ماهی زبرا در آب های گرمسیری و آب شیرین زندگی می کنند. اندازه ی این ماهی که بومی بنگال و هندوستان است به اندازه ی ۴ سانتیمتر یا کمی بیشتر می رسد. برای اولین بار در سال ۱۹۰۵ این ماهی به اروپا برده شد. بین ماهی های تخم گذار آکواریومی، این ماهی یکی از معروفترین آنها به شمار می آید. ماهی های فعال و زرنگی هستند و به صورت دسته ای حرکت می کنند. بر روی بدن آنها خطوط افقی زیبایی شکل گرفته که رنگ بندی گورخری به این ماهی ها می دهد .این ماهی ها معمولاً مزاحم سایر ماهی ها نمی شوند. تشخیص برای نر و ماده در فصل تخم ریزی آسان است، زیرا ماده ها شکم بزرگی دارند. ماهی ماده روی بدن و به خصوص باله ی دمی رنگ زرد بیشتری نسبت به ماهی زبرا نر دارد.
این ماهی ها با حرکت جمعی با بدن های گورخری دارای نوارهای خوش رنگ از جمله زیباترین ماهی های آکواریومی هستند. زبرا ماهی ماهی صلح جویی است که صاحب خود را می شناسد و او را دوست دارد. این ماهی کوچک و دوست داشتنی از جنب و جوش زیادی بر خوردار بوده و معمولا در دسته های ۳ تا ۵ تایی نگهداری می گردد. زبرا فیش به علت تحمل تغیرات شدید آب آکواریوم انتخاب مناسبی برای مبتدیانی که هنوز آشنایی کامل با نگهداری از آکواریوم را ندارند محسوب می گردد. این ماهی زیبا را حتی می توان بدون استفاده از بخاری های رایج آکواریوم نگهداری نمود. دانیو زبرا که علاقه زیادی به خوردن حشرات دارد بار ها در کشور های آمریکای جنوبی برای کنترل لارو های پشه به کار گرفته شده است . در حال حاضر و با کمک علم ژنتیک انواع فلورسنت دار این ماهی در رنگ های قرمز، زرد، نارنجی، سبز، بنفش و آبی آن به تولید انبوه رسیده و با نام GloFish در دسترس عموم قرار دارد.
خلقیات ماهی زبرا
ماهی های زبرا بسیار اجتماعی بوده و به راحتی با سایر ماهی ها سازگاری پیدا خواهند کرد اما با این وجود، این ماهی ها در برابر ماهی های کوچک و کند ممکن است برخی رفتار های پرخاشگرانه را از خود نشان دهند و همچنین لازم به ذکر است که این ماهی ها مستعد استرس و ابتلا به بیماری نیز می باشند . این ماهی ها نیازمند نگهداری شدن در آکواریوم های کم عمق هستند و در بیشتر مواقع در قسمت های میانی و بالایی آکواریوم شنا می کنند .
شکل ظاهری ماهی های زبرا
این ماهی های کوچک دارای بدنی به رنگ نقره ای و نوارهای آبی رنگ هستند. تفاوت نوع نر این ماهی در مقایسه با نوع ماده آن براق تر بودن رنگ نقره ای بدن آن ها می باشد. ماهی های نر همچنین نسبت به ماهی های ماده پر جنب و جوش تر و لاغرتر و باریک تر هستند. نوع پرورش یافته این ماهی ها در مقایسه با نوع وحشیشاند، دارای باله های طولانی تری هستند اما با این وجود ، این ماهی ها دارای تنوع رنگی بالایی در زمینه پرورش و نگهداری در آکواریوم می باشند. نوع متداول این ماهی ها در صنعت پرورش در آکواریوم فاقد رنگ می باشند . این نوع از ماهی های زبرا در طبیعت به طور خیلی نادری یافت می شوند و به سرعت از جانب سایر آبزیان مورد حمله قرار می گیرند. اصلاح ژنتیکی این ماهی ها باعث ایجاد تنوع رنگی بالایی در آن ها شده است. انواع مختلف رنگ های این ماهیان عبارتند از :قرمز ، آبی ، سبز ، نارنجی ، زرد و بنفش. این ماهی ها به دلیل ضعیف بودن، به راحتی در طبیعت شکار می شوند.
