دانان و زیست شناسان مشهور فرانسوی است. شهرت وی مدیون ارائه تئوری جرم و رد نظریه ارسطو بود. همچنین عمل پاستوریزه کردن که از نام او گرفته شده، از ابداعات این دانشمند نامدار است. پاستور نخستین کسی است که پی به واگیردار بودن سیاه زخم گوسفندان برد. برجسته ترین کار این دانشمند شیمی کشف دارویی برای درمان مرض وحشت آور هاری است. پس از آن دیگر کسی از بیماری هاری و سگ هار دچار وحشت نشد. اکتشافات پزشکی وی پشتیبانی مستقیمی از نظریه میکروب بیماری و کاربرد آن در پزشکی بالینی فراهم کرد. وی بیشتر به خاطر اختراع تکنیک درمان شیر و شراب برای جلوگیری از آلودگی باکتریایی در بین عموم مردم شناخته شده است، فرایندی که اکنون پاستوریزاسیون نامیده می شود. وی به همراه فردیناند کوهن و رابرت کوخ به عنوان یکی از سه بنیانگذار اصلی باکتری شناسی شناخته می شود و «پدر باکتری شناسی» و «پدر میکروب شناسی»، اگرچه درخواست تجدید نظر در مورد آنتونی ون لیوانوک نیز اعمال شده است. پاستور مسئول انکار نظریه نسل خود به خودی بود. وی آزمایش هایی را انجام داد که نشان داد بدون آلودگی، میکروارگانیسم ها نمی توانند ایجاد شوند. تحت نظارت آکادمی علوم فرانسه، وی نشان داد که در فلاسک های عقیم و مهر و موم شده، هیچ چیز هیچ وقت توسعه نیافته است؛ و بالعکس، در گلدان های عقیم شده اما باز، میکروارگانیسم ها می توانند رشد کنند. اگرچه پاستور اولین کسی نبود که نظریه میکروب را مطرح کرد، اما آزمایش های وی صحت آن را نشان داد و بیشتر اروپا را به صحت آن متقاعد کرد. امروز، او اغلب به عنوان یکی از پدران نظریه میکروب شناخته می شود. پاستور در شیمی، به ویژه از نظر مولکولی برای عدم تقارن بلورهای خاص و نژادزدایی، به کشف قابل توجهی دست یافت. در اوایل کار او، تحقیقات او در مورد اسید تارتاریک منجر به اولین تفکیک آنچه اکنون ایزومرهای نوری نامیده می شود، شد. کار او منجر به درک فعلی یک اصل اساسی در ساختار ترکیبات آلی شد. او مدیر انستیتو پاستور بود که در سال ۱۸۸۷ تأسیس شد، تا زمان مرگش، و بدن او در یک خرک زیر مؤسسه به خاک سپرده شد. اگرچه پاستور آزمایش های پیشگامانه ای انجام داد، شهرت او با جنجال های مختلفی همراه شد. ارزیابی مجدد تاریخی دفترچه وی نشان داد که وی برای غلبه بر رقبای خود فریبکاری را انجام داده است.

لویی پاستور

تولد و تحصیل لویی پاستور

لوئی پاستور پس از گذراندن دو سال تحصیل در دوره دبستان به عنوان شاگرد روزانه وارد کولژآربوا شد. او در سال های اولیه دانشجویی متوسط بود و به خصوص دانشگاهی نبود، زیرا علاقه هایش ماهیگیری و طراحی بود. او نقاشی های بسیار زیادی از پدر و مادر، دوستان و همسایگان خود نقاشی کرده است. پاستور در دبیرستان در کالج d'Arbois تحصیل کرد.در اکتبر ۱۸۳۸، وی برای پیوستن به Barbet Pension به پاریس عزیمت کرد، اما دلتنگ شد و در نوامبر بازگشت. او دانش آموزی متوسط بااستعدادی چشم گیر در رشته هنر شناخته می شد. در سال ۱۸۴۳ برای بار دوم در آزمون ورودی مدرسه عالی فرانسه شرکت و پس از اتمام تحصیلات، در سن ۲۶ سالگی (۱۸۴۸) به سمتِ استادِی در رشته شیمی دانشگاه استراسبورگ پذیرفته شد. او با تهیه و نوشتن رساله هایی دربارهٔ فیزیک و شیمی درجه دکترایِ خود را گرفت. وی در این زمان با نوشتن نامه ای به رئیس دانشگاه استراسبورگ و کسبِ موافقت وی، در روز (۲۹ مه ۱۸۴۹) با دختر ۲۲ ساله وی ازدواج می نماید. لویی پاستور در این هنگام ۲۶ سال داشت. همسر جوان لویی پاستور، با حمایت از فعالیت های علمی شوهرش، مسؤلیت کارهای اداری و دفتری را نیز به عهده می گیرد.

