گاهی اوقات ممکن است یک گوسفند بعد از زایمان بره خود ، فوت کند و یا بیمار شود و توانایی نگهداری از او را نداشته باشد. در این وضعیت شما (صاحب بره) باید وارد عمل شده و مراقبت های لازم از او را به عمل آورید . در این قسمت به ارائه نکات لازم در زمینه نگهداری از بره خواهیم پرداخت.
نکات کلی در مورد نحوه مراقبت از بره ها در زمان تولد
- هنگام تولد، بند ناف از فاصله 3 تا 4 سانتي متری بریده شود و سپس با تنتوريد ضد عفوني گردد.
- هنگام تولد، بره فاقد پشم است و به همین دلیل لیس زده شدن بره توسط مادر، از خشک شدن و اتلاف انرژي بدن بره پیشگیری می کند.
- به مدت 48 ساعت بره ها همراه مادر باشند و سپس برای پرورش جدا گردند.
- دادن آغوز به بره ها در دوازده ساعت اول پس از تولد بسیار مهم می باشد زیرا در این زمان دیواره روده قادر به جذب پادتن ها نمی باشد.
- نقش آغوز، دادن پادتن هایی به بره است که آن را تنها در برابر بيماري هايي که ميش قبلاً به آنها مبتلا شده است محافظت می کند. در نتیجه رعایت بهداشت برای جلوگیری از ابتلای بره به سایر بیماری ها بسیار مهم می باشد.
- برای جلوگیری از مرگ و میر در بره های تازه متولد شده، ساخت آغل هاي ييلاقي به خصوص در آب و هواي ناملايم ضروری می باشد.
- دو شبانه روز اول مرحله بحراني برای بره های نوزاد است که ممکن است دچار مشکلاتی چون سرماخوردگي، عدم قبول بره توسط ميش، ابتلاء به بيماري هاي عفوني و… شوند.
- در روزهای اول حدود 35 تا 55 درصد تلفات به دلیل گرسنگی و كاهش حرارت به دلیل مواجهه با محيط بیرون می باشد.
- اگر بره ها در شرایط سرد و سخت باشند به 210 سي سي و اگر در آغل باشند به 180 سي سي آغوز به ازاری هر کیلو وزن بره نیاز خواهند داشت.
گرم نگه داشتن بره
هیپوترمی عامل بسیار خطرناک و تهدید کننده زندگی بره تازه متولد شده است . بره های تازه متولد شده معمولا در تنظیم دمای بدن خود مشکل دارند و در صورت عدم اصلاح هیپوترمی، امکان بروز مرگ در آن ها بالا خواهد بود. در صورتی که بره در بلند شدن ضعف داشته باشد، به سختی بتواند سر خود را بلند کند و دمای رکتال او کمتر از 37 درجه سانتی گراد باشد ، ممکن است او از بیماری هیپوترمی رنج ببرد .
شیر گرم یا شیرماک همانند یک حمام داغ ، دمای بدن بره تازه متولد شده را افزایش می دهد . برای اطمینان حاصل کردن از گرم بودن او، بدنش را کاملا خشک کنید و یک حوله گرم دور او بپیچید. حمام کردن بره با آب گرم نیز ایده مناسبی خواهد بود؛ با این حال از آب گرم تر از 40 درجه سانتی گراد استفاده نکنید زیرا شوک ناگهانی برای بره کشنده خواهد بود .در 24 ساعت اولیه تولد بره مراقب علائم هیپوترمی باشد . مشروط بر این که هوا خیلی سرد نباشد ، نگهداری از بره در محیطی تمیز و تغذیه مرتب و مناسب او ، به میزان کافی بدن بره را گرم نگه خواهد داشت .
تغذیه بره
بعد گذشت 24 تا 48 ساعت پس از تولد بره، تغذیه او با شیرماک بسیار مهم است . پس از گذشت این زمان می توانید تغذیه بره خود را با شیری جایگزین شروع کنید تا کربوهیدرات ، پروتئین ، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای رشد بره تان فراهم شود . برای شیر دادن به او از شیشه شیر استفاده کنید و نوک شیشه را در دهان او قرار داده و ابتدا چند قطره از شیر را بر روی زبان او بریزید . آغاز تغذیه بره با شیر گرم به تشویق او به غذا خوردن کمک می کند اما با این حال ، در اسرع وقت دمای شیر را کاهش دهید تا از بروز نفخ در او جلوگیری شود و همچنین به دستورالعمل ذکر شده در بسته بندی شیر جایگزین بره توجه کرده و از آن پیروی کنید زیرا دمای مخلوط توصیه شده با فرمولاسیون محصولات مختلف متفاوت است .
