استراحت دوران بارداری انواع مختلفی دارد. گاهی باید مقدار تحرک روزانه تان را کم کنید و دور ورزش کردن را خط بکشید. در شرایط خاصی از بلند کردن اجسام سنگین منع می شوید، در بعضی مواقع باید بیشترین ساعات شبانه روز را روی مبل یا تخت استراحت کنید و در مواردی هم نباید در طول دوران بارداری روابط زناشویی داشته باشید. البته همه ماجرا به این نکات خلاصه نمی شود. برای پیشگیری از بروز یبوست در زمان استراحت مطلق باید مواد غذایی فیبردار مصرف شود.تعدادی از خانم های باردار به اصطلاح استراحت مطلق می شوند، به این معنا که باید مدام دراز بکشند، حتما از دستشویی فرنگی استفاده کنند و فقط اجازه دارند برای صرف غذا یا دوش گرفتن سرپایی و کوتاه مدت از جایشان بلند شوند.
گاهی اوقات نیز خانم باردار باید دوران بارداری را در بیمارستان طی کند و تحت مراقبت های 24 ساعته قرار بگیرد. البته خانم ها نباید از این ماجرا بترسند؛ زیرا استراحت مطلق در شرایط خاصی نیاز می شود و در طول این مدت هم فرد باردار باید با خواندن کتاب هایی مثل تربیت کودک یا مراحل رشد جنین، تماشای فیلم، آموزش زبان های خارجی از طریق فیلم و کتاب و... خودش را سرگرم کند تا افسردگی به سراغش نیاید.
انواع استراحت مطلق
وقتی برای شما استراحت مطلق تجویز می شود، باید بدانید که هیچ تعریف مشخص و واحدی از استراحت مطلق وجود ندارد، در نتیجه باید منظور پزشکتان از استراحت مطلق را به شکلی دقیق از خودش بپرسید. استراحت مطلق کامل معمولاً به معنای سپری کردن ۲۴ ساعت شبانه روز در تخت است. در استراحت مطلق کامل، ممکن است پزشک اجازه دهد که به دستشویی بروید یا از شما بخواهد از لگن استفاده کنید. بهتر است به پهلوی چپ روی تخت دراز بکشید و بخوابید. این کار باعث می شود فشار رحم از روی عروق خونی و اعصاب اصلی شما برداشته شود، همچنین فشار ناشی از رحم روی دهانۀ رحم را کم می کند. برخی از پزشکان، استراحت با محدودیت کمتر را توصیه می کنند. در این حالت، شما باید در خانه بمانید و سعی کنید که بیشتر وقت را در تخت یا روی مبل سپری کنید، اما می توانید نهار درست کنید یا دوش بگیرید. در هر صورت، این موضوع که چطور باید استراحت مطلق خود را بگذرانید، توسط پزشک و با توجه به شرایط جسمی و سلامت شما مشخص خواهد شد.
دلایل تجویز استراحت مطلق
استراحت مطلق ممکن است به دلیل های مختلفی توصیه شود. پزشکان معمولاً در مواردی که بارداری دوقلو، احتمال زایمان پیش از موعد داشته باشید یا دلیلی برای نارسایی دهانۀ رحم برای شما وجود داشته باشد، استراحت مطلق را تجویز می کنند. پزشک ممکن است در صورت شک به محدودیت رشد جنین در رحم یا در صورت وجود جفت سرراهی نیز استراحت مطلق را توصیه می کند. اگر مبتلا به فشار خون بالای بارداری یا پره اکلامپسی باشید، بهتر است در وضعیت استراحت مطلق قرار بگیرید، این کار می تواند به کنترل فشار خون شما کمک کند.
