پارچه ی ویسکوز که از سال ۱۸۰۰ مورد استفاده قرار گرفته، پارچه ای نرم و سبک وزن است که در کمد لباس بسیاری از خانه ها آن را پیدا خواهید کرد. اگرچه پارچه ی ویسکوز پایه طبیعی دارد، اما به اندازه سایر انواع ریون، با محیط زیست سازگار نیست؛ زیرا در تولید آن از میزان بالایی از مواد شیمیایی استفاده می شود. فرآیند تولید ویسکوز ارزان است و پارچه ای همه کاره است که برای تولید انوع لباس مانند بلوز، شلوار، کت و حتی در فرش و اثاث خانه هم استفاده می شود. در این مقاله با پارچه ی ویسکوز، نحوه ی تولید و موارد استفاده آن آشنا خواهیم شد.
پارچه ی ویسکوز چیست؟
اصطلاح “ویسکوز” به طور خاص به محلول خمیر چوب که به پارچه تبدیل می شود اشاره دارد. ویسکوز اولین بار در سال ۱۸۸۳ به عنوان ابریشم مصنوعی با قیمت ارزان تر تولید شد. ویسکوز یا ریون نوعی پارچه ابریشم نیمه مصنوعی است که از خمیر چوب ساخته شده است که به عنوان جایگزین پارچه ابریشم استفاده می شود، زیرا دارای بافت و احساس نرمی مشابهی با ابریشم است.
پارچه ی ویسکوز چگونه ساخته می شود؟
پارچه ی ویسکوز معمولا از خمیر چوب درختانی همچون راش، کاج و اکالیپتوس ساخته می شود، اما گاه ممکن است از خمیر چوب بامبو نیز تهیه شود. ولی با توجه به استفاده از مواد شیمیایی ای مثل هیدروکسید سدیم و دی سولفید کربن، به آن ها پارچه های نیمه مصنوعی گفته می شود. به طور کلی فرآیند تولید پارچه ی ویسکوز به پنج مرحله خلاصه می شود:
- خمیر چوب خرد می شود و مواد شیمیایی حل شده مانند هیدروکسید سدیم، به محلول قهوه ای خمیر چوب اضافه می شود.
- سپس این خمیر چوب قهوه ای شسته، تمیز و سفید می شود.
- برای ایجاد الیاف، خمیر با دی سولفید کربن تصفیه می شود و سپس در هیدروکسید سدیم حل می شود تا محلولی به نام ویسکوز ایجاد شود.
- محلول ویسکوز با فشار وارد دستگاهی به نام اسپینر می شود که رشته هایی تحت عنوان سلولز بازسازی شده، ایجاد می کند.
- این سلولز بازسازی شده به صورت نخ ریسیده می شود و سپس با بافتن همان پارچه ویسکوز یا ریون تولید می شود.
نحوه ی مراقبت از لباس هایی از جنس ویسکوز
بهتر است لباس هایی از جنس ویسکوز را همیشه با دست و در آب سرد بشویید، همچنین از یک شوینده ملایم استفاده کنید و آن را به آرامی روی پارچه بمالید. این کار به تثبیت رنگ و بالا رفتن طول عمر لباس تان کمک می کند.همچنین هنگام شست وشو، کارهایی مثل چنگ زدن و فشردن را انجام دهید، چون باعث کشیده شدن پارچه می شود. به آرامی آن را آب کشی کنید و به صورت صاف آویزان کنید تا خشک شود.
ویژگی های پارچه ی ویسکوز
اگر به دنبال پارچه ای سبک و نرم هستید که در عین حال پوششی زیبا و براق داشته باشد، پارچه ی ویسکوز انتخاب بسیار مناسبی است. یکی از ویژگی های خاص پارچه های ویسکوز و ریون که باعث شده افراد زیادی به سمت خرید آن بروند، داشتن قیمت بسیار مناسب در عین لوکس بودن است و از طرف دیگر ترکیب آن با پارچه هایی از جنس پنبه، پلی استر و اسپندکس بسیار راحت است.
