معرفی جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی مهریز

رباط زین الدین

رباط یا کاروانسرای زین الدین در ۳۰ کیلومتری مهریز قرار گرفته است و تاریخ احداث آن به دوران صفویه بین سال های ۱۰۰۷ تا ۱۰۳۰ هجری قمری باز می گردد. این کاروانسرای آجری، تنهای بنای تاریخی مدور ایران است که پنج برج، پیوسته از آن محافظت می کنند. فضای داخلی رباط زین الدین از اتاق ها، سکوهای استراحت مسافران، شاه نشین، شترخانه و بادگیر تشکیل می شود. هنوز هم این کاروانسرا، کاربرد اقامتگاه و هتلدارد و پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.

مسجد جامع باغ بهار

مسجد جامع باغ بهار یکی از قدیمی ترین مساجد مهریز است که در محله بغدادآباد قرار گرفته است. این بنا قریب به ۳۴۰ سال قدمت دارد و توسط مرحوم «ملامسعود» که از تجاران قدیم و نامی یزد بود، احداث شده است.

روستای تاریخی سریزد

سریزد یکی از روستاهای تاریخی و باستانی ایران است که خصوصا در دوره های سلجوقی، ایلخانی و صفوی رونق داشته است. قدمت این روستانزدیک به ۳ هزار سال است و دارای جاذبه های دیدنی متعدد و زیبایی است. در ادامه به برخی از این دیدنی ها اشاره ای کوتاه می کنیم.

قلعه تاریخی سریزد

قلعه تاریخی سریزد یکی از پیچیده ترین سازه های قبل از اسلام در دوران ساسانی است که در قدیم، تسخیر نشدنی بود. نکته جالب اینجا است که این قلعه در قدیم کاربرد نظامی نداشت. در داخل این ارگ اتاق های فراوانی وجود دارد که مردم در قدیم آن ها را اجاره می کردند و اشیای باارزش شان از جمله پول، طلا، جواهرات و غلات را در آن قرار می دادند. ارگ سر یزد در واقع اولین صندوق امانات دنیا به شمار می رود.

کاروانسرای کهنه

کاروانسرای کهنه یکی از یادگارهای به جای مانده از عهد صفوی است که در آن زمان سر راه جاده ابریشم بنا شده است. افراد زیادی از اقصی نقاط دنیا برای خرید و فروش کالا در قدیم به این کاروانسرا می آمدند.

رباط نو

رباط نو در شمالی ترین قسمت قلعه سریزد قرار گرفته و مربوط به دوران صفویه است. این بنا از آجر ساخته شده، نه از خشت و گل، زیرا در قدیم متعلق به قشر مرفه جامعه بود، به همین دلیل استوارتر و زیباتر ساخته شده است.

چاپارخانه

بنای چاپارخانه متعلق به عصر ساسانی است و روزگاری محل عبور و گذر کاروانیان بسیار و محل تاخت و تاز اسبان چاپار بوده است. بنای این چاپارخانه مربع شکل بوده و در هر گوشه آن برجی برای دیده بانی به چشم می خورد.

آب انبار پای برج

آب انبار پای برج، به گونه ای خاص در دوران قاجار بنا شده است. همانطور که از نام آن پیدا است، فضای بالای مخزن این آب انبار به صورت برج استوانه ای شکل طراحی و احداث شده است. بر روی دیواره این برج، تزئیناتی به شکل نقوش هندسی ساده نیز دیده می شود. کنار این آب انبار نیز ساباطی وجود دارد که برای استراحت اهالی بوده تا پس از طی کردن پله های آب انبار و برداشتن آب، کمی خستگی از تن به در کنند.

باغ مدرسی

باغ مدرسی، یکی از خانه باغ های زیبای سریزد است که با معماری هوشمندانه ای که پایه و اساس آن کاربرد از طبیعت برای زیستن در کویراست، بنا شده است. جالب ترین نقطه این خانه، هشتی یا حوض خانه آن است که ظریف ترین، بدیع ترین و کامل رین شکل گچبری را بر سقف آن می توان مشاهده کرد.

مسجد جامع سریزد

مسجد جامع سریزد در دوره های مختلف مرمت و بازسازی شده و کتیبه ای از دوران قاجار بر روی دیوار کاهگلی آن دیده می شود.

