هدف از نگارش این محتوا آشنایی شما با ماهی دیسکس، تغذیه ی ﺁن ماهی و نوع نگهداری آن در آکواریوم است. بدون شک یکی از زیباترین ماهی های آکواریومی آب شیرین، همین ماهی است که هر فردی علاقه دارد در آکواریوم خود از این ماهی ها داشته باشد. اما نکته ای که در زمان نگهداری این ماهی بسیار مهم است داشتن اطلاعات کافی از این ماهی و طرز نگهداری از آن است.ماهی دیسکس یا دیسکاس که معادل فارسی کلمه ی کلمه Discus و نام علمی آن Symphysodon Discuse می باشد زیر خانواده ی سیچلایدهای بومی Cichlasomatinae است که این ماهی از آبگیرهای رودخانه ی آمازون در جنوب قاره ی آمریکا به دنیا معرفی شده است. شکل و رنگ خاص و متمایز این ماهی سبب شد که در حال حاضر، یکی از معروف ترین ماهی های آکواریومی برای تکثیر و پرورش در سطح دنیا شناخته شود. این ماهی یک ماهی مدور است که نام پادشاه در آکواریوم را به خود اختصاص داده است. زیستگاه این ماهی ها در برکه ها و رودخانه های آمازون است و زیباترین ماهی های گرمسیری به شمار می روند.
شخصیت و رفتار ماهی دیسکس
ماهی های دیسکاس بسیار صلح طلب، آرام و ملایم هستند و از درگیری به وسیله فرار و ارعاب پیشگیری می کنند. در بیشتر مخازن، آنها یکی از بزرگترین و درخشان ترین ماهی ها هستند.آنها جزو ماهی های گروهی هستند و با قرار گرفتن در گروه های بزرگ می توانند دیواره ای از الگوهای مختلف در مخزن ایجاد کنند.مانند همه cichlidsها، می توان هر کدام از این ماهی ها را از نظر قدرت حفظ بقاء در دسته های مختلف تقسیم بندی کرد. این بدان معنی است که ماهی های کوچکتر باید مورد بررسی قرار گیرند تا مطمئن شوند که قادر به خوردن هستند.
آنها تمایل دارند که در سطح متوسط قرار بگیرند اما می توانید آنها ها در قسمت های بالایی و پایین مخزن نیز مشاهده کنید. بنابراین آنها به راحتی می توانند بر تمام سطوح مخزن مسلط شوند.این ماهی ها ترجیح می دهند که شنای آزاد داشته باشند، اما باید گزینه هایی نیز برای پوشش مانند چوب های بزرگ و گیاهان داخل مخزن در اختیار آنها قرار دهید.
ظاهر ماهی های دیسکس
ماهی های Discus با توجه به شکل دیسک مانند خود نامگذاری شده اند. برخی از آنها نسبت به سایرین شکل گردتری دارند، اما همه آنها باریک و صاف به نظر می رسند. بدن ماهی های دیسکاس می تواند 8 الی 10 اینچ طول داشته باشد و آنها را به ماهی بزرگی برای آکواریوم های خانگی تبدیل کند.محبوبیت آنها از رنگ های متنوع آنها ناشی می شود:
- سبزها
- آبی های روشن
- قرمزها
- قهوه ای ها
- زردها
جالب است بدانید آنها هنگام اسارت نسبت به همتایان رها شده در طبیعت وحشی، بسیار روشن تر هستند.این رنگ آمیزی ها در نوارهای عمودی و افقی به یکدیگر متصل می شوند که باله ها و همچنین بدن آنها را می پوشاند.ماهی های دیسکاس به هنگام تهدید یا بروز هر گونه خطری رنگ شعله ور و بیشتری نمایان می کنند اما باید بدانید که این استرس می تواند به آنها آسیب وارد کند.رنگ چشم های این ماهی تنوع بسیار زیادی دارد و اغلب رنگ قرمز خیلی پر رنگ طرفدار دارد و با ارزش است اما همیشه داشتن این چشم های قرمز نشانه ی سلامتی ماهی نیست و ممکن است نتیجه دستکاری های ژنتیکی باشد.
