نایکی (به انگلیسی: Nike) یک شرکت آمریکایی چندملیتی است که در زمینه طراحی، تولید، توسعه و عرضه محصولاتی نظیر کفش، پوشاک و تجهیزات ورزشی به بازار جهانی فعالیت می کند. دفتر مرکزی این شرکت در شهر بیورتون ایالت اورگان واقع در شمال باختری ایالات متحده آمریکا است. نایکی بزرگترین تولیدکننده در زمینه تولید کفش های ورزشی، البسه و پوشاک، لوازم و تجهیزات ورزشی محسوب می گردد. ارزش این شرکت در سال ۲۰۱۰ به تنهایی بالغ بر ۱۰٫۷ میلیارد دلار برآورد شده که این شرکت را در این سال برترین تولیدکننده محصولات ورزشی نموده است. نایکی نخست با نام Blue Ribbon sports به معنای محصولات ورزشی روبان آبی در ۲۵ ژوئن سال ۱۹۶۴ توسط بیل بُوِرمن و فیل نایت آغاز به کار نمود و در ۳۰ می ۱۹۷۱ به صورت رسمی به نام NIKE تغییر نام داد. نایکی دارای زیرمجموعه هایی از جمله آمبرو و کانورس (تولیدکننده کفش های آل استار) و همچنین کول هان و هارلی اینترنشنال است. در سال ۲۰۰۹ نایکی و تیمبرلند خرید چرم تولیدشده در بخش های جنگل زدایی شدهٔ جنگل های آمازون را متوقف کردند. این عمل تنها چند هفته پس از گزارش سازمان صلح سبز صورت گرفت که نشان می داد گله های دام داری های منطقهٔ آمازون باعث تخریب جنگل های آمازون می شوند.
چه کسی کفش نایک را اختراع کرد؟
برند نایک زاییده ذهن دو فرد به نام ها ی بیل باورمن مربی دو و میدانی و شاگرد سابقش فیل نایت بود که با عنوان Blue Ribbon Sports تاسیس شد شرکتی که تبدیل به نایک شد در سال 1964 ایجاد شد و آنها اولین فروشگاه خرده فروشی خود را در سال 1966 افتتاح کردند. این شرکت در ابتدا به عنوان فروشنده کفش های اسپرت در ایالات متحده بود که توسط شرکت معروف ژاپنی Onitsuka Tiger Asics ساخته شده بود. با نداشتن محلی برای فروش رسمی در سال 1964 ، اعضای موسس مجبور شدند کفش های خود را در صندوق عقب خودروهایشان بفروشند. در اواخر دهه 1960 ،درصد سود نایک به رشد خود ادامه داد و آنها فعالیت خود را در ساحل شرقی آمریکا در ولزلی، ماساچوست گسترش دادن در ادامه قرن بیستم نایک شاهد رشد و فروش تصاعدی در سراسر جهان بود. آنها در طی این دوران شاهد فروش عالی کفش هایشان بودند باشند و تا سال 1965 درآمد کافی برای استخدام اولین کارمند تمام وقت خود را داشتند. اولین فروشگاه خرده فروشی نایک (BRS) در بلوار پیکو در سانتا مونیکا، کالیفرنیا در سال 1966 افتتاح شد . پس از چند سال کار موفق ، نایت و باورمن تصمیم گرفتند تجارت خود را توسعه داده و کفش های خود را تولید کنند. به همین منظور، اولین کفش های معروف برند نایک در سال 1971 وارد بازار شد. در سال 1978، این شرکت به طور رسمی نام خود را به نایک تغییر داد و بعداً در سال 1980 به یک برند عمومی تبدیل شد. در آغاز قرن ، نایک به یکی از با ارزش ترین برندهای جهان تبدیل شد. امروزه در بیش از 170 کشور دنیا محصولات نایک به فروش می روند لوگوی آن، علامت تیک منحنی یا “swoosh” که اکنون به طور گسترده ای شناخته شده است . برند نایک که یکی از معروف ترین ها در جهان است ،نام آن از