دزفول یکی از زیبا ترین و رؤیایی ترین شهرهای ایران برای پیاده روی است. محله های قدیمی، نماهای آجری و سنتی، شما را به سفری تاریخی می برد. مسیر منتهی به خانه قلقچی هم فوق العاده است. معماری داخل این خانه نیز بسیار جالب و دیدنی است. این خانه تاریخی در دل زمین و به صورت غاری دست کند ساخته شده که شاید از عجیب ترین و جذاب ترین خانه های ساخته شده تا این زمان باشد. خانه تاریخی قلقچی دزفول یکی از بناهای ارزشمند گردشگری استان خوزستان است که قدمت بنای فعلی آن به دوره قاجاریه می رسد.
اهمیت خانه قلقچی
- خانه قلقچی دزفول از چند جهت دارای اهمیت است، اولین علت آن موقعیت ویژه این بنا در جاده ساحلی ، رود دز و آسیاب های تاریخی دزفول قرار دارد.
- دومین علتی که خانه قلقچی را برجسته می نماید کارکرد اقتصادی و ویژه آن در گذشته بوده، به دلیل نزدیکی به مجموعه آسیاب های دزفول که تا دهه 1340 فعال بوده اند، این بنا مرکز تبادل اقتصادی و نگهداری آرد و گندم های این مجموعه بوده و از این روی به خانه قلقچی ( در گویش دزفولی قلق به محل نگهداری پول گفته می شود) معروف بوده است.
- سومین دلیل اهمیت آن بخش دست کند آن است که در انتهای خانه قرار دارد. معمولاً خانه های تاریخی دزفول، برای هماهنگی با اقلیم گرم منطقه فضاهای دست کندی به نام شوادون داشته اند که در عمق 5 تا 12 متری زیر زمین حفر می شده، اما خانه قلقچی تنها بنایی است که فضای دست کند ( شوادون آن) در همکف بنا حفر شده و از این جهت شگفت انگیزترین خانه تاریخی دست کند دزفول است.
خانه قلقچی دزفول یکی از دیدنی هایی است که برای گردشگرانی که به خوزستان سفر می کنند، می تواند بسیار جذاب باشد. به دلیل اهمیت جایگاه خاص این بنا، مرمت آن توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول صورت گرفته و آماده بازدید گردشگران در همه ایام سال می باشد.
خانه تاریخی قلقچی در محله لوریان یکی از 28 محله بافت تاریخی دزفول قرار دارد. بافت تاریخی دزفول یکی با قرن ها هویت تاریخی و معماری یکی از با ارزش ترین بافت های تاریخی شهری ایران است که بیش از 140 اثر از آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
معماری شگفت انگیز بنا
این خانه زیبا از معدود خانه های دست کند این شهر است که به صورت ویژه ای طراحی و حفر شده است. مهم ترین قسمت این خانه، انتهای آن قرار دارد. به طور معمول خانه های تاریخی دزفول، برای فرار از گرما و هماهنگی با اقلیم گرم خوزستان، فضاهایی دست کند به نام «شوادون» داشته اند که در عمق چندمتری سطح زمین حفر شده اند.
جنس پوسته زمین شهر دزفول تا عمق 30متری قلوه سنگ است و این ویژگی دزفول باعث شده این شوادون های دست کند، استحکام کافی داشته و دمای خیلی کمتری نسبت به سطح زمین، به دلیل رطوبت و نمناکی ناشی از آب های زیرزمینی داشته باشند.
بااین حال، چیزی که خانه قلقچی را ازلحاظ ساخت و معماری برجسته و مهم می کند، این است که این خانه تنها بنایی است که فضای دست کند (شوادون آن) در همکف و در دل کوه های مجاور رودخانه به صورت غاری عمیق حفر شده و از شگفت انگیزترین خانه تاریخی دست کند دزفول است.
این خانه در یک طبقه ساخته شده است. درحال حاضر از پشت بام آن به دلیل مجاورت با رود دز و نمای زیبایی که دارد، به عنوان محلی برای نشستن مهمان ها استفاده می شود. در فضای پشت بام میز و صندلی هایی قرار گرفته که به صورت سفره خانه سنتی از آن استفاده می شود و گردشگران می توانند در فضای زیبا و بکر این خانه، در مجاورت رود دز خود را به نوشیدنی یا قهوه ای مهمان کنند.
حیاط خانه قلقچی بسیار زیباست که تنوری گلی و قدیمی در گوشه آن به چشم می خورد.
در فصل بهار این حیاط پر از گلدان های زیبا می شود که در گوشه گوشه این حیاط به چشم می خورند. کنار تنور راه پله ای برای رفتن به پشت بام قرار گرفته است. وسط حیاط حوض آبی و زیبایی با کاشی های فیروزه ای و فواره های زیبا و رنگی ساخته شده که صدای شرشر آب فضای داخلی خانه را آهنگین می کند.
مرمت و بازسازی قلقچی
خانه قلقچی دزفول یکی از دیدنی ترین مکان های سنتی دزفول است که برای گردشگران و دوستداران معماری سنتی که به خوزستان سفر می کنند، می تواند خیلی جذاب باشد. به دلیل اهمیت جایگاه خاص این بنا، مرمت و بازسازی آن به تازگی صورت گرفته و به صورت رستوران سنتی از آن استفاده می شود.
متأسفانه تبدیل این بنای تاریخی ارزشمند به رستوران، ایده چندان مناسبی نیست، اما از جهتی دیگر، می تواند تجربه جالبی برای گردشگران باشد که در دل زمین و با سقفی از قلوه سنگ های طبیعی، لذت چشیدن وعده غذایی مخصوص و محلی را تجربه کنند.
بهترین زمان سفر
بهترین زمان سفر و بازدید از این خانه سنتی و رستوران زیبا، بهار و پاییز است. با توجه به گرمای این منطقه در بیشتر ماه های سال، بهتر است زمانی را برای سفر انتخاب کنید که هوا مطبوع باشد و بتوانید لذت کافی را از همه چیز ببرید.