به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، از وظیفه روغن موتور می توان به: روانکاری، خنک کاری، عدم ایجاد اصطکاک بین قطعات ، افزایش عمر قطعات،آبندی قطعات ، شستشوری قطعات موتور و... اشاره کرد که انتخاب روغن موتور مناسب خودرو پارامتر های مهمی دارد که در این مقاله به این پارامتر ها می پردازیم.
فاکتور های مهم انتخاب روغن موتور
1- ویسکوزیته یا SAE
انجمن مهندسان خودرو یا Society of Automotive Engineers یک سیستم کد عددی برای درجه بندی روغن موتور با توجه به خصوصیات ویسکوزیته آنها ایجاد کرده است.
این کد به دو صورت است اولی روغن موتور single grade یا یک درجه ای که مناسب یک شرایط آب هوایی است یعنی فقط یا در شرایط آب هوایی گرم مناسب است یا در شرایط آب هوایی سرد که خوشبختانه این روغن موتورها منسوخ شده است و جاگزین آن روغن موتورهای چهار فصل یا Multi grade شده اند. این شاخص به صورت زیر نمایش داده می شود.
SAE XXWYY دو عدد XX وYY به صورت متغیر است. عدد اول XX برای نمایش میزان ویسکوزیته روغن در دمای های سرد است و عدد Y برای نمایش میزان ویسکوزیته روغن در دمای ها بالا و کلمه W مخفف عبارت لاتین winter به معنای زمستان است.
جدول زیر نشان دهنده شاخص های SAE است:
توصیه ما به شما این است سعی کنید برای انتخاب شاخص SAE با توجه به دفترچه راهنمای خودرو شاخص روغن مناسب خود را انتخاب کنید یا اگر در شهر های سرسیر زندگی می کنید حداقل مقدار مجازی که میتوان شاخص SAE را تغییر داد؛ برای مثال اگر روغن موتور فابریک شما دارای شاخص ویسکوزیته SAE 10W40 است میتوان شاخص آن را SAE 5W40 انتخاب کرد.
2- شاخص API
شاخصAPI یا American Petroleum Institute به معنای موسسه نفت آمریکا است.
این شاخص که یک استاندارد آمریکایی است برای نشان دادن درجه کیفیت روغن موتور است که به صورت API SX برای خودروهای بنزینی و API CX برای خودروهای دیزلی نمایش داده می شود. حرف X برای موتورهای بنزینی به صورت متغیر از حروف لاتین A تا N است و حرف X برای موتور های دیزلی به صورت متغیر از حروف لاتین A تا J استفاده شده است که هر چه این درجه به سمت حروف آخر لاتین برود روغن از کیفیت بالاتری برخوردار است.
لیست کامل استاندارد های API برای خودرو های بنزینی
SN : بالاترین سطح کیفیت روغن موتور بنزینی در استاندارد API برای موتور خودروهای ساخته شده از سال 2011 به بعد
SM : برای موتور خودروهای ساخته شده در سال 2010 و قدیمی تر
SL : برای موتور خودروهای ساخته شده در سال 2004 و قدیمی تر
SJ : برای موتور خودروهای ساخته شده در سال 2001 و قدیمی تر
SH : برای موتور خودروهای ساخته شده در سال 1994 و قدیمی تر
SG : برای موتور های ساخته شده در سال های 1989 تا 1993
SF : بهران موتور های ساخته شده در سال های 1980 تا 1988
SE : برای موتور های بنزینی ساخته شده در سال های1972 تا 1979
SD : برای موتور های بنزینی ساخته شده در سال های 1968 تا 1971
SC : برای موتور های بنزینی ساخته شده در سال های 1964 تا 1967
SB : برای موتور های بنزینی ساخته شده در سال های 1930 تا 1963
SA : روغن پایه است و عاری از مواد افزودنی است. برای موتور های بنزینی ساخته شده قبل از سال 1930.
نکته ای بسیار مهم برای خرید روغن موتور مطرح است آن هم اینکه حتما باید این گرید با مشخصات روغن مدرج در دفترچه خودرو یکسان باشد. برای مثال برای خودرویی با گرید api SG نمی توان روغن موتور با گرید API SN استفاده کرد و بالعکس.
لیست کامل استاندارد های API برای خودرو های دیزلی
CA : شامل مواد پاک کننده و ضد خوردگی می باشد. برای موتور های دیزلی سبک مدل سال های 1940 تا 1950 مناسب است.