فعالیت کاری لویی پاستور

پاستور در سال ۱۸۴۸ به عنوان استاد شیمی در دانشگاه استراسبورگ مشغول به کار شد و در سال ۱۸۵۲ عضو هیئت علمی این دانشگاه شد. مطالعات او روی فرآیند تخمیر، از سال ۱۸۵۴ و پس از شروع به کار در دانشگاه لیل شروع شد. لویی پاستور در سال ۱۸۵۷ به پاریس بازگشت و به عنوان مدیر مطالعات علمی مؤسسه اکول نرمال سوپریور مشغول به کار شد. فعالیت او در این مؤسسه تا سال ۱۸۶۷ ادامه داشت و پاستور در این مدت، تغییراتی اساسی در روند تحقیقات ایجاد کرد که موجب پیشرفت بیش از پیش این مؤسسه شد. پس از این تغییرات، آزمایشات این مؤسسه با دقت بالاتری انجام می شدند و نتایج بهتری کسب می کردند. در نتیجه اعتبار این مؤسسه ی تحقیقاتی افزایش چشمگیری داشت. البته برخی از تصمیمات پاستور در دروان مدیریت، بسیار سخت و محکم بودند و موجبات اعتراض دانشجویان را فراهم می کرد. در سال ۱۸۶۳، پاستور به عنوان پروفسور زمین شناسی، فیزیک و شیمی در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس استخدام شد و این سمت را تا سال ۱۸۶۷ حفظ کرد. در همان سال، او به عنوان عضو ارشد هیئت شیمی آلی دانشگاه سوربون انتخاب شد اما پس از مدت کوتاهی، به خاطر بیماری این شغل را ترک کرد. در سال ۱۸۶۷، آزمایشگاه شیمی فیزیولوژیکی مؤسسه ی اکول تأسیس شد و خود او تا سال ۱۸۸۸ به عنوان مدیر آن فعالیت می کرد. آخرین فعالیت بزرگ کاری پاستور، تأسیس انستیتو پاستور در پاریس و در سال ۱۸۸۷ بود که تا آخر عمر به عنوان رئیس آن مشغول به کار بود.

تحقیقات علمی لویی پاستور

همان طور که گفته شد، پاستور نقش مهمی در کشفیات و اختراعات بزرگ تاریخ شیمی و زیست شناسی داشته است. از میان تمام تحقیقات او، آن هایی که نقطه ی اشتراک شیمی و زیست شناسی بوده و به درمان و پیشگیری از بیماری های کشنده منجر شده اند، بیش از بقیه شناخته شده هستند. البته پاستور نظریات بنیادی زیادی نیز در علوم مولکولی و دیگر بخش های شیمی داشت.

لویی پاستور
  • عدم تقارن مولکولی

تحقیقات تجربی پاستور در مؤسسه ی اکول، استراسبورگ و لیل، روی خصوصیات شیمیایی، فیزیکی، نوری و کریستالوگرافی گروهی از ترکیبات به نام تارتارات بود. تحقیقات او روی ساختار این ترکیبات که به نام اسیدهای تارتارات هم شناخته می شوند، باعث کشف بزرگی در تاریخ شد. او متوجه شد ترکیبات اسید تارتارات با وجود داشتن خصوصیات شیمیایی یکسان، رفتارهای نوری متفاوتی دارند. در این میان او برای اولین بار مفهوم دست سانی را در شیمی تشریح کرد که کریستال های شیمیایی را به گروه های راست دستی و چپ دستی تقسیم می کند. در نهایت تحقیقات پاستور موجب کشف ساختارهای ایزومر یا همپار در شیمی شد. محققان مهم ترین دستاورد علمی پاستور را همین مورد می دانند و از آن به عنوان بزرگ ترین تأثیر پاستور در علم یاد می کنند.

