پرورش کلم زینتی
گلدهی:
پس از طی کردن زمستان،با گرم شدن هوا ساقه گیاه مرتفع شده و در انتهای آن گلهایی زرد تمایل به کرم رنگ ظاهر میشوند. این گلها در کنار برگهای طوقه ای ظاهر مخروط مانند زیبایی را ایجاد میکنند. اما گلدهی این گیاه اهمیت ندارد و بیشتر به خاطر برگهای رنگی آن کشت و کار میشود. در صورتی که در زمستان نیاز سرمایی آن برطرف نشود به گل نرفته و به شکل طوقه ای باقی خواهد ماند
نیازها:
به سرما مقاوم است و از معدود گیاهان قابل استفاده در تزیین باغچه ها در فصل زمستان است.در خاک های آهکی با زهکشی خوب و محل آفتابی به خوبی رشد میکند.به علت ایجاد ریشه راست در صورت سبک بودن خاک،ریشه ها به راحتی از ته گلدان خارج شده و به خاک زیر محل قرار گرفتن گلدان ها نفوذ میکند.بنابر این در طی دوره رشد هر چند وقت نیاز به جابه جا کردن گلدان ها وجود دارد.کلم زینتی تنش آبی را تحمل نمیکند،چون باعث توقف رشد،زرد شدن و ریزش برگهای پائینی میشود.زمانی که گیاه به اندازه قابل فروش رسید باید به مدت ۲-۳ هفته در معرض دمای کمتر از ده درجه سانتی گراد قرار گیرد تا رنگ اندازی کرده و ترکیب رنگ واقعی خود را نشان دهد.باید توجه داشت که تغذیه اضافی این گیاه از رنگ اندازی مطلوب آن جلوگیری میکند اما کمبود نیتروژن باعث زردی و کمبود فسفر باعث ارغوانی شدن میشود.بنابر این میزان متعادلی از عناصر غذایی به ویژه زمانی که در بستر بدون خاک کشت میشوند،باید تامین شود.
افزایش:
افزایش این گیاه از طریق کاشت بذر F1انجام میشود.چون یکنواختی در شکل،رنگ و اندازه از اهمیت ویژه برخوردار است.در اصفهان بذر این گیاه در اوایل تیر ماه در خزانه کشت میشود که پس از ۴-۵ روز سبز شده و پس از ۲۰-۳۰ روز آماده نشاءکاری میشود.به علت رشد سریع این گیاه،در زمان تولید در سطح وسیع،برای دراختیار داشتن زمان کافی جهت انتقال به موقع نشاءها،بذر باید در چند نوبت به فاصله ۴-۵ روز کشت شود.پس از رسیدن گیاهان به مرجله ۴-۵ برگی هر گیاه در یک گلدان ۱۵-۲۰ سانتی متری کشت میشود و پس از تشکیل تاج مناسب که به طور معمول به اندازه قطر گلدان است به محل اصلی منتقل میشود.میتوان نشاء اصلی این گیاه مستقیم به زمین اصلی منتقل کرد که در این حالت رشد بهتری خواهد داشت و نشاءها باید به فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی متری در زمین کشت شوند،فاصله کمتر باعث در هم فرورفتن گیاهان در آینده میشود.آنچه در مورد این گیاه و سایر گیاهان با رشد طوقه ای اهمیت دارد این است که در زمان انتقال نشاء نقطه رشد نباید در زیر خاک قرار بگیرد،چون گیاه به سرعت از بین میرود.
افات و بیماری ها:از آفات مهم این گیاه شته و لارو پروانه سفید کلم است که برای مبارزه با شته از سموم تماسی با سیستمک باید استفاده شود که به علت پیچ خوردگی برگ ها،انواع سیستمیک ترجیح داده میشود.برای مبارزه با لارو پروانه سفید کلم میتوان از سم لاروین یا دیازینون استفاده کرد.
آبیاری:
این گیاه به آبیاری منظم و رطوبت نسبی خاک دارد. آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه می شود. همچنین در اثر آبیاری کم گیاه رشد زیادی نخواهد داشت.
