سیب زمینی یکی از مواد غذایی اصلی بسیاری از مردم جهان محسوب می شود. این ماده غذایی کاربردهای زیادی داشته و به روش های مختلفی قابل طبخ است.این ماده غذایی در زیر سطح خاک رشد کرده و به دسته سبزیجات تعلق دارد. سیب زمینی منبع خوبی از برخی مواد معدنی و ویتامین ها است.بر اساس اعلام وزارت کشاورزی ایالات متحده، نصف سیب زمینی خام و خرد شده دارای 42.8 میلی گرم فسفر، 319 میلی گرم پتاسیم و 14.8 میلی گرم ویتامین C است.عدم نگهداری درست از سیب زمینی باعث خراب شدن آن می شود. مصرف سیب زمینی خراب و فاسد با خطراتی برای سلامتی همراه است.اما درصورت رعایت روش های درست نگهداری از سیب زمینی می توان ماندگاری آن را افزایش داده و با خیالی آسوده تا مدت ها از آن استفاده کرد.سیب زمینی مانند دیگر سبزیجات، میزان ماندگاری مشخصی داشته و باید تا قبل از به پایان رسیدن این زمان و خراب شدن مصرف شود.. برخی از افراد برای نگهداری سیب زمینی برای طولانی مدت از روش فریز کردن کمک می گیرند اما آیا می توان سیب زمینی را به صورت خام فریز کرد؟ سیب زمینی پخته یا سرخ شده را چطور؟ برای دانستن پاسخ سوالات خود این بخش را از دست ندهید.
میزان ماندگاری سیب زمینی
میزان ماندگاری سیب زمینی با توجه به درجه حرارت مکان نگهداری و خام یا پخته بودن آن متفاوت است.برای نمونه، میزان ماندگاری سیب زمینی خام، وابسته به دمای محل نگهداری، از چند هفته تا چند ماه متغیر است.همچنین سیب زمینی پخته در صورت نگهداری در یخچال تا چندین روز و در فریزر تا یک سال ماندگاری خواهد داشت.
علائم سیب زمینی فاسد و خراب شده
با استفاده از روش های مختلفی می توان سیب زمینی خراب را تشخیص داد.سیب زمینی خام باید کاملا سفت باشد. در صورتی که سیب زمینی بافتی نرم دارد آن را دور بریزید. اصولا وجود برخی عیوب و آسیب روی سیب زمینی طبیعی است اما درصورتی که قسمت های آسیب دیده بوی بدی داشته باشند باید از مصرف آن اجتناب کرد.سیب زمینی کپک زده نیز با خطراتی برای سلامتی همراه بوده و باید آن را دور انداخت.حتی اگر سیب زمینی سفت، بدون آسیب و بدون بو باشد، باز ممکن است سیب زمینی خام مناسب برای مصرف نباشد.برای نمونه، بهتر است سیب زمینی که مدت زمان زیادی جوانه زده، مصرف نشود. سیب زمینی که به تازگی جوانه زده را می توان پس از جدا کردن جوانه ها مصرف کرد.از مصرف سیب زمینی پخته کپک زده و دارای بوی بد نیز اجتناب کنید.
چگونه سیب زمینی تازه و سالم را انتخاب کنیم؟
قبل از اینکه به مبحث فریزر نمودن سیب زمینی برسیم ابتدا باید بیاموزیم که چگونه سیب زمینی تازه و سالم را انتخاب کنیم. برای خرید سیب زمینی تازه و سالم به نکات زیر توجه نمایید:
- سیب زمینی های سفت تر را انتخاب کنید.
- سیب زمینی هایی با پوست صاف را انتخاب نمایید زیرا سیب زمینی هایی که در اثر سرما آسیب دیده اند ممکن است پوست چروکیده و قهوه ای داشته باشند.
- از انتخاب سیب زمینی های آسیب دیده خودداری کنید زیرا سریع تر خراب می شوند.سیب زمینی ها ممکن است در حین برداشت یا حمل آسیب ببیند.
