به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصاد نیوز: تلاش سرمایه گذاران برای حفظ ارزش سرمایه در دست از یکسو و تبلیغات گسترده دولتی ازسوی دیگر سبب شد تا در ۱۰ ماه سپری شده از سال۹۹، بیش از ۲۰میلیون نفر به جمعیت بورس بازان افزوده شود. آمارهای به دست آمده از شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه نشان می دهد تنها در دی ماه شاهد صدور ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار کد بورسی جدید بودیم که گویای رشد ۳۱ درصدی نسبت به آخرین ماه پاییز بود. از این رو مجموع کدهای معاملاتی به ۳۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر افزایش یافت. این ارقام زمانی قابل توجه می شود که بدانیم تعداد صدور کدهای جدید در مجموع سال گذشته ۸۲۱ هزار فقره بوده است. در این میان اما تنها جذابیت بازار سهام برای کسب سود نبود که سبب رشد کدهای صادره شد. اجبار برای سجامی شدن سهامداران عدالت را می توان از دیگر دلایل افزایش بورس بازان عنوان کرد. به طوری که در ماه گذشته ۷میلیون از کدهای بورسی صادرشده مربوط به سهامداران عدالت بوده است.
از اواسط مردادماه که با تخلیه حباب بزرگ شده در سهام، بورس روی دیگر خود را به سهامداران نشان داد تا به امروز این بازار روندی غیر قابل پیش بینی را طی می کند. در این میان بورس بازان به ویژه آنهایی که در تابستان تازه تصمیم گرفتند سهامدار شوند، نظاره گر نوسانی ترین روزهای بورس هستند. اما این موضوع هم باعث نشد تا شاهد توقف متقاضیان ورود به این بازار باشیم. آمارهای به دست آمده از شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه نشان می دهد در دی ماه شاهد صدور ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار کد جدید بورسی بودیم تا مجموع این کدها به ۳۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر افزایش یابد. از این رو تنها طی یک ماه گذشته شاهد رشد ۸/ ۳۰ درصدی صدور کدهای جدید معاملاتی بودیم. ضمن آنکه در مجموع طی ۱۰ ماه سپری شده از سال ۹۹، ۲۰میلیون و ۵۳۵ هزار کد جدید بورسی صادر شده است. این ارقام زمانی قابل توجه می شود که تعداد صدور کدهای جدید در مجموع سال گذشته ۸۲۱ هزار کد بوده است. هرچند افزایش تبلیغات برای سرمایه گذاری در بورس در ماه های نخست سال ۹۹ عاملی برای اقبال بیشتر به بورس بود، اما آنچه در نیمه دوم سال سبب رشد کدهای صادره شد نه جذابیت بازار سرمایه بلکه اجبار به سجامی شدن سهامداران عدالت بود. به طوری که در دی ماه ۷ میلیون از کدهای بورسی صادر شده مربوط به سهامداران عدالت بوده است.
آنچه بر کدهای بورسی گذشت؟
یافته ها نشان می دهد در نیمه نخست سال ۹۹ در مجموع حدود ۸ میلیون و ۸۴۰ هزار کد بورسی جدید صادر شد. به عبارتی میانگین ماهانه حدود ۵/ ۱ میلیون کد جدید برای بورسی شدن صادر شد که عمدتا با سودهای رویایی سهام در این بازه زمانی مرتبط بود. با ورود به نیمه دوم سال از درخواست برای بورسی شدن کاسته و در مهرماه ۵۶۶ هزار کد جدید و در آبان ۲۱۷ کد معاملاتی از سوی سپرده گذاری مرکزی صادر شد. در آذرماه اما شاهد جهش این رقم بودیم. به طوری که ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار کد جدید در نهمین ماه از سال صادر شد. این رقم در ماه گذشته به ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار کد رسید که ۷ میلیون آن مربوط به سهامداران عدالت بود.
