راه هایی برای تقویت گوش موسیقی و بهبود مهارت شنیداری

موسیقی تا حدی یک زبان جهانی محسوب می شود. یک ترانه می تواند ما را به اشک بیندازد، ما را به رقص وادارد ویا در خاطرات گذشته غرق کند. خواه یک شنونده معمولی باشید و یا یک نوازنده حرفه ای در این مقاله چند روش برای بهبود و تقویت مهارت گوش دادن به موسیقی برای شما ارائه شده است.

در ابتدا به تفاوت بین گوش دادن و شنیدن می پردازیم:

کلمات معروف شرلوک هلمز به دکتر واتسون را می توان برای بیان تفاوت گوش دادن و شنیدن استفاده کرد.: "می شنوید، اما گوش نمی دهید. "در این اظهارات موازی، این مفهوم وجود دارد که "دیدن" و "شنیدن" منفعل هستند، در حالی که "مشاهده" و "گوش دادن" فعال هستند، که به سطح بالاتری از تعامل ناظر یا شنونده نیاز دارند.

گوش دادن فعال چیست؟

در موسیقی، گوش دادن فعال به انتخاب آگاهانه تمرکز روی یک قطعه موسیقی گفته می شود. در زندگی روزمره، ممکن است از موسیقی به عنوان بافت پس زمینه استفاده کنید، اما وقتی حواس پرتی را از بین می برید و توجه خود را معطوف موسیقی می کنید، به سمت گوش دادن فعال می روید.

چرا گوش دادن فعال مهم است؟

گوش دادن فعال به شما امکان می دهد ساختار ترکیب و تفاوت های ظریف در یک قطعه موسیقی را پردازش کنید. گوش دادن فعال ممکن است به شما کمک کند تا سازهای مختلف را در یک قطعه موسیقی خاص شنیده یا پیچیدگی های آن ها را درک کنید و همچنین در تقویت مهارت گوش دادن بسیار موثر خواهد بود.

بیش از یک بار گوش دهید

اگر برای تقویت مهارت گوش دادن جدی هستید پس به اولین برداشت خود از یک آهنگ اهمیت زیادی ندهید. محققان می گویند ما انسان ها در ابتدا تمایل به چیزهای جدید نداریم، اما با گذشت زمان و قرار گرفتن مکرر در معرض آنها علاقه پیدا می کنیم. مطمئنا شما نیز چنین تجربه هایی داشته آید مثلا بعد از چند بار گوش دادن به آهنگی که دوست نداشتید، دوباره به آن علاقه مند شده اید. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که مغز شما تکرار و دانستن آینده را دوست دارد. فیلیپ بال، نویسنده کتاب موسیقی غریزه، می گوید: "مغز یک ارگان بدنبال الگو است، بنابراین به دنبال یافتن الگوهایی در موسیقی است تا آنچه را می شنویم درک کند."

بنابراین برای تقویت مهارت گوش دادن، واکنش اولیه خود را به موسیقی نادیده بگیرید و دوباره به آن گوش دهید. همانطور که ماد پاول، ویولون نواز آمریکایی در سال ۱۹۱۷ نوشت، "آشنایی با موسیقی ارزشمند لذت گوش دادن به آن را افزایش می دهد و با هر بار گوش دادن به آن لذت بیشتری می برید. موسیقی خوب هیچ وقت خسته کننده نخواهد بود."

تا آنجا که ممکن است انواع مختلف موسیقی را گوش دهید

در مقابل، گوش دادن به موسیقی که قبلاً هرگز نشنیده اید نیز می تواند باعث تقویت مهارت گوش دادن شود و کارهای خوبی برای مغز شما انجام می دهد. سال گذشته، محققان کانادایی فهمیدند که گوش دادن به آهنگ های جدید مرکز ترشح دوپامین را فعال می کند که یک ماده شیمیایی مرتبط با فعالیت های شادی بخش می باشد.

