معرفی فیلم روز صفر

پنجشنبه، 21 مرداد 1400 زمان مطالعه 8 دقیقه

روز صفر عنوان فیلمی به کارگردانی سعید ملکان، نویسندگی سعید ملکان و بهرام توکلی و به تهیه‌کنندگی سعید ملکان محصول سال ۱۳۹۸ است. این فیلم به سبک معمایی-هیجانی و در فضای جنگی و ماجراجویانه به زبان‌های فارسی، اردو، پشتو و آلمانی؛ محصول ایران می‌باشد. امیر جدیدی و ساعد سهیلی بازیگران نقش اول آن هستند.

خلاصه داستان فیلم روز صفر

داستان این فیلم در مورد نحوه و چگونگی دستگیری عبدالمالک ریگی توسط وزارت اطلاعات ایران می باشد

نکاتی درباره فیلم روز صفر

بالاخره اولین فیلم سعید ملکان، روز صفر ، در مقام کارگردان به جشنواره رسید! فیلمی که اکرانش در روزهای اول با مشکل مواجه شد و بعد از دو روز امکان نمایش پیدا کرد. شنیده ها حاکی از این بود که بخشی از راش های فیلم به دلیل پناهنده شدن دستیار فیلمبردار از دست رفته و خود کارگردان هم امروز در نشست مطبوعاتی فیلم این مسئله را تایید کرد. در نیمه اول فیلم که در آلمان می گذرد هم می توان جای خالی چندین پلان را دید و احساس کرد. هرچند که کیفیت پایین تدوین فیلم باعث می شود تماشاگر در بعضی از لحظات دیگر هم پیوستگی نما و روایت را گم کند.حضور این فیلم در بخش نگاه نو هرچند از نظر قانونی بلامانع است، اما با توجه به تجربیات سالیان دراز ملکان در سینمای حرفه ای و حضورش به عنوان تهیه کننده و صاحب اثر فیلم ها، کمی مضحک به نظر می رسد. روز صفر درباره تلاش ها برای دستگیری تروریست تکفیری بزرگ عبدالمالک ریگی است. سوژه ای که برای یک فیلم اکشن جالب توجه به نظر می رسد. اما اولین اشتباه ملکان در اینست که فیلمنامه روز صفر را خودش به همراه بهرام توکلی نوشته است. کافیست کمی با فضای فکری و کاری توکلی آشنا باشید تا بدانید که او احتمالا بدترین گزینه برای نوشتن یک فیلمنامه اکشن است؛ نویسنده و کارگردانی که آثارش عموما فلسفی، روشنفکرانه و مطابق با ساختار فیلم های هنری اروپایی است و حالا یک فیلمنامه اکشن پرتعلیق، مملو از تعقیب و گریز و عامه پسند را به نگارش درآورده است.

خودزنی

مشکل اصلی فیلم همین فیلمنامه ناقص الخلقه آن است که نمی تواند تعلیق درستی خلق کند. روز صفر در آغاز خود تماشاگر را در معرض یک بمباران اطلاعاتی قرار می دهد؛. از کار اطلاعاتی در خارج از خاک ایران تا زندگی شخصی قهرمانش و تنهایی او و از دست رفتن خانواده، تا همدستی پلیس پاکستان با تروریست های تکفیری، استعمار کردن کودکان پاکستان در مدارس دینی برای آموزش دادن کارهای نظامی و آماده کردنشان برای حمله های انتحاری و تروریستی و… بر سر تماشاگر خراب می شوند. این درحالی است که اصلی ترین عنصر تعلیق آمیز فیلم یعنی عملیات تروریستی گسترده ای که قرار است ریگی به شکل همزمان در شهرهای بزرگ ایران انجام دهد، مسکوت می ماند.فیلم روز صفر با تصویر تروریست ها شروع می شود که مشغول فراهم کردن مقدمات عملیات هستند و در آستانه رفتن به سمت مرزهای ایران، ریگی آخرین حرف ها را با آن ها می زند و نوید شهادت و ارج الهی را بهشان می دهد. به آن ها می گوید بعد از انفجار انتحاری رسول الله (ص) در آن دنیا به استقبالشان خواهد آمد و… ساعد سهیلی در نقش ریگی اما نه ابهت او را دارد و نه کاریزمای رهبر یک جریان تکفیری را. یک مقایسه دم دستی میان او و آرمین رحیمیان که همین نقش را در فیلم «شبی که ماه کامل شد» ایفا می کند به خوبی نشان می دهد که سهیلی چقدر در ایفای این نقش ناموفق بوده. برای حفظ زبان و گویش پاکستانی تمرکزش روی بازی، اکت ها و میمیکش از دست رفته و این یعنی یک سر پررنگ ماجرا که ضدقهرمان فیلم است بدجور می لنگد.

