گل اگزالیس با نام علمی oxalis triangularis به تازگی وارد ایران شده است. و به خاطر ظاهر خاص و زیبای آن به شدت محبوب شده است. این گیاه زیبا شبدر زینتی، گل پروانه ای، شبدر بنفش و همچنین گل عشق نیز نامیده می شود.
برگ های گل اگزالیس در شب بسته می شود و در باز می شوند. این حرکت های آن و شباهت ظاهری برگ ها به پروانه، باعث شده تا عنوان گل پروانه ای را به آن بدهند. به این حرکات گیاهان فتوناستیک می گویند.
اکسالیس دارای برگ های بنفش یا سبز ساده و گاهی با مرکز ارغوانی می باشد. برخی از اقلام آن نیز دارای گل های پرگلبرگ زرد رنگ هستند.(در پست بعدی تنوع رنگ در برگ ها و گل های اکسالیس را ببینید) این گیاه دارای رشد سریع بوده، ولی اگر در شرایط کمبود فضا رشد آن کند می شود.
با وجود شباهت اسمی این گیاه با گیاه شبدر، اکسالیس از خانواده شبدر نبوده و گیاهی کاملا متفاوت می باشد.
این گیاه در برگ ها و ساقه های خود حاوی اسید اگزالیک می باشد که یک مکانیسم دفاعی برای گیاه محسوب می شود، این اسید باعث ترش مزه شدن برگ ها و شاخه ها شده تا علف خواران از آن تغذیه نکنند.
شرایط نگهداری و پرورش اگزالیس :
نور مورد نیاز اگزالیس :
این گیاه نیز همانند دیگر گیاهانی که دارای برگ های رنگی هستند نیازمند نور زیاد و هوای خنک است تا رنگ برگ های آن حفظ شود؛ در غیر این صورت رنگ ها به سوی سبز تغییر می کنند؛ بنابراین برای نگهداری این گیاه نقطه ای از خانه را انتخاب کنید که همواره روشن باشد، این بدان معنی نیست که می توانید این گیاه را در زیر نور مستقیم نگهداری کنید! همین که نور غیرمستقیم به آن برسد کافی است.
رطوبت و آبیاری مورد نیاز اگزالیس :
سعی کنید برای این گیاه رطوبت کافی را ایجاد کنید، برای این منظور می توانید هم آن را در کنار گیاهان دیگر نگهداری کنید و یا ظرفی پر از آب در قسمت زیرین و زیرگلدانی قرار دهید تا رطوبت موردنیاز تأمین شود. این گیاه دارای پیاز است و اگر آبیاری زیادی انجام دهید پیاز آن خواهد سوخت؛ بنابراین بهتر است این گیاه را هفته ای یک بار آبیاری کنید؛ به عبارت دیگر بهتر است تا بین هر دو آبیاری سطح خاک گلدان خشک شود.
هرس اگزالیس :
گیاهان بالغ و استقرار یافته را هر ۳ تا ۵ سال یکبار در اوایل تابستان یا در طی فصل رکود، از سطح زمین کف زنی می کنند. یعنی تمامی برگ ها و سایر قسمت های گیاه را از نزدیکی سطح زمین قطع می کنند تا برگ های جدید شروع به رشد نمایند. گیاهان جوان را هر ساله در اوایل تابستان یا در طی فصل رکود کف زنی می کنند تا در خاک گسترش یافته و مستقر شوند.
تکثیر گل اگزالیس :
اکسالیس به روش تقسیم ریزوم، غده و پیاز تکثیر می شود. در پایان زمان استراحت گیاه و در هنگام تعویض گلدان با تقسیم پیازهای گیاه مادری و کاشت هر قسمت از توده گیاه در یک گلدان مستقل حاوی خاک معمولی + خاک برگ + شن درشت، می توان اکسالیس را تکثیر کرد. می توانید هر ۱۰ پیاز را در یک گلدان و در عمق ۲ تا ۳ سانتی متری بکارید.
برای کاشت در فضای باز فاصله ۷ تا ۱۰ سانتی متری بین پیازها را رعایت کنید. قبل از کاشت پیازها، ابتدا خاک را خیس کرده و اجازه دهید تا آب اضافی خارج شود.
آبیاری زیاد باعث پوسیدگی پیازها می شود. گلدان حاوی پیازها را در مکانی که ۴ تا ۵ ساعت آفتاب مستقیم دارد، قرار دهید.
طریقه کاشت پیاز اکسالیس در گلدان :
ابتدا دو سوم گلدان را از خاک پر میکنید سپس یک یا دو یا سه یا ۴ عدد پیاز را روی خاک گلدان قرار بدهید طوری که نوک پیازها به سمت بالا باشد (البته اگر هم برعکس بکارید هیچ مشکلی ندارد فقط دیرتر جوانه می زند) هر چی تعداد پیازها در یک گلدان زیاد باشد پرپشت تر خواهد شد بعد روی پیازها حدود ۲ الی سه سانت خاک بریزید و خوب آبیاری کنید.