اندازه ماهی زبرا
اندازه طبیعی ماهی زبرا حدود 5 سانتی متر است اما با این وجود ممکن است این ماهی در اندازه بزرگتری نیز رشد کرده و در استخر نگه داری شود. البته این امر مستلزم تامین مواد غذایی مورد نیاز ماهی زبرا و فضای کافی برای آن است.
زیستگاه و شرایط ایده آل برای ماهی زبرا
همانطور که گفته شد ، ماهی زبرا متعلق به نقاط گرمسیری هند و بنگلادش می باشد. این ماهیان در طیف وسیعی از زیستگاه های مختلف از جمله رودخانه ها و استخر ها و حوضچه ها یافت می شوند . این ماهی ها همچنین ممکن است در مناطقی دارای بسترهای سنگی و پوشش شاخه ای زندگی کنند . در این مناطق ماهی زبرا در دمای 25 تا 27 درجه سانتی گراد زندگی می کند و حدود 12 ساعت در روز از نور آفتاب برخوردار است .
شرایط مناسب آکواریوم برای پرورش ماهی زبرا
در مرحله اول باید از یک رسوب نرم مانند ماسه تصفیه شده استفاده شود . قبل از قرار گرفتن ماهی در آکواریوم ، بستر آن باید به خوبی تمیز شود و پس از قرار دادن بستر در آکواریوم، لازم است آب را به آهستگی به آکواریوم اضافه کنید تا از تکان خوردن آن جلوگیری شود . دمای آب باید بین 17 تا 25 درجه سانتی گراد و pH آب بین 6 تا 8 باشد . با افزودن گیاهان مخصوص آب شیرین مانند گیاهان جاوا و آمازون ، می توانید سطح اکسیژن آب آکواریوم را افزایش دهد. این گیاهان همچنین باعث کاهش رفتار های پرخاشگرانه ماهی زبرا نیز خواهد شد . اضافه کردن تکه چوب و قطعه های سنگ ریزه به آکواریوم نیز باعث ایجاد شرایطی مشابه شرایط زیستگاه طبیعی ماهیان زبرا می شود . سیستم تصفیه مورد نیاز آکواریوم نیز بسته به تعداد ماهی ها و اندازه آکواریوم متغیر است . برخوردار بودن آکواریوم از نور کافی نیز نباید فراموش شود .حداقل اندازه آکواریوم برای نگهداری ماهی زبرا 38 لیتر می باشد .
توصیه می کنیم که در هر 4 لیتر آب، 1 ماهی زبرا نگهداری کنید . به این ترتیب فضای کافی برای نگهداری ماهی زبرا تامین خواهد شد . این کار همچنین مانع از وجود فشار بیش از حد بر روی ماهی ها خواهد شد .
ماهی های سازگار با ماهیان زبرا
ماهی های سازگار با ماهیان زبرا عبارتند از :ماهی باربی ، هانی گورامی ، اسکارلت بدیس ، زمرد، امبر تترا ، فیروزه بنگال ، برمه، برنز کوری و لوچ .شما همچنین می توانید ماهیان زبرا را همراه با حلزون های گورخر و قورباغه های آفریقایی و میگوهای آب شیرین نگهداری کنید و از نگهداری ماهیان زبرا با ماهی ها کوچک مانند گوپی و سالفین مولی خودداری کنید زیرا ماهیان زبرا در مقابل این ماهی ها، رفتار پرخاشگرانه از خود بروز می دهند . از نگهداری ماهیان زبرا با ماهیان درنده مانند گربه ماهی هم خودداری کنید .
نگهداری ماهیان زبرا به صورت گروهی
نگهداری ماهیان زبرا به تنهایی باعث تشدید رفتار های پرخاشگرانه آن ها در مقابل سایر ماهی ها خواهد شد . این ماهی ها اجتماعی بوده و متعلق به گروه هایی با تعداد بالا هستند بنابراین از نگهداری آن ها در تعداد کمتر از 5 عدد خودداری کنید.از ماهی زبرا گاهی برای انجام چرخه آکواریوم نیز استفاده میکنند که نشان دهنده جان سختی این ماهیان میباشد. میتوان به جرات گفت این ماهیان جزو معروف ترین ماهیان تخم گذار هستند و برای اولین بار در سال ۱۹۰۵ به اروپا راه یافتند.