انواع ماهی های دیسکس
انواع مختلف Discus بر اساس رنگ آمیزی آنها دسته بندی می شود. انواع مختلفی از قبیلGiant Flora و Red Alenquer Discus دارای پوششی روشن و قرمز هستند، در حالی که Albino Platinum Discus چشم های قرمز و بدنی سفید رنگ دارند که موجب درخشش بیشتر آن در آکواریوم می شود.انواع مختلفی از این ماهی وجود دارد که می توانید با صرف کمی زمان با توجه به شکل ظاهری مخزن و ترکیب رنگی مورد علاقه خود آنها را انتخاب کنید.
زیستگاه و مخزن مورد نیاز ماهی دیسکس
Discus از دشت های جلگه ای آمازون سرچشمه گرفته است. مکانی که یک “پالس سیل” می تواند سطح آب را به عمق چندین متر تغییر دهد زیرا در امتداد یک دشت کم عمق سیل بالا می رود. این پالس فضای گسترده تری را برای رشد، اصلاح و بیشتر از همه تغذیه فراهم می کند. آنها به هنگام قرار گرفتن در جریان آب در شکاف ها و ورودی های کوچک یا در میان درختان افتاده یافت می شوند، جایی که بدن آنها از جریان محافظت شود. این مناطق سایه دار است و بستر رودخانه لایه رسوبی نرمی دارد.شرایط ماهی Discus در طبیعت آزاد را می توان در آکواریوم های خانگی ایجاد کرد، با این حال این مسئله می تواند برای افراد مبتدی چالش برانگیز باشد.
شرایط نگهداری ماهی دیسکس
آکوایوم محل نگهداری ماهی دیسکس باید حداقل به اندازاه ۲۵ تا ۲۸ گالن (هر گالن تقریبا برابر با ۴ لیتر میباشد) برای هر جفت بالغ گنجایش داشته باشد و معمولا در آن از وسایل تزیینی زیادی استفاده نیمشود ،در بسیاری از موارد ، در داخل آکواریومهای محل نگهداری ( و مخصوصا محل تکثیر ) این نوع ماهی فقط از یک سنگ هوا، یک فیلتر و یک بخاری استفاده میشود .
نکته قابل توجه در این مورد این است که بدلیل آنکه مدفوع ماهی میتواند تاثیر زیادی بر سختی آب داشته باشد، برای راحت تر تمیز کردن آکواریوم در هنگام تعویض آب به صورت دوره ای؛ در آکواریومهای محل نگهداری جفتهای بالغ و آماده تکثیر این ماهی از شن و ماسه برای تزیین کف آکواریوم استفاده نمیشود.
همچنین برای بهتر تنظیم شدن دمای آب نیز معمولا از دو بخاری در دو طرف آکواریوم به صورت خوابیده بر روی کف آکواریم استفاده میشود. همچنین استفاده از لامپهای فلورسانت در بالای آکواریوم محل نگهداری این ماهی توصیه شده است .ولی دلایل بالا دلیل بر این نیست که شما هم چنین اکواریوم زشتی را برای دیسکس ها تهیه کنید یا از نگهداری انها صرف نظر کنید در زیر نهوه اماده سازی اکواریوم دیسکس را شرح خواهیم داد یا حتی شما میتوانید اکواریومی را بنا به سلیقه خود اماده کنید .
اولین قدم برای نگهداری ماهی دیسکس این است که با محیط طبیعی زندگی این آبزی زیبا آشنا شویم تا بتوانیم شرایط زندگی دیسکس را در یک محیط مصنوعی برای این موجود زیبا شبیه سازی کنیم .محل زندگی این ماهی در رودخانه های آمازون می باشد که آمازون شامل بخشهایی از ونزوئلا، کلمبیا، برزیل و پرو است،این مناطق وسیع در فصول بارانی از طریق آب در ارتباط هستند و به همین دلیل این ماهی را می توان در آبهای کوچک آمازون یافت.
بارانهای سنگین به طور جدی در دسامبر شروع به بارش میکنند اما سطح آب رودخانه تا ماه ژانویه تغییری نخواهد کرد جالب است بدانید سه نوع آب در آمازون وجود دارد : آب سیاه ،آب پاک و آب سفید.آب سیاه تمیز بسیار شبیه چای پاک و سیاه است .این آب ناشی از وجود اسیدهای هیومیک است که در داخل رودخانه ها در طول فصلهای باران نفوذ میکنند.آب پاک در بسیاری از موارد در رودخانه هایی که به طور واقعی از قسمت اصلی آن تجزیه شده اند در طول فصول خشک سال زمانی که آبهای آمازون به پایین ترین نقطه خود میرسد یافت می شود . این رودخانه های کوچک معمولاً کف شنی دارند.
