معرفی رمان سال بلوا اثر عباس معروفی

شنبه، 28 فروردین 1400 زمان مطالعه 7 دقیقه

کتاب سال بلوا رمانی از عباس معروفی است که به گفته خودش سه سال و اندی طول کشید.معمولا بعد از – سمفونی مردگان – عباس معروفی را به خاطر کتاب سال بلوا می شناسند.

درباره کتاب

قصه های زیادی از عشق نافرجام زنان و مردان در تاریخ آمده است. از عشق های اساطیری دختران پادشاهان به زرگران گرفته، تا داستان های امروزی که شاید در دل کوچه و خیابان ها اتفاق افتاده باشد. قصه هایی که راوی رنج ها و فداکاری های عاشق و معشوقند و درنهایت با پایان تلخ خود برای همیشه در ذهن ها ماندگار می شوند. رمان سال بلوا روایت عاشقانه، تلخ و منحصربه فرد زنی است که مجبور به انتخاب بین عشق و شهرت است. عباس معروفی در رمان سال بلوا با قلم شیوا و تاثیرگذار خود به زیبایی جريان ذهني یک زن را برای خوانندگان ترسیم می کند.

زنان در سال بلوا

در آغاز کتاب نویسنده با ادای احترام به «سیمین دانشور» و «سیمین بهبانی» کتاب را به مادر خود تقدیم کرده است و به نوعی خواننده را متوجه حضور شخصیت زن در داستان می کند. کتاب به شیوه ای آغاز می شود که مخاطب خود را مستقیم و بدون حاشیه وارد فضای وهم آلود داستان می کند. داستان از زبان دو نفر به شکل جداگانه در هفت شب تعریف می شود؛ یکی از زبان یک زن به نام نوشافرین و دیگر از زبان خود نویسنده. چرخش راوی در این کتاب برای خواننده نامفهوم و سخت نیست. از شروع داستان خواننده متوجه می شود که کتاب یک راوی ندارد و عباس معروفي از سبک سیال ذهن استفاده کرده است.

تاثير هوشنگ گلشيري بر عباس معروفي

داستان رمان سال بلوا در زمان جنگ جهانی دوم و حکومت رضاشاه پهلوی اتفاق می افتد و نویسنده شرایط سیاسی و اجتماعی کشور در این زمان را در قالب این داستان به خوبی ترسیم کرده است. به کارگیری پرش های زمانی در داستان نشان می دهد که معروفی به تاثیر از استاد خود «هوشنگ گلشیری» در این کار نبوغ مثال زدنی دارد. عباس معروفی در این کتاب از موضوع هاي مختلفی حرف می زند و مسائلی از جمله قدرت طلبی، زن ستیزی و عشق ممنوعه را به شیوه ای تاثیرگذار برای خواننده ترسیم می کند. معروفی در سال بلوا داستان را مانند تکه های پازل به خواننده می دهد تا مخاطب را با پایانی غیرمنتظره مواجه کند.

تفسیر كتاب سال بلوا

کتاب های عباس معروفی به قدری در ذهن مخاطبان تاثیرگذار بودند که با وجود فضای تاریک قصه ها و بازی با زمان ها هم چنان جزو کتاب های پیشنهادی بيش تر کتاب خوان ها و کتاب فروشی ها هستند. بيش تر خوانندگان ایرانی عباس معروفی را با «سمفونی مردگان» و سال بلوا می شناسند. با این که سال بلوا رمان بسیار قابل توجهی است، اما بعضي از منتقدان معتقدند «سمفونی مردگان» شاهکار این نویسنده ی توانا است. این دو اثر مشهور نویسنده، وجوه مشترک زیادی دارند. یکی از این وجوه مشترک نمادهایی است که معروفی برای توصیف شرایط اجتماعی و فرهنگی آن دوره به کار برده است، البته با این تفاوت که این بار در سال بلوا قربانی اصلی رمان، یک زن است.

سال بلوا به مظلومیت، شوریدگی و منزوی شدن زنان اشاره کرده است. این کتاب توانسته جو مرد سالار حاکم بر زمانه ی داستان را به خوبی ترسیم کند. سال بلوا داستان زنی است که از ظلم و زورگویی مردان زمانه اش، از سنت ها و حتی تصمیم گیری های کوته فکرانه در امان نیست. نویسنده در قسمتی از روايت سال بلوا به فراموش شدن زنان در کنج خانه ها اشاره می کند و به شیوه ای استادانه نقش اين موضوع را در تغيير اجتماع آن دوره در دل داستانی عاشقانه بيان مي کند.

