گیاه آشینانتوس با نام علمیAeschynanthus speciosus به خانواده Gesneriaceae و راسته Lamiales تعلق دارد و بومی جنوب شرقی قاره آسیا بخصوص کشور اندونزی است. اشینانتوس ساقه هایی بلند به طول 90-60 سانتیمتر دارد که گلها در انتهای آنان شکل می گیرد و بسیار مناسب کاشته شدن در سبدهای گل آویخته هستند. البته می توان ساقه ها را بر روی قیم نیز هدایت کرد اما به ساقه های آویخته گیاه گلدهی بهتری خواهند داشت.
گیاه آشینانتوس گیاهی با تقریبا 140 تا 185 نوع مختلف است . این گیاه متعلق به آفریقا و جنوب آسیا و اقیانوسیه است و از نظر گیاه شناسی ، تفاوت های زیادی در نیازهای مراقبتی انواع مختلف آن وجود دارد.با این حال این گیاهان دارای عمر تقریبا طولانی هستند و از آن ها به منظور تزئین باغ ها و گل خانه و حتی جلوه بخشیدن به منزل استفاده می شود. در این قسمت به ارائه نکاتی به منظور مراقبت بهتر از گیاه آشینانتوس خواهیم پرداخت.
مروری سریع بر آشینانتوس
نام علمی : Aeschynanthus Japhrolepis
نام رایج : سبد انگور
نوع گیاه : همیشه سبز/ آپارتمانی
سمی بودن : سمی نیست.
قد حدودی گیاه : 40-30 سانتی متر
دشواری نگهداری : معمولی
سایز حدودی گلدان مناسب: 15 سانتی متر.
انواع مختلف گیاه آشینانتوس
با این وجود که اکثر گیاهان آشینانتوس دارای شاخ و برگ های آویزان هستند ، برخی دیگر از انواع این گیاهان دارای رشد قائمی هستند .
1. گیاهان آویزان، خزنده یا بالارونده آشینانتوس
این گونه ها در سبد های آویزان و مکان های مرتفع دارای رشد مناسبی هستند و همچنین می توان شاخه های این گیاهان را با تامین برخی شرایط به سمت بالا هدایت کرد.
- آشینانتوس برکتیتوس :گل های قرمز رنگ بالارونده یا آویزان
- آشینانتوس جافرولپسیس :برگ های سبز بسیار روشن براق و گل هایی به رنگ نارنجی و قرمز.
- آشینانتوس لانگیسالیس : این گیاه نیمه خزنده با ساقه های 90 سانتی متری دارای گل هایی به رنگ قرمز و برگ های به رنگ سبز و سفید می باشد .
- آشینانتوس مورموراتوس : این گیاهان زینتی محبوب دارای شاخه های 90 سانتی متری هستند و گل های آن ها به رنگ زرد مایل به سبز می باشند .
- آشینانتوس پولچر:این گیاه بالارونده دارای شاخه هایی به طول 80 سانتی متر و برگ های کوچکی هستند . برگ های این گیاهان به رنگ قرمز و زرد می باشند .
- آشینانتوس رادیکانز :این گیاهان دارای گل هایی به رنگ قرمز و نوار های کرم رنگ هستند و از گونه های خاص گیاهان آشینانتوس می باشند.
- آشینانتوس اشپسش : این گیاهان، دارای شاخه های بلند به طول 60 سانتی متر و گلبرگ های به رنگ قرمز و نارنجی می باشند.
2. گونه های گیاهی آشینانتوس که به صورت قائم رشد می کنند
- آشینانتوس اِواردی : گل های این گیاهان به طول 40 سانتی متر هستند و معمولا به رنگ قرمز و زرد می باشند .
- آشینانتوس هیلدباراندی :شاخه های این گونه از گیاهان آشینانتوس تا 30 متر طول دارند
نحوه مراقبت و پرورش گیاه آشینانتوس
گل ها همواره پیام آور شادی و سرزندگی هستند. بخصوص اگر گیاهی سبز، براق و زیبا حامل این گل های قرمز باشد!نگهداری از آشیانتوس کار دشواری نیست. اگر کمی به او توجه کنید، همیشه گل های زیبای آن را تماشا خواهید کرد.باما همراه باشید تا روش نگهداری گیاه آشینانتوس را بدانید.
نور مناسب برای گیاه آشینانتوس
این گیاه، نیازمند نور غیر مستقیم آفتاب است و نباید آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد اما با این حال قرار گرفتن گیاه در مقابل نور آفتاب اول صبح و یا هنگام غروب آسیبی به آن نخواهد رساند .این گیاهان را می توانید در طول تابستان در فضای خارجی منزلتان نگه داری کنید اما از نگهداری آن در محیط های دارای دمای پایین تر از 15 درجه و بیشتر از 25 درجه سانتی گراد خودداری کنید. به طور کلی دمای مورد نیاز برای نگهداری این گیاه، 18 تا 22 درجه سانتی گراد است و نوسانات شدید دمایی باعث آسیب رسیدن به آن خواهد شد .