عمارت سنمبر

عمارت تاریخی سنمبر از گواهان قدمت و دیرینگی سریزد است. این عمارت به صورت قلعه ای است که تماما از خشت و گل بنا شده است. عمارت سنمبر در گذشته های دور، شکوه و جلال خاصی داشته، به این دلیل که قناتی پر آب از میان آن عبور می کرده است.

باغ آهو

باغ آهو مجموعه ای ۳۵ هکتاری است که در آن ۱۰۰ راس آهو، ۳۷ راس گوزن، ۵۰ راس قوچ و میش و حدود ۱۲۰ نوع پرنده زینتی نظیر طاووس، قو مشکی، کاسکو، طوطی کوتوله، غاز کانادایی، فلامینگو، غاز وحشی اکراینی، مرغ شاخدار و دیگر حیوانات نگهداری می شوند.

قلعه مهرپادین

قلعه مهرپادین یکی از آثار باستانی و زیبای شهر مهریز است که مابین جاده یزد به کرمان در خیابان انقلاب در قسمت ورودی زمین های کشاورزیآن منطقه جای گرفته است.

مسجد جامع مهرپادین

مسجد جامع مهرپادین از جمله دیدنی ترین و معروف ترین مساجد مهریز است. بنای این مسجد متعلق به قرن هشتم هجری قمری است و نزدیک به ۹۰۰ سال قدمت دارد و از گنبد، ایوان، شبستان و مناره تشکیل شده است. مناره این مسجد بر سر در آن ساخته شده و با کتیبه ای از کاشی معرق تزئین شده است.

سرو کهنسال

سرو کهنسال و تناوری نزدیک به هزار سال است که در شهر مهریز قرار دارد و حدودا ۱۵ متر ارتفاع دارد. این سرو کهنسال از شگفتی های کشور و از جاذبه های گردشگری مهریز به شمار می رود.

چشمه غربال بیز

چشمه غربال بیز در نزدیکی شهرستان مهریز قرار دارد و باعث جذب مسافران زیادی در این منطقه خوش آب و هوا شده است. این چشمه هرساله در اوایل بهار به دریاچه ای طبیعی تبدیل می شود و در سال هایی که بارش باران و برف زیاد باشد، می توان در آن قایقرانی و ماهیگیری نیز کرد.

برج بادگیر شکیب

برج بادگیر شکیب توسط یکی از خیرین مهریز به نام «جعفر شکیب» در زمینی به مساحت ۱۰ هزار متر مربع به همراه یک دبیرستان دخترانه و یک کبوترخانه بنا شده است. این برج نزدیک به ۵۵ متر ارتفاع دارد و از جمله بلندترین بادگیرهای دنیا پس از برج باغ دولت آباد یزد به شمار می رود.

قلعه خورمیز

قلعه خورمیز یکی از آثار باستانی مهریز است که به فرمان «هرمز بن انوشیروان ساسانی» در دوران ساسانیان بر روی تپه ای سنگی، مشرف به روستای خورمیز ساخته شده و دارای شش برج است.

غار لابید حبیبیان

غار لابید حبیبیان غاری کاملا فنی است که نام آن از روستایی که در آن قرار گرفته، برداشته شده است. این غار کاملا دیواری است و از سنگ های گرانیت بسیار زیبایی تشکیل شده است.

حمام استهریج

حمام سنتی استهریج متعلق به اواخر دوران قاجار است و از دو حمام بزرگ و کوچک تشکیل شده است. عمده مصالح به کار رفته در این بنا، آجر و خشت است. در سالیان اخیر، حمام کوچک و بزرگ این مجموعه به یکدیگر ملحق شدند و پس از مرمت، این حمام به عنوان موزه مردم شناسی مهریز، کاربرد داشت. اکنون موزه مردم شناسی مهریز به «باغ پهلوان پور» منتقل شده است.

باغ پهلوان پور

باغ جهانی پهلوان پور که تاریخ احداث آن به اواخر دوران قاجار باز می گردد، به دلیل اینکه از نظر گردشگری، بازدیدکننده و جاذبه بیشتری نسبت به حمام تایخی استهریج داشت، تبدیل به موزه مردم شناسی مهریز شد. این باغ جهانی با معماری کهن ایرانی در سال ۲۰۱۱ میلادی در فهرست آثار جهانی میراث فرهنگی یونسکو نیز ثبت شده است. بیش از ۴۰۰ اثر از جمله ظروف شیشه ای، سفالی، فلزی، ابزار طبخ و سرو غذا، ابزار مربوط به مشاغل سنتی، ابزار جنگی و کشاورزی در موزه این باغ نگهداری می شود. همچنین گردشگران می توانند برای اقامت در مهریز، شب را در این باغ جهانی بگذرانند.