۶ مزیت ویژه پارچه های ویسکوز
- ویسکوز جاذب گرما نیست، اما آب و عرق را به خوبی جذب می کند و برای همین برای تولید تی شرت ها و لباس های ورزشی یک انتخاب عالی است.
- سبکی و وزن کمی که این پارچه دارد، باعث می شود استفاده از آن در فصل تابستان بسیار محبوب باشد.
- با توجه به وزن کم این پارچه ها به بدن نمی چسبند و می توان گفت به دلیل گردش هوا در دسته پارچه های قابل تنفس قرار می گیرند؛ بنابراین توصیه می کنیم در فصل تابستان لباس شب خود را از جنس ویسکوز که هم سبک و هم خنک است انتخاب کنید.
- نرمی و جنس لطیفی که ویسکوز دارد، باعث می شود خیلی از افراد به این پارچه علاقه مند باشند. شکل این پارچه شبیه ابریشم است، اما نرمی آن مانند پنبه است.
- اگرچه ویسکوز حالت کشسانی ندارد اما ویژگی ترکیب پذیری بالای آن و ترکیب شدن با پارچه هایی همچون اسپندکس باعث می شود تا کشش بیشتری داشته باشد.
- این پارچه تغییر رنگ نمی دهد. حتی پس از استفاده طولانی مدت و شستشو زیاد، همه چیز مثل روز اول است.
معایب پارچه ی ویسکوز
با توجه به اینکه در فرآیند تولید ویسکوز از آب زیادی استفاده می شود و شاهد تخریب اکوسیستم های محلی هستیم و همچنین در ترکیبات آن از مواد شیمیایی هم استفاده می شود، این پارچه خیلی گزینه سازگاری با محیط زیست نیست. همه می دانیم که در سال های اخیر صنعت مد ضربه های زیادی به محیط زیست وارد کرده و خیلی از فعالان محیط زیست در تلاش هستند که توجه افراد را به موضوع مد پایدار و استفاده از محصولات سازگار با طبیعت دعوت کنند. پس اگر هنگام انتخاب لباس موردعلاقه تان در نظر گرفتن این موضوع هم برای شما اهمیت بالایی دارد، در اینجا به برخی از موارد که قبل از خریدن محصولاتی از جنس ویسکوز باید به آن دقت کنید، اشاره می کنیم:
- از آن جایی که ویسکوز از خمیر چوب درست می شود، جنگل زدایی و از بین رفتن اکوسیستم های محلی یکی از آثار مخرب تولید این پارچه است. البته می توان برای رفع این مشکل در ساخت ویسکوز از چوب درختانی که در جنگل های پایدار رشد کرده اند، استفاده کرد.
- در تولید ویسکوز از غلظت بالایی از مواد شیمیایی سمی استفاده می شود که هوا و آب را آلوده می کند. اگرچه می توان از مواد شیمیایی در سراسر چرخه ی تولید استفاده مجدد کرد، اما این فرآیند به طور کامل انجام نمی شود و تولید انواع دیگر ریون مانند مودال، تنسل و لیوسل آسیب کمتری دارد.
- در تولید ویسکوز آب زیادی هم برای آبیاری درختان و هم در فرآیند تبدیل خمیر چوب به پارچه استفاده می شود.
تفاوت ویسکوز و پلی استر
بسیاری از افراد به دلیل عدم شناخت درست، این دو پارچه را شبیه به هم می دانند، در حالی که تفاوت های زیادی بین این دو وجود دارد. یکی از تفاوت های اصلی مربوط به فرآینده تولید است. پلی استر یک الیاف مصنوعی است که از مشتقات نفتی تولید می شود؛ در صورتی که ویسکوز الیاف نیمه مصنوعی است، یعنی از مواد پایه ی طبیعی اما ترکیبات شیمیایی در ساخت آن استفاده می شود. بافت پارچه پلی استر قوی تر است، سریع تر خشک می شود و به راحتی ویسکوز چروک نمی شود.