الهه یونانی پیروزی گرفته شده و نشانه ای از بال های فرشته پیروزی است . بزرگ ترین دارایی دیگر این شرکت در نتیجه ، تبلیغات توسط افراد مشهور آن بوده است. آنها در مراحل اولیه حرفه خود به ورزشکاران بزرگی مانند تایگر وودز، کوبی برایانت و لبرون جیمز درخواست تبلیغات محصولاتشان راد دادند. تا کنون پرسودترین تبلیغات افراد مشهور برای نایک ، هم برای شرکت و هم برای حامی آن، مایکل جردن بوده است. نایک قبل از شروع اولین فصل شروع کار خود با افراد مشهور در سال 1984، با توجه به پتانسیل ، سعی کرد از توجه مایکل جردن را جلب کند . علیرغم اینکه جردن قبل از آن هرگز یک جفت نایک نپوشیده بود نایک امیدی برای رقابت با آدیداس داشت تا در نهایت جردن با آن ها قرارداد امضا کرد. در آن قرار داد نایک به جردن تعهد پرداخت 500000 مبلغ سالیانه ، دو خودرو مرسدس بنز و خط تولید کفش های سفارشی نایک ایرجردنز را داد .
طراحی لوگو نایک
طراحی این لوگو توسط فردی به نام کارولین دیویسون تنها با 35 دلار صورت گرفته است وی در آن سال در داشنگاه پورتلند مشغول به تحصیل در رشته گرافیک بود .در سال ۱۹۷۱ فیل نایت از موسسین شرکت از کارولین درخواست کرد لوگویی را برای او طراحی کند که از میان ایده ای بسیار کارولین علامت تیک را از میان آنها انتخاب کرد . نایت به دیوسیون گفته بود که لوگو انتخابی را نیز دوست ندارد ولی از بین بقیه لوگوها بیشتر جذب ان شده است . دیویسون بابت لوگو (ساعتی ۲ دلار در نهایت 35 دلار) دریافت کرد که بعدها تبدیل به یکی از معروف ترین لوگوهای جهان شد. لوگوی نایک، بیانگر حرکت و سرعت بوده و در اصل بدین منظور طراحی شده است. دیوسیون همچنین چند سال با نایک همکاری کرد تا اینکه آنها برای تبلیغات خود به یک آژانس تبلیغاتی کامل نیاز داشتند. دوازده سال بعد ، در سال 1983، خانم دیویدسون با دعوت به یک ناهار به افتخار او یک حلقه Swoosh طلا با یک الماس جاسازی شده در ان به همراه یک گواهینامه و مقدار نامعلومی از سهام نایک ، برای رسمیت شناختن لوگوی طراحی Swoosh دریافت کرد
شعار برند نایکی برگرفته از آخرین جمله ی یک قاتل سریالی است
لوگوی برند نایک “اسووش” و شعار این برند “فقط انجام بده!” یا (‘Just Do It’) خیلی زود بین خانواده های آمریکایی شناخته شد. شعار برند نایک برگرفته از آخرین جمله ی یک قاتل سریالی است. هرگاه به لوگوی نایک می اندیشیم، شعار معروف آن نیز در ذهنمان مرور می شود: فقط انجامش بده (Just Do It) . این جمله مدت هاست که جزو بهترین شعارهای تبلیغاتی محسوب می شود. در واقع این شعار به عنوان یکی از پنج شعار برتر تبلیغاتی در قرن بیستم شناخته شد. ولی خبر حیرت انگیز این که این شعار برگرفته از آخرین کلمات یک قاتل سریالی است. «دن ویدن» که این شعار را نوشته، گفته آن را از یک قاتل آمریکایی (اهل یوتا) به نام «گری گیلمور» الهام گرفته است. این فرد سال ۱۹۷۷ به جرم دزدی از دو مرد و در نهایت کشتن آن ها محکوم به مرگ شد. گفته می شود گلیمور زمانی که در مقابل جوخه ی آتش –تیراندازان- قرار گرفت، گفت «”انجامش بدید».
