شی هواهوا (شیواوا) کوچک ترین نژاد سگ ها است که به دلیل اینکه برای اولین بار در ایالت شی هواهوای مکزیک دیده شد، به این نام خوانده می شود. به نظر می آید که این نژاد، از نژاد تچیچی که از گونه های بسیار محبوب در مکزیک بوده است، مشتق شده باشد. تچیچی ها در قرن دوم میلادی در مکزیک می زیسته و از شی هوا هوا های امروزی بزرگ تر بوده است البته این اندازه ها بر اساس تصاویر موجود در معابد قدیمی مکزیک ذکر می شود. این سگ ها در زمان اینکاها اهلی شده اند.
آزتک ها اعتقاد داشتند که این سگ ها قدرت ماورایی داشته و به صاحبانشان کمک می کنند.شی هوا هوا های فعلی خیلی کوچک تر از تچیچی ها هستند و این به دلیل مخلوط شدن با سگ های مینیاتوری چینی است که توسط اسپانیایی ها به آمریکای جنوبی آورده شدند. نژاد فعلی در سال ۱۸۵۰ در ایالت شی هواهوا در مکزیک شناسایی شده است. این ایالت هم مرز تگزاس و آریزونا (آمریکا) است. از آن زمان تا به حال این نژاد از نژادهای پر طرفدار در جهان محسوب می شود.
در سال ۱۹۰۴ استانداردهای شی هواهوا توسط مؤسسه آمریکایی “نژاد سگ ها” ثبت و اعلام گردید. در این رابطه ارتفاع سگ ها مهم نیست بلکه وزن و قیافه ظاهری آن ها مهم است. ارتفاع بین ۱۵ تا ۲۰ و ۲۵ (بعضی وقت ها تا ۳۸ سانتی متر) و وزن زیر سه کیلوگرم برای این نژاد اعلام شده است (که البته مؤسسه انگلیسی “نژاد سگ ها” استاندارد وزن را زیر دو کیلوگرم، مطلوب می داند).هرچه وزن در نمونه بالغ کمتر باشد، با ارزش تر خواهد بود. پرورش دهندگان شی هوا هوا از اصطلاحاتی مانند مینیاتور، فنجانی، جیبی، اسباب بازی و آهویی برای نمونه های مختلف استفاده می کنند که هیچ کدام مورد تأیید مؤسسات استاندارد نژاد سگ ها نیست.
نژادهای چی هوا هوا
- نژاد مو کوتاه:تمام بدن از موهای کوتاه پوشیده شده است. پوشش مو در ناحیه زیر گلو و شکم کم پشت است و در قسمت گردن و دم کمی بلند تر می باشد و در گوشها و صورت موها کوتاه می باشد و موها براق، صاف، نرم و لطیف می باشند. در این نژاد سگی که بدنش بدونه مو باشد وجود ندارد.
- نژاد مو بلند:موهای بدن بلند، ابریشمی، صاف و کمی تابدار می باشد. مو در ناحیه گوشها و دم بلند و حالتی بادبزنی دارد و در ناحیه زیر شکم و روی ران و انتهای بدن حجم موها بیشتر و بلندتر می شود. در این نژاد موهای فر و موج دار قابل قبول نمی باشد و تمام رنگها در این نژاد پذیرفته است.
خصوصیات ظاهری سگ نژاد چی هواهوا
قد سگ های نژاد شیواوا بین ۱۵ تا ۲۳ سانتی متر است و وزن سگ های این نژاد از ۱.۵ تا ۶ کیلوگرم است.پوشش خارجی بدن سگ های چی هواهوا دو نوع است که شامل انواع مو کوتاه یا مو بلند و مو صاف هستند. سگ های مو کوتاه این نژاد پوشش لطیفی دارند و انواع مو بلند آن ها پوشش نرم و موهای مجعدی دارند و نمی توانیم سطح پوستشان را ببینیم. این سگ ها در رنگ های شکلاتی، مشکی خالص، سفید خالص، آبی خاکستری و قرمز و یا با نقطه و لکه هایی روی بدنشان وجود دارند.
خصوصیات اخلاقی سگ نژاد چی هواهوا
این سگ های کوچک، کمی خشن و بد اخلاق هستند ولی در عین حال هوشیاری بالایی دارند و حتی می توانند کوچکترین حرکات اطرافشان را تشخیص بدهند، بنابراین نگهبان های خوبی هستند. این نژاد، باهوش، بازیگوش و پر انرژی است و می تواند با سرعت زیاد چیزهایی که به او آموزش می دهید را یاد بگیرد. چی هواهوا ها تحمل تنهایی را ندارند و دوست دارند وقتشان را با شما بگذرانند.
رابطه چی هواهوا با کودکان و سایر حیوانات
این سگ های بد اخلاق علاقه زیادی دارند به گاز گرفتن و حمله دارند و رابطه خوبی با کودکان ندارند. خانه هایی که کودکان کوچکتر از ۱۲ سال دارند، بهتر است سگ های شیواوا را به سرپرستی نگیرند. البته اگر از سنین پایین این سگ را با کودکتان آشنا کنید، با او خو می گیرد و صمیمی می شود. هیچ گاه به کودکتان اجازه ندهید دم این حیوان را بگیرد یا در حین غذا خوردن او را اذیت کند، نحوه رفتار صحیح با این سگ را به کودکتان بیاموزید و هیچ گاه بدون نظارت یک بزرگتر سگ و کودک را تنها نگذارید.شی هواهوا ها رابطه خوبی با سایر حیوانات به ویژه سایر سگ ها ندارند و دوست دارند آن ها را تعقیب کنند و به آن ها حمله کنند. البته به خاطر کوچکیشان در برابر سایر حیوانات آسیب پذیر هستند و باید مراقبشان باشید.