- از خرید سیب زمینی جوانه زده اجتناب کنید، جوانه ها یکی از اولین شاخص های خراب بودن سیب زمینی هستند.
آیا می توان سیب زمینی خام را فریز کرد ؟
این سوال بسیاری از خانم های خانه دار است ، برای پاسخ به این سوال باید بگوییم نمی توان سیب زمینی خام را در فریز نگهداری نمود اما چرا ؟زیرا دمای خیلی پائین و سرد سبب شیرین شدن سیب زمینی و تبدیل شدن نشاسته به قند می شوند. کاهش قند می تواند باعث ایجاد مواد سرطان زایی مانند آکریل آمیدها شود پس سیب زمینی خام را هرگز نباید در فریزر نگهداری کرد.همچنین سیب زمینی خام در معرض هوای سرد فریزر تغییر رنگ داده و قهوه ای می شود و آب داخل سیب زمینی در معرض یخ زدگی منبسط شده و کریستال هایی را تشکیل می دهد که ساختارهای دیواره سلولی را تجزیه می کنند و این امر سبب خمیری شکل شدن سیب زمینی می شود.
نگهداری سیب زمینی پخته شده در یخچال
سیب زمینی های پخته شده را می توانید به مدت چند روز در یخچال نگهداری کنید. بااین وجود، قرار دادن سیب زمینی ها در یخچال، ممکن است باعث آبکی و یا چسبنده شدن آن ها شود به این دلیل که نشاسته موجود در سیب زمینی تغییر شکل داده و به محض سرد شدن، آب آزاد می کنند.پختن و سرد کردن سیب زمینی، تشکیل نشاسته مقاوم را افزایش می دهد. نشاسته مقاوم نوعی کربوهیدرات است که انسان ها نمی توانند آن را هضم و جذب کنند. این موضوع می تواند برای افراد مبتلابه قند خون، خوب و مفید باشد، به دلیل اینکه شاخص گلیسمی را تا حدود ۲۵ درصد کاهش می دهد و مقدار قند خون را پس از خوردن، کمتر می کند.
همچنین نشاسته مقاوم، به سلامت روده کمک می کند، چراکه باکتری های روده، آن را تخمیر کرده و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید می کنند. این امر به استحکام و سلامتی پوشش داخلی روده بزرگ کمک می کند.سیب زمینی های پخته و سرد شده، برخی فواید سلامتی را دارا هستند و به منظور پیشگیری از فساد و بروز مسمومیت غذایی، باید ظرف مدت سه یا چهار روز خورده شوند.
آیا می توان سیب زمینی پخته را فریز کرد ؟
سیب زمینی پخته را می توان فریز نمود زیرا هنگامی که سیب زمینی ها به طور کامل یا تا حدی پخته شوند، آنزیم هایی که سبب قهوه ای شدن سیب زمینی می شوند را بی اثر شده و سیب زمینی ها دیگر تغییر رنگ نمی دهند.
نحوه فریز کردن سیب زمینی پخته
ابتدا سیب زمینی ها را کامل و یا تا حدی بپزید. می توانید سیب زمینی را خلال کرده و نیم پزکنید.برای قرار دادن سیب زمینی در فریزر، آن را در یک کیسه پلاستیکی بگذارید و فشار دهید تا همه ی هوای آن خارج شود.سیب زمینی منجمد و پخته تا یک سال و بدون هیچ تغییری در کیفیت، سالم باقی می مانند.زمانی که می خواهید سیب زمینی ها را بخورید، قبل از گرم کردن، در یخچال بگذارید تا از حالت انجماد خارج شوند.
آیا می توان سیب زمینی سرخ شده را فریز کرد ؟
نمی توان سیب زمینی را سرخ نمود و به صورت سرخ شده منجمد کرد زیرا طعم و مزه سیب زمینی تغییر کرده اما می توان سیب زمینی را به صورت نیمه آماده در فریزر قرار داد و پس از خارج نمودن از فریزر سرخ نمود.