سهامداران عدالتی که سجامی شدند
آمارها حاکی از آن است که در حال حاضر در مجموع ۴۶ میلیون سهامدار عدالت وجود دارند که ۳۰ میلیون نفر از آنها روش غیرمستقیم را انتخاب کرده و ۱۶ میلیون نفر تصمیم گرفتند مدیریت پرتفوی خود را به صورت مستقیم انجام دهند. بر اساس آمار به دست آمده از سپرده گذاری مرکزی در حال حاضر ۱۴ میلیون از غیرمستقیم ها و ۶ میلیون از سهامداران روش مستقیم سهام عدالت سجامی شده اند. به این ترتیب مجموع سهامداران عدالت که در سامانه سجام ثبت نام کرده اند به ۲۰ میلیون نفر می رسد که ۸ میلیون نفر از آنها پیش تر کد بورسی داشته و در بازار سهام فعال بوده اند. در ماه های گذشته سپرده گذاری مرکزی بارها بر سجامی شدن سهامداران عدالتی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده اند، تاکید کرده است. گفته می شود سهامداران مدیریت غیرمستقیم سهام عدالت که همان سهامداران شرکت های سرمایه گذاری استانی هستند، تنها با ثبت شماره شبا در سامانه سجام و احراز هویت می توانند سود سهام خود را دریافت کنند. در حال حاضر ۱۶ میلیون از سهامداران مدیریت غیرمستقیم سهام عدالت و ۱۰ میلیون از سهامداران مدیریت مستقیم آن (در مجموع ۲۶ میلیون نفر) همچنان در سامانه سجام ثبت نام نکرده اند که با ثبت نام این افراد مجموع کدهای معاملاتی از ۵۱ میلیون فراتر می رود. ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از دارندگان سهام عدالت متوفیان هستند که هفته پیش اعلام شد وراث این افراد می توانند پس از انجام انحصار وراثت، اقدامات لازم برای انتقال سهام عدالت به خود را انجام دهند.
آمار کدهای بورسی حقوقی و خارجی
در ماهی که گذشت تنها حقیقی ها نبودند که برای دریافت کد بورسی اقدام کردند. آمارها نشان می دهد در دی ماه ۵۶۷۰ کد جدید معاملاتی برای متقاضیان حقوقی و ۱۲۴ کد نیز برای سرمایه گذاران خارجی صادر شده است. به این ترتیب مجموع کدهای معاملاتی سرمایه گذاران خارجی به ۲هزار و ۶۷۳ نفر رسید. بر اساس آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی بیشترین میزان صدور کد بورسی مربوط به سرمایه گذاران خارجی در سال ۸۷ بوده است. در این سال صدور کد معاملاتی برای سرمایه گذاران خارجی رشدی ۶۶ درصدی را تجربه کرده است.
آمار صدور کد در استان ها
از ۷میلیون و ۶۰۰ هزارنفری که در دی ماه برای دریافت کد معاملاتی اقدام کردند، استان خراسان رضوی با ۸۷۰هزار و ۲۳۰ نفر ثبت نام کننده درصدر جدول درخواست کنندگان کد معاملاتی قرار دارد. پیش تر پایتخت نشینان این عنوان را به خود اختصاص داده بودند. پس از آن استان خوزستان با ۵۹۴ هزار و ۱۹۷ تعداد رتبه دوم را در اختیار گرفته است. و استان های گیلان، کرمان، فارس، تهران، سیستان و بلوچستان و همدان در رتبه های بعدی بیشترین ثبت نام کد بورسی در دهمین ماه از سال ۹۹ قرار دارند. تهرانی ها در این ماه ۳۲۴ هزار و ۷۱ درخواست جدید برای صدور کد بورسی داده اند. در انتهای جدول نیز استان قزوین با ۷۸هزار و ۲۹۷ نفر ثبت نام کننده در دی ماه قرار دارد.
ریسک و فرصت افزایش سهامداران
همان طور که عنوان شد اقبال عمومی به بازار سرمایه و ورود افراد جدید به این بازار با ریسک ها و فرصت های متعددی همراه است. در این میان ورود تازه واردان به بازار سرمایه، پول های جدید را به دنبال دارد. به طوری که در آمار معاملات روزانه شاهد ردپای این نقدینگی هستیم. ورود اقشار مختلف جامعه به بورس و بازار سرمایه پارامتر مثبتی است که هم به نفع اقتصاد ملی و هم منطبق بر استانداردهای جهانی است و در بیشتر کشورهای توسعه یافته، مردم وجوهشان را در بازار سرمایه می گذارند. کمتر کشور توسعه یافته ای وجود دارد که مردم در ارز، طلا و کالاهای دیگر سرمایه گذاری کنند.