نظافت مو و حمام سگ نژاد چی هواهوا
سگ های شیواوا نیاز به مراقبت چندانی ندارند. موهای سگ هایی که پوشش صافی دارند را باید هر چند وقت یک بار شانه بزنید و آن ها را زود به زود حمام کنید. شیواوا هایی که پوشش بلند دارند به مراقبت بیشتری نیاز دارند، یعنی باید حداقل یک بار هفته موهایشان را شانه کنید تا در هم گره نخورد. سگ های این نژاد بنا بر به نوع پوششان ریزش موی فصلی و سالانه دارند که در این زمان ها بهتر است از آن ها مراقبت بیشتری کنید. حتما هنگام حمام کردن سگتان از شامپو های مخصوص استفاده کنید، در واقع حمام این سگ های کوچک کار آسانی است و چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد.
نظافت ناخن، گوش ها و چشم های سگ نژاد چی هواهوا
باید هفته ای یک بار با یک پنبه یا پارچه نمدار گوش های سگ چی هواهوا را تمیز کنید تا عفونت نکنند و اگر قرمزی یا ترشحی در چشم هایش دیدید خیلی سریع او را پیش دامپزشک ببرید. در کل بهتر است ۱ تا ۲ بار در ماه ناخن های سگتان را کوتاه کنید و اگر دیدید که حیوان هنگام راه رفتن روی زمین اذیت می شود و صدای کشیده شدن ناخن ها روی زمین را می شنوید، بهتر است آن ها را کوتاه کنید.
تغذیه سگ نژاد چی چی هوا
میزان غذایی که هر سگی می خورند به عواملی از جمله جثه، سن، سوخت و ساز بدن و میزان فعالیتشان بستگی دارد. مالتیز های بالغ به مقدار زیادی از پروتئین نیاز دارند و اگر می خواهید به آن ها غذای خانگی بدهید، برنامه غذایی شان را زیر نظر دامپزشک تهیه کنید و توجه داشته باشید که پروتئین، املاح معدنی، ویتامین ها و فیبر لازم را در این برنامه قرار دهید. اگر به سگتان غذای خشک و کنسروی می دهید، بهتر است این غذا را از برند های معتبر و با کیفیت تهیه کنید و هیچ گاه به دلیل قیمت پایین غذای بی کیفیت به سگتان ندهید.
غذا و تشویقی های بیش از حد ممکن است باعث چاقی سگتان شود، بنابراین مراقب وزن سگتان باشید و غذا هایی مثل هلو، شکلات، سیر، پیاز، الکل، چای، قهوه، انگور، کشمش، شکلات، تخم مرغ خام، خرمالو، نمک، لبنیات، نوشیدنی های قندی و گوشت و ماهی خام که برای سگ ها پر خطر هستند را از دسترس آن ها خارج کنید. حدود ۱.۲ تا ۱.۴ پیمانه غذای خشک که در دو وعده غذایی تقسیم شود، برای این سگ ها کافی است.د
مشکلات سلامتی سگ نژاد چی هواهوا
سگ های این نژاد به طور کلی سالم هستند ولی آن ها نیز مانند سایر نژاد ها مستعد بعضی از بیماری ها هستند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
- هیدروسفالی:این بیماری در اثر انسداد مایع مغزی نخاعی و تروما مادرزادی به وجود می آید و منجر به ورود فشار به مغز می شود. هیدروسفالی درمان قطعی ندارد ولی اگر استروئید ها را کاهش دهیم، می توانیم عوارض این بیماری را تا حدی کاهش دهیم.
- نقص قلبی:نقص قلبی در سگ های این نژاد بسیار شایع است و دریچه قلب راستشان که جدا کننده قلب از ریه است، تنگ می شود. سوفل نوعی اختلال در جریان خون است که ناشی از دریچه قلبی بوده و دو درجه دارد که یکی با صدای نرم و کوتاه و دیگر با صدای بلند است.
- تنگی ریوی:در این اختلال، رگ های خونی که از قلب وارد دریچه ریوی می شوند، گرفته می شوند که در نتیجه آن قلب بزرگ و نارسا می شود. اگر این انسداد شدید باشد، برای درمان باید جراحی صورت بگیرد ولی اگر کم باشد، نیازی به درمان نیست.
- در رفتگی کشکک:این بیماری که بیشتر در سگ های کوچک اتفاق میفتد، در اثر اتصال نادرست درشت نی، استخوان ران یا کشکک به وجود می آید. این عارضه در بعضی از سگ ها از همان زمان تولد وجود دارد ولی در بعضی دیگر با بالا رفتن سن بروز می یابد. در رفتگی کشکک باعث دژنراتیو مفصل یا تورم آن نیز می شود و برای درمان آن مفصل را جراحی می کنند.
- هیپوگلیسمی:اگر این بیماری را زود تشخیص دهید قابل درمان است ولی اگر به مراحل پیشرفته برسد، درمانش کمی دشوار می شود. از آن جایی که این عارضه علائم مشابهی با انسفالیت و هپاتیت ویروسی دارد، ممکن است دامپزشک آن ها را با هم اشتباه بگیرد. توله سگ های مبتلا دچار لرز یا تشنج می شوند و حتی ممکن است به کما بروند. اگر علائمی مثل لنگش، یا آبی شدن زبان و لثه حیوان دیدید، خیلی سریع به دامپزشک مراجعه کنید. سگ مبتلا به هیپوگلیسمی در صورتی که ذخیره چربی بدنش کافی نباشد و در شرایط استرس زا قرار بگیرد، تشنج می کند یا به کما می رود که در این شرایط بهتر است کمی عسل زیر زبانش بگذارید و او را پیش دامپزشک ببرید.