  • تخمیر و نظریه میکروبی بیماری ها

زمانی که پاستور در لیل مشغول به کار بود، به تحقیق در مورد فرآیند تخمیر علاقه مند شد. او پس از مدتی تحقیقات اولیه، در سال ۱۸۵۷ گزارشی در مورد فرآیند تخمیر اسید لاکتیک به مؤسسه ی علمی لیل ارسال کرد. او در ادامه ی تحقیقات خود، نظریه ی شیمی دانان قبلی خود یعنی برزلیسو و لیبیگ را نقض کرد. طبق نظریه ی آن ها، تخمیر با تجزیه ی مولکولی اتفاق می افتاد؛ اما پاستور معتقد بود تنها با وجود مخمر می توان به شروع این فرآیند امیدوار بود. این دانشمند برجسته در خلال تحقیقاتش در مورد فرآیند تحمیر، متوجه شد که وجود میکروارگانیزم ها می تواند محصولات این فرآیند مانند شیر را تخریب کند. با کشف این مورد، پاستور فرآیندی را ابداع کرد که با گرم کردن مایعاتی همچون شیر در دمای ۶۰ تا ۱۰۰ درجه ی سانتی گراد، تقریبا تمامی باکتری ها و قارچ های موجود در آن ها از بین خواهند رفت. او نتایج تحقیقات خود را در سال ۱۸۶۵ به صورت پتنت ثبت کرد و فرآیند پاستوریزاسیون یا پاستوریزه کردن، برای حفظ سلامت مایعات خوراکی ثبت شد. مطالعه ی فرآیند تخمیر موجب کشف علت میکروبی بیماری ها و فرآیند پاستوریزه کردن شد. مطالعات پاستور روی عوامل مخرب شیر و مایعات خوراکی دیگر، باعث پیدایش نظریه ای مبنی بر مقصر بودن میکروارگانیزم ها در بیماری انسان ها و حیوانات شد. او این نظریه را منتشر کرد و پیشنهاد داد که تا حد امکان، فرآیندهایی برای جلوگیری ورود این میکروارگانیزم ها طراحی شود. همین نتایج منجر شد جوزف لیستر، فرآیند ضد عفونی کردن پیش از عمل جراحی را معرفی کند. ادامه ی تحقیات پاستور و دانشمندانی که به کمک او با استفاده از تحقیقاتش به بررسی بیماری ها پرداختند، موجب کشف علت بیماری های متعدد انسان ها و حیوانات شد.

  • ایمنی شناسی و واکسیناسیون

پاستور در برخی از آخرین تحقیقات خود، روی علل بیماری وبا پرندگان آزمایش انجام می داد. او نمونه های از باکتری های آلوده را برای تزریق به پرندگان جمع آوری کرد و تعدادی پرنده را به آن ها مبتلا کرد. برخی از باکتری ها پیش از تزریق خراب شده بودند و نتوانستند پرندگان را بیمار کنند. وقتی پاستور برای بار دوم تلاش کرد این پرندگان را به وبا مبتلا کند، متوجه شد که بدن آن ها در برابر باکتری مقاوم شده است و بیمار نمی شوند. این اتفاق بار دیگر و در سال ۱۸۷۹ رخ داد. دستیار پاستور در زمان تعطیلات فراموش کرد که باکتری ها را به پرندگان تزریق کند و این باکتری ها به مدت یک ماه در آزمایشگاه ماندند. تزریق دیرهنگام باکتری های کشنده، باعث مرگ نمونه های آزمایشگاهی نشد و تلاش مجدد برای بیمار کردن آن ها نیز ناموفق ماند. بدین ترتیب پاستور به طور قطع مطمئن شد که باکتری ضعیف شده، بدن جانوران را نسبت به بیماری ایمن می کند. او در سال ۱۸۸۰، نتایج این تحقیقات را برای انجمن علمی فرانسه شرح داد. آزمایش دیگر پاستور برای تأیید باکتری ها (میکروب ها) به عنوان علل بیماری، روی بیماری سیاه زخم گاوها انجام شد. او در تحقیقات خود متوجه شد که گوسفندان تلف شده بر اثر این بیماری دفن شده اند و کرم های خاکی، باکتری سیاه زخم را بار دیگر روی سطح زمین آورده اند. در نهایت کرم ها باعث بیمار شدن گاوها می شدند. دانشمند دیگری که روی واکسیناسیون سیاه زخم برای گوسفندها فعالیت می کرد، ژان جوزف هنری توسان بود. او تصمیم داشت تبا استفاده از کربولیک اسید، بخشی از باکتری های موجود در نمونه های بیمار را از بین ببرد و واکسن را تولید کند. پاستور اعتقاد داشت که این نوع از ضعیف کردن باکتری، تأثیر آن ها را به طور کامل از بین خواهد برد و واکسن بی فایده خواهد شد؛ درحالی که باکتری های ضعیف و زنده، مواد غذایی لازم برای رشد باکتری های کشنده را از بین می برند. به عقیده ی او، اکسید کردن باکتری ها، خطر آن ها به مقدار مناسبی کاهش می داد. پاستور تحقیقات خود را به صورت تجربی ادامه داد و توانست روشی کاربردی برای ساخت واکسن سیاه زخم ابداع کند. البته او جزئیات فرآیند را به طور کامل توضیح نداد. مطالعات بعدی که روی یادداشت های آزمایشگاهی پاستور انجام شد، نشان داد که او از گرما و پتاسیم کرومات برای ضعیف کردن بیماری ها استفاده کرده است.

