گیاهان در مراحل اولیه رشد خود به مراقبت هایی نیاز دارند تا بتوانند به خوبی در محیط خود استقرار یافته و خطرات احتمالی را پشت سر بگذارند، در این دوران به خاطر بافت ظریف گیاه، آفات و بیماری ها به راحتی می توانند به آن آسیب وارد نمایند، از طرفی یک نهال یا نشاء در زمان انتقال به محل اصلی کشت، ممکن است با آسیب های فیزیکی مواجه شود و مقداری از ریشه های خود را از دست بدهد که این موضوع شرایط را برای استقرار سریع گیاه در محیط جدید دشوار می سازد و به این ترتیب گیاه از زمان انتقال تا مدتی بسیار ضعیف و آسیب پذیر است و به راحتی مورد هجوم انواع آفات و بیماری ها قرار می گیرد.
با توجه به مطالب فوق محافظت از گیاهان در این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است. از گذشته های دور برای حفاظت از ریشه های گیاهان و تقویت آن ها استفاده از کود گاوی برای آغشته کردن ریشه ها معمول بوده است. در طول زمان و با پیشرفت های علمی این روش تکامل یافته و امروزه ریشه گیاهان در هنگام کاشت با محلولی که علاوه بر مواد غذایی در برابر بیماری ها و آفات هم از گیاهان محافظت می نماید تیمار می شوند.
این محلول که با عنوان محلول پرالیناژ شناخته می شود ممکن است شامل چندین نوع کود و سم برای حفاظت از گیاه تا زمان استقرار در محیط جدید باشد و اگر به درستی مورد استفاده قرار بگیرد می تواند نقش زیادی در کاشت موفقیت آمیز گیاهان داشته باشد.در این مقاله پس از معرفی محلول پرالیناژ، اطلاعات مورد نیاز برای استفاده از این محلول را در اختیار شما قرا خواهیم داد و امیدواریم که این مطالب مورد توجه و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.
چرا باید ریشه نهال ها را ضدعفونی نمود؟
ریشه های نهال ها پس از خارج کردن از خاک، آسیب می بینند و مستعد ابتلا به انواع عوامل خسارت زای خاکزی می شوند.بنابراین نمی توان این نهال ها را همان گونه کاشت زیرا به درختان ضعیف و غیر اقتصادی تبدیل می شوند پس باید قبل کاشت نهال باید ریشه را ضدعفونی نمود.
محلول پرالیناژ چیست؟
واژه پرالیناژ (Pralinage) از كلمه Praline که یک واژه فرانسوی به معنای پوشش دار کردن ریشه گیاه با یک لایه حفاظتی است، گرفته شده است. برای محافظت از گیاهان در زمان کاشت از محلول پرالیناژ استفاده می شود، این محلول با ضدعفونی کردن ریشه گیاهان (انواعی از نهال ها، نشاء و …) به حفظ سلامت آن ها کمک نموده و با تقویت ریشه ها، بر تحرک بیشتر و سریع تر ریشه ها مؤثر است و اثرات مخرب تنش های پس از انتقال و عوامل آسیب رسان خاک (بیماری ها، قارچ ها، آفات و …) را کاهش می دهد.
در گذشته برای تقویت ریشه ها آن ها را با پهن گاوی پوشش دار می کردند و به همین دلیل بسیاری از کشاورزان محلول درست شده با کود گاوی، خاک رس و آب را به عنوان محلول پرالیناژ می شناسند ولی امروزه بسیاری از انواع سموم شیمیایی و ارگانیک و همچنین برخی از انواع کودها در ترکیب محلول پرالیناژ مورد استفاده قرار می گیرند.
زمان و موارد مصرف محلول پرالیناژ
معمولاً کاشت نهال در اواخر زمستان (بسته به آب و هوای منطقه و زمان برطرف شدن خطر سرما) و پیش از بیدار شدن درختان انجام می شود. درختان ریشه لخت را در این زمان از خزانه و نهالستان ها خارج کرده و به محل اصلی کاشت منتقل می کنند.
مزایای استفاده از محلول پرالیناژ
- محافظت فیزیکی از ریشه ها با ایجاد یک لایه محافظ
- حفظ رطوبت ریشه ها در زمان انتقال و کاشت نهال
- بهبود ارتباط ریشه با خاک و افزایش انتقال آب و مواد غذایی به درون گیاه
- تحریک ریشه زایی و استقرار بهتر و سریع تر گیاه تازه کاشته شده
- افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها
مواد موجود در محلول پرالیناژ
محلول پرالیناژ ترکیبی از کود دامی الک شده، مواد قارچ کش، حشره کش، نماتد کش و باکتری کش به همراه خاک رس و آب است، همچنین ممکن است از کودهای میکرو و کودهای ماکرو هم در تهیه این محلول استفاده شود.استفاده از سموم در محلول بستگی به شرایط و نظر کارشناس دارد ولی معمولاً مواد قارچ کش در تمام محلول ها استفاده می شود.
