معلولیت معمولا بر احتمال باردار شدن یا حاملگی و زایمان تاثیر نمی گذارد اما بسته به ماهیت معلولیت، می تواند عوارضی جسمی را به همراه داشته باشد. خبر خوب این است که زنان دارای معلولیت، حاملگی کاملا سالمی دارند و فرایند تخمک گذاری و لقاح در آنها مانند سایر زنان است مگر آنکه مشکلاتی برای بافت رحم و تخمدانشان پیش آمده باشد. در ادامه مقاله با موضوع بارداری زنان دارای معلولیت بیشتر آشنا می شوید.
آیا معلولیت باعث ناباروری می شود؟
متاسفانه در مقایسه با زنان بدون معلولیت، زنان دارای معلولیت بیشتر در خطر ناباروری قرار دارند. این موضوع بیشتر در مورد زنان دارای ناتوانی های حسی و ناتوانی های شناختی مشاهده شده است. تشدید معلولیت می تواند عوارض را بدتر کند. با این حال به کمک روش هایی مانند رحم اجاره ای حتی این زنان نیز شانس باروری دختر یا پسر و مادر شدن را دارند.
کم توانی و تصمیم به بارداری
آوردن یک کودک به این دنیا تصمیمی کاملاً شخصی است و در صورت تمایل نداشتن خود شما برای شنیدن نظرهای دیگران و اطرافیانتان، هیچ کس غیر از همسر شما نمی تواند در این تصمیم شریک شما باشد، پس ما نمی توانیم به شما بگوییم که بچه دار شدن برای خانمی که نابیناست درست یا غلط است، درست همان طور که نمی توانیم به دیگر خانم هایی که از لحاظ جسمی مشکلی ندارند هم بگوییم که بچه دار شدنشان غلط است یا درست؟اما اگر باردار هستید و کم توانی جسمی دارید، قطعاً می خواهید بدانید که کم توانی شما چه تأثیری روی بارداری تان می گذارد. به طورکلی، داشتن یک ناتوانی جسمی به طور معمول بر احتمال باردار شدن یا حمل جنین و زایمان تأثیری نمی گذارد، اما بسته به ماهیت ناتوانی تان ممکن است بیشتر مستعد برخی عارضه های ثانویه باشید. خبر خوب این است که بسیاری از زنان دارای کم توانی جسمی بارداری های کاملاً سالمی دارند.
آیا بارداری زنان دارای معلولیت پرخطر است؟
اطمینان خاطر داشته باشید که اگرچه ممکن است بارداری برای شما بیش از سایر زنان باردار دشوار باشد اما برای کودک شما استرس بیشتری را به همراه ندارد. هیچ شواهدی از افزایش ناهنجاری های جنین در نوزادان زنان مبتلا به آسیب نخاعی (یا سایر معلولیت های جسمی که مربوط به بیماری ارثی یا سیستمیک نیستند) وجود ندارد. برخی از عوارضی که زنان باردار دارای معلولیت ممکن است تجربه کنند در ادامه مطرح شده است.
- بارداری زنان دارای معلولیت ممکن است با احتمال بیشتر بروز عوارض حاملگی همراه باشد. به عنوان مثال، زنان بارداری که دچار ضایعات نخاعی هستند، بیشتر در معرض عفونت دستگاه ادراری (UTI)، عفونت کلیه و مشکلات مثانه هستند. همچنین ممکن است در اثر رشد رحم و فشار به دیافراگم، احتمال بالا رفتن ناگهانی فشار خون و مشکلات تنفسی بالقوه (و حتی ذات الریه) در فرد معلول بیشتر باشد.
- سایر موارد شایع ممکن است شامل کم خونی باشد (مصرف مکمل آهن می تواند از بروز آن جلوگیری کند، بنابراین با پزشک در مورد مصرف آن مشورت کنید)، زخم های پوستی (اگر می توانید سعی کنید با جلوگیری از طولانی مدت ماندن در یک وضعیت، این موارد را به حداقل برسانید)، کمردرد و ناراحتی افزایش یافته و خطر ابتلا به واریس و حتی ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در پاها) بیشتر است.