در این میان سیاست گذار بورسی نیز باید بیشترین استفاده را از این فرصت ایجاد شده برای تعمیق بورس انجام دهد. همان طور که بارها «دنیای اقتصاد» در گزارش های پیشین خود به آن اشاره کرد، توسعه عرضی بازار سرمایه از طریق افزایش عرضه های اولیه، افزایش سهام شناور شرکت ها و تسهیل شرایط افزایش سرمایه از جمله مواردی است که در شرایط کنونی باید توجه بیشتری به آن شود. در همین راستا طراحی ابزارهای جدید بورسی در حوزه های مختلف می تواند قدرت بی بدیلی برای سیاست گذار ایجاد کند که در تصمیم گیری ها با موفقیت بالایی عمل کند.
بنابراین در مجموع ورود اقشار مختلف جامعه به بازار سرمایه را باید به فال نیک گرفت، منتها هدایت این افراد روش صحیح مدیریتی می خواهد که تاکنون انجام نشده است. در کشورهای دیگر معمولا افراد، با واسطه وارد بازار سرمایه می شوند. این واسطه ها یا صندوق های سرمایه گذاری یا شرکت های سبدگردان هستند که کارگزاری ها، آن دارایی ها را مدیریت می کنند ولی متاسفانه در ایران ورود مردم به بورس به صورت مستقیم است و افراد کد آنلاینی را می گیرند تا خود اقدام به خرید و فروش کنند. این باعث می شود آنهایی که آشنایی اندکی با بازار و برخورداری محدود از تحلیل دارند، به خرید و فروش های هیجانی بپردازند. به این ترتیب شاهد رفتارهای هیجانی و توده ای مردم در زمان های مثبت و منفی بازار هستیم.
گذری در تاریخ
از اواخر سال ۹۸ رشد بی سابقه بازار سهام توجه عموم مردم را به خود جلب کرد به طوری که بسیاری از سرمایه گذاران بازارهای دیگر وارد این بازار شدند اما همزمان با آغاز اصلاح قیمت ها از اواسط مرداد سال جاری، ورود و خروج سهامداران به بورس نیز وارد فاز جدیدی شد. با این اوصاف کارشناسان همچنان معتقدند در صورت به تعادل رسیدن بازار، سعادت آباد میزبان سرمایه گذاران بیشتری خواهد بود. همزمان با آغاز اولین ماه از پاییز و بالا گرفتن حرف و حدیث هایی پیرامون سیاست خارجی ایران زیر سایه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بورس تهران نوسانات بی سابقه ای را تجربه کرد. بخشی از این اصلاح فرسایشی مربوط به حباب بزرگ شده سهام در ۵ ماه نخست سال ۹۹ و بخشی از آن به دلیل چشم انداز کاهشی نرخ دلار با کاهش ریسک های سیستماتیک بود که به دلیل وجود محدودیتی همچون دامنه نوسان به درازا کشید. این شرایط موج جدید خروج معامله گران از تالارهای شیشه ای را رقم زد.
پیش تر رکورد افزایش کدهای سهامداری با نرخ رشد ۴۸ درصدی در سال ۹۰ ثبت شده بود. در این سال شاهد رشد افسارگسیخته نرخ دلار و افزایش سه برابری آن بودیم. هرچند بازار سهام در این سال عملکرد درخشانی را به نمایش نگذاشت و پس از گذر از دو سال رویایی ۸۸ و ۸۹ که به ترتیب ۵۷ و ۸۵ درصد سود به سرمایه گذاران داده بود، به سختی توانست بازدهی دو رقمی (در محدوده ۱۰ درصد) را به ثبت برساند. حتی رشد شتابان نرخ تورم در این سال سبب شد تا بازدهی واقعی بورس تهران در محدوده منفی قرار گیرد. نرخ تورم در این سال به ۵/ ۲۱ درصد رسید تا کارنامه شاخص سهام با کسر تورم، کاهش ۵/ ۸ درصدی را ثبت کند. یکی از دلایل رشد این متغیر اما، افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه در جامعه به دنبال رونق گرفتن معاملات آنلاین در بازار سهام طی این سال معاملاتی است. چهاردهمین روز از دی سال ۸۹، سامانه معاملات برخط (آنلاین) با هدف توسعه بازار سرمایه و سهولت و عدالت در معاملات رونمایی شد و آغاز به کار کرد. به این ترتیب شاید بتوان سال ۹۰ را سال جهش معاملات آنلاین در بورس تهران عنوان کرد.
واکنش سهامداران به حضور رییس جدید بورس / مشکل واقعی بازار سرمایه کجاست؟
