در تاریخ دهم اوت ۲۰۱۵ گوگل در محافل خبری سر و صدای زیادی به پا کرد. تقریبا تمام رسانه های فعال در حوزه تکنولوژی در مورد گوگل و تصمیم جسورانه اش صحبت می کردند. در واقع گوگل بزرگ ترین تغییر ساختاری تاریخش را اعلام کرده بود. رهبران گوگل از یک شرکت مادر به نام «آلفابت» صحبت می کردند. در آن روز مشخص شد که آلفابت مجموعه ای از شرکت های مختلف خواهد بود و از این به بعد، گوگل تنها یکی از این زیرمجموعه هاست. ایده جاه طلبانه، غیرمعمول و البته ترسناک گوگل، بازخوردهای زیادی داشت. گوگل با «آلفابت» چه در سر دارد؟ بحث مالی مطرح است یا قدرت نمایی برای رقبا؟ یک چیز واضح است: گوگل دیگر نمی خواست فقط گوگل باشد.
طلوع یک امپراتوری جدید
داستان از این قرار است که در سال 2015، لری پیج از یک تغییر ساختاری عظیم در شرکتش خبر داد. از این به بعد ساندار پیچای مدیر عامل گوگل است، لری پیچ و سرگی برین دو بنیان گذار گوگل هم به شرکت مادر و تازه تاسیس «آلفابت» (Alphabet) خواهند رفت. این دو نفر به عنوان مدیر عامل و رییس هیات مدیره آلفابت، بر گوگل و مجموعه ای رنگارنگ از شرکت های دیگر مدیریت خواهند کرد. در بازار بورس هم Alphabet Inc جای Google Inc را به عنوان شرکت سهامی عام خواهد گرفت. پروژه هایی مثل «کالیکو» (Calico)، «وینگ» (Wing)، «نست» (Nest) و «فایبر» (Fiber) و همچنین بازوهای سرمایه گذاری گوگل یعنی «ونچرز» (Ventures) و «کپیتال» (Capital) هر یک با یک مدیر عامل مستقل زیر چتر آلفابت فعالیت خواهند کرد.
البته لری پیج و سرگئی برین همچنان به عنوان بنیان گذار، اعضای هیات مدیره و سهام داران گوگل با این شرکت در ارتباط خواهند بود. ولی این برای اولین بار است که این دو از نقش رهبری گوگل چشم پوشی می کنند. هر دو آن ها این زمان را طبیعی اعلام کرده اند و گفته اند که در حال حاضر آلفابت و گوگل به دو مدیر عامل و یک رئیس نیاز ندارد و انتخاب پیچای برای این مسئولیت را منطقی دانستند. آلفابت همچنان به جست وجو، سرویس ابری، سیستم عامل اندروید و کروم متکی خواهد بود و در عین حال تلاش های بیشتری در مورد سرویس"ویمو" (Waymo) و "لون"(Loon) خواهد داشت.
اعلام تغییر ساختار گوگل و معرفی آلفابت توسط لری پیج
شرکت مادر «آلفابت» کاری به بازار محصولات مصرفی ندارد؛ در عوض هر یک از شرکت های زیرمجموعه آلفابت وظیفه توسعه برند خود را بر عهده خواهند داشت. موتور جستجوی گوگل، بخش تبلیغات موبایل و دسکتاپ، مپس، گوگل پلی استور، یوتیوب و اندروید همگی گوش به فرمان ساندار پیچای و تحت عنوان شرکت گوگل، نقش یک زیرمجموعه کلیدی را در ساختار آلفابت بازی خواهد کرد. در سطحی ترین حالت ممکن، کل ماجرا فقط یک تغییر نام ساده است. هسته اصلی کسب و کار مجموعه آلفابت همچنان بر اساس تبلیغات و کانال های پول ساز فعلی خواهد بود، اما ماجرا باید پیچیده تر از یک تغییر نام باشد.