یک ساز را یاد بگیرید

این کار بصورت علمی تأیید نشده است، اما برای تقویت مهارت گوش دادن بهتر است این راه را نیز امتحان کنید. به طور خلاصه، نوازندگان اغلب می گویند دانستن نحوه نواختن ساز، تجربه های جدیدی به زندگی تان می افزاید. به نظر می رسد که درک پیچیدگی های نحوه ساخت موسیقی - مهارت جسمی و ذهنی که در آن وجود دارد - یک بعد کاملا جدید از ارزیابی صدا است.

به هر آهنگ به صورت جداگانه گوش دهید

اگر نمی توانید یا نمی خواهید ساز جدیدی یاد بگیرید، یک روش خوب دیگر برای درک لایه های یک آهنگ و تقویت مهارت شنیداری، گوش دادن به هر آهنگ به صورت جداگانه است. به گفته نینا کراوس، مدیر آزمایشگاه علوم اعصاب شنوایی در دانشگاه نورث وستر، نوازندگان می توانند این کار را به طور طبیعی انجام دهند. کراوس می گوید: "یک نوازنده حتی اگر سازهای دیگر در حال نواختن باشند، به صدای ساز خود گوش می دهد.

یک تجربه را انتخاب کنید، نه یک ترانه

هنگام جستجوی آهنگ مناسب، تایلر گری، یکی از نویسندگان کتاب The Sonic Boom: How Sound Transforms the Way we Think، Feel and Buy، پیشنهاد می کند فراتر از هنرمند و عنوان باشد. "سعی کنید با توجه به شرایط خود موسیقی انتخاب و گوش کنید" او می گوید: "ما در دوره ی کاملا جادویی زندگی می کنیم که تقریباً بلافاصله می توانید به موسیقی دلخواهتان دسترسی داشته باشید.

مدیتیشن را امتحان کنید

فرانک دیاز، استاد دانشکده موسیقی و رقص دانشگاه اورگان می گوید:"دانشجویانی که ۱۵ دقیقه در روز مراقبه می کنند، تمرکز بیشتری در هنگام گوش دادن به موسیقی خواهند داشت و آسان تر از دیگران می توانند باعث تقویت مهارت گوش دادن خود شوند. "

متن شعر را درک کنید

یکی از بهترین راه های ارتباط برقرار کردن با آهنگ و تقویت مهارت گوش دادن، درک متن ترانه آن است. در ابتدا اینکار را می توانستید با استفاده از جزوه های کوچکی که به همراه سی دی ها ارائه می شد انجام دهید اما امروزه با دسترسی به اینترنت می تواند معانی و تحلیل های مختلفی از متن آهنگ دلخواهتان را تنها با یک جستجو بدست آورید.

از MusicSmasher استفاده کنید تا موسیقی دلخواهتان را به سرعت پیدا کنید

این ابزار باعث می شود آهنگ های مورد علاقه خود را به صورت آنلاین پخش کنید. آهنگی را جستجو کنید و MusicSmasher برنامه های مختلفی مانند spotify، soundcloud و rdio را اسکن می کند تا به شما بگوید که آهنگ مورد نظرتان را کجا پیدا کنید. کلید پخش را فشار دهید و از آهنگ خود لذت ببرید.

چراغ ها را خاموش کنید تا حس شنوایی شما افزایش یابد.

احتمالاً شنیده اید که اگر یک حس را از بین ببرید، حواس دیگر شما افزایش می یابد. این کاملاً درست است وقتی صحبت از گوش دادن می شود. چشمان خود را ببندید یا یک اتاق تاریک پیدا کنید تا تمرکز خود را دو برابر کنید.

مطالعه کنید و بیاموزید

هرچه بیشتر در مورد تئوری موسیقی، روش های ترکیب بندی تاریخی، تنظیم، آهنگ سازی و ساز سازی یاد بگیرید، راحت تر می توانید مهارت های شنیداری خود را تقویت کنید. لذت یا تجزیه و تحلیل بیشتری نیز در اختیار شما قرار می گیرد.

به نت هایی که با سازتان اجرا می کنید توجه کنید!