CB : برای متور های دیزلی سبک مدل 1949 تا 1960 که سوخت حاوی گوگرد بیشتری به کار می بردند، مناسب است.
CC : شامل مواد افزودنی پاک کننده و ضد خوردگی بوده و برای موتورهای دیزلی سبک مدل سال های 1961 به بعد مناسب است.
CD : شامل مواد افزودنی ضد خوردگی، ضد سایش، پاک کننده است و برای موتورهای دیزلی سوپر شارژ و با سوخت محتوی گوگرد زیاد، مناسب است و در سال 1955 معرفی شد.
CD-II : برای موتور های دو زمانه در سال 1987 طراحی شده است.
CE : روغن موتور مناسب برای موتور های دیزلی سنگین سوپر شارژ و توربو شارژ مدل 1980 تا 1987 است که به جای روغن های CC و CD نیز می تواند به کار رود.
CF : روغن موتور تک درجه ای مناسب برای موتور های دیزلی سنگین سوپر شارژ و توربو شارژ است که در سال 1984 معرفی شده است و می تواند جایگزین روغن CD شود.
CF-2 : روغن موتور مناسب برای موتورهای موتور های دیزل دو زمانه است که در سال 1994 معرفی شده است که می تواند جایگزین CD-II باشد.
CF-4 : روغن موتور چند درجه ای مناسب برای موتورهای دیزل سنگین سوپر شارژ و توربو شارژ مدل 1990 است.
CG-4 : مانند روغن CF-4 است ولی برای مدل سال 1995 و برای مصرف با سوخت هایی که کمتر از 5/0 درصد گوگرد دارند.
CH-4 : برای موتور های دیزلی سنگین سوپر شارژ و توربو شارژ مدل 1998 مناسب است.
CI-4 : روغن مخصوص موتور های دیزلی سبک، متوسط و سنگین با ویژگی کاهش اکسید های نیتروژن تا 50% با استفاده از گازهای خروجی خنک شده از اگزوز به عنوان جایگزین اکسیژن. این روغن به منظور مقابله با اسید های حاصل از NOX ، دارای قابلیت ذخیره بالاتری است.
CJ-4 : معرفی شده در سال 2006 برای موتور های سرعت بالای چهار زمانه. این روغن موتور طراحی شده تا استانداردهای تولید آلایندگی مدل سال 2007 در اتوبان را دارا باشد. روغن های API CJ-4 از حد معیار های عملکردCl-4 PLUS, Cl-4, CH-4,CG-4 و CF-4 فراتر رفته و می توانند به طور موثری موتور های نیازمند سرویس این نوع API را روغن کاری نمایند.
3- شاخص ACEA
استاندارد ACEA مخفف عبارت European Automobile Manufacturers Association که معنی آن انجمن تولید کنندگان اتومبیل اروپا است.
این استاندارد همانند استاندارد API برای بیان درجه کیفیت روغن موتور است، با این تفاوت استاندارد ACEA بسیار سختگیرانه تر از استاندارد API است که به صورت ACEA XY نمایش داده می شود. حرف X به صورت متغیر از حروف لاتین A,B,C,E شامل می شود و حرف Y به صورت متغیر از عدد1 الی8 را شامل می شود.
در این استاندارد:
حرف لاتین E مخصوص خودرو های دیزلی سنگین است
حرف C مخصوص خودرو های دیزلی و بنزینی سازگار با مبدل کاتالیست است
حرف A,B مخصوص خودرو های بنزنی و دیزلی سبک است
شرح کامل استاندارد های ACEA
A1: روغن موتور از همان کیفیت A2 است اما با الزامات کمتری برای پایداری برشی و تبخیراست. این کلاس برای روغن های چرب به اصطلاح با ویسکوزیته پایین در نظر گرفته شده.
A2: به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC G4 است. حداقل سطح کیفیت احتیاجات مورد نیاز برای اکثر اتومبیل های اروپایی است.
A3:به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC G5 است. این روغن با بالاترین الزامات مورد نیاز برای حفاظت از سایش، پایداری اکسیداسیون و تبخیر کم و جلوگیری از کم شدن گرانروی فراهم می کند.
B1: برای موتورهای دیزلی سبک با سطح کیفیت همان B2 است، اما با الزامات کمتری برای پایداری برشی و تبخیر است. این نوع روغن برای روغن های چرب معمولی و با ویسکوزیته پایین در نظر گرفته شده.
B2: به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC PD2 است. سطح کیفیت حداقل احتیاجات مورد نیاز برای اکثر موتورهای دیزلی سبک اروپا را دارا می باشد.
