رفتار قاطعانه به معنای داشتن مهارت ابراز هیجانات، عواطف و خواسته هاست به گونه ای که منجر به آسیب زدن به دیگری نشود. اغلب ترس از طرد شدن و از دست دادن دیگران مانع از بیان خواسته ها و ابراز هیجانات می شود. گاهی این ترس آن قدر شدید می شود که در بسیاری از موقعیت ها کارها و رفتارهایی انجام می دهید که تنها به خاطر راضی نگه داشتن دیگران خواهد بود.
به همین ترتیب برای راضی نگه داشتن آن ها از خود می گذرید تا به آنچه از شما می خواهند جامه عمل بپوشانید. شاید این پاداش های لفظی و تحسین و تمجیدهای قلابی آن ها شما را تا مدتی راضی نگه دارد اما از یک جایی به بعد جز متوقع کردن دیگران و حس قربانی بودن چیزی برایتان باقی نمی ماند. قاطعیت به این معناست که صریح و روشن خود را ابراز کنید و این ابراز به گونه ای باشد که عواطف، جایگاه و مرزهای دیگری را نشکنید. از خود و خواسته های خود گفتن با در نظر گرفتن احساسات سایرین هنری است که آن را رفتار قاطعانه می نامیم.
چرا باید قاطع باشیم؟
هر رفتاری که از شما سر می زند علاوه بر واکنشی که در دیگران بر می انگیزاند، تصویری نو از خود در ذهنتان نیز رقم می زند. مهم ترین اثر قاطعیت، تصویری است که از خودتان در ذهن می سازید. هر چه رفتارها روشن و مبتنی بر تصمیم گیری های راسخ شما باشد و حس آزادی در بیان خواسته ها داشته باشید؛ تصویری که از خود می سازید نیز قدرتمندانه و معتمد به نفس خواهد بود. اگر هر بار در مواجه با دیگران موضع رودربایستی اختیار کنید و از حقوق شخصی برای سایرین بگذرید یک تصویر مخدوش از خود در ذهنتان ایجاد می کنید.
معمولا تصاویر ضعیفی که به دلیل اتخاذ این رفتارهای معیوب در ذهنتان ساخته می شود منجر به خودگویی های منفی می شود. شاید مرتبا خود را به دلیل ناتوانی در نه گفتن و یا ابراز نکردن هیجاناتتان مورد تنبیه و توبیخ قرار دهید که در دراز مدت زمینه ساز اضطراب و افسردگی خواهد شد.داشتن رفتارهای قاطعانه در ساختن تصویر ذهنی دیگران از شما نیز سهم مهمی دارد. زمانی که دیگران شما را صاحب مرزهای روشن و تعیین شده ای بدانند کمتر در موضع آسیب و یا سوء استفاده قرار خواهید گرفت. نتیجتا با یادگیری مهارت های رفتار قاطعانه هم کمتر آسیب می زنید و هم کمتر آسیب می خورید.
قاطعانه رفتار کردن شاید همیشه اندازه ی آب خوردن راحت نباشد؛ اما مهارتی است که می توان آن را یاد گرفت. تقویت رفتار قاطعانه زمانی ممکن است که شناخت درستی از خود داشته باشید و قبول کنید که وجودتان ارزشمند است. این باور را که داشته باشید، اساس اعتماد به نفس را دارید. رفتار قاطعانه کمک می کند تا هم اعتمادبه نفس تان را بیشتر کنید و هم روابط تان را در محیط کار و دیگر حیطه های زندگی بهبود ببخشید. به طور کلی، کسانی که می توانند قاطعانه رفتار کنند:
- راحت تر به نتایج برد-برد می رسند؛ آنها می توانند ارزشمندی وجود طرف مقابل و جایگاهش را ببینند و به سرعت به راه حلی برسند که برای هردو طرف رضایت بخش باشد.
- بهتر مسائل را حل می کنند؛ آنها این قدرت را در خود می بینند که هرکاری برای پیدا کردن بهترین راه حل لازم باشد، انجام دهند.
- استرس کمتری دارند؛ آنها از قدرت خودشان آگاهند و وقتی اوضاع طبق برنامه پیش نمی رود، احساس تهدید نمی کنند و خود را قربانی شرایط نمی بینند.
- حرف نمی زنند، انجام می دهند؛ آنها کارها را تا آخر پیش می برند؛ چرا که می دانند که توانایی اش را دارند.
زمانی که قاطعانه برخورد می کنید، رفتارتان هم عادلانه است و هم همراه با همدلی. قدرتی که از آن استفاده می کنید از اطمینانی می آید که به خودتان دارید؛ نه از خوار کردن دیگران و نه از قلدربازی. وقتی این طور با احترام و عادلانه با دیگران رفتار کنید، آنها هم با شما همین برخورد را خواهند داشت. محبوب می شوید و دیگران به شما به چشم یک رهبر نگاه می کنند و کار کردن با شما را لذت بخش می دانند.