خانه اخوان طباطبایی

معماری خانه اخوان طباطبایی با شیوه ساخت خانه های دوره قاجار همخوانی دارد و باتوجه به گچبری ضلع جنوبی آن، تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۲۱ هجری شمسی باز می گردد. این خانه پس از مرمت در حال حاضر محل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مهریز است.

کوه درمانی مهریز

کوه ریگ یکی از اماکن دیدنی و جذاب و یکی از نقاط تفریحی و ورزشی مهریز است. کوه یا تپه ریگ به دلیل خاصیت هایی که از نور خورشید به دست می آورد، به مکان گردشگری درمانی برای مسافران تبدیل شده است. این تپه می تواند دردهای عضلانی پا و کمر را از بین ببرد.

غار میراحمد

غار میراحمد، غاری است که سقف کوتاهی دارد و برای دیدن آن باید غالبا سینه خیز یا دولا باشید. مقدار بسیار کمی آب در ته این غار وجود دارد و جانداری چون خفاش و سیخور درون آن زندگی می کنند.

امام زاده شاه صفی الدین محمد

امام زاده شاه صفی الدین محمد، مزار «سید صفی الدین محمد بن هاشم» است که نسب آن را به امام «موسی کاظم» می رسانند. این امام زاده در حال حاضر یکی از زیارتگاه های مهریز محسوب می شود.

کاروانسرای علی آباد

کاروانسرای علی آباد در جاده اصلی یزد به بندرعباس در ضلع شمالی شهر مهریز واقع شده است. این بنا توسط شاهزاده «معارف دوست محمد ولی میرزا»، پسر «فتحعلی شاه قاجار» ساخته شده است. ساختمان این کاروانسرا، آجری و مربع شکل است و از بیرون دارای چهار صفه در اطراف و یک صفه میانی است که راهروی ورودی در آن جای گرفته است.

بقعه فضل بن عباس

بنای بقعه امام زاده فضل بن عباس، بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و نشانگر قدمت تاریخی روستای هرفته در مهریز است. این بقعه که از خشت و گل است، در ورودی ایوانی دارد و در داخل با گچ سفید تزیین شده است. بنابر منابع محلی، این امام زاده از بستگان امام «حسن عسگری» بوده است.

بازار دروازه

بازار دروازه توسط «علی آقا»، داروغه یزد، در زمان گورکانیان احداث شده است. این بازار حدودا سی و هشت متر طول و سه و نیم متر عرض دارد. اگر می خواهید فرهنگ و روزمرگی مردم مهریز را ببینید، پیشنهاد می کنیم که حتما به این بازار دیدنی سر بزنید.

زیارتگاه پیر نارکی

زیارتگاه پیر نارکی، زیارتگاهی زرتشتی در حوالی مهریز بر دامنه کوه غربی بلندی به نام کوه تجنک است. زرتشتیان در روزهای ویژه زیارت پیر نارکی از ۱۲ تا ۱۶ مرداد ماه در این مکان گرد هم می آیند و به نیایش می پردازند.

قلعه کردآباد مهریز

قلعه کرد آباد دردهستان ارنان روستای کرد آباد در چهار کیلومتری روستای علی آباد چل گزی قراردارد .وبا شهر مهریز ۶۵ کیلومتر فاصله دارد.این قلعه که زمانی محل سکونت اهالی روستابوده است در دوران قاجار وبا استفاده از خشت وملات گل بنا شده است طبق شواهد در چهار طرف قلغه ودر محل تلاقی ضلعها چهار عدد برج دیده بانی مدور در نظر گرفته شده است . ورودی قلعه که دری چوبی داردورو به جنوب تعبیه شده وبرای محافظت واستحکام هر چه ببیشتر آن روی را با آهن پوشانده انددر بدو ورود به قلعه در طرفین راه رو ورودی اسطبلهایی جهت چهار پایان با اطاقهایی ضربی دیده می شود . ومی توان گفت تنها بخش قلعه است که در حال حاضر سالم باقی مانده است این بخش به انضمام دوتااز برجهای دیده بانی ضلع جنوبی ودیوار مابین آنها مانده ومابقی قلعه در اثر مرورزمان تخریب شده است .از ظواهر به جا مانده می توان به این نکته اشاره نمود که قلعه دوطبقه بوده وبرجهادر سه طبقه ساخته شده بودند برجهایی که بصورت مخروطی بوده واز پایین به بالا از قطر مخروط کاسته می شود.

