به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از روزنامه جوان، ماجرای یک شنبه شب دانشگاه شریف بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت. کار به جایی رسید که وزیر علوم همان شب به دانشگاه رفت. دانشجویان تنها محور اتفاقات این دانشگاه نبودند، برخی اساتید هم به میدان آمده بودند. سلاح سرد هم چاشنی اغتشاشات شده بود. به رغم آنکه اعتراضات در دانشگاه های ایران آرام و غالباً به دور از تشنج رخ می دهد، اتفاق دانشگاه صنعتی شریف که معمولاً یک جمع نخبگانی به حساب می آید، یک مورد خاص بود. درباره این ماجرا با دکتر مهدی گلشنی یکی از اساتید باسابقه دانشگاه شریف و چهره ماندگار فیزیک گفتگو کرده ایم.
در حالی که در اتفاقات اخیر دانشگاه شریف، بخشی از افرادی که خود را به عنوان دانشجو معرفی می کردند با سلاح سرد و فحاشی به نوعی اعتراض دانشجویی را به آشوب کشیدند. به نظر شمایی که سال های زیادی در دانشگاه شریف بوده اید این ها چه کسانی هستند و چرا چنین رفتاری انجام دادند؟
من در آن روز در دانشگاه حضور نداشتم، ولی به طور کلی شاهد قضایا هستم. در این خصوص باید یادآوری کنم که متأسفانه روی فرهنگ در این کشور کار نشده است. اگر از دبستان و دبیرستان روی فرهنگ کار و حس هویت ملی و دینی در دانشجو تقویت می شد، ما شاهد این اتفاقات نبودیم ولی متأسفانه به دلیل اینکه روی فرهنگ در این کشور کار نشده، سطح فرهنگی بسیار پایین است.
در گذشته مدام تأکید کرده ام که متأسفانه فرهنگ در این کشور فراموش شده است. به سیاست و اقتصاد اهمیت داده می شود، ولی آن چیزی که به آن پرداخته نشده فرهنگ است؛ حس هویت باید تقویت شود تا فرد منافع ملی را تشخیص دهد و حتی اگر فرضاً اعتراضات بحقی هم دارد، کاری نکند که خارجی ها برضد کشور از آن بهره برداری کنند. الان از وقایعی که در دانشگاه شریف اتفاق افتاده فقط خارجی ها بهره برداری می کنند. اگر دانشجوی ما یا هرکسی که این اقدامات را انجام داده به اندازه کافی فرهنگ قوی داشت به خودش اجازه نمی داد این کارها را انجام دهد. متأسفانه دانشجویی که وارد دانشگاه شریف یا بقیه دانشگاه ها می شود با فرهنگ وارد نشده و در داخل شریف نیز فرهنگی به او آموزش داده نمی شود. البته فرهنگ چیزی نیست که شما به زور آن را به کسی بفهمانید، بلکه موضوعی خیلی ظریف است.
در این شرایط توجه داشته باشید که در دانشگاه شریف یا دیگر دانشگاه ها رفتار استادها با دانشجویان هم خشن است. من در این دهه های اخیر اصلاً از وضعیت فرهنگی دانشگاه راضی نبوده ام و علت آن هم به سال های پایین تر و نحوه تربیت در مقاطع قبلی باز می گردد. به دانشجو آموزش داده نشده که وضعیت را تشخیص دهد؛ هر چند جاهایی بی همتی هایی در کشور شده است، ولی دانشجو باید تشخیص دهد این کاری که انجام می دهد به نفع چه کسی تمام می شود و همین موجب شده تا بهره رفتارهای اخیر در دانشگاه ها را خارجی ها ببرند.
روش درست اعتراض توسط دانشجویان چگونه است؟
به نظرم اعتراض صحیح حداقل باید بدون اینکه به کسی فحاشی شود، به کسی چیزی پرتاب شود و بدون اینکه ضرر مالی ایجاد شود، باشد. خیلی مسالمت آمیز باید می گفتند که این موضوعات خواسته ماست و بعد طرف مقابل مجبور می شد به خواست آن ها احترام بگذارد، ولی وقتی اینگونه رفتار می شود همه چیز با هم مخلوط می شود.
اینکه گفته می شود عده ای با سلاح سرد به حراست دانشگاه و نیروهای انتظامی حمله کردند، چه مقدار متعلق به دانشگاه است؟
معلوم است که سلاح سرد از خارج دانشگاه وارد شده است. غرب در حال کار روی محیط ماست. بارها یادآور شده ام که غربی ها صریحاً گفته اند با زور اسلحه در برابر ایران نمی توانند کاری انجام دهند، پس باید از طریق فرهنگ وارد شوند و از دهه اول انقلاب نیز بارها یادآور شده ام که دارند فرهنگ ما را خراب می کنند تا بتوانند هر کاری که می خواهند انجام بدهند؛ وزارت خارجه امریکا طرح های تحقیقاتی را انجام داده و به این نتیجه رسیده که فقط از طریق دانشگاه ها و همچنین خراب کردن فرهنگ کشور می تواند به ایران نفوذ کند.