از جمله راه کار هایی برای تقویت گوش در موسیقی توجه به صدای نت هایی است که اجرا می کنید همیشه سعی کنید موقع نوازندگی توجه زیادی کنید به اینکه چه صدایی را تولید می کنید چه صدایی از سازتان بیرون می آید!!! به زیر و بمی ها فواصل و آکوردهاو... اگر موقع نوازندگی این کار را انجام دهید کم کم هم نوازندگیتان رشد می کند هم اینکه گوشتان به زیر و بمی نت ها حساس می شود و در نتیجه به مرور زمان باعث تقویت گوشتان در موسیقی می شود البته این کار را ویولونیست ها به خوبی انجام می دهند! دلیلش هم این است در این ساز صداها حاضر و آماده جلوی نوازنده نیستن که نوازنده با فشردن یک دکمه یا و... دقیق نت را اجرا کند! نوازنده باید با گوشش تشخیص دهد صدایی که تولید شده دقیق است یا خیر جالب تر اینکه نوازنده های این دسته از ساز ها به مرور زمان دقت تشخیصشان بسیار زیاد می شود چرا چون مجبورند عادت کنند به صدای نتها توجه کنند!

کم کم تیونر را کنار بگذارید!

یکی از کار هایی که باید به مرور زمان آنرا کنار بگذارید استفاده از تیونر است! چرا؟ چون استفاده از تیونر گوشتان را تنبل می کند متاسفانه همه ی ما از ابتدای نوازندگی این عادت را پیدا می کنیم و به مرور زمان این عادت باعث تنبل شدن گوشمان می شود افرادی را دیدم که بدون حتی کوچکترین خطایی سازشان را کوک می کنند وقتی پرسیدم چگونه یک همچین کاری را انجام میدهید؟ فقط یک چیز گفتن مدتهاست از تیونر استفاده نمی کنم خودم سازم را کوک میکنم!! دوستان استفاده از تیونر خوب است اما توجه داشته باشید این عادت مخرب است تا سازنده!شاید بگویید کوک باتیونر خیلی دقیق است منهم قبول دارم ولی با این کار بیشتر گوشتان را تنبل می کنید حال کدام مهم تر است انجام کاری که شما را در طولانی مدت قوی می کند یا انحام کاری که در طولانی مدت یک ضعف در شما ایجاد میکند!

به اجزای آهنگ خوب گوش کنید

هر آهنگ از ترک های مختلفی تشکیل شده که به صورت لایه های متعدد روی هم سوار شده اند و با ترکیبشان موسیقیِ نهایی شکل می گیرد.

در ابتدا کمی زمان می برد تا ترک هایی را که به صورت همزمان پخش می شوند از هم تفکیک کنید. صدای چند ساز را می شنوید که همزمان با هم پخش می شوند. با مطالعۀ بیشتر در مورد موزیک پروداکشن، بهتر می توانید این کار را انجام دهید. گاهی نیز تفکیک ترک ها واقعاً دشوار و امکان ناپذیر است.

هنگام تمرین، روی یک ترک مشخص تمرکز کنید و تکرار آن را در سراسر آهنگ دنبال کنید. چه زمانی درام متوقف می شود؟ چه زمانی دوباره شروع می شود؟ چه زمانی گیتار وارد عمل می شود؟ آیا صدا در تمام طول آهنگ از یک گیتار است یا گیتارهای متفاوتی هستند؟ تغییراتِ صدای سینتی سایزر در طول آهنگ چگونه است؟

سازتان را همیشه کوک کنید

قبل از تمرین مطمئن شوید که سازتان کوک است. این کار به شما کمک می کند تا به مرور، صدای اصلی سازتان را تشخیص داده و متناسب با آن کوک کنید. گوش شما به تدریج تقویت می شود و می توانید صدای واقعی نت ها را تشخیص دهید. هنگام تمرین با سازی که از کوک خارج شده، گوشتان گیج می شود؛ چون هر بار که با آن تمرین می کنید صدای جدیدی می شنود. این کار مانع بزرگ برای بهبود مهارت شنیداری است.