از این پس گوگل گزارش مالی خود را مستقل از سایر کمپانی های فعال زیر نظر آلفابت ارائه خواهد کرد. یکی از بخش های تحت نظر آلفابت آزمایش ایکس یا همان گوگل ایکس است که بیشتر محلی برای پیوند ایده های خام محققان گوگل با محصولات واقعی است. از جمله محصولاتی که زاده این آزمایشگاه است، باید به گوگل گلس اشاره کرد. این بخش نیز بصورت مستقل از گوگل زیر نظر آلفابت فعالیت خواهد کرد. گوگل ونچورز (Google Ventures) و گوگل کپیتال (Google Capital) از جمله سایر بخش های کمپانی است که مستقل از گوگل و زیر نظر آلفابت به کار ادامه خواهد داد.
لارِنس لَری پِیج
لارِنس لَری پِیج (Lawrence LarryPage) زادهٔ ۲۶ مارس ۱۹۷۳، کارآفرین و مبتکر آمریکایی است که به همراه سرگئی برین موتور جستجوی اینترنتی گوگل، در حال حاضر شرکت گوگل را بنا نهاد. در ۴ آوریل ۲۰۱۱ پس از استعفای اریک اشمیت، پیج مدیر عامل اجرایی گوگل شد. در ۲۰۱۳ فوربز دارایی پیج را حدود ۲۳ میلیارد دلار تخمین زد و او در لیست ثروتمندترین ها در آمریکا در جایگاه بیستم قرار گرفت. پیج مخترع رتبه صفحه (پیج رنک) بود که اساس الگوریتم جستجوی گوگل است. او همچنین به همراه سرگِی برین تقریباً ۱۶ درصد از سهام گوگل را در اختیار دارند. لری پیج با دارایی خالص68.500 میلیارد دلار، دهمین میلیاردر جهان در سال 2020، دهمین فرد قدرتمند جهان در ۲۰۱۵ و پنجمین ثروتمند در حوزهٔ تکنولوژی در ۲۰۱۵ شده است. پیج یکی از اعضای مؤسسهٔ ایکس پرایز (XPRIZE) است و در ۲۰۰۴ در آکادمی بین المللی مهندسی برای این سمت برگزیده شد. پیج جایزهٔ مارکونی پرایز را در ۲۰۰۴ دریافت کرد. از لری پیج عمدتاً در کنار دانشمندانی مثل استیو جابز، بیل گیتس، سرگئی برین و جف بزوس به عنوان عوامل توسعه ایالات متحده در زمینه فناوری اطلاعات، اکتشافات بنیادین، بیوتکنولوژی و سایر علوم یاد می شود.
سِرگِی میخایلوویچ برین
سِرگِی میخایلوویچ برین (Sergey Mikhaylovich Brin) زادهٔ ۲۱ اوت ۱۹۷۳ شهر مسکو و در خانواده ای یهودی به دنیا آمد. پس از دانش آموختگی از دانشگاه مریلند، برای ادامهٔ تحصیل در علوم رایانه در دانشگاه استنفورد، کمک هزینهٔ تحصیلی از مؤسسهٔ خیریه «نشنال ساینس» دریافت کرد و در ۱۹۹۵ کارشناسی ارشد گرفت. او هم چنین مدرک افتخاری «MBA» از «Instituto de Empresa Business School» دارد. وی کارآفرین آمریکایی-روسی است که با لری پیج شرکت گوگل را بنیان نهادند. در اکتبر ۲۰۲۱ دارایی خالص او در حدود ۱۱۹ میلیارد دلار برآورد شده است بطوریکه هفتمین فرد ثروتمند جهان است.