دلیل اینکه دانشگاه شریف این مقدار مورد توجه است، چیست؟
اولاً مقداری در مورد این دانشگاه اغراق می کنند ولی یک مقداری هم به دلیل این است که دانشجویان تیزهوش به دلیل مد یا هر چیز دیگری بیشتر به دانشگاه شریف می آیند تا اینکه به سراغ دیگر دانشگاه ها بروند. تحقیقات مفصلی را دیده ام که غرب در حال کار کردن روی محیط ماست و در دانشگاه ها نیز نفوذ دارد؛ حتی قبلاً بارها به وزارت اطلاعات گزارش داده ام که فلان معاون در دانشگاه شریف جاسوس غرب است، ولی اصلاً هیچ توجهی به آن نشد. بعد فرهنگی دانشگاه به شکل کلی فراموش شده است. فقط سیاست و اقتصاد مورد توجه قرار گرفته است. حتی در انتخابات ریاست جمهوری هم مسائل مورد توجه فقط سیاست و اقتصاد بود، در حالی که وقتی فرهنگ نباشد، اقتصاد نیز به وجود نمی آید.
دانشگاه شریف باید در مورد فرهنگ دانشجویی که به گفته شما قبل از آمدن به دانشگاه در مورد آن کاری انجام نشده چه کاری انجام دهد؟
خود دانشگاه باید در مورد کارهای فرهنگی توجه می کرده که نکرده است و هیچ کار فرهنگی مهمی در دانشگاه نشده، چون دغدغه نبوده است. باید کلاس های مختلف برگزار می شد نه اینکه فقط بیایند تعالیم اسلامی را یاد بدهند، بلکه جایی در محیط ما حتی اخلاق یاد داده نمی شود. چند سال پیش به عنوان یک عضو هیئت علمی که سابقه بسیاری در این دانشگاه دارم، عرض کردم که اخلاق در دانشگاه شریف تبخیر شده است، ولی هیچ کس به آن اهمیتی نداد؛ حتی بعضی از مواقع رفتار اساتید با اساتید نیز اصلاً محترمانه نیست و محیط بی اخلاقی حاکم است.
لازم است اخلاق را هم به اساتید و هم به دانشجویان آموزش دهیم. سال ۵۸ معاون دانشگاه بودم. سوم خرداد همان سال، مینی بوس گرفته بودند با یک عده از دانشجویان می خواستیم خدمت حضرت امام خمینی (ره) برویم، بعضی از بچه ها در مسیر تندخویی می کردند، من همان موقع به یکی از همکاران گفتم که باید برای این ها کلاس اخلاق برگزار کنیم.
در میان علمای گذشته برگزاری کلاس اخلاق خیلی معمول بوده است. مثلاً خواجه نصیر کتاب درس اخلاق دارد، ولی اصلاً در دانشگاه اخلاق حاکم نیست. دانشجو می رود در اتاق استاد را می زند، استاد به دانشجوی دکتری پرخاش می کند که چرا الان آمدی، چرا اینگونه کردی، وقتی اخلاق نیست بیش از این نباید انتظار داشت؛ چون در کلاس نیز یک درس خشکی تدریس می شود و تمام شد و رفت. در حالی که آن چیزی که باید تعلیم داده شود، اخلاق، حس هویت ملی، تشخیص منافع ملی و مواردی از این دست است که اصلاً در کار نیست و اصلاً متوجه نیستند که دشمن چگونه از این چیزها استفاده می کند؛ فقط نگاه ها به غرب است، حواس دانشجو فقط به این است که فارغ التحصیل شود و به امریکا، انگلیس، کانادا و مانند این ها برود.
خب دانشجو هم پیش خودش می گوید در این فضایی که در جامعه است، شاید نتوانم پیشرفت کنم؛ هر دانشجویی که بخواهد برود غرب محکوم است؟
بله، رفتارها با دانشجویان درست نیست و به جای جاذبه دافعه در مورد آن ها وجود دارد؛ یکی از اساتید جمله قشنگی گفته بود. گفته بود نگویید فرار مغزها بلکه فراردهی مغزها بگویید. بچه ها اغلب از رفتار اساتید به من شکایت می کنند، بنابراین واضح است شرایط برای دانشجویان سخت است، ولی این واقعیت هم هست که سطح تحصیلات در ایران بالا است و نیاز نیست حتماً طرف به خارج برود، ولی به شکلی به دانشجو نشان داده اند که نگاه به غرب است، در حالی که مثل چین باید نگاه ها به داخل باشد، وقتی که نگاه ها به داخل شد، مشکلات نیز حل می شود؛ من در سفری که به چین داشتم از نزدیک شاهد بودم که وقتی نگاه ها به داخل شد نه امریکا و نه روسیه هیچ کدام نمی تواند آن ها را زمین بزند. داخل جاذبه کم و خارج جاذبه زیاد است و حسابی پول می دهند؛ حدود ۲۰ سال پیش به معاون فناوری ریاست جمهوری گفتم، شما چه مقدار به یک دانشجوی نخبه می دهید؟ امریکا پنج یا شش برابر آن را می دهد که این دانشجوی نخبه را جذب کند، ولی متأسفانه متوجه این موضوع نیستند، خب مشخص است وقتی جاذبه این طرف ایجاد نکرده اید، بلکه دافعه ساخته اید و طرف هم فقط مسائل مادی مانند پول و رفاه را نگاه می کند اینگونه می شود، اگر اخلاق یاد داده می شد فقط پول مسئله نبود.
