نگهداری هنگ درام ، چرا و چگونه؟
نگهداری هنگ درام یکی از مهمترین مسائلی است که متاسفانه کاربران زیاد آن را جدی نمی گیرند. هنگ درام سازی هست که صدای زیبایی دارد و همه ما از شنیدن نوای این ساز لذت می بریم. صدای این ساز درعین باس یا زیر بودن ظریف است. هنگ درام ساز ظریفی است. ضخامت فلز این ساز 1mm یا 1.2mm است. هر خراشی روی ساز میتواند در صدای ساز تاثیر ناهنجاری بگذارد. بنابراین در نگهداری این ساز باید نهایت دقت را بعمل آورد. از همه اساتید آموزش هنگ درام میخواهیم که حتما این موضوع را به هنرجویان خود یادآوری نمایند.
کلا هر ابزار یا وسیله ای که از یک فلز نازک ساخته شده باشد بسیار حساس است. اگرچه هنگ درام از فولاد یا استیل ساخته شده است اما واقعیت این است که از موبایل بسیار آسیب پذیر هست. اگر با هنگ درام خود با آرامش برخورد نکنید می تواند هر لحظه با یک ضربه بیش از حد از کوک لحظه خارج شود. ضربه های شدید هنگام نواختن، شوک و یا تغییرات دما می تواند باعث خارج شدن ساز از کوک شود. همچنین این ساز به هنگام حمل و نقل به توجه خاصی نیاز دارد و باید هنگام جابجایی دقت شود.
نگهداری هنگ درام در هنگام حمل و نقل
برای حمل و نقل این ساز گرانبها که چندین میلیون به آن پول داده اید یک راه بیشتر ندارید. هاردکیس . هنگ درام را حتما داخل هاردکیس جابجا کنید. به خصوص زمانی که با هواپیما مسافرت می کنید. بار مسافر درهواپیما توسط خدمه خطوط هوایی عملا پرت می شود و هنگ درام شما ممکن است هنگام مسافرت زیر چندین چمدان دیگر بماند. اگر هم داخل هواپیما ببرید که ممکن هرگونه ضربه ای به آن بخورد
پیشنهاد ما به شماجهت نگهداری هنگ درام خرید هارد کیس کیتاپنتام یا لئو است. این هاردکیس ها محصول ایران است اما به جرات می توان گفت به راحتی با محصولات خارجی رقابت میکند و حتی دارای کیفیت بهتری هم هست. این محصولات دارای ظرافت، وزن کم و استحکام بالایی هستند که برای نگهداری هنگ درام در هنگام جابجایی توصیه می شود.
هنگام خرید هنگ درام نیز ، ساز خود را حتما با هاردکیس تهیه نمایید. عموما بعضی از هنرجویان به دلیل صرفه جویی اولیه از سافت کیس استفاده می کنند که ما زیاد توصیه نمی کنیم. هنگ درام حتما باید در هاردکیس جابجا گردد.
رطوبت و نگهداری هنگ درام
شاید برای شما هم این سوال مطرح باشد که چرا هنگ درام را از استیل ضد زنگ نمی سازند. در جواب باید بگوییم چرا . سازنده های امروزی هم هنگ درام ساخته شده از فولاد دارند هم از استیل. مشکل استیل تیون کردن و صدای برآمده از آن است. در حقیقت خیلی از نوازنده ها صدای استیل را دوست ندارند یا به دلیل ساستین بالا تند نوازی سخت است.
در هر صورت پیشنهاد ما برای شما ساده است. برای نگهداری هنگ درام خود و جلوگیری از تخریب و زنگ زدگی در مکان های رطوبی و مخصوصا زمانی که در باکس است سعی نمایید از چند بسته کوچک رطوبت گیر استفاده نمایید. به همین سادگی.
نگهداری هنگ درام با تمیز کردن
اگر مواد خوراکی یا چیزی روی هنگ درام خود ریختید باید حتما آن را تمیز نمایید. بهترین راه حل تمیز کردن با یک دستمال کتان و مقدار اندکی الکل است. در غیر این صورت ساز شما در طول زمان دچار آسیب دیدگی های جدی خواهد شد.