در طول 2 هفته اول زندگی ، بره باید حداقل 4 بار در روز تغذیه شود . شیر مورد نیاز روزانه بره چیزی حدود 20% از وزن او است . تغذیه کم تر از این مقدار باعث بروز مشکلات هضم و ناراحتی های گوارشی در بره خواهد شد . پس از گذشت 2 هفته از زندگی بره تان میزان وعده های غذایی او را به 2 وعده برسانید و البته حتما در این رابطه با دامپزشک بره خود مشورت کنید .
پیشگیری از بیماری بره
اولین و مهم ترین کاری که می توانید برای پیشگیری از ابتلا بره به هرگونه بیماری انجام دهید ، تغذیه او با شیرماک در اولین ساعت زندگی او می باشد . اقدامات مراقبتی دیگر برای پیشگیری از ابتلا بره به بیماری شامل اندکی فرو بردن بند ناف به داخل بدن به منظور جلوگیری از عفونت و تقویت بدن اوست . بره خود را در محیطی تمیز و در نزدیکی هم سن و سالان خود نگهداری کنید . شیشه شیر های مورد استفاده قرار گرفته توسط بره را سریعا شستشو داده و شیر دوشیده شده را سریعا به یخچال منتقل کنید تا از رشد باکتری هایی که باعث بروز نفخ کشنده در بره می شود جلوگیری شود . نوک پستانک شیشه شیر را مرتبا مورد بررسی قرار دهید و در صورت وجود پارگی در آن اقدام به تعویض آن کنید زیرا این امر باعث افزایش میزان شیر به دهان بره شده و ممکن است باعث بروز نفخ و مشکلات گوارشی در او شود . از مخلوط کردن شیر جدید با شیر مانده در یخچال خودداری کنید .بره شما در هفته 4 تا 6 پس از تولد نیازمند انجام واکسیناسیون در محیط مخصوص و توسط دامپزشک می باشد.
علائم وجود بیماری های مختلف در بره عبارتند از:
- نفخ
- بی حالی ، از دست دادن اشتها
- تنفس سریع یا کند (تعداد متعادل تنفس بره 16 تا 34 دم و باز دم در هر دقیقه است)
- ناله کردن
- اسهال
- قرار دادن پاها کنار خود در هنگام خواب
- بی قراری
- لگد زدن
- سرد بودن دهان
- لثه های کم رنگ
- سرفه
- تورم یا قرمزی
در صورت مشاهده کردن هر یک از علائم ذکر شده، باید سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
محل نگهداری بره
گوسفند شما قبل از کسب مهارت برای ملحق شدن به گله باید در محیطی با دمای مناسب و کاملا خشک و دارای نور کافی نگهداری شود . وجود بستری نرم از خاشاک و نی برای بره تازه متولد شده مناسب خواهد بود که در صورت سرد بودن هوا، محیط مورد نظر را با عایق های حرارتی پوشش دهید تا از سرد شدن بدن بره و بروز علائم هیپوترمی در آن جلوگیری شود .وجود تهویه مناسب در محیط به منظور حفظ میزان رطوبت لازم برای رشد بره نیز ضروری است . این امر به جلوگیری از ابتلا بره به بیماری های تنفسی کمک خواهد کرد.
از شیر گرفتن بره
همیشه آب شیرین و تمیز در اختیار بره خود قرار دهید و بعد از هفته اول تولد فرزندتان ، یونجه مرغوب حاوی حداقل 20% پروتئین فراهم کنید و پس از گذشت 3 هفته از زندگی بره خود ، او را با علوفه مرغوب تغذیه کنید و از خوراندن یونجه هایی که از تمیز بودن آن ها اطمینان ندارید خودداری کنید زیرا ممکن است باعث بروز نفخ و بیماری های مختلف در او شود .اگرچه ممکن است بره شما بلافاصله پس از تهیه آب و یونجه برای او شروع به خوردن و آشامیدن نکند اما با این حال این کار باعث تسریع روند از شیر گرفتن او خواهد شد و البته لازم به ذکر است که زمان از شیر گرفتن بره ، بستگی به نژاد و وزن او دارد و بنابراین در این مورد با دامپزشک او مشورت کنید و همچنین ممکن است بره شما نیازمند تغذیه شدن با علوفه های حاوی ویتامین و مواد معدنی دیگر باشد .
نیازهای ویژه غذایی بره
حتی بره هایی که از تغذیه مناسبی برخوردار هستند هم ممکن است دچار برخی بیماری های گوارشی شوند که در این مواقع دامپزشک بهترین مشاور برای شما است .برای مثال بروز اسهال در بره ممکن است به دلیل عدم وجود مواد مغذی کافی در غذای او باشد .در این شرایط استفاده از مکمل های الکترولیتی مانند الکترولیت های پلاس که حاوی مواد مغذی لازم برای بدن بره هستند و ایده مناسبی خواهد بود و بنابراین در صورت تایید دامپزشک ، علاوه بر رژیم غذایی معمولی گوسفند از مکمل های الکترولیتی نیز برای او استفاده کنید .