رطوبت مناسب برای گیاه آشینانتوس
گیاه آشیانتوس نیازمند رطوبت نسبتا بالایی است، در غیر این صورت نمی تواند به خوبی شکوفا شود . به همین منظور بهتر است که برگ های گیاه را با استفاده از آب گرم اسپری کنید و یا سینی زهکشی گلدان را با آب پر کنید ؛ البته لازم به ذکر است که ریشه گیاه نباید در تماس با آب قرار بگیرد که در غیر اینصورت دچار پوسیدگی خواهد شد.
آبیاری مناسب برای گیاه آشینانتوس
گیاه آشینانتوس همیشه باید مقداری رطوبت داشته باشد؛ با این حال دقت کنید که نباید این گیاه را بیش از حد آبیاری کنید. بهتر است قبل از آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید که خاک آن اندکی خشک شود و همچنین لازم به ذکر است که گیاه را هیچ وقت با آب سرد آبیاری نکنید و همیشه از آب ولرم برای آبیاری آن استفاده کنید که این گیاه در برابر کم آبی تحمل بیشتری نسبت به آبیاری بیش از حد از خود نشان خواهد داد .
کوددهی مناسب برای گیاه آشینانتوس
گیاه آشینانتوس را در طول فصل رشد یعنی از فروردین تا شهریور هر چهار هفته یکبار با استفاده از کود مایع تغذیه کنید. این گیاه از آن جایی که در طول فصل سرما شکوفا نمی شود، نیازمند کوددهی زیادی نخواهد بود و تنها یک بار کوددهی در کل فصل زمستان برای آن کافی خواهد بود .
هرس کردن گیاه آشینانتوس
در طول فصل بهار شاخه هایی که بیش از حد بلند شده اند را کوتاه کنید . همچنین جدا کردن برگ های خشک شده از گیاه به تقویت رشد آن کمک خواهد کرد .شاخه های خیلی بلند را با اسفاده از قیچی باغبانی به اندازه 2/3 کوتاه کنید .شاخه های پژمرده و زرد شده را نیز با دست و یا با استفاده از چاقو یا قیچی از گیاه جدا کنید .
تعویض گلدان گیاه آشینانتوس
بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل رشد گیاه است . برای انجام این کار گیاه را به آرامی از خاک درآورده و ریشه های آن را بررسی کنید . قسمت های پوسیده ریشه را از آن جدا کرده و در صورت بلند شدن بیش از حد ریشه ها آن ها را مقداری کوتاه کنید .کوتاه کردن 20% از ریشه ها بسیار مناسب است و سپس گیاه را درون گلدانی متناسب با اندازه گیاه و دارای بستر مناسب بکارید . بستر حاوی زغال سنگ نارس بستری مغذی برای گیاه است و پس از اتمام کار گلدان را به مدت 3 هفته از نور مستقیم خورشید محافظت کنید .
بستر مناسب برای گیاه آشینانتوس
بستر مناسب برای رشد گیاه آشینانتوس بستر کمی اسیدی است ؛ در غیر اینصورت امکان رشد مناسب برای گیاه فراهم نخواهد شد . به طور کلی بستر با کیفیت بالا و مبتنی بر کمپوست که هم توانایی ذخیره آب را داشته باشد و هم به خوبی زهکشی شده باشد، یکی از مهم ترین موارد برای داشتن گیاهی سالم و با طراوت است . یک بستر مناسب نفوذ پذیر است، دارای هوموس ، دانه های درشت و خاک رس است، نفوذپذیری مناسبی دارد و pH آن بین 5 تا 6 می باشد .به منظور تهیه بستر مناسب برای این گیاه، 4 واحد خاک معمولی گیاه را با 1 واحد بستر زغال سنگ نارس ، 2 واحد شن و 1 واحد خاک رس ترکیب کنید و برای اندازه گیری pH خاک، از نوار های تست مخصوص این کار که در گل فروشی ها عرضه می شوند استفاده کنید.