طرز تهیه صحیح سیب زمینی منجمد
ابتدا سیب زمینی ها را شسته و پوست بگیرید.سپس سیب زمینی ها را خرد و خلالی کنید.سیب زمینی در آب جوش ریخته و سه دقیقه می جوشانیم.اجازه می دهیم سیب زمینی ها خشک شده و یا آنها را با دستمال تمیز خشک می کنیم.سیب زمینی های نیمه آماده را در پلاستیک فریزر ریخته و هواگیری کنید و سپس در فریزر قرار دهید.سیب زمینی ها را در حالی که منجمد هستند داخل روغن داغ شده میریزیم(باید خلال ها از هم جدا جدا باشد) و سرخ می کنیم.
اگر سیب زمینی پوست کنده و خلال نموده اید و می خواهید سرخ کنید اما به هر دلیلی نمی توانید در همان زمان اقدام به سرخ کردن نمایید،سیب زمینی های خرد شده را در آب بریزید (آب باید روی سیب زمینی ها را بپوشاند) و آن ها را در دما های خنک نگهداری کنید تا از تغییر رنگ آن جلوگیری کنید. اگر سیب زمینی ها بیشتر از 24 ساعت در آب بمانند، آب زیادی را جذب کرده و بی مزه می شوند پس زودتر سیب زمینی ها را سرخ کنید.
چگونه سیب زمینی ها را برای مدت طولانی نگهداری کنیم؟
- سیب زمینی خام را در دمای بین 43-50 درجه فارنهایت (6-10 درجه سانتیگراد) و در انباری، زیرزمین و گاراژ نگهداری کنید. این محدوده دمایی کمی از گرم تر از یخچال می باشد.نگهداری سیب زمینی درجای خنک سبب می شود که جوانه ها روی پوست، تشکیل نشوند و ماندگاری آن ها افزایش یافته و مقدار زیادی از ویتامین C موجود در آن ها حفظ شود.
- می توانید سیب زمینی هایی را که خریده اید را به مدت دو هفته در یک کابینت تاریک و کوچک یا حمام نگهداری کنید تا پوست سیب زمینی ضخیم تر شود و هرگونه آسیب جزئی هنگام برداشت از بین رفته و احتمال پوسیدگی در حین نگهداری کاهش یابد.
- سیب زمینی را از نور دور نگه دارید زیرا نور خورشید یا نور فلورسنت می توانند باعث تشکیل کلروفیل در پوست سیب زمینی و سولانین در آن شود. سولانین باعث طعم تلخی در سیب زمینی شده و می تواند احساس سوزش در دهان یا گلوی افرادی که نسبت به آن حساس هستند را ایجاد کند.سولانین بیشتر در پوست سیب زمینی و حدود 3.2 میلی متر از گوشت آن ایجاد می شود و پوست کندن و جدا کردن گوشت، آن را به طور کامل از بین می برد.
- برای جلوگیری از تجمع رطوبت و فاسد شدن سیب زمینی به جریان هوا نیاز دارد پس سیب زمینی را در یک ظرف روباز یا یک کیسه کاغذی قرار دهید تا هوا آزادانه در آن جریان داشته باشد.
- اگر سیب زمینی ها را خشک نگه دارید، ماندگاری بیشتری دارند. شستشو باعث افزایش رطوبت و رشد بیشتر قارچ و باکتری ها می شود. تنها قبل از استفاده، سیب زمینی ها را بشویید.
- در کنار سیب زمینی خام میوه ها و سبزیجات را قرار ندهید زیرا بسیاری از میوه ها و سبزیجات هنگام رسیدن، گاز اتیلن را آزاد می کنند و این گاز سبب جوانه زدن و نرم شدن سریع تر سیب زمینی می شود.
اگر به نکات بالا توجه نمایید سیب زمینی خریداری شده خود را می توانید به مدت چهار ماه نگهداری نمایید.