ساندار پیچای، مدیر عامل جدید گوگل
پیچای سونداراراجان در ۱۲ ژوئیهٔ ۱۹۷۲ در شهر چنای در ایالت تامیل نادو در جنوب هند متولد شد. پیچای مدرک کارشناسی خود را در مهندسی متالورژی از مؤسسه فناوری هند کاراگپور دریافت کرد و موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه استنفورد شد. پیچای همچنین مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته علم مواد از دانشگاه استنفورد و مدرک مدیریت ارشد کسب و کار (ام بی ای) خود را از مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا دریافت نمود. پیچای همچنین سابقه کار در مؤسسه مکنزی و شرکا را نیز داشته است. او در سال ۲۰۰۴ به گوگل پیوست و به عنوان مدیر محصول، مدیر تیم نوآوری پروژه گوگل کروم مشغول به کار شد. علاوه بر این ساندار پیچای در پروژه هایی چون نوار ابزار گوگل، جستجو داخل صفحه سیستم عامل، بسته گوگل، وسیله کاربردی، افزونه فایرفاکس، و اپلیکیشن های جی میل و نقشه گوگل نیز دارای نقش کلیدی بوده است. در سال ۲۰۱۱ توئیتر قصد استخدام او را داشت، که گوگل با پیشنهادی به ارزش ۵۰ میلیون دلار وی را از رفتن به توئیتر منصرف نمود. در دهم اوت ۲۰۱۵ با تأسیس شرکت مادر آلفابت توسط لری پیج و سرگئی برین و تغییر ساختار شرکت گوگل، ساندار پیچای به عنوان مدیر عامل اجرایی گوگل و جانشین لری پیج برگزیده شد.
چرا آلفابت؟
در مواجه با سوال «چرا آلفابت؟»، چند پاسخ منطقی می تواند وجود داشته باشد. راسل برندوم (Russell Brandom) نویسنده سایت TheVerge در یافتن چرایی این تصمیم گوگل، موضوع را کاملا به صورت اقتصادی تحلیل می کند. از دید او گوگل با این کار، خیال سرما یه گذاران را آسوده کرد. وال استریت هیچ وقت از پروژه های بلندپروازانه مونشات (Moonshot) خوشش نمی آمد. سرمایه گذاران همیشه از پروژه های تحقیق و توسعه عجیب و پرهزینه گوگل شکایت داشتند. آن ها همیشه دوست داشتند حساب و کتاب بخش های اصلی و پول ساز گوگل از پروژه های بی سروته تحقیقاتی این شرکت جدا شود. حالا با مدل جدید، ظاهرا سرمایه گذاران به هدف خود رسیده اند. از این به بعد، آلفابت مجموعه ای از چند کسب وکار پربازده و چندین کسب وکار تحقیقاتی خواهد بود. پروژه های تحقیقاتی آلفابت، مثل کالیکو (پروژه ی افزایش سن بشر) یا وینگ (ارسال کالا با پهپاد)، در حال حاضر فقط در حد ایده های درخشانی هستند که شاید در آینده برای درخت آلفابت میوه های خوش آب و رنگی به همراه داشته باشد.
پروژه خودروی بدون راننده گوگل
برنامه خودروهای بدون راننده گوگل (Google Auto) مثال خوبی است؛ این برنامه احتمالا در آینده ای نزدیک، سود زیادی را برای گوگل به همراه می آورد (حداقل پیش بینی ها این طور می گویند!). اما نکته اینجاست که خودروهای بدون راننده گوگل از لحاظ نوع کسب وکار با هسته اصلی کسب وکار گوگل فرق دارند. همین موضوع به جان سرمایه گذاران، ترس می اندازد. اما اگر پروژه خودروی گوگل به طور مستقل و به صورت یک شرکت مجزا پیگیری شود، دیگر سرمایه گذاران گوگل نگران از دست دادن پول و اعتبار خود نخواهند بود. در عوض، شرکت «گوگل اتو» (Google Auto) می تواند با جذب سرمایه از خارج از سازمان، با استقلال کامل و با رهبری یک مدیرعامل به سوی اهداف خود حرکت کند. با پیشرفت شرکت، مدیر عامل گوگل اتو می تواند سهام شرکتش را به صورت عمومی عرضه کند و به کل مجموعه آلفابت و سرمایه گذاران خارج از سازمان سود برساند.
