پرورش درختچه دافنه
دافنه یا میخک هندی درختچه ای است همیشه سبز, زیبا, با برگهای ضخیم به رنگ سبز تیره و براق و باریک به طول 5/7 سانتیمتر و گلهای سفید و معطر که اوایل اردیبهشت ماه شکفته شده و بین باغبانان میخک هندی نامیده میشود. حداکثر بلندی آن 3-5/1 متر و حداکثر گستردگی 2-5/1 متر است. گونه D.mezereum درختچه ای خزان پذیر است که دارای گلهای صورتی رنگ و بسیار معطر میباشد و اواخر زمستان یا اوایل بهار روی شاخههای بدون برگ ظاهر میشوند. حداکثر بلندی و گستردگی آن 2/1 متر است, شاخه های این درختچه بصورت افراشته رشد میکنند بنابراین در فصل رشد (بهار) قسمت پایین گیاه لخت بهنظر میرسد و بهتر است اطراف آن گلهایی مانند شب بو, قرنفل و یا میخک کاشته شود.
صل این درختچه از چین و ژاپن است و در باغهای شمال کشور کشت میشود.مکانی سایه از یک باغ صخرهای که اکثر گیاهان در آنجا به سختی رشد میکنند برای آن مناسب است.دافنه در شمال کشورمان و آب و هوای تهران و کرج بخوبی رشد میکند و بعلت حساسیت به سرمای طولانی وخشک در سایر نقاط کشور در گلخانه حفظ میشود. محل سایه-روشن و یا جائیکه دارای سایه بعدازظهر باشد (ضلع شرقی دیوار) برای آن مناسب است البته در محل آفتابی نیز رشد میکند ولی اگر نور مستقیم آفتاب با انعکاس گرما از دیوار مجاور مخلوط شود گیاه آسیب خواهد دید. در نواحی که دارای تابستان خنک هستند درختچه را در محل گرم و آفتابی که از گزند باد نیز در امان باشد میکارند.
معرفی درختچه دافنه
درختچه دافنه که دارای ۷۰ تا ۹۵ گونه است درختچه ای همیشه سبز که از خانواده Thymelaeaceae می باشد. بومی آسیا،اروپا و شمال آفریقا با گل هایی معطر که تبدیل به میوه هایی رنگی و انگور مانند میشوند.
دافنه دارای برگ هایی چرمی مانند با رنگ سبز ملایم با خوشه های گل تقریبا بزرگ برنگ صورتی ارغوانی که بوته زیبای دافنه را از اواسط زمستان تا اوایل بهار می پوشاند.
گل های دافنه دارای عطری قوی،شیرین است حتی در روز های سرد زمستانی بسیار معطر است.
واریته های درختچه دافنه:
Daphne bholua ‘Jacqueline Postill
این واریته از درختچه دافنه دارای رشدی مستقیم ،همیشه سبزبا برگ هایی بیضی شکل چرمی برنگ سبز ملایم و گل هایی صورتی رنگ معطر این واریته بسیار مناسب کاشت در باغچه های کوچک است چون دارای رشدی آهسته هستند و که در اواخر زمستان گل هایش شکوفا می شود و زمانی که اکثر گیاهان در رکود هستند.
D. mezereum f. alba
درختچه دافنه واریته ای با گلهایی برنگ سفید
این واریته از این درختچه زیبا از انواع برگریز می باشد با برگهایی باریک به رنگ سبز ملایم و گلهای سفید بسیار معطر که قبل از باز شدن برگ ها در اواخر و اوایل بهار شکوفا میشوند که بدنبال آن میوه های ریز زرد رنگ نمایان می شود.
D.Rebecca odora
درختچه دافنه زمستانی:
درختچه دافنه واریته ربکا که به دافنه زمستانی نیز معروف است درختچه ای پاکوتاه،همیشه سبز که بلندی آن به یک و نیم متر می رسد با برگ هایی برنگ سبز تیره با گل هایی معطر برنگ بنفش کمرنگ -صورتی که از درون جوانه هایی صورتی-قرمز رنگ در زمستان و اوایل پاییز برون می آید.
D. bholua ‘Darjeeling’
از انواع نیمه همیشه سبز دافنه است با برگ هایی برنگ سبز تیره،بیضی-نیزه ای شکل و گل هایی با عطر قوی
D. bholua ‘Limpsfield’
درختچه ای با اندازه ای متوسط،متراکم با برگ هایی چرمی براق همیشه سبز با گل هایی خوشه ای انتهایی صورتی روشن-سفید و بسیار معطر که در اواخر زمستان شکوفا می شوند و بدنبال این گل ها میوه هایی ریز سیاه رنگ دیده میشود.