هنگام نوازندگی زمزمه کنید

هرچه زمان بیشتری با سازتان سپری کنید بیشتر با آن آشنا می شوید. در نهایت به جایی می رسید که هر آهنگی را از ذهنتان به انگشتان خود منتقل می کنید. یعنی دقیقاً می دانید که برای ملودی مورد نظر، انگشتان خود را کجا قرار دهید، از چه تکنیکی استفاده کنید و چطور بنوازید. بهترین راه برای سنجش مهارت های شنیداری و نوازندگی این است که در حین نواختن بخوانید. این کار باعث می شود تا بین ذهن و دستان ارتباط برقرار شود.
اگرچه ارتباط معناداری بین آهنگ ساخته شده و آنچه به آن فکر می کنید وجود ندارد ولی در نواختنِ یک ساز، ارتباط دیگری هم وجود دارد. در صورتی که ندانید انگشت شما که در موقعیت مشخصی قرار گرفته چه صدایی تولید می کند، در برقراری ارتباط ذهنی با دست های خود محدود می شوید. این موضوع به خصوص در سبک هایی مثل جاز که بدیهه نوازی در آن حرف اول را می زند، اهمیت زیادی دارد. در هنگام نواختن ساز، ملودی را با خودتان زمزمه کنید تا قدرت بداهه نوازی در شما تقویت شود.

فواصل و گام ها را تشخیص دهید

هر ملودی از فواصلِ (Intervals) مشخصی تشکیل شده است. بنابراین تفکیک آن ها از هم نقش مهمی در قدرت شنیداری تان دارد. برای این منظور اپلیکیشن های زیادی ساخته شده که از آن جمله می توان به Perfect Ear و Complete Ear Trainer اشاره کرد. هر دوی این نرم افزارها هم نسخۀ اندروید و هم iOS دارند. بدون اپلیکیشن هم می توانید تمرین کنید. مثلاً یک ملودی آشنا را دانلود کنید و ارتباط آن با فواصل و گام های مختلف را شناسایی کنید. در این سایت فهرست کاملی از آهنگ های خارجی بر اساس ژانر و گامهای مختلف ( صعودی و نزولی) طبقه بندی شده تا به صورت یک لیست چاپ کنید.

به بیس دقت کنید

یک روش عالی برای تقویت قدرت شنیداری، گوش دادن و تمرین bass line است. البته حتماً لازم نیست این قسمت با گیتار بیس نواخته شده باشد. شما می توانید این تکنیک را روی آهنگ های بتهوون و جاستین بیبر هم امتحان کنید. نوع ساز مهم نیست. نکتۀ اصلی، با دقت گوش دادن است و اجرای مو به موی آنچه می شنوید. معمولاً باس، نقش هارمونی زمینه را بازی می کند. بنابراین با درک باسِ یک آهنگ، به صورت غیرمستقیم دانشتان از توالی آکوردها بهبود یافته و قادر به شناسایی آن ها در هر ترک دیگری خواهید بود. بعد از تسلط روی باس می توانید روی آکوردها متمرکز شده و مینورها و ماژورها و … را تشخیص دهید. هنگام شناسایی آکوردها به اینترنت مراجعه کنید تا تا بفهمید در تشخیص خود چقدر دقت داشته اید. ابتدا از آهنگ های ساده شروع کنید و به مرور به آهنگ های پیچیده تر بروید.

آواز بخوانید

یک راه دیگر، خواندن ترانه همزمان با نواختن وکال ملودی یا Lead line است. وکال ملودی معمولاً ساختار پیچیده ای نداشته و با هر سازی می توانید بنوازید. با این کار هماهنگی دست و ذهن تقویت می شود. کار سختی نیست؛ کافی است الگوی پایۀ آهنگ و گام – معمولاً ماژور – را پیدا کنید.

سعی کنید بدون نت بنوازید

اگرچه بدون نت، به سختی می توانید آهنگ را به صورت کامل بنوازید ولی با این کار، کمک فراوانی به قدرت شنیداری خود کرده اید. در یوتیوب و اسپاتیفای پلی لیست های زیادی وجود دارد. یوتیوب این مزیت را دارد که سرعت پخش را کاهش دهید تا آن قسمت هایی که سریع نواخته می شوند را بهتر متوجه شوید. بهتر است این کار را با آهنگ های ساده شروع کنید.

تمرینات تقویت و پرورش صدا برای خوانندگی