تأثیرات استراحت مطلق در سلامت
به طورکلی شواهد علمی کمی در مورد مؤثر بودن استراحت مطلق در بهبود شرایط خاص زنان باردار وجود دارد. شواهدی مبنی بر کمک استراحت مطلق در موارد وجود جفت سرراهی، پره اکلامپسی، نارسایی دهانۀ رحم و محدودیت رشد جنین در رحم وجود ندارد. همچنین برخی مطالعات روی بارداری های دوقلوی بدون وجود اختلال نشان می دهد که استراحت مطلق در بیمارستان حتی می تواند منجر به افزایش خطر زایمان زودرس شود.
در مورد تأثیر مفید استراحت مطلق بین پزشکان اختلاف نظر وجود دارد، با این حال برخی از پزشکان برای کمک به کنترل وضعیت سلامتی شما و استراحت بیشتر، آن را تجویز می کنند. در بسیاری از موارد، استراحت مطلق کامل می تواند برای سلامتی شما مشکل ساز شود. نداشتن تحرک و فعالیت در طولانی مدت می تواند خطر تشکیل لخته خون را افزایش دهد. پزشک در برخی شرایط، با هدف کاهش غلظت خون و پیشگیری از لخته شدن خون برای زمان استراحت مطلق داروی هپارین تجویز می کند. در مدت استراحت ممکن است از بی خوابی، تغییر سوخت وساز بدن، پوکی استخوان و تیر کشیدن دست و پا رنج ببرید. به علاوه، به دلیل استفاده نکردن معمول بدن از قلب و ریه ها، این اندام قدرت خود را از دست می دهد و باعث ضعف و خستگی شما می شود.
پس از اتمام دورۀ استراحت مطلق، بازگشت نیروی اولیه هفته ها زمان می برد که این موضوع می تواند در نگهداری از کودکتان مشکل ساز شود. به علاوه استراحت مطلق ممکن است عواقب مالی نیز داشته باشد. شاید مجبور شوید زودتر مرخصی تان را شروع کنید یا شخصی را برای نگهداری از کودکان دیگرتان استخدام کنید. اگر تحت استراحت مطلق کامل هستید، به دیگران برای انجام کارهای خود مثل درست کردن غذا یا دیگر موارد نیاز خواهید داشت. در نهایت، محدود شدن به تخت می تواند سرشار از استرس باشد و احساس گوشه گیری و بی حوصلگی می تواند باعث ایجاد برخی عوارض برای سلامت روانی شما شود.
خواب در دوران بارداری، چند ساعت کافی است؟
خواب کافی نه تنها برای مادران باردار بلکه برای هر کسی ضروری است و در صورت کم خوابی فعالیت سیستم بدن در طول روز به مخاطره می افتد.
در مادران باردار هم خواب کافی برای سلامت جنین و همینطور خود مادر ضروری است. پزشکان می گویند مادران باردار باید در طول شب حداقل 8 ساعت بخوابند.
البته یک خواب کوتاه میان روزی مثل خواب بعد از ناهار هم می تواند مفید باشد، ولی باید دقت کنید که اگر در طول روز می خوابید اجازه ندهید مدت خوابیدنتان طولانی شود و به چند ساعت برسد چرا که بهتر است بیشتر وقت خواب و استراحت تان را به شب اختصاص بدهید به این ترتیب در طول روز آرام و پرانرژی خواهید بود.
بسیاری از افسردگی ها و کسالت های دوران بارداری به دلیل اختلال در خواب است. بسیاری از زنان باردار از بی خوابی در طول شب یا به اصطلاح «اینسامنیا» رنج می برند و نمی توانند شب ها بخوابند و معمولا می گویند کلافه اند و خوابشان نمی برد.
بهتر است رختخوابتان را مناسب وضعیت جدیدتان تغییر دهید که در آن راحت تر باشید؛ مثلا از بالش های مخصوص دوران بارداری استفاده کنید که ممکن است به شما کمک کند. فراموش نکنید که ورزش کردن سبک هم در طول روز می تواند به خواب راحت تر در طول شب کمک کند.