چگونه هنگ درام خود را تمیز کنیم؟
تمیز کردن ساز مهم است! چرا که ساز شما زیبا و با ارزش است بنابراین نگه داشتن ساز در حالت تمیز و خشک میتواند به ماندگاری بیشتر ساز کمک کند.هر زمان که شما سازتان را می نوازید، بعد از نواختن، شاید به عادت بخواهید هندپن خود را تمیز کنید که برای این کار بهتر است از پارچه نرم، تمیز، خشک و ترجیحا میکرو استفاده نمایید. دست ها و انگشتان ممکن است عرق داشته باشند و روی سطح ساز رسوب کند که باعث تشکیل زنگ زدگی می شود. دست برخی افراد دارای عرق خوردگی بیشتری نسبت به سایرین است، بنابراین همیشه قبل از نواختن دستان خود را بشویید و کاملاً خشک کنید. حتی اگر دست شما عرق ندارد، گرد و غبار ممکن است به ساز شما آسیب برساند.از الکل استفاده نمایید، منظور ما از الکل، ایزوپروپیل یا حتی بهتر از آن است که الکل جراحی است (هم الکل ایزوپروپیل است و هم اتانول، معمولاً 50-75٪ ) به همراه رقیق کننده ای مانند آب.برخی تصور می کنند که از استون نیز می توان برای تمیز کردن لک و یا روغن استفاده نمود، اما پاک کننده ای قوی است و ممکن است در انتها ساز شما را خراب کند، بنابراین توصیه می کنیم در صورت امکان از مصرف آن خودداری کنید.
از چه نوع پارچه ای برای تمیز کردن هنگ درام باید استفاده کنم؟
همیشه سعی کنید از پارچه ای از جنس میکروفایبر جهت تمیز کردن سطح هنگ درام یا تانگ درام استفاده نمایید. سعی کنید از پارچه ای اسفاده کنید که اثری از الیاف باقی نماند و خط و خش روی ساز نیندازد. به عنوان مثال دستمال کاغذی گزینه مناسبی برای اینکار نیست
پیشگیری از زنگ زدگی هنگ درام
برای نگهداری هنگ درام توصیه میکنیم مرتب ساز خود را چرب نمایید. چرب کردن هنگ درام نه تنها باعث جلوگیری از زنگ زدگی شده بلکه در هنگ درام های استیل باعث عدم پوسته پوسته شدن ساز می شود. سعی کنید برای نگهداری هنگ درام خود از روغن های خوراکی مثل روغن نارگیل استفاده نمایید. این روغنها خورنده نبوده و برای استفاده روی ساز مناسب است. بعضی از روغن ها در خارج از ایران تولید می شود . البته این روغن ها در ایران یافت نمی شود و پیشنهاد میشه از همان روشهای عادی برای نگهداری استفاده نمایید.
البته یادمان باشد که وقتی ساز را به مدت طولانی نمی نوازیم نباید در هاردکیس نگهداری کنیم. داخل کیس ناخودآگاه رطوبتی ایجاد می شود که در بلند مدت می تواند به سلامت ساز شما آسیب برساند.
کیف دستی (کاور ساز) را تمیز و خشک نگه دارید. دستمال داخل کاور را نیز خشک نگه دارید. برای جلوگیری از زنگ زدگی این مهمترین کار است که شما باید انجام دهید. مخصوصا اگر در محیط مرطوب و یا در نزدیکی ساحل زندگی می کنید، باید توجه ویژه ای به این امر داشته باشید. حتما ساز خود را در مکان امن خانه نگهداری کنید و از لمس آن با دستان و انگشتان کثیف به همراه مواد غذایی مخصوصا نمک جدا خودداری نمایید.
برخی از سازها را می توان برای محافظت بیشتر در برابر زنگ زدگی، روغن زدایی کرد. باز هم قبل از استفاده از روغن با سازنده ساز خود مشورت کنید.
اگر در نزدیکی اقیانوس زندگی می کنید، ایده خوبی است که حداقل یکبار در ماه، و شاید بیشتر اوقات، دستمال خود را روغن کاری کنید. شما باید مراقب لکه های کوچک زنگ زدگی باشید و در صورت مشاهده هر چه بیشتر باشید چرا که آب و هوای مرطوب نیاز به دقت بیشتری دارد. سازهایی که در آب و هوای بسیار خشک نگهداری می شوند، می توانند ماه ها بدون نیاز به روغن بیشتری نگهداری شوند.
از روغن های آلی سبک می توانید استفاده کنید. دلیل استفاده از روغن آلی ایمن سازی است! گزینه های خوب دیگر، روغن انگور، روغن نارگیل و آفتابگردان است. برخی از روغن ها به طور خاص برای سازها تولید شده اند، مانند روغن ققنوس، روغن زیتون و …
بنابراین بسته به توصیه های ذکر شده، مواد، روش درمانی و مکانی که در آن زندگی می کنید حداقل به یک پارچه نرم و تمیز و خشک و سایر موارد زیر را نیاز است.
برای جلوگیری از زنگ زدگی ، چرا هنگ درام را رنگ نمی زنند؟
رنگ به دلیل پوششی که دارد منجر به از بین رفتن صدای زیبای هنگ درام شده و تیونینگ آنرا با اختلال مواجه میکند. رنگ هنگ درام که بیشتر بنفش ، مشکی یا گاها به سمت سرخابی تیره یا طلایی است کوره ای بود و رنگ پاشی صورت نمی پذیرد.