تکثیر گیاه آشینانتوس
از قلمه چوب نرم برای تکثیر این گیاه می توان استفاده کرد. بهتر است تا گیاه مادری را قبل از تهیه قلمه برای چند روز به خوبی ابیاری کرد تا قلمه های آبدار و مناسبی بدست آید. از ساقه های تازه رشد کرده و بدون گل گیاه در فصل بهار و یا اوایل فصل تابستان قلمه هایی با طول 15-10 سانتیمتر و یا چهار جفت برگ تهیه می شوند. برگها پایین جدا می شوند و قلمه در مخلوط مساوی از پیت موس و ورمی کولایت (و یا پرلایت) مرطوب کاشته می شوند. قلمه های این گیاه حتی در آب نیز ریشه می دهند که البته استفاده از مخلوطهای گلدانی توصیه می شود. گیاهانی که در آب ریشه می دهند ممکن است بعد از انتقال به محیط خاکی رشد خوبی نداشته باشند. ریشه دهی قلمه ها در حدود دو هفته زمان می برد. برای حفظ رطوبت قلمه ها در طی دوران ریشه دهی می توان بر روی آنان پلاستیکی شفاف کشید تا رطوبت اطراف آنان باقی بماند. همچنین اگر گیاهان مادری در 21 درجه سانتیگراد نگهداری شوند در مقایسه با دمای 26-23 درجه سانتیگراد، قلمه های تهیه شده از آنان زودتر به گل خوهند نشست.
خوابانیدن روش دیگر تکثیر این گیاه است. در خاک گلدان می توان گودالی کوچک حفر کرد و ساقه گیاه را که از یک طرف به گیاه مادری متصل است در گلدان خوابانید و روی آن را مخلوط خاک پوشاند. خاک همواره باید مرطوب نگهداشته شود. زمانی که ساقه خوابانده شده ریشه دادند می توان آنان را از گیاه جدا کرد و به شکل گیاهی مستقل در گلدانی جداگانه کاشت. از بذر این گیاه نیز در تکثیر آن استفاده می شد. بذرها را در بستر کاشت قرار دهید اما روی آنها را نپوشانید. دمای مورد نیاز برای جوانه زنی بذرها 24-23 درجه سانتیگراد است و 12-10 روز زمان می برد تا بذرها جوانه بزنند.
خواب زمستانی آشینانتوس
گیاه آشینانتوس معمولا به خواب زمستانی نمی رود اما با این حال ، از آن جایی که نور مورد نیاز گیاه در طول زمستان کاهش می یابد، رشد گیاه به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت و قاعدتا به آبیاری کمتری نیز نیازمند خواهد بود . با این حال از قرار دادن گیاه در محیط های دارای درجه هوای کمتر از 16 درجه سانتی گراد خودداری کنید که این گیاه معمولا در اوایل بهار شکوفا خواهد شد .
آفات و بیماری های آشینانتوس
این گیاه به خصوص در رطوبت کم زمستان در برابر آفات و بیماری ها بسیار آسیب پذیر است و بنابراین باید به طور مرتب مورد بررسی قرار بگیرد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی در آن، به دنبال یافتن راه حل مناسب بود .
- آفات و بیماری های تهدید کننده گیاه آشینانتوس، عبارتند از :شته ها ، کنه های عنکبوتی، تریپس و خطاهای مراقبتی.
- از تغییر مکان نگهداری گیاه در زمان گلدهی آن خودداری کنید که در غیر اینصورت احتمال ریزش برگ ها افزایش خواهد یافت .
- آبیاری گیاه با آب خیلی سرد باعث بروز لکه های قهوه ای روشن بر روی برگ های آن خواهد شد .
- ریزش برگ ها در فصل تابستان نشان دهنده کمبود آب خاک و ریشه ها است .
- ایجاد لکه های زرد بر روی برگ ها نیز نشان دهنده درجه حرارت بالا و رطوبت کم محیط است .
- پوسیدگی ریشه نیز در اثر آبیاری بیش از حد گیاه رخ می دهد که در این شرایط باید گیاه را به گلدانی دیگر منتقل کنید و ریشه های پوسیده شده را از گیاه جدا کنید .
اگرچه مراقبت از این گیاه در نگاه اول کار دشواری به نظر می رسد اما با داشتن دانشی اندک در این زمینه، موفق به پرورش این گیاه زیبا خواهید شد .
آموزش ساخت گلدان آویز آشیانتوس
برگها و ساقه های اویزان اشینانتوس و تضاد رنگی قابل توجه گل قرمز شرابی و رنگ سبز تیره برگهای آن گل آشیاننتوس را یک گیاه بی رقیب برای استفاده در سبد آویزان می نماید. حالا ببینیم چطور یک سبد اویزان گل آشیاننتوس درست کنیم و از زیبایی بی نظیر آن لذت ببریم:
- باخزه های مرطوب اطراف سبد را پر کنید.
- چند قطعه ذغال جهت جذب بو در خزه قرار دهید.
- در صفحه پلاستیکی سبد سوراخ زهکش ایجاد کنید.
- گیاه را از گلدان خارج کنید و به داخل سبد انتقال دهید.
- حد فاصل خزه و خاک گلدان را با کمپوست پر کنید.
- ساقه های گیاه را در اطراف سبد مرتب کنید.
- گیاه را ابیاری نموده و سپس سبد را اویزان کنید.
- حالا ازمنظره فوق العاده و زیبای آن لذت ببرید.
نحوه پرورش و نگهداری از گیاه مارانتا لوکونورا یا گل نماز