در حال حاضر ماهی زبرا در رنگ ها و طرح های متفاوتی در کشورمان وجود دارند که قیمت چندان بالایی هم ندارند و به خاطر صلح جو بودنشان بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
رژیم غذایی ماهیان زبرا
گونه های وحشی ماهیان زبرا ، از لارو پشه ها، سخت پوستان کوچک ، کرم ها وجلبک ها تغذیه می کنند اما با این حال گونه های اهلی این ماهیان که در آکواریوم نگهداری می شوند ، دارای رژیم غذایی متنوعی هستند . هسته اصلی رژیم غذایی آن ها، پوسته با کیفیت است و همچنین می توانید ماهیان زبرا خود را با سبزیجاتی نظیر کدو سبزو، خیار ، نخود فرنگی و اسفناج تغذیه کنید . غذاهای منجمد شده مانند کرم خونی و دافنیا نیز بهتر است هفته ای یک مرتبه به این ماهیان خورانده شود .مقدار غذای مصرفی ماهیان زبرا بسته به تعداد و اندازه آن ها متفاوت است . به طور کلی این ماهی ها نیازمند تغذیه شدن در چندین وعده در طول روز به مدت 3 دقیقه می باشند .
تولید مثل ماهیان زبرا
از آن جایی که پرورش این ماهیان بسیار آسان است ، برای افراد تازه کار مناسب می باشد . برای شروع ، کافی است نوع نر و ماده این ماهیان را به مدت چند هفته از یکدیگر جدا کرده و هر یک از آن ها را در آکواریومی جداگانه به اندازه 19 تا 38 لیتر و دمای 21 تا 26 درجه سانتی گراد نگهداری کنید و همچنین لازم است که هر دو نوع این ماهی ، با غذاهای زنده با کیفیت بالا مانند دافنیا و کرم های خونی تغذیه شوند . پس از دوره تغذیه 2 هفته ای ، نرها و ماده ها می توانند در یک آکواریوم نگهداری شوند و فقط دقت کنید که به ازای هر ماده باید 2 عدد نر به آکواریوم اضافه کنید و بعد از گذشت 24 ساعت، ماهی ماده تخم ریزی خواهد کرد . پس از تخم ریزی ، نر ها و ماده ها باید جدا شده و مجددا در آکواریوم خانگی خود قرار بگیرند ، در غیر اینصورت تخم های خود را خواهند خورد .پس از گذشت تقریبا 3 روز، ماهی های نوزاد سر از تخم در خواهند آورد و باید به خوبی تغذیه شوند .
بیماری های شایع ماهیان زبرا
در صورت انجام مراقبت های لازم ، بیماری خاصی ماهیان زبرا را تهدید نخواهد کرد اما با این وجود در صورت عدم مراقبت های لازم ، احتمال بروز بیماری هایی نظیر مایکوباکتریوز در این بیماری ها وجود خواهد داشت . این بیماری در اثر انواع مختلفی از باکتری های غیر متحرک موجود در آب ایجاد می شود . تشخیص این بیماری با ارزیابی سیگنال های سلامتی ماهی از قبیل زخم ، التهابات پوستی، بی اشتهایی ، بی حالی و ریزش بال ها بروز پیدا می کند.درمان این بیماری با داروهای ضد میکروبی معمولا بی اثر است. بهترین راهکار برای درمان این بیماری خارج کردن ماهی از آب آکواریوم و تعویض آب آن خواهد بود. ضد عفونی کردن تمام قسمت های آکواریوم نیز به برطرف کردن کامل باکتری های موجود در آن کمک خواهد کرد.
توجه داشته باشید که مایکوباکتریوز یک بیماری زونا است که می تواند به انسان نیز منتقل شود و بنابراین در صورت وجود زخم بر روی دستانتان، از وارد کردن دستانتان به درون آب آکواریوم، خودداری کنید . نوع دیگری از عفونت هایی که ماهیان زبرا به آن مبتلا می شوند ، نماتد های روده است که در اثر تغذیه از کرم های آلوده بروز پیدا می کند . ماهیان آلوده به این عفونت ، دارای رنگ تیره تری هستند . برای جلوگیری از شیوع عفونت به سایر ماهی های موجود در آکواریوم لازم است که ماهی آلوده از آکواریوم خارج شده و تحت درمان قرار بگیرد .