البته در میان سازندگان لوناپن آلمان با استفاده از تکنیک های منحصر به فرد خود ، از لاکی ژاپنی به نام یوروشی استفاده میکند که هم ظاهر ساز را بسیار زیبا جلوه گر می کند و هم باعث حفاظت بیشتر ساز می گردد.
چه روغنی برای جلوگیری از زنگ زدگی هنگ درام باید بزنم؟
روغن مورد استفاده برای جلوگیری از زنگ زدگی هنگ درام باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- روغن نباید خورنده باشد. سعی کنید از روغن های شیمیایی استفاده ننمایید. ممکن است موجب آسیب به جنس هنگ درام شما شود.
- روغن باید بر پایه گیاهی باشد. سعی کنید روغنی را انتخاب نمایید که به پوست دست شما نیز آسیبی نرساند.
- بعضی از روغن ها حتی اگر گیاهی هم باشد روی رنگ هنگ درام شما تاثیر گذاشته و رنگ آن را تغییر میدهند! به عنوان مثال کمی تیره تر میکنند یا هاله ای از رنگ ها را به وجود می آورند!
- روغن نباید حالت چسبنده داشته باشد.
- روغن نباید روی ساز شما خط و خش بیاندازد.
در بین همه روغن های موجود در بازار روغن فینیکس ، در بین سازندگان و دارندگان هنگ درام محبوبیت بسیار بالایی برای جلوگیری از زنگ زدگی دارد. این روغن چهارده دلار قیمت دارد که علاوه بر آنتی باکتریال بودن آن ، بر پایه مواد گیاهی ساخته شده و بوی خوبی هم دارد. سازندگانی هم هستند که روغن بالیستول یا فراگ لوب را را پیشنهاد میدهند ( به دلیل عدم شناخت ما این دو روغن را پیشنهاد نمیدهیم ).
اما در کشور ما در نبود روغن فینیکس ، گران بودن آن راه جایگزین یک روغن ارزان و در دسترس است. بر اساس مطالعه و تجربه انجام شده، Shellopan , Singing Steel, Atlas Pan , Tzevaot Hanpan روغن نارگیل را به عنوان جایگزین مناسبی برای جلوگیری از زنگ زدگی هنگ درام پیشنهاد میدهند. روغن نارگیل علاوه بر گیاهی بودن ، بوی خوبی هم دارد. شما میتوانید این روغن را چند وقت یکبار استفاده نمایید.
مشاهده گردیده است که هنرجویان و دارندگان از روغن زیتون ، روغن آفتاب گردان یا واکس های نگهدارنده شیمیایی برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده می کنند که ما به دلیل مطمئن نبودن پیشنهاد نمی کنیم.
نحوه استفاده و چرب نمودن هنگ درام یا تانگ درام
در ابتدا لازم است هنگ درام یا تانگ درام خود را ، با استفاده از الکل سفید تمیز کرده و با پارچه تمیز از جنس میکرو فایبر سطح کل ساز را تمیز نمایید. سپس چند قطره روغن را به سطح بیرونی و درونی هنگ درام بریزید. آرام کل سطح را چرب نمایید. بگذارید ساعتی هنگ درام شما با همین وضعیت بماند.
سپس سطح بیرونی و درونی ساز را با دستمال تمیز نمایید. لازم به ذکر است که سطح هنگ درام یا تانگ درام نباید حالت خیس شدگی داشته باشد زیرا می تواند در صدای هنگ درام تاثیر منفی بگذارد یا گرد و غبار جذب نماید. بلکه باید طوری تمیز نمایید که ساز فقط درخشندگی داشته باشد.
نکات مهم در چرب کردن ساز: سعی کنید روغن را به داخل ساز نزنید. هم میتواند باعث باز شدن چسب ساز شود و هم ممکن است شما در هنگام تمیز کردن به نت ها از سمت داخل که حساس تر هستند فشار بیاورید و باعث دی تیون شدن ساز شوید. مساله دوم اینکه روغن را بیش از حد نزنید زیرا به مرور زمان باعث از بین رفتن ساستین یا خفه شدن ساز می شود.
برای جلوگیری از زنگ زدگی هنگ درام ، چند وقت یکبار باید روغن بزنم؟
استفاده از روغن بستگی به شرایط آب و هوایی و متریال ساز شما دارد و اینکه چقدر از آن را مینوازید. معمولاً در هوای ایران هر بیست روز یکبار می توانید اینکار را انجام دهید. اما اگر واقعا در محیط های مرطوب زندگی میکنید باید هر هفته هنگ درام یا تانگ درام خود را چرب نمایید.