كدام خانم ها قاطع هستند؟
خانم های قاطع نسبت به نقاط ضعف و قوت خودشان آگاه هستند و به هیچ عنوان از اینكه خواسته های شان را مطرح كنند نمی ترسند. آنها می دانند با گفتن این موارد مرتكب هیچ اشتباهی نمی شوند. جالب اینكه می توانند از قبل پیش بینی كنند و خودشان را در موقعیت هایی قرار ندهند كه احساس شكست كرده و دیگران آنها را ملامت كنند. اما این چه ویژگی است؟ این افراد در ارتباط شان نیاز ها، خواسته ها و احساسات شان را صریح، آشكار و بدون هیچ گونه سوءاستفاده از حقوق همسرشان بیان می كنند. به زن هایی كه این ویژگی رفتاری را دارند، قاطع می گویند
ویژگی هایی که شما را به یک خانم قاطع تبدیل می کند
ممکن است بارها خودتان را با بعضی دیگر از خانم های فامیل یا دوست مقایسه کرده باشید. از دید شما آنها خانم های با سیاست و خوش شانسی هستند که هر آنچه می خواهند توسط شوهرانشان عملی می شود اما شما از هر راهی، چه خواهش و التماس، چه تهدید و داد و فریاد می روید اما به بن بست می خورید.آیا چنین خانم هایی واقعا زنانی خوش شانس هستند که شوهرانی مطیع دارند یا یک جای کار شما می لنگد؟ آنها در آرامش به هر چه می خواهند می رسند اما شما با بر افروختن آتش و جنگ به خواسته تان نمی رسید و همین نکته تفاوت شما و خانم های به زعم شما خوش شانس است. در ادامه ویژگی های زنان قاطع را بررسی می کنیم.
نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید
کسی که نسبت به خود شناختی کافی از نقاط ضعف و قوت پیدا کند خواسته هایش را منطقی و به دور از ترس و اشتباه بیان می کند. چنین فردی پیش بینی موقعیتی که قرار است در آن باشد را کرده و ضریب اشتباه را به پایین تر میزان می آورد. بنابراین در بیان خواسته خود به جای سوء استفاده از نقطه ضعف همسرش، صریح و محکم بوده و شوهرش را از احساسات خود با خبر می کند. پس می بینید که چنین گزینه ای چقدر کمک کننده است.
بیشیله پیله و صادق باشید
.سبک ارتباطی قاطع (Assertive Communication) کمک می کند خود را به روشی سالم و مؤثر ابراز کنید و از حق خود محکم دفاع کنید، بدون اینکه به حقوق دیگران تجاوز کنید. این سبک از گفت وگویی باز و صادقانه حمایت می کند که در عین حال، نیازهای طرف مقابل را هم در نظر می گیرد. افرادی که این سبک را در پیش می گیرند، برای خودشان، زمانشان، احساسات، روح و بدنشان ارزش قائل اند و برای حفظ این ارزش ایستادگی می کنند. قاطعیت باعث می شود از خودمان مراقبت کنیم.
مرزها را نشکنید
بیان خواسته ها با قاطعیت به معنای زیر پا گذاشتن شوهر، تحت فشار گذاشتن او و یا تسلط به وی نیست. گاهی دیده می شود زن از رفتار شوهر در اهمیت ندادن به خواسته هایش عصبانی شده و با ادبیاتی سخیف و حرف هایی که هرگز نمی شود جمعش کرد شوهر را زیر پا گذاشته و در بررسی و باز نگری رفتارش، خود را زنی صریح می داند. اما صراحت همان طور که در بالا اشاره شد پس از شناخت دقیق از خود، نوعی صداقت و قاطعیت معنا می شود که شوهر را مشتاق به انجام خواسته زن می کند.
ضرورت را بیان کنید
وقتی می گوییم صریح و صادقانه صحبت کنید به معنای آن نیست تمام مشکلات و احساسات منفی خود را برای مقدمه سازی بیان کنید. در حقیقت بیانِ ضرورتِ خواسته بسیار مهم است. اگر مدتی است وسیله ای در منزل خراب است ضرورت درست کردن و تعمیرش را بیان کنید نه اینکه:“فقط کافیه یکی بیاد خونمون. آبرومون میره. من دیگه خسته شدم از بس یه حرفی رو صد بار بهت گفتم و…”از طرفی زمانی قاطعیت در بیان شما مشخص می شود که شنونده خوبی هم باشید و اجازه صحبت کردن به شوهرتان را هم بدهید. زبان بدنتان باید با زبان سرتان هم سو باشد. اگر دلایل همسرتان برای رد خواسته هایتان منطقی است با اخم و ناراحتی نشان ندهید که دلایل او را پذیرفتید چرا که این تناقض به خوبی در چهره شما مشخص می شود.
یک خانم قاطع برای برقرار کردن ارتباط با شوهرش ناله نمی کند و چشمش را به هم جا، جز چشمان شوهرش نمی دوزد چرا که این صفت افراد منفعل است. صدای آرام، حالتی آرام و چشم به چشم شوهر صحبت کردن از نشانه های یک خانم قاطع است.پس اگر در زندگی_مشترک مشکلی پیش آمد باید برای رفع آن اقدام کنید و از سپردن آن به دست زمان بپرهیزید. در بیان خواسته هایتان منصفانه عمل کرده و شرایط و محدودیت های شوهرتان را در نظر بگیرید. گاهی هم دست به ریسک زده و از راه جدید نترسید.
با همسر حسود و حساس خود چه کنیم؟