ایده سوخته

ایرادات فیلم از همان سکانس های آغازین هویدا می شوند. روز صفر خیلی دیر وارد قصه اصلی اش می شود. هرچند طوری به تماشاگر القا می کند که انگار از همان اول در دل ماجراست. تصورش را بکنید فیلمی اکشن در چهل دقیقه آغازین خود تنها در عرض پیش می رود و بمباران اطلاعاتی بی جهت می کند درحالیکه در درام و حوادث، عملا روایت جلو نمی رود. این درحالی است که فیلم یک برگ برنده در آستینش دارد و می تواند با افشای آن در همان آغاز کار، تعلیق را به حد اعلا برساند و تماشاگر را عمیقا دچار اضطراب و دل نگرانی کند. اما نابلدی فیلمنامه نویسان باعث می شود که این برگ برنده که همان عملیات تروریسی سراسری است، تازه در یک سوم پایانی روز صفر پررنگ شود و مبنای ایجاد تعلیق قرار بگیرد.این را هم اضافه کنید که تا کنون این ماجرا جز اطلاعات امنیتی طبقه بندی شده محسوب می شده و در واقعیت هم تماشاگران در جریان آن نبوده اند و این بغرنج بودن عملیات را در نزد آن ها دوچندان می کند. اما فیلمساز تنها به نمایش نام چند شهر ایران روی نقشه ای که ریگی در دست دارد اکتفا می کند. یا انتظار دارد تماشاگر از فضا بفهمد که داستان چیست یا نمی داند تعلیق پردازی در یک فیلم اکشن چطور باید در ذهن تماشاگر عام بنشیند. مونولوگ های قهرمان روز صفر هم از جمله ضعیف ترین نکات فیلمنامه هستند و در پایان شدیدا شعاری می شوند.به جای تمرکز روی این تعلیق اصلی اما ملکان مدام بیگ پروداکشن بودن فیلمش را به رخ مخاطب می کشد. در همان سکانس اولیه چیزی حدود ده دقیقه مختص نمایش تشکیلات و آماده سازی تروریست ها می شود، تنها حرکت در عرض.باز می گوییم آغاز فیلم است و فیلمساز می خواهد تماشاگر را در دل تشکیلات تکفیری ها بیاندازد، این قبول اما نمایش تنها حرکت کاروان ماشین ها در بیابان به سمت مرز و تقطیع آن در بیش از بیست پلان چه باری می تواند داشته باشد جر خودشیفتگی کارگردان نسبت به کارش و نمایش پرادعای تولید سنگین فیلم.آخر آقای ملکان شما در سال های گذشته بیگ پروداکشن ترین و بعضا پرهزینه ترین فیلم های سینمای ایران را تهیه و سرمایه گذاری کرده اید و همه ما به این مسئله اشراف کامل داریم. این میزان علاقه به نمایش و عوام فریبی از کجا می آید که حتی در یک پلان ساده و دم دستی ضبط صدا در یک اتاق هم می خواهید بیگ پروداکشن بودن روز صفر را به رخ تماشاگر بکشید ؟

ظاهر آمریکایی، تزویر سیستماتیک

روز صفر خب چیزی بیشتر از تقلید ضعیف و دست دوم در درآوردن صحنه هایی که قرار است یادآور اکشن های آمریکایی باشند نمی شود. فیلم ناگهان در یک سوم پایانی ساعت شمار زمان مانده تا عملیات را به مختصات روایی اش اضافه می کند. ایده ای که یادآور «روز شیطان» افخمی است اما انقدر دیر و ناگهانی آن را به ساختارش اضافه می کند که دیگر آن برش لازم را ندارد هرچند خود این ایده پتانسیل این را دارد که در دل تماشاگر غوغایی به پا کند.
ضعف و کمبودها و بی مایه گی فیلم های اکشن و کم تعدادی آن ها در سینمای ایران، حالا با حیف شدن ایده ها و حوادث واقعی برگ برنده فیلم می شوند تا تماشاگر از دیدن یک فیلم اکشن سروشکل دار سر ذوق بیاید.اما این فقط لایه اولیه و سطحی ماجراست. در دل روز صفر که بروید و دقیق شوید حتی متوجه می شوید که فیلم در بعضی از سکانس ها چقدر هول هولکی ساخته شده و کیفیت کارگردانی چقدر معمولی است که البته در زیر زرق و برق تولید هیولامابانه فیلم پنهان می شود و در نگاه اول چندان به چشم نمی آید. تزویر هم که جای خودش را دارد.روز صفر در پرداخت قهرمانش رندانه عمل می کند. امیر جدیدی کاریزماتیک نقش یک مامور امنیتی را بازی می کند و در تمام طول فیلم خبری از ایدئولوژی های سیستمی و اعتقادات مذهبی او نیست تا تنها بر وجه ملی گرایانه فیلم تاکید شود و احساسات ناسیونالیستی تماشاگر را فعال کند تا فاز فیلم و قهرمان را حتی با همه ضدیتی که دارد بگیرد و همراهش شود. اما حضور عجیب و فرمایشی مسعود فراستی در نشست خبری و به آغوش کشیدن عوامل و بزرگ تر کردن روز صفر به وضوح نشان می دهد که این فیلم به راستی در کجای جامعه امروز ایستاده است.جدیت امیر جدیدی در ایفای نقش و بازی اش از معدود نکات مثبت روز صفر است.

کارگردان فیلم روز صفر

سعید ملکان چهره پرداز و تهیه کنندهٔ سینمای ایران، فارغ التحصیل رشته هنرهای تجسمی از هنرستان صدا و سیما است. فعالیت حرفه ای را در سینما از سال ۱۳۷۳ همزمان با تحصیل، در گروه گریم شبکه اول سیما زیر نظر مرتضی اردستانی آغاز کرد. از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۷۷ بعنوان مجری چهره پردازی با بیژن محتشم به همکاری پرداخت و پس از آن بطور مستقل در عرصه سینما و تلویزیون مشغول بکار شد. او در نوزدهمین جشنواره بین المللی فیلم فجر برای فیلم زیر نور ماه نامزد دریافت جایزه بهترین چهره پردازی شد.ملکان تهیه کنندگی فیلم های سینمایی بسیاری از جمله تنگه ابوقریب، ویلایی ها، ابد و یک روز، برادرم خسرو و آرایش غلیظ را برعهده داشته است.

سعید ملکان