دوری گوگل از تبدیل شدن به مایکروسافت
گوگل همیشه از رکود و افتادن در دام تکرار می ترسید. همان طور که می دانید، این شرکت کار خود را با یک موتور جستجو شروع کرد. سپس به تدریج، سروکله ی اندروید، یوتیوب، خودروهای بدون راننده، پهپادها و پروژه های عجیبی مثل کالیکو پیدا شد. تمام سیاست های بلندپروازانه گوگل ناشی از این حقیقت است که این شرکت از گیر کردن در زمان حال می ترسد. این پراکنده کاری ها، خون منتقدان را به جوش آورده بود. حالا با اعلام حضور شرکت آلفابت، رهبران گوگل (رهبران فعلی آلفابت) دیگر لازم نیست وجود پروژه های عجیب وغریب و متنوع خود را توجیه کنند. دویندرا هاردوار (Devindra Hardawar) نویسند ه سایت Engadget در تحلیل خود در مورد تصمیم گوگل، بیشتر به اصول بنیادین این شرکت و جاه طلبی سیری ناپذیر آن می پردازد. از دید او گوگل برای فرار از رکود رایج در شرکت های بزرگ تکنولوژی، به فکر تاسیس یک شرکت مادر افتاد.
بنیان گذاران گوگل از رکود بیزار هستند
دو شرکت IBM و مایکروسافت در برهه های زمانی مختلف، در رویارویی با شرکت های جوان تر و چابک تر، اسیر نوعی رکود شدند. موفقیت و سلطه همه جانبه ی شرکت IBM در زمینه کامپیوترهای مین فریم (Mainframe) سبب شد چشمان این شرکت، بازار رو به رشد کامپیوترهای شخصی (PC) را نبیند. در این میان دو شرکت چابک مایکروسافت و اپل بازار کامپیوترهای شخصی را تصاحب کردند. چندی بعد همین بلا بر سر مایکروسافت آمد. درحالی که اهالی ردموند سرمست فروش گسترده کامپیوترهای شخصی بودند، ناگهان اپل با معرفی آیفون یک حرکت انقلابی انجام داد. مایکروسافت هرگز نتوانست به جایگاهی که شایسته اش بود دست پیدا کند.
وقتی یک شرکت بزرگ چندین پروژه را در سر دارد، بهتر است به نوعی آن ها را از هم مجزا کند؛ از این طریق پروژه های موفق تر راه را برای ایده های نو نمی بندند. موتور جستجوگر گوگل در کنار سیستم عامل اندروید، کیسه کیسه پول را روانه گاوصندوق این شرکت می کنند. گوگل به طور حتم ایده های نابی در سر دارد. اما پروژه های موفق ممکن است باعث شوند پروژه های تحقیقاتی و مفهومی این شرکت به حاشیه رانده شود. حالا هر یک از شرکت های زیرمجموعه مانند یک استارتاپ جوان، می توانند با آغوش باز از ایده های نو استقبال کرده و درنهایت سهمی در موفقیت آلفابت داشته باشند.
الفبای تسخیر دنیا
درست سه هفته پس از انتشار خبر آلفابت، لوگوی گوگل پس از ۱۶ سال عوض شد. بسیاری از صاحب نظران، این اقدام گوگل را با تغییرات تشکیلاتی اش مرتبط می دانند. همزمان طی رویدادی در سان فرانسیسکوی آمریکا گوگل از دو گوشی نکسوس و چند دستگاه دیگر رونمایی کرد. همان طور که پیش بینی می شد، گوگل که حالا زیرمجموعه ای از آلفابت است، نه تنها قدرتش محدود نشده، بلکه با فراغ بال بیشتری بلندپروازی می کند. هنوز مشخص نیست که لری پیج و سرگی برین آینده آلفابت را چگونه می بینند. تمام مدیران عامل شرکت های زیرمجموعه آلفابت باید پاسخگوی این دو نفر باشند. ساندار پیچای هم هدایت حساس ترین و پول سازترین زیرمجموعه این سیستم، یعنی گوگل را برعهده خواهد داشت. تمام این شرکت ها همچون سربازانی زیر چتر رهبریت آلفابت فعالیت می کنند. لری پیچ مدیر عامل فعلی آلفابت به چیزی فراتر از «نتایج بهتر در جستجوهای گوگل» فکر می کند. در سال ۲۰۱۳ او در دفاع از پروژه های ساختارشکنانه اش گفت: «اگر شما به کارهای دیوانه وار دست نمی زنید، احتمالا به انجام کارهای اشتباهی مشغول شده اید.