روش تهیه محلول پرالیناژ
برای تهیه محلول پرالیناژ شما می توانید از یک سطل بزرگ یا بشکه استفاده کنید. ابتدا به میزان ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر آب را در ظرف ریخته و سپس ۲۰ کیلوگرم کود گاوی را پس از الک کردن به آب اضافه کنید در ادامه ۱۰ کیلوگرم خاک رس نرم و دویست گرم قارچ کش سیستمیک (مثل بنومیل، کاپتان، مانکوزب، تیرام و …) را نیز به محلول اضافه کنید بنا بر نظر کارشناس می توانید حشره کش، نماتدکش و یا باکتری کش را نیز به محلول پرالیناژ اضافه کنید.در حین تهیه محلول از ماسک و دستکش استفاده کنید و محلول به دست آمده را به مدت چند دقیقه هم بزنید تا در نهایت یک محلول غلیظ و چسبناک به دست آید.
آماده سازی گیاه برای استفاده از محلول پرالیناژ
پیش از کاشت باید ریشه ها را اصطلاحاً پاشنه پوشی کرد به گونه ای که ریشه ها در معرض نور و هوا قرار نگیرند و بهتر است دور ریشه ها با خاک، ماسه و یا پلاستیک سیاه پوشانده شود، در مورد نهال ها یک شب قبل از کاشت، ریشه های نهال ها باید در آب قرار گیرند و اجازه دهید تا ریشه ها به اندازه کافی آبگیری کنند تا پس از کاشت گیاه، رقابت اسمزی بین ریشه و خاک باعث آسیب به گیاه نشود.در این زمان می توانید بقیه ملزومات (مثل گلدان یا چاله ای که گیاه قرار است در آن کاشته شود، خاک و کود لازم برای پر کردن گودال و …) را آماده کنید تا ریشه ها مدت کمتری در معرض هوا قرار بگیرند.
پس از خارج کردن ریشه از بستر قبلی باید ریشه ها را بررسی کنید، در این زمان ایجاد زخم و صدمات فیزیكی، گیاه را شدیداً در برابر آفات و بیماری های خاکزی ضعیف می کند و باید در صورت مشاهده زخم، شکستگی و بافت های مرده و یا بیمار، این قسمت ها را با استفاده از چاقو یا قیچی تیز و ضدعفونی شده (برای ضدعفونی کردن ابزار می توانید از الکل یا وایتکس و … استفاده کنید) حذف نمایید، همچنین خاک اطراف ریشه ها را باید بتکانید و ریشه های بلندتر از حد معمول را کوتاه کنید.
توجه داشته باشید که به خاطر کاهش حجم ریشه ها در طول انتقال و حذف برخی از ریشه ها، لازم است که شما حجم ساقه ها را هم با هرس کردن تا حدودی کم کنید تا تعادل مناسبی بین ریشه و ساقه برقرار شود.
نحوه انجام ضد عفونی ریشه نهال به روش پرالیناژ
- 200 گرم قارچ کش(مثل بنومیل یا کاپتان) و 6 کیلوگرم خاک رس و سه کیلو گرم کود دامی کاملا پوسیده و 70 لیتر آب را مخلوط و کاملاً هم زده تامحلول لعابداری به دست آید.
- نوک ریشه های بیش از حد بلند و نوک ریشه های قطع شده را هرس کنید.
- ریشه های خشک یا خراب شده را قطع کنید.
- ریشه های نهال را در محلولی که تولید کرده اید را چند ثانیه ای در داخل مخلوطی که تهیه نموده اید ، قرار دهید.
- نهال را از محلول خارج کرده و بکارید.
این مایع لعاب مانند اطراف ریشه ها اهمیت زیادی در ضد عفونی ، تغذیه ، تحریک تولید ریشه ، حفظ رطوبت برای ریشه ها خواهد داشت.
فواید و هدف از ضد عفونی ریشه نهال
- حفاظت از ریشه ها
- تحریک تولید ریشه
- حفظ رطوبت برای ریشه ها
- جلوگیری از خشک شدن ریشه ها
- استفاده از مواد مغذی داخل کود حیوانی
- استقرار و بقاء نهال
- جابجایی و کاشت نهال
آشنایی با انواع کودهای آلی