لوگوی نایکی برای مدت بسیار طولانی به رنگ قرمز بوده است
لوگوی اصلی نایک مانند لوگوی امروزی آن مشکی نبود. رنگ سفید و قرمز تا سال ها به عنوان رنگ های اصلی لوگو استفاده می شدند. دلیل استفاده از این دو رنگ این بود که قرمز نشان انرژی، عشق و لذت و سفید نشان کیفیت، اصالت و جذابیت یک برند است. بعدها شرکت نایک رنگ لوگو را تغییر داد تا براق، شفاف و درجه یک به نظر برسد.
تغییر سبک زندگی با نایک
کتاب No Logo نائومی کلاین از آن کتاب های خوبی است که حتی برای افراد عادی هم خواندنی است. وی در کتابش به فلسفه ی برند نایک در مورد محصولاتش می پردازد و در کتاب خود به این قضیه اشاره می کند که برند نایک مدت ها پیش توجهش را کاملا به برندینگ و تبلیغات معطوف کرده است، در حالی که محصولاتش را از تولیدکنندگان خارجی ارزان فروش تهیه می کند. نایک در این زمان بیشتر سعی می کرد که جلب توجه کرده و اینکه بتواند در بین کالاهای جایی برای خود باز کند و بجای فروش کفش، سبک زندگی خود را بفروشد. این برند سعی می کند شیوه زندگی مردم را تغییر دهد. فیل نایت، موسس نایک، می گوید، «در هر حال هیچ چیزی نمی تواند از ارزش محصولات ما بکاهد. با تحقیق و توسعه و محصولات ابتکاری توانسته ایم بر ارزش محصولات و کالاهای خودمان بیفزاییم.»
وضعیت کنونی برند نایک در بازار
بیل بُوِرمن و فیل نایت شرکتی را گسترش دادند که در سال ۲۰۱۲ ارزش آن بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار اعلام شده است. این برند دارای زیرمجموعه هایی از جمله کانورس (تولید کننده کفش های آل استار) و همچنین هارلی اینترنشنال است. این روزها شرکت نایک بیش از ۴۴ هزار کارمند در سراسر دنیا دارد. و علاوه بر کفش محصولات ورزشی دیگری نیز تولید می کند. شرکت نایک موفقیت خودش را مدیون نوآوری های مداوم در صنعت تولید کفش و سرمایه گذاری های به موقع است. این شرکت با لوگوی ساده و شعار معروفش یعنی «فقط انجام بده»، محصولات ورزشی زیادی را برای خانم ها و آقایان تولید کرده است. این شرکت حامی مالی ورزشکاران بزرگی در سراسر جهان است. و همچنین انجمن های بزرگ ورزشی مانند NFL و NBA و رویدادهای ورزشی بزرگ مانند المپیک را حمایت می کند. از دیگر عوامل موفقیت این برند می توان به همکاری کردن با ستارگان دنیای ورزش از سال ۱۹۸۰ تا به امروز اشاره کرد. مایکل جردن یکی از اولین و محبوب ترین تبلیغ کنندگان این برند بود. او به قدری محبوب بود که همکاری خودش را با نایک ادامه داد و خط تولید کفش هایی با نام ایر جردن را راه اندازی کرد. درنهایت باید بگوییم که نایک از تمام فرصت های موجود در بازار برای افزایش درآمد و ارائه ی محصولات خود استفاده می کند که ازجمله ی آن ها می توان سرمایه گذاری در اقتصاد چین و ظهور پررنگ تر در تولید محصولات زنانه را نام برد.
تاریخچه برند آدیداس