گلدان را در مکانی با دمای بین ۱۸ تا ۲۵ درجه قرار دهید حدود ۵ الی ۱۰ روز طول می کشد که جوانه ها از خاک بیرون بزنند.
لازم به ذکر است که بعد از جوانه زدن گیاه را زیاد آبیاری نکنید بگذارید سطح خاک خشک شود بعد آب بدهید و حتما دور از تابش مستقیم آفتاب باشد گرمای زیاد و آفتاب مستقیم گیاه را خراب می کند.
دمای هوا برای رشد گل اگزالیس چگونه باید باشد ؟
گل اگزالیس دمای خنک بهاری را ترجیح می دهد. بازه ی دمای مناسب برای این گل بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. که این دما همان دمای اتاق است. گیاه در دمای زیاد به رنگ سبز تغییر پیدا می کنند. گیاه را در مکان خنک قرار دهید تا از رنگ خاص آن لذت ببرید.
در فصل زمستان گیاه به خواب می رود. شما نیز در این فصل آبیاری را کاهش دهید. تا زمانی که گیاه بیدار شود و دوباره شروع به رشد کند. از آنجایی که زیبایی این گیاه بخاطر برگ های آن است و گل ها نقش بسیار کمی دارند. می توانید گل ها را در جهت رشد بهتر برگ ها قطع کنید. اما اگر از زیبایی گل ها نیز لذت می برید. پیشنهاد می کنیم. کلاهک و اندام های درونی گیاه را که گرده تولید می کنند، بچینید. زیرا این گرده در این فصل بسیار حساسیت زا هستند.
چه خاکی برای این گیاه مناسب تر است ؟
بیشتر افراد برای همه ی گیاهانی که دارند از یک نوع خاک استفاده می کنند. به این ترتیب به زودی شاهد از دست دادن برخی از گل هایشان می شوند. برای هر گیاهی باید بدانید از چه خاکی استفاده کنید تا رشد بهتری داشته داشته باشد.
برای نگهداری گل اگزالیس شما باید ترکیبی از خاک های قوی ( غنی ) را استفاده کنید. ترکیبی از خاک برگ های باغچه ای، پیت ماس ، پرولیت و همچین خاک های آفتاب خورده است.
در فصل زمستان که گیاه به خواب می رود شما فرصت دارید برای تعویض گلدان اقدام کنید. بهترین زمان تعویض گلدان هر دو سال یکبار است.
این نکته هم مد نظر داشته باشید که گیاه خوب، نیازمند کود دهی نیز است.
آشنایی با آفت ها، بیماری ها و مشکلات گل اگزالیس :
زرد شدن برگ های پایینی گیاه : وقتی بیش از حد به گیاه آب بدهید. ریشه ها دچار خفگی می شوند و برگ ها از پایین شروع به زرد شدن و افتادن می کنند.
زرد شدن برگ های جوان و تازه ی گیاه : در صورتی که خاک بیش ازحد خشک شود و آبیاری منظمی نداشته باشید. برگ های جوان گیاه شروع به زرد شدن می کنند. یکی دیگر از دلایل خشک شدن برگ ها تغذیه نشدن است. همیشه آخرین باری که گیاه را کود دهی می کنید تاریخ را یادداشت کنید. تا گیاه دچار چنین مشکلاتی نشود.
بلند قد شدن ساقه ها و از دست دادن زیبایی ظاهری : گیاهان نیز همانند دیگر موجودات سعی در رفع نیاز های خود دارند. و در صورتی که با کمبود نور مواجه شوند سعی می کنند در سمتی رشد کنند که نور بیشتری دریافت کنند. به همین علت وقتی متوجه رشد بیش از حد ساقه ها شدید. دریابید که گیاه به نور بیشتری نیاز دارد. البته نور غیر مستقیم برای نگهداری گل اگزلیس مناسبتر است.
خواب زمستانی گل اگزالیس :در فصل زمستان برگ های گیاه شروع به زرد شدن می کنند. بهتر است ساقه ها را قطع کنید و گلدان را در یک مکان خنک قرار دهید. در فصل تابستان دوباره گیاه شروع به گلدهی می کند.
سوسک های سر خرطومی و شته ها همچنین شپشک های آرد آلود نیز ممکن است از آفت های این گیاه باشند. این آفات با استفاده از سم ها از بین می روند.
برای از بین بردن شپشک آرد آلود گیاه را با دستمال مرطوب تمیز کنید. همچنین می توانید از اسپری مخلوط آب و مایع صابونی و روغن استفاده کنید تا شپشک ها را خفه کند.
نحوه پرورش و نگهداری گیاه دارویی بابونه در خانه