من که در محل مرطوبی زندگی نمیکنم چرا باید هنگ درام خود را روغن بزنم؟
دستان شما خورنده هستند!!! موقع نواختن دستان شما عرق کرده و بر روی ساز می نشیند . نمک موجود خورنده است و در دراز مدت می تواند به ساز شما آسیب برساند. علاوه بر آن شما در محیطی هستید که بخارات آب ناشی از پخت و پز هم در آنجا هست . پس نادیده نگیرید.
اگر ساز من زنگ زد چگونه می توانم زنگ زدگی هنگ درام یا تانگ درام را از بین ببرم؟
احتیاط: توصیه اکید ما این است که زنگ زدگی در هر سطحی را از طریق سازنده خود پیگیری نمایید اما ما این مطالب را جهت افزایش آگاهی ارائه میدهیم. انجام هرگونه تعمیر هرچند جزئی امکان تغییر رنگ یا حتی از بین بردن تیون ساز شما را دارد.
زنگ زدگی برای فولاد مثل سلول های سرطانی است . زنگ زدگی در هر سطحی که باشد برای جلوگیری از گسترش آن ، باید کاملا از بین برود. اگر اثر کوچکی از آن باقی بماند میتواند ادامه پیدا کرده و بزرگتر شود.
- زنگ زدگی هنگ درام در حد خال و سطحی
اگر زنگ زندگی بسیار ناچیز باشد می توانید از معجزه روغن نارگیل استفاده نمایید ( منبع: Shellopan ) . از روغن نارگیل اندکی روی قسمت زنگ زده بزنید و سپس آنرا بعد از مدتی با دستمال تمیز نمایید.
- زنگ زدگی هنگ درام کمی بیشتر از خال
اگر زنگ زدگی کمی بیشتر از اندازه خال باشد باید از الکل و سمباده بسیار نرم یا اسکاچ 7448 بسیار نرم استفاده نمایید. اسکاچ را کمی با الکل خیس نموده و اثر زنگ زدگی را به آرامی پاک نمایید. ( منبع : Atlas handpan )
- زنگ زدگی متوسط و اندکی عمیق
اگر زنگ زدگی در حدی باشد که احساس میکنید اگر دست بکار نشوید ممکن است زنگ زدگی به تنه ساز نفوذ کند می توان جهت از بین بردن از محلول های ضد زنگ مثل WD40 و سمباده نرم استفاده کرد. اینکار نیاز به مهارت زیادی دارد تا موجب آسیب به رنگ و تیون هنگ درام نشود. ( منبع : Atlas handpan )
- زنگ زدگی عمیق و گسترده
اگر زنگ زدگی در حدی باشد که احساس می کنید هم گسترده بوده و هم به تنه ساز نفوذ کرده است در اینصورت باید ساز خود را به کارگاه ارسال نمایید تا دوباره پوسته ها از هم جدا شده و زنگ زدگی از بین رفته و عمل تیون دوباره انجام شود. این عمل مستلزم هزینه بسیار بالایی است.
تیون کردن متناوب
یکی از روش های نگهداری هنگ درام تیون مجدد آن است ! اگر بصورت عادی و خوب از هنگ درام خود استفاده می نمایید به شما پیشنهاد میکنیم هر دو سال یکبار آنرا مجددا تیون نمایید. سعی نمایید از سازهایی استفاده کنید که دارای ماندگاری بالا و کیفیت مناسبی باشند. سازهای باکیفیت به دلیل داشتن پوشش مناسب و نیز کیفیت بالای ساخت دارای صدای زیباتری هم هستند.
دمای نگهداری هنگ درام
اگر از آن دسته از افرادی هستید که سر ظهر زیر آفتاب سوزان برای فالوور های خودتان در اینستاگرام می خواهید لایو بگذارید یا اثری ضبط نمایید ، اکیدا” توصیه میکنیم اینکار را نکنید. هنگ درام از یک پوسته نازک فلزی ساخته شده است که در دماهای بالا امکان اینکه حالت اصلی خود را از دست داده و به اصطلاح دفرم بشود زیاد است. البته ساز زیر آفتاب صدای بم تری پیدا میکند.
در دمای بالا هر آن امکان دارد به دلیل انبساط زیاد فلز ، ساز شما از حالت کوک خارج شده و دیگر هیچوقت تیون نگردد. بنابراین ، بهترین دما برای نگهداری هنگدرام دمای اتاق از 18 تا 30 درجه است. سعی کنید حتی در اتاق نیز ساز خود را زیر نور آفتاب نگذارید.
در مورد ساز درام(درامز) چه چیزهایی را باید بدانیم؟