B3: به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC PD2 است. این استاندارد با دارا بودن به بالاترین الزامات مورد نیاز برای حفاظت از سایش، پایداری اکسیداسیون، تبخیر کم و جلوگیری از کم شدن گرانروی فراهم می کند.
B4: این استاندارد با دارا بودن به بالاترین الزامات مورد نیاز برای نوع جدید از خودروهای دیزلی و بنزینی با کیفیت بالا می باشد.
C3: روغن های با کیفیت عالی و با خاکستر (SAPS) بسیار کم هستند. آن ها برای استفاده در موتور بنزینی با کارایی بالا و موتورهای دیزل سبک با سیستم های پیشرفته با کاتالیزور دیزلی (فیلتر ذرات دیزل) (DPF) و کاتالیزور سه راه (TWC) که طراحی شده، استفاده می شود. این روغن موتور SAE 5W-30 یا SAE 5W-40 بر پایه روغن پایه گروه III درست شده.
این نوع روغن معمولاً استانداردهای شرکت های مختلف از جمله:
Daimler MB-Approval 229.31
Daimler MB-Approval 229.51
Volkswagen VW50200
Volkswagen VW50500
Volkswagen VW50501
BMW Longlife 04
Porsche (SAE 5W-40 only)
(SAPS= Sulphated Ash, Phosphorus, Sulphur) را دارا می باشند
(SAPS به معنای: خاکستر سولفاته، فسفر، گوگرد)
C2: تقریباً همانند استاندارد C3 است و فقط دارای ویسکوزیته SAE 5W-30 است و حفاظت از سایش کمتری دارد اما در بهبود اقتصاد سوخت کمتر خودرو مؤثر است.
C1 :تقریباً همانند استانداردهای C2 و C3 هستند اما این استاندارد بالاترین کیفیت را در حفاظت از سایش، جلوگیری از تولید لجن و بهبود اقتصادی سوخت خودرو را دارد.
E1 :استاندارد روغن موتور برای موتورهای دیزل سنگین ساخته شده. سطح کیفیت به طور گسترده با استاندارد قبلی CCMC D4 سازگار است و در درجه اول برای موتورهای بزرگتر و فواصل تخلیه نرمال در نظر گرفته شده. امروزه این استاندارد تقریباً حذف شده.
E2 : این استاندارد برای موتورهای دیزلی با توربو و بدون توربو شارژرها که تحت شرایط سخت کار می کنند، طراحی شده است.
E3: ارتقاء قابل توجهی نسبت به استاندارد قبلی CCMC D5 را دارد و مخافظت بهتری از پیستون ها در مقابل سایش و تمیزکنندگی دوده را دارد. این روغنها به برای موتورهای زیست محیطی EURO II طراحی شده است، تحت شرایط سخت و فواصل تعویض روغن بیشتر از حد معمولی.
E4 : تقریباً همان استاندارد E3 است اما با بهبود تمیزکنندگی بهتر و مدیریت دوده است. تحت شرایط سخت و فواصل تعویض روغن بیشتر از حد استاندارد.
E3. E5 استاندارد بالاترین کیفیت موجود است و نوع ارتفا یافته E3 است که برای موتورهای یورو III درست شده است. فواصل تعویض روغن برابر با استاندارد E3 است.
در اینجا باید حتما متذکر شویم برای انتخاب روغن موتور مناسب خودرو شما حتما سعی شود شاخص استاندارد انجمن خودرو سازان اروپا را دقیقا مشابه خود روغن موتور استاندارد انتخاب کنید.
4- نوع فرایند ساخت روغن موتور
- روغن موتور معدنی
فرایند ساخت این نوع روغن موتور ها کاملا بر پایه پالایش نفت خام است امروزه از این روغن موتور ها در موتور های امروزی زیاد استفاده نمی شود از معایب این نوع روغن موتور ها ایجاد زیاد رسوبات و عمر بسیار پایین می باشد که در موتور های امروزی بسیار مضر است
-روغن موتور نیمه سنتیک
تریکیبی از روغن موتور های معدنی و تمام سنتیک است که در خودرو های امروزی نیز می توان استفاده کرد، این نوع روغن موتور ها بر پایه نفت خام به علاوه افزودنی های مفید است که برای خودرو های امروزی بسیار مفید است
-روغن موتور تمام سنتیک
می توان گفت بهترین فرایند تولید روغن موتور بر پایه فناوری سنتیک است. در فرایند تولید روغن موتور سنتیک دیگر از روش هایی ماننده پالایش نفت خام استفاده نمی شود و جاگزین آن فرمولاسیون و فرایند ترکیب ماده های شیمیایی است.