- زایمان نیز ممکن است چالش های خاصی ایجاد کند، اگرچه در بیشتر موارد زایمان واژینال امکان پذیر است. انقباضات رحمی ممکن است برای مادرانی که آسیب نخاعی دارند و روی ویلچر هستند، بدون درد باشد، بنابراین ممکن است به شما آموزش داده شود که سایر علائم زایمان قریب الوقوع را بشناسید.
مراقبت های مورد نیاز در هنگام بارداری زنان دارای معلولیت
زنانی که دچار معلولیت هستند ممکن است هنگام بارداری بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات مختلف قرار داشته باشند. به همین خاطر لازم است که پیش از باروری آزمایش های کاملی را انجام دهند و از توانایی کافی برای باردار شدن خود اطمینان حاصل نمایند. آنچه بیش از هر چیز برای این بانوان ضرورت دارد دریافت خدمات مربوط به بهداشت روان است زیرا این زنان اغلب از جانب جامعه قضاوت می شوند. ممکن است دیگران آن ها را به خاطر باردار شدن سرزنش کنند یا توانایی هایشان را برای نگهداری از یک کودک و پرورش فرزندی سالم زیر سؤال ببرند.
این مسئله با تحت تأثیر قرار دادن اعتماد به نفس زنان دارای معلولیت تا حد زیادی می تواند کارایی آن ها را زیر سوال ببرد و بروز مشکلات روانی نظیر افسردگی پس از زایمان را نیز تسهیل کند. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که از ابتدای بارداری بانوانی که در این شرایط قرار دارند با یک روانشناس در ارتباط باشند تا هم بتوانند در برابر فشارهای اجتماعی مقاومت بیشتری داشته باشند و هم از طریق جلسات رفتار درمانی و مهارت آموزی توانایی های خود را در زمینه مراقبت از کودک بالا ببرند.
انتخاب نوع زایمان در زنان معلول
بررسی ها نشان می دهند که زنان دارای معلولیت بیش از سایر بانوان به زایمان طبیعی گرایش دارند. با این حال پزشکان در اکثر موارد زایمان سزارین را برای آن ها مناسب تر می دانند زیرا افرادی که دارای معلولیت جسمی مانند ضایعه نخاعی یا ام اس هستند ممکن است در فرایند زایمان انقباضات رحمی و دردها را به درستی احساس نکنند. همین مسئله عملکرد آن ها را در زایمان طبیعی تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند باعث طولانی شدن زایمان و آسیب دیدن جنین شود.
بارداری زنان دارای معلولیت و مدیریت دوران بعد از زایمان
زنانی که دچار نوعی اختلال عملکردی هستند بیش از سایرین نیاز به دریافت حمایت های اجتماعی دارند. تلاش کنید در برخورد با تازه مادرانی که معلول نیز هستند انعطاف پذیری بیشتری از خود نشان دهید و فوراً آن ها را به خاطر هر ناتوانی سرزنش نکنید. از سوی دیگر برخی از خانواده ها یا همسران ممکن است به قصد کمک دائماً تمام وظایف مادر را به عهده بگیرند و به جای او مسئولیت رسیدگی به کودک را انجام دهند. این مسئله به طور غیر مستقیم این پیام را می رساند که فرد از کفایت لازم برای نگهداری از فرزند خود برخوردار نیست و نمی تواند از عهده آن برآید.
این امر می تواند بحران روانی شدیدی را در مادر شکل دهد و منجر به پرورش احساسات بسیار آزار دهنده ای نظیر احساس گناه، غم و خشم شدید شود. در نتیجه تلاش کنید موضع متعادلی را در پیش بگیرید و هرجا که احساس می کنید نمی دانید باید چه واکنشی از خود نشان دهید با یک روانشناس متخصص در این زمینه مشورت نمایید.