دخمه سنگی کافرکلی فضای معماری دست‌کندی است که در مسیر جاده هراز از سمت پلور به سمت آمل، مجموعه سوراخ‌هایی در دل کوه دیده می‌شود. اکثراً با نگاهی ساده از آن می‌گذرند. در کتاب طبرستان از جایگاهی به نام وَر (وَرِ کوه) که به معنی پناگاه و یا غار در کوه می‌باشد، نوشته است. در منطقه دخمه سنگی کافرکلی در طول دره هراز آبادی اسک تا روستای پنجاب به طول 42 کیلومتر در ارتفاعات دره و همچنین در چند دره فرعی نزدیک به 250 اتاق دست کند در دل کوه کنده کاری شده است.
معماری این دخمه‌ها نشان می‌دهد که این بنا به نوع کلی ساخته دست بشر است. از دامنه کوه این دخمه‌ها همانند حفره‌هایی در دل کوه‌ها دیده می‌شوند. در واقع این منطقه صعبالعبور امکان دسترسی برای افراد را سخت کرده است. در واقع این حفره هایی که می‌بینید، نوعی در و پنجره هستند که در این خانه‌های سه طبقه‌ای قرار دارند. این حفره‌ها راه ورودی به این بنا می‌باشند. مقر نگهبانی یکی دیگر از بخش‌هایی است که در این دخمه‌ها به کار رفته شده است. این بنا دارای سه طبقه می‌باشد و در هر یک از طبقات می‌توانید با ویژگی‌های مختلفی از آن آشنا شوید. این خانه‌ها بدون نظام معماری هستند، کانال‌های آب نیز به یکدیگر متصل می‌باشند. این دخمه‌ها در دل کوه‌های عظیم این منطقه قرار دارند. این دخمه‌های سنگی دارای اتاق‌هایی با ارتفاع تقریبی 60 سانتی‌متری هستند و از سنگ و ساروج ساخته شده‌اند. درون این اتاق‌ها می‌توانید اتاقچه‌هایی مشاهده کنید که محل قرارگیری اشیا بوده‌اند. چند ستون به هم چسبیده در این بنا به کار رفته است که نوعی از معماری آن به شمار می‌آید. سفالینه‌هایی که در این بنا یافت شده‌اند، از جذابیت‌های زیادی برای گردشگران برخوردار می‌باشد. این منطقه از مکان‌های دیدنی آمل برای گردشگران به شمار می‌آید که از جذابیت‌های تاریخی زیادی برخوردار است.
کافر کلی فضای معماری دست کندی هستند که توسط گروهی از ساکنان منطقه لاریجان در دل کوه‌های البرز ساخته شده‌اند. تحقیق‌های فراوانی در زمینه دخمه‌ها انجام شده است اما هنوز در مورد علت ساخت این غار بدین شکل نتیجه‌ای حاصل نشده است. با توجه به یافته‌های باستان‌شناسان و بقایای سفال‌هایی که در خانه‌های این کوه بدست آمده است، کارشناسان قدمت دخمه سنگی کافرکلی را به حدود 1000 سال پیش نسبت داده‌اند. نظریه بعضی از کارشناسان بر این است که در زمان هجوم دشمنان به ایران، مردم به این خانه‌های سنگی در دل کوه برای زندگی کردن برای زمان طولانی پناه می‌بردند.
در کنار زیبایی‌های ستودنی و بی مثال استان مازندران می‌توان شاهد پدیده‌های عجیب طبیعی بود. دخمه‌های کافرکلی بخشی از زیبایی‌های شگفت‌انگیز به شمار می‌آیند که می‌تواند مورد توجه گردشگران زیادی باشد. این دخمه‌ها که از نظر باستانی نیز دارای اهمیت می‌باشند، در استان مازندران و در مسیر لاریجان به فیلبند قرار گرفته‌اند. دره‌های هراز که از آبادی اسک تا روستای پنجاب ادامه دارند، از نواحی اطراف این منطقه هستند و تا این دخمه‌ها 42 کیلومتر فاصله دارند. در طی این مسیر و در ارتفاعات این دره‌ها حدودا 250 دخمه در دل کوه‌ها و صخره‌ها مشاهده می‌کنید. برخی از دخمه‌هایی که می‌بیند، در دره‌های فرعی نیز قرار دارند. دخمه‌های تاریخی و باستانی کافرکلی در روستای پلمون و به سمت شهر رینه و روستای آب گرم قرار دارد. برای رسیدن به این دخمه‌های باستانی باید از مسیر جاده و رودخانه هراز عبور کنید که در فاصله 85 کیلومتری از آمل قرار دارد.