D. bholua ‘Peter Smithers’
این واریته کمتر همیشه سبز دیده شده است با اندازه ای متوسط و عادت رشدی مستقیم و برگ های چرمی ،کشیده و بلند بیضی شکل و گل هایی بسیار معطر،صورتی رنگ که در انتهای شاخه ها بصورت خوشه ای است که در اواخر زمستان باز می شود که بدنبال آن میوه های ریز سیاه رنگ پدید می آید.
روش های تکثیر درختچه دافنه:
تکثیر دافنه از طریق قلمه:
تکثیر از طریق قلمه ریشه در درختچه زمستان گل دافنه چه در انواع هیبرید و چه غیر هیبرید بسیار نتیجه خوبی داده است.همچنین تکثیر از طریق قلمه نیمه سخت که در اوایل تابستان گرفته می شود بسیار خوب ریشه زایی میکنند بخصوص اگر از هورمون های ریشه زا استفاده شود.گاهی قلمه ها نیازمند مه پاشی و آبیاری برای نکه داشتن رطوبت مورد نیاز آنها ست و قلمه ها معمولا بعد از شش هفته ریشه می دهند هرچند این قلمه ها بسیار حساس هستند و باید از تابش مستقیم آفتاب دور نگه داشته شوند، پس باید قلمه ها را در محیطی سایه نگه داشت و می توان روی قلمه ها را تا زمان ریشه دهی با پلاستیک تیره پوشاند.
نیازها:
اقلیم:
برای مناطق حارّه مناسب نیستند.گونه های بورک وودی و کنئوروم آب و هوای سرد را ترجیح می دهند،ولی اودورا به آب و هوای گرم نیاز دارد.
میزان نور و دما:
ترجیح می دهد که آفتابِ صبح و سایه ی بعدازظهر را در زیر سایه بانی دریافت دارد و از بادهای خشک کننده و شدید در امان باشد.نوری که از لابه لای شاخ و برگ درختان میتابد برایش مناسب است.
خاک:
خاکش باید کاملاً زهکشی شده و حاوی مقادیر زیادی مواد آلی باشد و ریشه هایش لازم است با خاک و برگ یا کودِ دامیِ کاملاً پوسیده از گرما حفظ شود.دقت کنید که مالچ یا کودهای پاشیدنی کاملاً جدا از بوته های دافنه ریخته شود.
طرز کاشت و پرورش:
آبیاری:
در ماهای گرم نیازمند آبیاری منظم و عمیق است،ولی خاک آنها نباید هیچگاه خیس بماند.خیس ماندن خاک،حتی کوتاه مدت،می تواند منجر به پوسیدگی ریشه شود.
کوددهی:
در اوایل بهار از آرد استخوان یا غذای مخصوص آزالیا و کاملیا استفاده کنید.
مشکلات:
مرگِ ناگهانی دافنه عموماً نتیجه ی گندیدگی ریشه است.ممکن است موردِ حمله ی حشرات سپردار واقع شود.می توان با پارچه ای نم دار آنها را برداشت یا با روغنِ زمستانه سمپاشی و نابودشان کرد.دافنه های دچارِ چند بیماری ویروسی نیز می شوند که هیچ معالجه ای ندارند.علائمِ این بیماری ها شامل پیچیدن برگ ها،از رشد ماندگیِ بوته و علامت ها یا لکه های زرد روی برگ ها و سیاه شدن جوانه ها است.
گل دهی:
فصل:گونه ی اودورا اصولاً در سراسرِ زمستان و گاهی تا اوایلِ بهار گل می دهد،ولی گونه های بورکوودی و کنئوروم از اوایل تا اواسطِ بهار گل می دهند.
هرس(پیرایش):
به طورِ کلی:قطعِ گل بوته های دافنه برای تزیینِ خانه شاید همه ی پیرایشی باشد که برای دافنه ها لازم می آید.
کاربردهای درختچه دافنه
درختچه دافنه برای کاشت در حاشیه ها و باغهای صخره ای مناسب است. این درختچه در تهران در پارک شهر کاشته شده و رشد خوبی دارد.این درختچه برای پخش کردن بوی عطر در باغ های زمستانی نیز بسیار مناسب است.
بوته های دافنه به خاطر طرح و حالتِ طبیعی معتدلِ خود شهرت دارند.فراهم کردن شرایطِ نشو نمای این گل بسیار آسان است.دافنه ها بیشتر به این خاطر کاشته می شوند که تا عطرِ دلپذیرشان خوش آیندِ افرادِ نزدیک و رهگذران باشد.این گیاه را می توان در ظرف نیز پرورش داد.گل منفردِ آن به شکل ستاره و غالباً به رنگِ صورتی و سفید است.
منبع: سایت باغ شیشه ای و نارگیل و دلگرم