لذا توصیه ما به شما این است برای انتخاب روغن موتور خودرو شما سعی کنید از فرمولاسیون نیمه سنتیک یا تمام سنتیک انتخاب کنید.
5- داشتن تاییده خودرو ساز
اگر از خودرو با برند های خارجی یا مومتاژ داخل استفاده می کنید حتما سعی کنید روغن موتور دارای تاییده خودرو ساز(approval) مذکور را دارا باشد.
چند نکته در مورد روغن موتور و سرویس های دوره ای
1-در خودرو های هیبریدی و توربو حتما می بایست مشخصات روغن با نمونه توصیه شده کارخانه مطابقت داشته باشد.
2- در صورت استفاده از روغن تمام سنتیک اگر قبلا روغن های پایه معدنی یا نیمه سنتیک استفاده کرده ای باید حتما از فلاشر های روغن استفاده کنید.
3-اگر خودرو شما دوگانه سوز می باشد سعی کنید از روغن موتور های مناسب خودرو دوگانه سوز استفاده کنید وحتما می بایست بازه سرویس دوره ای کوتاه تری داشته باشند.
4- سرویس دوره ای خودرو های مجهز به سیستم تاپید هیدرولیک (فیلر گیری اتومات با فشار روغن) حتما می بایست روغن موتور مناسب و مندرج در دفترچه راهنما و بازه سرویس دوره ای 5.000 انجام شود (استفاده از روغن موتور های با شاخص 20W50 یا دیر عوض کردن روغن و کثیف شدن موتور باعث عدم رسیدن روغن به کانال های تاپید هیدرولیک می شود).
5- زمان مناسب سرویس های دوره ای در خودرو ها 5.000 کیلومتر است.
6-خودرو های مجهز به سیستم پر خوران (توربو شارژ) بسیار به نوع روغن و بازه تعویض روغن حساس هستند لذا توصیه می شود هر 5.000 کیلومتر روغن موتور با مشخصات مندرج در دفترچه استفاده شود.
7-حتما در هر سرویس دوره ای تمامی فیلتر ها مانند فیلتر روغن فیلتر هوا و فیلتر بنزین را تعویض کنید.
8- ترکیب دو نوع مارک روغن موتور ها در یک سرویس دوره ای برای خودرو مضر است.
9- استفاده از فلاشر ها اصلی و معتبر برای پاک کردن موتور از لجن و کثیفی ها مفید است و سلامتی موتور را افزایش می دهد لازم به ذکر است شتشور موتور با بنزین و گازوئیل بسیار مضر است و باعث از بین رفتن قطعات لاستیکی مانند کاسه نمد ها شود.
10-سعی کنید همیشه از یک برند و یک نوع روغن موتور برای پیشرانه خود استفاده کنید.
11- از عوامل موثر در بازه تعویض روغن میتوان به : شرایط آب هوایی، نوع رانندگی، استفاده خودرو در جاده داخل شهر یا خارج شهر، کاربری خودرو و... اشاره کرد.
روغن موتور خودروهای هیبریدی
12-روغن موتورهای خودروهای هیبریدی با خودروهای معمولی متفاوت است لذا حتما سعی کنید برای انتخاب روغن موتور مناسب از دفترچه راهنما یا اگر خودرو ساز نمایندگی رسمی در در ایران نداشت با ارسال ایمیل از روغن موتور مناسب خودرو خود باخبر شوید اما طبق مطالعات نمی توان از روغن های های با گرید 20W40 یا 10W40 استفاده کرد به این دلیل که خودروهای هیبریدی معمولا بار بسیار کمی بر روی موتور است و در برخی اوقات موتور بنزینی خاموش می شود (در برخی از سیستم های هیبریدی موتور بنزینی فقط نقش شارژ کننده باطری را بر عهده دارد) لذا این نوع پیشرانه ها بیشتر در دمای های پایین کار می کنند بنابراین روغن موتور مناسب این نوع پیشرانه ها با گرانروی پایین است مخصوصا در کشور ها و مناطق سردسیر اما طبق مطالعه ها دو نوع گرید برای خودروهای هیبریدی توضیه شده است 0W30 و 5W30 که گرانروی اولی برای مناطق بسیار سرد مناسب است.
لازم به ذکر است بازه تعویض روغن خودرو های هیبریدی بین 5 الی 7 هزار مایل ( 8046.72 الی 11265.41 کیلومتر) است.