آب سفید که ترکیبی از دو مورد فوق می باشد و مانند تمام آب آمازون بدون سدیم ، کلسیم و منیزیم میباشد ، می توان مطمئن بود که سختی کل بسیار پایین است. در این آبها ست که می توان ماهی دیسکس یافت.یعنی آبی که سبک باشد که اصلی ترین فاکتور برای دارندگان ماهی دیسکس بشمار می رود . دانستن شیمی آب بسیار مهم می باشد که به صورت جامه و کامل توضیح داده خواهد شد .
اولین قدم برای ورود به دنیای شیمی ابزار لازم این کار است که ما از ساده ترین ابزار ممکن استفاده خواهیم کرد و شایان ذکر است که هدف کلی کمک به دوستان برای لذت بردن از نگهداری این ماهی زیبا می باشد .آب مورد استفاده برای آکواریوم دیسکس: اکثر آبهای لوله کشی منازل با تغییر اندکی برای Discus مناسب خواهند بود. اگر شما از آب شیر منزلتان برای نوشیدن استفاده میکنید این آب قطعا ماهی شما را نخواهد کشت .
اگر ماهیان شما در حال تولید مثل هستند باید کلر(chlorine) و کلرین (choloramine) را از آب جدا کنید و pH آنرا تغییر دهید ولی سختی آب مشکل حادی ایجاد نمی کند.بهترین آب برای Discus آب با سختی پایین که کمی اسیدی باشد ، است، این اب را میتوان با استفاده از فیلترهای ro به راحتی به دست اورد. با اینحال بسیاری از پرورش دهندگان Discus های جوان خود را در آب شیر معمولی دیکلره شده با phکمتر نگهداری میکنند.این مسئله خیلی اهمیت دارد که قبل از درست کردن آکواریم ، کیفت آبی را که ماهی شما قبلا در آن بوده را آزمایش کنید یا بپرسید. اگر ماهی مورد نظر شما در آب با pH خنثی نگهداری میشده شما نیز باید در ابتدا آبی با همان کیفیات در آکواریم خانه خود فراهم کنید .
سازگاری ماهی دیسکس با ماهی های دیگر در آکواریوم
ماهی دیسکاس غالباً خجالتی است، اما می توان آنها را با گروه دیگری از ماهی ها (که به dither fish معروف هستند) احاطه کرد که به آنها نشان داد که در معرض خطر نیستند. ماهی هایی از لحاظ سازگاری می توان با ماهی های دیسکاس نگهداری کرد، امبر تترا و تترای نئون را نام برد.
ماهی های بزرگ دیگری که برای جفت کردن با آنها مناسب است گورامی، سیچلاید رم بولیویایی و مدادماهی هستند.تقریباً تمام کوریدوراس ها با این ماهی ها به خوبی جفت می شوند. با این حال، آنها اغلب به آب های سردتری احتیاج دارند.کوریدوراس استربای بهترین نوع گربه ماهی است که در آب های گرم تر زندگی می کنند. این ماهی ها سطح دیگری از مخزن را اشغال می کنند و بسیار صلح آمیز هستند.
این ماهی ها را نمی توان با ماهی های تهاجمی در کنار هم نگهداری کرد زیرا برخی از این ماهی ها سعی می کنند سطح غشای مخاطی دیسکاس بخورند که می تواند موجب ایجاد زخم در آنها شود و به ماهی دیسکاس آسیب وارد کنند.آنجل سه خط نیز مشکلی ایجاد نمی کند اما چون این ماهی بسیار رقابتی است ممکن است در صورت کمبود مواد غذایی دیسکاس را از میدان به در کند.آنها همچنین با هر یک از گونه های بزرگتر از خود مانند حلزون و میگو سازگار هستند اما اطمینان حاصل کنید که برای خوردن یا آسیب دیدن، اندازه ی کوچکی نداشته باشد.برای نگهداری ماهی های مختلف در کنار هم باید به نوع مزاج و همچنین رفتارهای مختلفی که دارند توجه کنید و این مسئله بسیار مهم است بنابراین این کار را با احتیاط انجام دهید.
