سازمان حفاظت محیط زیست کشورها برای حفظ و پاسداری از تنوع اکوسیستم و ذخایر ژنتیکی گیاهی و جانوری، بخشهایی از کره زمین را که بکرترین و خاصترین مناطق طبیعی هستند در چهار رده بهعنوان مناطق چهارگانه محیط زیست قرار میدهد و تحت قوانین مشخص شده، اداره و محافظت میکند. این مناطق چهارگانه با عنوانهای «پارک ملی»، «منطقه حفاظتشده»، «اثر طبیعی ملی» و «پناهگاه حیات وحش» بر اساس ضوابط و قوانین پذیرفته شده در بین همه کشورها اداره میشوند و مهمترین میراث طبیعی کشورها به شمار میروند. کشور ایران دارای اقلیمهای متفاوتی است؛ بهگونهای که از 13 اقلیم شناخته شده در جهان، 11 نوع در ایران وجود دارد. ایران بهدلیل داشتن آبوهوای چهار فصل، محیط زیست غنی و از نظر محیط زیستی بسیار شگفتانگیز است و با وجود قرار داشتن در بخش خشک و نیمهخشک آسیا بهدلیل وجود کوها و دریاها، دارای نمایی سبز و با طراوت است. بنابراین سازمان محیط زیست کشور برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست کشور و ممانعت از انقراض برخی گونههای جانوری، تصمیم به اعلام مناطقی از کشور با عنوان مناطق حفاظت شده یا شکار ممنوع میکند. این اقدام معمولا برای مناطقی صورت میگیرد که در آن برخی گونههای جانوری در خطر انقراض هستند، تا این گونههای مهم از این خطر در امان بمانند.
آذربایجان شرقی: تالاب قره قشلاق، کوه سهند، میشوداغ، یکانات، دریاچه قوریگل، کاغذکنان
آذربایجان غربی: آغ گل، گرده قیط و میمند، تالاب کانی برازان، زر آباد، دره قاسملو، بیان، تالاب حسنلو، دشت سوتاو، دشت سه کانیان
اردبیل: تالاب شورابیل، گندیمن، دربند مشکول
اصفهان: حنا، قمیشلو، کهیاز، قمصر کاشان، دالانکوه و دریاچه آب شیرین، زاگرس مرکزی، عباسآباد تنگلها، سد زاینده رود، خارو
ایلام: بیجار وتالاب چکر، کولک
بوشهر: کوه مند
تهران: رودبار الموت، سد لتیان، فیروزکوه، گاودهف کوه سفید
چهار محال و بختیاری: تالاب چغاخور، شمسآباد
خراسان جنوبی: درح، تالاب کجی نمکزار، لشگرگاه، جیک و زیدر، شاسکوه و دشت اسفدن
خراسان رضوی: هنگام، بزمای، سید مرتضی
خراسان شمالی: منطقه شکار ممنوع مرزی میسینیو، درکش و هاور، باغی، تخت ایران بهکده رضوی، قله شاه جهان، سالوک
خوزستان: دیمه، قلعه شاداب، بدیل، شو ولندر، میشداغ و چهل پا
زنجان: فیله خاصه، خراسانلو، خرمنه سر
سمنان: چاه شیرین، تپال، سفیدکوه آرسک، خنار، طالو شیر بند
سیستان و بلوچستان: بزمان، نصرت آباد بلبل آب، مک سرخ، پزم
فارس: سیاه کوه ارسنجان، بصیران، مهارلو، پادنای فیروز آباد، خرمنکوه، مزا یجان داراب، دره باغ، کوه گورم، کوه درا، کوهستان، چاه نفت، دالان، مل بلند، کوه هوا و تنگه خور، توت سیاه، روشن کوه
قزوین: رودبار الموت، طارم سفلی
قم: پلنگ دره، حوض سلطان، دشت سلطان
کردستان: زرینه اوباتو
کرمان: گلچین، گود غول، شهر بابک، کوه نودرهنگ، انجرک ورابر، گود چال
کرمانشاه: هشیلان، قراویز، امروله و دالاخانی، زله زرد
کهگیلویه و بویر احمد: پادنای سمیرم، خرم ناز
گلستان: چلچلی، نیاشک، قازانقایه، عزیز آباد، گمیشان، صوفیکم، سیاه مرزکوه
گیلان: تالاب استیل، اشکورات علیا، چسلی، اژدهادبلوچ، استخر چاف، کله کله ناو سالم، استخر عباسآباد، دیلمان و درفک
لرستان: رزن نور، قالیکوه الیگودرز، تالابهای پلدختر، هشتاد پهلو خرمآباد، گرین الشتر، چهارشاخ نورآباد، گنجینه سرکن و بابا حبیب
مازندران: کیاسر، لفور، لار- هزار جریب، سیاه بیشه، فریدونکنار، دو هزار و سه هزار، آلاشت، امامزاده علی هراز، سواد کوه، مازی بن و سی بن، چلاو، سیاه بیشه، حدفاصل پلور تا روستای آب سک (ممنوعیت صید)
استان مرکزی: بازرجان، تالاب میقان، زرندیه
هرمزگان: گلزار و نیزار
همدان: اسدآباد، نشر، آلموقولاغ، ملوسان، تالاب آقگل، قینرجه و آق داغ، سراب، الوند
یزد: مرور، باغ شادی، شیرکوه، آریز بافق، کوه عیش اعلی وکفه طاقستان