جوایز و افتخارات لویی پاستور

در سال ۱۸۵۶، انجمن سلطنتی لندن، مدال رامفورد را به خاطر تحقیقات پاستور در زمینه ی اسیدها به او اهدا کرد. همین انجمن در سال ۱۸۷۴، مدال کاپلی را به خاطر تحقیقات فرآیند تخمیر به دانشمند فرانسوی داد و در سال ۱۸۶۹ او را به عنوان عضوی خارجی از انجمن سلطنتی منصوب کرد. در سال ۱۸۵۹، آکادمی علوم فرانسه نشان مونتیون را به خاطر تحقیقات تجربی پاستور در علم پزشکی به او اهدا کرد. جوایز بعدی این آکادمی در سال های ۱۸۶۱ و ۱۸۶۲ تحت نام های جکر و آلومبرت به پاستور اهدا شدند. این دانشمند در سال ۱۸۶۲ برای عضویت در بخش کانی شناسی این انجمن انتخاب شد. او در سال ۱۸۸۷ برای معاونت بخش فیزیک آکادمی انتخاب شد و تا سال ۱۸۸۹ در این سمت باقی ماند. علاوه بر موارد گفته شده، عضویت های افتخاری متعددی در محافل علمی هلند، برزیل و دیگر کشورها نیز به پاستور اهدا شده و همچنین، جوایز نقدی زیادی به خاطر کشفیاتش به او داده شده است. پس از مرگ لویی پاستور، یادبودها و مکان های متعددی به نام او ثبت شدند. خیابان های متعددی در شهرهای بزرگ کشورهای ایران، آمریکا، آرژانتین، استرالیا، لهستان و بسیاری کشورهای دیگر، به نام این دانشمند بزرگ ثبت شده اند. همچنین مؤسسه های تحقیقاتی متعددی از جمله انستیتو پاستور در فرانسه، دانشگاه پاستور در اسلواکی و فرانسه، به افتخار او نامگذاری شده اند. یونسکو نیز با همکاری انستیتو پاستور مدالی به نام این دانشمند فرانسوی در صد سالگی مرگ او ابداع کرد و هر دو سال یک بار آن را به تحقیقات برجسته در زمینه ی سلامت انسان ها اهدا می کند. انستیتو پاستور یکی از یادگارهای مهم این دانشمند به نام است که ایده ی تأسیس آن پس از کشف واکسن هاری و به منظور توسعه ی تحقیقات روی علم واکسیناسیون مطرح شد. در سال ۱۸۸۷ جمع آوری سرمایه برای آن شروع شد و با موفقیت به پایان رسید. دانشمندان بزرگی از سرتاسر جهان به این مؤسسه آمدند و پایه های آن را تشکیل دادند. در حال حاضر ۳۲ شعبه از این مؤسسه در ۲۹ کشور جهان فعالیت می کنند. این مؤسسه در حال حاضر در زمینه های علمی متنوعی از پزشکی تا شیمی فعالیت می کند.

زندگی شخصی لویی پاستور

لویی پاستور در سال ۱۸۴۸ برای تدریس به دانشگاه دژون رفت و در آنجا با دختر رئیس دانشگاه یعنی ماری لورنت آشنا شد. این دو در ۲۹ می سال ۱۸۴۹ با هم ازدواج کردند و دارای پنج فرزند شدند. تنها دو فرزند آن ها تا سن بلوغ زنده ماندند و سه نفر دیگر بر اثر بیماری حصبه از دنیا رفتند.

نقل قول های مشهور از لویی پاستور

  • علم و دانش، هیچ کشور و مرزی ندارد. دانش مانند مشعلی است که دنیا را روشن می کند.
  • شانس تنها برای فردی مفید است که از لحاظ ذهنی آماده باشد.
  • قدرت من برای رسیدن به اهدافم، در سخت کوشی و پیگیری نهفته است.
  • نقش موجودات بی نهایت ریز در طبیعت، بی نهایت بزرگ است.
  • هرچه بیشتر طبیعت را مطالعه می کنم، بیشتر به عظمت خالق آن پی می برم.

مرگ لویی پاستور

پاستور در سن ۷۳ سالگی در اثر عوارض سکتهٔ مغزی که اولین مورد آن در ۱۸۶۸ اتفاق افتاد و باعث فلج شدن سمت چپ بدنش شد، درگذشت. وی در تاریخ ۲۸ سپتامبر ۱۸۹۵ در نزدیکی پاریس درگذشت. مقبرهٔ او در زیرزمین انستیتو پاستور در پاریس می باشد.


دیدگاه ها

  دیدگاه ها
نظر خود را به اشتراک بگذارید
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
آخرین ویدیو ها