نکات طلایی در مورد روغن موتور که هر راننده‌ای باید بداند!

1. رمزگشایی از اعداد و حروف: ویسکوزیته و استاندارد

یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب روغن موتور، درک صحیح کدهای درج شده روی بسته‌بندی آن است.

• ویسکوزیته یا گرانروی (SAE): این شاخص که با اعدادی مانند 10W-40 یا 20W-50 نمایش داده می‌شود، مقاومت روغن در برابر جاری شدن را نشان می‌دهد. عدد قبل از حرف W (مخفف Winter به معنای زمستان)، بیانگر گرانروی روغن در دمای پایین و هوای سرد است. هرچه این عدد کمتر باشد، روغن در سرما روان‌تر بوده و استارت اولیه راحت‌تری را به همراه دارد. عدد دوم، گرانروی روغن در دمای بالای کارکرد موتور را نشان می‌دهد. برای انتخاب ویسکوزیته مناسب، حتماً به دفترچه راهنمای خودرو و شرایط آب و هوایی منطقه خود توجه کنید. به عنوان مثال، برای مناطق سردسیر، روغن با ویسکوزیته پایین‌تر (مانند 5W-30) و برای مناطق گرمسیر، روغن با ویسکوزیته بالاتر (مانند 20W-50) مناسب‌تر است.

• استاندارد کیفیت (API): این شاخص که توسط انجمن نفت آمریکا (American Petroleum Institute) تعیین می‌شود، سطح کیفیت و عملکرد روغن را مشخص می‌کند. برای موتورهای بنزینی، این استاندارد با حرف S (مخفف Service) و برای موتورهای دیزلی با حرف C (مخفف Commercial) آغاز می‌شود. حرف دوم که به ترتیب حروف الفبا (از A به سمت حروف بالاتر) قرار می‌گیرد، نشان‌دهنده سطح کیفیت بالاتر است. به عنوان مثال، روغن با استاندارد API SP از کیفیت بالاتری نسبت به API SN یا API SM برخوردار است و برای موتورهای مدرن‌تر توصیه می‌شود. همواره از استانداردی که در دفترچه راهنمای خودروی شما ذکر شده یا بالاتر از آن استفاده کنید.

2. زمان تعویض روغن: کیلومتر یا زمان، کدام مهم‌تر است؟

توصیه عمومی برای زمان تعویض روغن موتور معمولاً بر اساس مسافت پیموده شده (مثلاً هر 5000 یا 8000 کیلومتر) است. اما باید بدانید که زمان نیز فاکتور بسیار مهمی است. روغن موتور حتی اگر خودرو مسافت زیادی را طی نکرده باشد، به مرور زمان و در اثر اکسیداسیون، خاصیت خود را از دست می‌دهد. بنابراین، توصیه می‌شود حتی اگر به کیلومتر مورد نظر نرسیده‌اید، روغن موتور را هر 6 تا 12 ماه یکبار تعویض کنید. رانندگی در شرایط سخت مانند ترافیک سنگین شهری، مسافت‌های کوتاه مکرر، و شرایط آب و هوایی بسیار گرم یا سرد، عمر روغن را کاهش داده و نیاز به تعویض زودتر را ایجاب می‌کند.

3. سیاهی روغن؛ نشانه بدی است یا خوب؟

یکی از باورهای اشتباه رایج این است که سیاه شدن سریع روغن موتور، نشانه کیفیت پایین آن است. در حالی که این تصور کاملاً غلط است. یکی از وظایف اصلی روغن موتور، جذب دوده و ذرات ناشی از احتراق و پاکسازی موتور است. بنابراین، سیاه شدن روغن نشان می‌دهد که به خوبی وظیفه پاک‌کنندگی خود را انجام داده است. اگر رنگ روغن موتور پس از مدتی کارکرد همچنان روشن باقی بماند، می‌تواند نشانه عدم توانایی آن در جذب آلاینده‌ها و در نتیجه، کیفیت پایین آن باشد.

4. سرریز کردن روغن؛ لطفی که به خیانت تبدیل می‌شود

همان‌طور که کم بودن سطح روغن برای موتور مضر است، بیش از حد پر کردن آن نیز می‌تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. سرریز کردن روغن باعث افزایش فشار در کارتل، نشت روغن از واشرها و کاسه نمدها، و حتی رسیدن روغن به میل‌لنگ و ایجاد کف می‌شود. کفی شدن روغن نیز به شدت قابلیت روانکاری آن را کاهش می‌دهد. همیشه سطح روغن را با استفاده از گیج (نشانگر) مخصوص بررسی کرده و آن را بین دو علامت MIN (حداقل) و MAX (حداکثر) نگه دارید.