به عنوان کسی که سابقه بسیاری در دانشگاه شریف دارید، دوره های مختلفی مانند زمان ترورهای دهه شصت را در دانشگاه دیده اید...
در آن دوره بی اخلاقی داخل دانشگاه نبود، حتی قبل از انقلاب نیز من وارد این دانشگاه شدم بی اخلاقی نبود و به دانشجوی مسلمان احترام گذاشته می شد، در حالی که دانشجوی کمونیست هم بود، بی اخلاقی نبود، چون هم استاد مراعات دانشجو را می کرد و هم دانشجو احترام استاد را داشت، در دهه اول و دوم انقلاب نیز تا حدی اخلاق در دانشگاه ها وجود داشت.
این تمرکزی که توسط رسانه ها و فضای مجازی ضدانقلاب روی دانشجویان دانشگاه شریف و دیگر دانشگاه های معروف است، چه مقدار بر دانشجویان تأثیر داشته و این اغتشاشاتی که ما شاهد هستیم همه توسط دانشجویان انجام می شود؟
یک عده زیادی دانشجو هستند و یک عده ای ممکن است نباشند ولی چیزی که باید توجه داشت این است که فضای مد در محیط ما حاکم است؛ حتی یک زمانی اینشتین شکایت داشت از اینکه در محیط علم هم مد حاکم شده است؛ اکنون مد در کشور حاکم است، دانشجو الان فکر می کند که باید بیاید شریف؛ مثلاً آن زمانی که بهترین دانشجویان به برق شریف می آمدند، یک دانشجوی نخبه برق شریف قبول شده بود و می خواست بیاید فیزیک، پدر و مادرش با من فامیل بودند تماس گرفتند و می گفتند به این می گوییم در برق بمان و اسم و رسمی برای خودت به پا کن، گفتم بگویید بیاید با هم صحبت کنیم.
با من صحبت کرد، دیدم یک نخبه است به پدر و مادرش گفتم این بچه را آزاد بگذارید و به او زور نگویید. می خواهم بگویم حتی پدر و مادرها به دلیل مدی که حاکم است، دانشجو را مجبور می کنند دنبال جو بروند؛ مد در هر چیزی در کشور ما حاکم است، از درس خواندن تا چیزهای دیگر و علت آن نیز همین است که به فرهنگ توجه نشده است.
در مورد اعتراضات نیز همین مد مقداری تأثیرگذار است، یک عده ای می گویند حالا که فلانی رفت من هم بیایم، ولی به جز این یکی از دوستان من تعریف می کرد دوشنبه گذشته وقتی از خانه داشته بیرون می آمده دیده فردی دلار بین اغتشاشگران پخش می کرده، این وضعیت شوخی نیست، از مرز اسلحه وارد می کنند یا پول پخش می کنند، این ها واقعیت است، وقتی دلار بین اغتشاشگران پخش می کنند، واضح است که حاضر هستند برای دانشجوی شریف خیلی بیشتر هم خرج کنند برای اینکه باید نخبه ها را خراب کنند و وقتی روی نخبه هم کار فرهنگی نشود، همین گونه می شود.
اگر نخبه ها را خراب کنند، چه می شود؟
قدرت تخریب آن برای جامعه بیشتر است، چون ذهنش بهتر و بیشتر کار و بیشتر خرابی ایجاد می کند. چین بودم، رئیس آکادمی فرهنگستان پزشکی چین آمد در جلسه سخنرانی کرد، چون جلسه مهمی بود از بیمارستان با ویلچر آمده بود. در جلسه گفت ۹۰ درصد دانشجویان ما که به غرب می روند، بازمی گردند و من این را در یکی از همکلاسی های چینی ام در امریکا به چشم دیدم. در میان کره ای ها هم حتی دیده ام، ولی در میان ایرانی ها در خارج کمتر چنین چیزی هست. ۱۰ سال امریکا بود و دیده ام ایرانی ها پیوندی که باید با یکدیگر داشته باشند، ندارند، ولی چینی ها حتی در سانفرانسیسکو شهرک چینی ها را ایجاد می کنند که همه چیز آن چینی است، از سوی دیگر در محیط ما خبرنگار سی ان ان بعد از بازدید از تهران می گوید تهران امریکایی ترین شهری است که من دیدم، همه این ها نتیجه این است که ما به فرهنگ توجه نداشته ایم، حتی من دهه شصت هم مقاله دارم که از نظر من فرهنگ مهم ترین عامل است و مهم ترین نقش را دارد که حس استقلال و هویت ملی را در دانشجو و دانش آموز از همان اول تزریق می کند.