زیارتگاه سید غیاث الدین

زیارتگاه سید غیاث الدین مهریز زیارتگاه سید غیاث الدین در شهر مهریز ،جنب مسجد جامع مهر پادین مهر یز واقع شده است .این بنا دارای یک گنبد به قطر ۱۶متر وارتفاع هشت متر ویک گلدسته به ارتفاع ۲۵ متر است .تاریخ احداث این بنا به ۵۷۰ه.ق می رسد مساحت زمین آن ۱۸۰ متر مربع است .ونوع ضریح آن فلزی با آب نقره است .به احتمال زیاد این زیارتگاه با کشته خانه که در برخی از تاریخهای یزد آمده است متحد است .عبارتی به خط نسخ که با نوک میخ در دیوار حک شده تاریخ فوت امیر سیدمحمد را ۲۵ رجب سال ۱۰۳۰نوشته در وسط این بقعه صورت قبری وجود دارد که اطرافش کاشی کاری شده است.وقبل از مرمت آن یک متر آن زیر خاک بوده است.

خانه محمد آقا ابویی مهریزی

خانه محمد اقا ابویی مهریزی این بنااز نظر موقعیت طبیعی دردشت یزد – اردکان ودر اقلیمی گرم وخشک ودر منطقه ای بدون خطر زلزله خیزی قرار گرفته است.

موقعیت فعلی بنا در شهرستان مهریز ،مهر پادین ،کوچه مخابرات ،کوچه بازار نو وبه شماره ثبت ۱۶۵۶۹واقع شده است باتوجه به سبک معماری ونحوه ساخت بنا ودر مقایسه باسایر بناهای هم دوره ،این بنا متعلق به دوره قاجار می باشد.

ساکنین قدمت بنا را ۲۵۰سال می دانند ارتفاع بناا در حدود ۴متر وارتفاع تالار ۵/۵متر ومساحت تقریبی آن ۸۵۰متر مربع است .کفسازی ها آجر فرش ودارای بادگیر در بالای تالار ودر زیر تالارو راهرو های آن زیرزمین دیده می شود از سمت جنوبی وارد هشتی وسپس راهرو می شویم .

منطقه حفاظت شده کالمند و بهادران

ناحیه کالمند و بهادران با وسعت حدود ۲۵۵ هزار هکتار، در ۵۰ کیلومتری شهر یزد و در همسایگی شهرستان مهریز قرار دارد. این ناحیه در سال ۱۳۵۴ خورشیدی به دلیل تخم گذاری پرنده باارزش و کمیاب «هوبَرِه» و امکان زیست و زادآوری آن در یزد، مورد توجه قرار گرفت و با ممنوع شدن شکار جانوران وحشی در آن از سال ۱۳۷۰ خورشیدی، به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد. این ناحیه به منزله زیستگاه و پناهگاه های امن و کم نظیر برای آهوان در کویر ایران است که غنای زیستگاه ها و ویژگی ها و نام آن که برگرفته از کوه و آبادانی در دل کویر است، برای ساکنان کناره کویر غریب و ناآشنا مانده است. در حال حاضر این ناحیه امکان زیست هزاران آهو را در خود فراهم کرده است و بی گمان ناحیه حفاظت شده کالمند و بهادران را باید یکی از زیستگاه های مهم و کم نظیر آهو در ایران نامید. ویژگی های بسیار ناحیه کالمند و بهادران به لحاظ جغرافیایی و طبیعی، امکان زیست و زادآوری جانوران وحشی و پرندگان از گونه های گوناگون که در بالا نام برده شدند را فراهم کرده است.

چشمه یا آب هوهو

مهمترين چشمه كوههاي كلات منشاد است كه داراي مناظر بسيار ديدني و جذاب بوده و از تونلي در دل كوه جاري مي شود و به نام آب هو هو معروف است. در فصول كم آب سال تا عمقي حدود ۲۰ متر در آن مي توان پيش رفت و احتمال وجود مسيرها و تونل هاي بسياري در داخل آن مي رود ولي نفوذ در آن در حال حاضر بدون امكانات امكانپذير نمي باشد.