ناشر نقد مفصلی بر این کتاب نوشته است. در بخشی از این نقد آمده است: «یکی از نکات قابل توجه در نقد کتاب سال بلوا استفاده از نمادهای مختلف است. «مو» یکی از نمادهایی است که در جهت معنا و مفهوم در داستان استفاده شده است. نویسنده در قسمت های مختلفی از کتاب از این عنصر بر خلاف معنای واقعی آن در دنیای ادبیات استفاده کرده است. مفهوم اسطوره ای درباره ی مو می گوید که قربانی کردن مو به معنای یاری رساندن به خدای باروری است، اما در این کتاب معروفی از تناقض آن استفاده کرده و خواننده اثری از باروری و فراوانی در این شهر نفرین شده نمی بیند. معروفی موهای دو شخصیت حسینا و معصوم را برای خواننده از زبان نوشا تعریف می کند او از همان دیدار اول با هر دو شخصیت، تحت تاثیر موهای آن ها قرار می گیرد و توصیف خود را از موهای آن ها بیان می کند.»

شخصيت پردازي در رمان معروف عباس معروفي

شخصیت پردازی کتاب سال بلوا به شیوه ای ماهرانه انجام شده است و نویسنده خصوصیات آن ها را طوری نشان می دهد که مخاطب بتواند به راحتی به جریان فکری شخصیت ها راه پیدا کند. می توان گفت تلفیق اسطوره های تاریخی با دنیای امروز شگرد معروفی است که به خوبی در سال بلوا به آن پرداخته است. نویسنده گاه مخاطب را به فضای دیگری از داستان برده و دنیای متفاوتی را به او نشان می دهد که این خود نشان دهنده ی تبحر و نبوغ معروفی در نویسندگی است.

خلاصه داستان

«سال بلوا» نام کتابی از عباس معروفی است، که تقریبا سه سال و اندکی از عمر خود را، صرف نوشتن این کتاب زیبا کرده است. او در این کتاب به مظلومیت، شوریدگی و منزوی شدن زنان اشاره می کند. داستان زنی را بازگو می کند که از ظلم و زور گویی مردان زمانه اش و از سنت ها و تصمیم های کوته فکرانه آن ها در امان نیست. وقایع کتاب در هفت شب اتفاق می افتد، که راوی شب های زوج، خود نویسنده است و راوی شب های فرد، زنی به نام «نوش آفرین» است. با خواندن جملاتی که در صفحه ی اول کتاب آمده در می یابیم که شخصیت اصلی کتاب یک زن است. «با احترام و یاد سیمین دانشور و سیمین بهبهانی کتاب را به مادرم پیشکش می کنم.»

درباره نویسنده

عباس معروفی، زاده ی 27 اردیبهشت 1336 شمسی، رمان نویس، نمایشنامه نویس، شاعر، ناشر و روزنامه نگار ایرانی مقیم آلمان است. او فعالیت ادبی خود را زیر نظر هوشنگ گلشیری و محمدعلی سپانلو آغاز کرد و در دهه ی 1360 با انتشار رمان «سمفونی مردگان» در ادبیات ایران به شهرت رسید.معروفی در تهران به دنیا آمد. او از دانشکده ی هنرهای زیبای تهران در رشته ی ادبیات دراماتیک فارغ التحصیل شد و حدود یازده سال معلم ادبیات در دبیرستان های هدف و خوارزمی تهران بود.نخستین مجموعه داستان معروفی در سال 1359 در تهران منتشر شد. او پس از چندی به آلمان رفت و در آن جا، مدتی از بورس «خانه هاینریش بل» استفاده کرد و یک سال هم به عنوان مدیر در آن خانه کار کرد. معروفی پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد؛ او مدتی به عنوان مدیر شبانه ی یک هتل کار کرد و سپس، «خانه ی هنر و ادبیات هدایت»، بزرگترین کتابفروشی ایرانی در اروپا را در خیابان کانت برلین، بنیاد نهاد و به کار کتابفروشی مشغول شد. معروفی کلاس های داستان نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد.

قسمتی از کتاب

گاهی احساس می کردم دنیا بر اساس عقل و منطق مردانه می گردد که مردها شوهر زن ها بشوند و صورتشان را چروکیده کنند، اگر توانستند بچه به دامنشان بیندازند و اگر نتوانستند اشکشان را در بیاورند. زن موجودی است معلول و بی اراده که همه جرئت و شهامتش را می کشند تا بتوانند برتریشان را به اثبات برسانند. مسابقه مهمی بود و مرد باید برنده می شد. -صفحه۶۳

زن ها را باید روی صفر نگه داشت، یکی بدهی، دومی را هم می خواهند. -صفحه۸۴

سال ها بعد فهمیدم که مردها همه شان بچه اند، اما بعضی ها ادای آدم بزرگ ها را درمی آورند و نمی شود بهشان اعتماد کرد، به خودشان هم دروغ می گویند. -صفحه۱۷۴

عمرباخته ها، عاشق عمر دیگران می شوند. -صفحه۱۸۳

شناسنامه کتاب