نکاتی برای استراحت بارداری
انتظار این است که بارداری به آرامی و بدون عارضه پیش برود. زنان باردار برای محافظت از خود و همچنین نوزاد متولد نشده خود باید استراحت کافی داشته باشند. دانستن اینکه به چه چیز هایی در مدت زمان استراحت در رختخواب نیاز خواهند داشت، برای تحمل پذیرتر شدن زمان ضروری است. در حالی که برخی از خانم ها می دانند استراحت در رختخواب به دلیل بارداری قبلی یا شرایط سلامتی زمینه ای برای آن ها امکان پذیر است، اما حتی بیشتر از آن ها مراقب هستند. از نظر فشار خون بالا، تغییرات دهانه رحم، خونریزی واژن، زایمان زودرس و موارد دیگر. دلایل پزشکی متعددی وجود دارد که استراحت در بستر هنگام بروز عوارض بارداری تجویز می شود. به همین دلیل مادران آینده به راه هایی برای گذراندن وقت تا رسیدن موعد مقرر احتیاج دارند.
۱- بیسیم
هنگامی که زنی که در انتظار استراحت در رختخواب است، مجبور است با سایر اعضای خانواده اش ارتباط برقرار کند. با استفاده ازبیسیم می تواند تار های صوتی خود را در مقابل فریاد زدن، به آرامی به دیگران بگویی. یک زن باردار در حالت استراحت ممکن است خود را در مکانی دور از دیگران ببیند و به برقراری نیاز های خود احتیاج پیدا کند. به جای اینکه مدام مجبور شوید صدای خود را بلند کنید یا از چیزی در امتداد زنگ استفاده کنید تا توجه مردم را جلب کنید.
۲- ملحفه و بالش راحت
داشتن ملحفه و بالش راحت برای داشتن یک خواب خوب در شب مهم است. با این حال داشتن این وسایل هرگز مهمتر از زمانی که یک زن را در حالت استراحت قرار می دهد مهم نبود. در حالی که خوابیدن در رختخواب به نظر می رسد یک روش آرامش بخش برای گذراندن روز باشد، اما هنگام استراحت در رختخواب همه شرایط خوابیدن می تواند ناراحت کننده باشد. مگر اینکه انواع مختلفی از بالش از نوع سنتی تا بدنه وجود داشته باشد و ملحفه های نرم که باعث خراش پوست نمی شوند.
۳- کیت با وسایل مراقبت از خود
فقط به این دلیل که یک زن در انتظار استراحت در رختخواب است، به این معنی نیست که او می خواهد اجازه دهد مراقبت از خود در حاشیه قرار گیرد. با این حال، طبق کلینیک مایو، بسیاری از افراد فقط قادر به برخاستن برای دوش گرفتن هستند، انجام این کار دشوار است. به همین ترتیب، تنظیم کیت با تمام وسایل موردعلاقه او در مواقعی ضروری است که وی نتواند از هر نظر فرکانس مراقبت از خود را بالا و پایین کند.
۴- کتاب ها و یا مجلات
تحریک مغز هنگام استراحت در رختخواب می تواند به شما در حفظ دیوانگی یک زن کمک کند. یکی از راه های انجام این کار خواندن است. کسانی که خود را در حالت استراحت در حین بارداری می بینند، باید کتاب هایی را که می خواستند برای مطالعه در مجلات و مجله هایی که علاقه آن ها را به سمت شلیک مغز به همه استوانه ها دارد تهیه کنند. مهم محتوا نیست. مغز فقط باید فعال بماند، حتی زمانی که بدن نمی تواند.
۵- سرگرمی ها
با وجود تمام زمان هایی که یک زن باردار در هنگام استراحت در رختخواب دارد زمان مناسب برای کار در زمینه سرگرمی های خود است. با بسیاری از سرگرمی هایی که می توان انجام داد و نیازی به فعالیت ندارند، بهترین راه برای گذراندن وقت است.