روسیه به تنهایی نمی تواند مذاکرات وین را به بن بست بکشاند!

وقتی سفیر روسیه علناً اعلام می کند که ما به دنبال منافع خودمان هستیم، چرا ما باید منافع ملی خودمان را فدای خواسته روسیه بکنیم؟!

ساعدنیوز: علیرغم وجود چشم انداز روشن در هفته های اخیر درباره احیای برجام، حتی در زمان اوج گیری تنش میان غرب و روسیه، با پیچیده تر شدن وضعیت جنگ در اوکراین به یک باره طرف های مذاکره در وین از بن بست در مسیر احیای برجام سخن می گویند. چرا این چشم انداز روشن رفته رفته تاریک شد و در نهایت امروز ما از بن بست صحبت می کنیم؟

دکتر حسن بهشتی پور: همان طور که همیشه در ارزیابی هایم درباره برجام عرض کرده ام، طرف های توافق هسته ای، ایران و آمریکا هستند و سایر طرف ها اعم از چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس تسهیل گر ارتباط دو طرف اصلی محسوب می شوند. به بیان دیگر، این کشورها قرار است زمینه را برای توافق میان آمریکا و ایران درباره مسأله هسته ای فراهم کنند. بنابراین، روسیه به تنهایی نمی تواند این مذاکرات را با بن بست مواجه کند. من معتقدم که اگر ایران و آمریکا هر دو اراده بر احیای برجام داشته باشند، این کار صورت می گیرد و هیچ کشور ثالثی نمی تواند جلوی این اتفاق را بگیرد.

سخن از وجود برخی موانع بر سر راه احیای برجام است. آقای بورل گفته است که "عوامل خارجی" دلیل توقف مذاکرات احیای برجام بوده است. طبیعتاً ایشان به دلیل ملاحظاتی خاص، دوست نداشته تا به صورت مستقیم از دلیل توقف این مذاکرات سخن بگوید. دقت داشته باشید که در سیاست واژه ها معنادار هستند و استفاده از عبارت "عوامل خارجی" برای انتقال معنایی خاص به کار گرفته شده است.

یک معنایی که این عبارت می تواند متضمن آن باشد، درخواست های روسیه برای تأمین منافع اش در چارچوب برجام فارغ از تحریم های همه جانبه غرب بر علیه این کشور به دلیل حمله به اوکراین است. ایران گفته است که آمریکا درخواست های جدیدی را مطرح ساخته است. طبیعتاً ما از محتوای این درخواست ها هم اطلاع دقیقی در دست نداریم.

اگر نیاز به گفتگوی مستقیم با آمریکا هست، این کار باید انجام شود چرا که هر چقدر فرایند احیای برجام طولانی تر شود، ضررهای حاصل از این تأخیر مستقیم متوجه ملت ایران است.

ولیکن همان طور که عرض کردم، اگر ایران و آمریکا هر دو اراده بر احیای برجام داشته باشند، روسیه نمی تواند جلوی این روند را بگیرد، مگر این که ایران و روسیه با همدیگر در این مسأله به توافق رسیده باشند و نظرشان همسو بوده باشد. من فکر می کنم که مسئولان دستگاه دیپلماسی کشور باید واقع بینانه عمل کنند. واقعاً اگر "عامل یا عوامل خارجی" مورد اشاره آقای بورل، روسیه است، مسئولان باید منافع کشور و ملت را بر درخواست های روسیه ارجحیت دهند. وقتی سفیر روسیه علناً اعلام می کند که ما به دنبال منافع خودمان هستیم، چرا ما باید منافع ملی خودمان را فدای خواسته روسیه بکنیم؟!

این یک واقعیت است که تمام طرف های حاضر در مذاکرات برجام، همه به دنبال تأمین منافع خودشان هستند. اصلاً برجام به عنوان یک سند 195 صفحه ای زمانی به امضاء رسید که همه طرف ها به این نتیجه رسیدند که این متن، منافع مورد انتظارشان را برآورده می کند. البته این آمریکا بود که در ادامه زیر میز زد و از توافق هسته ای خارج شد.

بنابراین، من معتقدم که اگر روسیه مانع توافق است، ما باید به خواست روسیه توجهی نکنیم و پیگیر منافع خودمان باشیم. اگر نیاز به گفتگوی مستقیم با آمریکا هست، این کار باید انجام شود چرا که هر چقدر فرایند احیای برجام طولانی تر شود، ضررهای حاصل از این تأخیر مستقیم متوجه ملت ایران است. بنابراین، تقدم باید با تأمین حقوق ملت ایران باشد و نه برآورده ساختن انتظارات روسیه یا هیچ قدرت دیگری.

به نظر من، ایران باید در اینجا تصمیم خودش را بگیرد. باید مشخص شود که مانع احیای برجام چیست؟ آیا واقعاً خواسته های فرابرجامی آمریکا است یا سنگ اندازی روسیه؟ تصور من این است که در هر صورت، با توجه به اقتضائات منافع مردم و کشور لازم است هر چه زودتر با طرف آمریکایی به توافق برسد و با احیای برجام منافع ملی مان تأمین شود و بار سنگین تحریم ها از دوش ملت برداشته شود.

حمایت از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین خلاف منافع ملی ایران است