تغذیه دیسکس ماهی
دیسکاس ها مانند انسان ها همه چیزخوار هستند. آنها در طبیعت و در درجه اول مواد گیاهی سبز مانند جلبک یا خزه های دریایی و یا غذاهای دور ریختنی را می خورند. یک سوم رژیم غذایی آنها از بندپایان مانند حشرات یا سخت پوستان و بی مهرگان مانند پاروپایان و دوجورپایان تهیه می شود.می توانید برای رسیدن به بهترین رنگ آمیزی، غذاهای متنوعی به آنها بدهید. انواع مختلفی از غذای ماهی های آکواریومی مانند میگوهای پالتی و اسپیرولینا به همراه جلبک یا خزه های دریایی، می توانند بخش گیاهی رژیم غذایی خود را تشکیل دهند.
آنها هر روز به غذا احتیاج دارند و غذای خود را در عرض 3 الی 5 دقیقه می خورند. هر غذای اضافی باید بعد از 5 دقیقه پاک شود، زیرا غذای اضافی می تواند منجر به مشکلات سلامتی یا عدم کیفیت آب شود. باید به غذا خوردن ماهی توجه داشته باشید که غذای خود را کامل می خورد زیرا برخی اوقات غذای ماهی در لایه هایی از مخزن گیر می کند و یا توسط ماهی های بزرگتر بلعیده می شود.
نحوه مراقبت از دیسکس ماهی
بهترین راه برای اطمینان از سلامت ماهی، مشاهده و نگهداری مکرر آن است. ماهی دیسکاس نسبت به تغییرات پارامتر آب حساس است. اگر آنها نتوانند تعادل خود را در این شرایط حفظ کنند، به یک تکیه گاه در مخزن پناه می برند.این ماهی ها هفته ای یک بارنیاز به تمیز کردن کامل مخزن دارند. با تغییر 25 درصدی آب و با استفاده از ماسه تمیز می توان غذاهای مانده و اضافی را از مخزن حذف کرد. آبی که به تازگی به مخزن اضافه می شود به آزمایش نیاز دارد و این کار را می توانید با استفاده از کیت انجام دهید.
به دلیل نیاز آنها به دمای گرمتر، دمای آب نیاز به اندازه گیری روزانه دارد و این کار با یک دماسنج دائمی در مخزن انجام می شود.عفونت های انگلی همچنین می توانند باعث شوند ماهی ها بدن خود را روی رسوبات یا وسایل داخل آکواریوم خراش دهند. قرمز شدن برخی مناطق نیز می توان نشان دهنده بروز تنفس سریع ماهی باشد.با ایجاد تغییراتی در آب و حذف انگل ها معمولاً این مسئله برطرف می شود. راه حل های حذف ماهانه انگل ها از مخازن نگهداری ماهی ها به راحتی از فروشگاه های حیوانات خانگی قابل تهیه است.به طور کلی باید همیشه حرکات و علائم ظاهری ماهی خود را در نظر بگیرید و در صورت مشاهده هر گونه ناهنجاری سریعا اقدامات لازم را انجام دهید.
پرورش دیسکس ماهی
پرورش ماهی ممکن است یک چالش باشد اما پرورش دیسکاس ماهی قطعا برای شما یک چالش جدی محسوب خواهد شد. البته همین چالشی بودن پرورش این نوع ماهی آن را ارزشمند و گران قیمت کرده است. پرورش ماهی های سیکاس الزامات بسیار خاصی دارد و کلیه پارامترهایی که قبلاً ذکر شد (در بخش راه اندازی مخزن) باید کاملاً حفظ شود.
توصیه می شود از قیف تخم ریزی استفاده کنید که مکانی ایده آل برای تخم گذاری آنها است و سپس می توانید لوله ای سیمی را روی تخم ها قرار دهید تا از خوردن آنها جلوگیری شود. بسیاری از پرورش دهندگان این ماهی، جنس ماده آن را بعد از تخم ریزی و تا به دنیا آمدن ماهی های کوچک، از مخزن جدا می کنند چرا که احتمال خوردن تخم ها توسط او زیاد است.بعد از گذشت سه روز ماهی های تازه متولد می شوند و سپس بعد از گذشت سه روز دیگر به شناگرهای مستقلی تبدیل خواهند شد که از مخاط تولید شده بر روی بدن والدین خود تغذیه می کنند.