نور:
گیاه کلم زینتی به نور زیاد و مستقیم نیاز دارد. هرچقدر نور بیشتری دریافت کند دارای برگ ها و رنگ زیباتری خواهد بود. نور کم باعث کم رنگ شدن و ایجاد فاصله بین برگ ها می شود. نور بسیار زیاد هم ممکن است باعث سوختگی برگ ها شود. البته این خالت در پاییز و زمستان به دلیل ملایم بودن نور آفتاب به ندرت اتفاق می افتد.
دمای مناسب برای پرورش کلم زینتی:
این گیاهان تحمل گرمای تابستان را ندارند. حداکثر دمای گرم مطلوب آن حدود ۲۷ درجه است. سرمای زمستان را تا حدود ۱۵- درجه سانتی گراد را به خوبی تحمل می کنند و البته این به شرطی است که سرد شدن هوا به تدریج انجام گیرد در غیر این صورت و سرد شدن ناگهانی هوا به صورت شدید، بافت های این گیاه سرمازده خواهند شد. گرمای هوا مانع از این است که این گیاهان را در اواخر بهار و یا طی تابستان تکثیر کرد. چون گیاهان جوانی که با گرما روبرو شوند ساقه هایی بلند دارند که برگ ها بافاصله زیادی روی آن قرار می گیرند و ظاهر زیبایی ندارند. همچنین هوای گرم مانع از ظهور رنگ زیبای برگ ها می شود. به همین دلیل کاشت و تکثیر آنان به اوایل پاییز موکول می شود تا از دمای هوای مناسب بهره مند شوند. بهترین رنگ برگ این گیاهان در دمای ۱۰ درجه سانتی گراد بروز می کند.
خاک مناسب کلم زینتی:
این گیاه به مواد مغذی نسبتاً خوبی نیاز دارد. به عنوان مثال اگر خاک را با نسبت های مساوی از کود بسیار پوسیده دامی و خاک برگ مخلوط کنیم و بعد گیاهان را بکاریم، به خوبی رشد خواهند کرد و از آنجایی که به عنوان گیاهانی یک ساله و فصلی استفاده می شوند دیگر نیازی به مصرف کود نیست. همچنین چنین دستورالعملی را معمولاً برای انواع کلم برگ که قرار است مصرف خوراکی داشته باشند استفاده می کنند برای نمونه های زینتی که قرار نیست به مصرف خوراکی برسند و رشد فراوانی کنند. می توان از فرمولی ساده تر استفاده کرد یعنی خاک را با خاک برگ نیز مخلوط کنیم کافی است. همچنین اگر متوجه عدم رشد مناسب این گیاهان شدیم می توان در طی فصل رویش نیز از فرمول های کودهای تجاری همانند ۲۰-۲۰-۲۰ به میزان یک گرم در یک لیتر هر ۴-۳ هفته یکبار استفاده کرد. البته اگر بتوان از کودهایی با میزان نیتروژن پایین تر همانند فرمول های ۲۰-۲۰-۱۰ و یا سایر فرمول های مشابه استفاده کرد رنگ برگ ها بهتر خواهد شد.
آموزش تکثیر کلم زینتی:
این گیاه توسط بذر تکثیر می شود. زمان مناسب نیز اواخر تابستان یا اوایل پاییز است به هرحال زمان کاشت باید به گونه ای باشد که قبل از فرارسیدن اولین یخبندان زمستانه، از انتقال گیاهان به بستر اصلی کاشت چند هفته گذشته باشد. برای کاشت می توان از خاکی نرم و الک شده استفاده کرد. ابتدا خاک را مرطوب می کنیم و بعد بذرها را روی سطح قرار می دهیم. بذرها برای جوانه زنی به نور نیاز دارند. دمای ۱۸ درجه برای جوانه زنی مناسب است و در صورت مناسب بودن شرایط جوانه زنی بذرها ۳-۲ هفته طول می کشد. اگر در مکانی به جز بستر اصلی نسبت به کاشت بذرها اقدام می کنید زمانی که گیاهان جوان به طول حدود ۸-۷ سانتیمتر رسیدند مناسب انتقال به مکان اصلی کاشت می شوند. فاصله گیاهان ۶۰-۴۵ سانتیمتر مناسب است. از زمان کاشت بذر تا زمانی که گیاه به حداکثر اندازه خود برسد در حدود ۱۴-۱۱ هفته می تواند طول بکشد.