سن گربه و سگ را چگونه تشخیص دهیم؟

همواره یکی از مشکلاتی که درمورد سگ هایی که از تاریخ تولد دقیق آن ها مطلع نیستیم تعیین سن آن ها می باشد. به خصوص درمورد توله سگ هایی که باید از نظر واکسیناسیون و موارد درمانی مورد ارزیابی قرار بگیرند. تعیین سن بر اساس دندان ها در سگ یکی از دسترس ترین روش هاست. اما در نظر داشته باشید که هرچه سن سگ افزایش پیدا می کند تعغیرات دندان در سگ کمک کمتری برای تعیین سن به ما خواهد کرد. البته تشخیص سن سگ از روی دندان به عوامل محیطی و اختصاصی متعددی وابسته است. احتیاط را فراموش نکنید چون ممکن است انگشتان دست خود را از دست بدهید.

دندان های سگ ها و گربه ها

1. دندان های پیش (INCISORES)
2. دندان های نیش (CANINE)
3. دندان های آسیای کوچک (PREMOLAR)
4. دندان های آسیای بزرگ (MOLAR)

توله سگ ها دارای ۲۸ عدد دندان شیری بوده که به مرور توسط ۴۲ دندان دائمی جایگزین می شوند. بچه گربه ها نیز دارای ۲۶ عدد دندان شیری بوده که جای خود را به ۳۰ دندان دائمی می دهند.

عوامل مختلفی در تشخیص سن از روی دندان ها تأثیر می گذارند که مهمترین آن ها درست قرار گرفتن فک بالا و پایین برروی یکدیگر است و این به آن معنی است که اگر فک بالا و پایین درست برروی یکدیگر قرار نگرفته و عقب و با جلو باشند از آن جا که سایش دندان ها به طور عادی انجام نمی گیرد، تشخیص سن از طریق دندان ها نمی تواند دقیق باشد. بنابراین تشخیص سن در نژادهایی مثل پکینیز، بول داگ، باکسر و داشهوند که فک بالا و پایین شان روی هم قرار نمی گیرد با بقیه نژادها متفاوت است.

یکی دیگر از عواملی که در سرعت سایش دندان ها و تشخیص سن موثر است نوع رژیم غذایی حیوان است اگر در جیره غذایی بیشتر از غذاهای سفت و استخوان استفاده شود سرعت سایش دندان ها بالاتر از حد طبیعی می گردد.

چه عواملی بر رشد دندان در سگ ها موثر است؟

سلامت عمومی ٬ تغذیه ی مناسب ٬ جنس ٬ نژاد و حتی فصلی که توله سگ به دنیا آمده است بر روی سرعت رشد دندان سگ موثر می باشد. در سگ های ماده نسبت به نر ها دندان سریعتر ظاهر می شود. همچنین توله سگ های متولد تابستان دندان آوری سریعتری از توله های متولد زمستان دارند. فاکتور های دیگری نیز موثر هستند از جمله اینکه دندان نژاد بزرگ زودتر از نژاد کوچک ظاهر می شود. گاهی در نژاد های کوچک دندان های شیری تا زمان رویش دندان دائمی باقی می مانند. برای اینکه جلوی رشد دندان های دائمی را نگیرند توسط دامپزشک باید برداشته شوند.

زمان بیرون آمدن دندان های شیری و دائمی در گربه و سگ

تشخیص سن از روی میزان سایش دندان ها و سطح سایش آنها

در شش ماهگی سایش دندان های پیش مرکزی در فک پایین شروع می شود و تا ۵/۱ سالگی این سایش کامل می گردد از ۱.۵ سالگی تا ۲ سالگی سایش دندان پیش میانی در فک پایین شروع می شود و در ۵/۲ سالگی این دندان ها کاملاً ساییده شده اند. در ۲.۵ تا ۳ سالگی دندان های پیش مرکزی فک بالا شروع به سایش کرده و در ۳.۵ سالگی کاملاً ساییده شده اند. در سن ۳.۵ تا ۴ سالگی دندان های پیش میانی در فک بالا شروع به سایش کرده و در ۴.۵ سالگی این دندان ها کاملاً ساییده شده اند. در ۴.۵ تا ۵ سالگی دندان های پیش کناری فک پایین شروع به سایش می کنند و این سایش تا ۵.۵ سالگی طول می کشد. در ۵ سالگی هم دندان های نیش شروع به سایش می کند. در ۷ سالگی سطح سایش دندان های پیش مرکزی در فک پایین به صورت شیب دار در می آید. در ۸ تا ۹ سالگی سطح سایش دندان های پیش میانی فک پایین هم به صورت شیب دار در می آید. در ۹ تا ۱۰ سالگی سطح سایش دندان های پیش مرکزی فک بالا به صورت شیب دار در می آید. در سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی دندان های پیش مرکزی فک پایین می افتند بقیه دندان ها بین ۱۲ تا ۱۶ سالگی و نیش ها نیز بین ۱۶ تا ۲۰ سالگی می افتند. معمولاً بسته به نژاد و رنگ پوشش بدن از ۸ سالگی به بعد موهای سر، صورت و اطراف پوزه شروع به خاکستری شدن می کنند که این عامل نیز یکی از مواردی است که به تشخیص سن کمک می کند.

آیا همیشه تغییرات دندان در سگ به همین شکل است؟

این الگوی تعیین سن در سگ در شرایطی در نظر گرفته شده است که هنگام سایش دندان ها دندان های پیش کاملا روی هم قرار گرفته باشند. اگر فک سگ طوری باشد که دندان ها روی هم قرار نگیرند یا دندان های پیش پایینی جلوتر قرار بگیرند ساییدگی در دندان سگ منفاوت خواهد بود. بنابراین سایش دندان ها در نژاد هایی مثل coli یا داشهوند (Dachshund) که فک پایینشان کوتاهتر است و در نژادهایی مثل باکسر ( Boxer ) ٬ بولداگ ( Bulldog ) و پکینز (Pekingese) که از نظر ژنتیکی فک بالایی کوتاهتری دارند متفاوت خواهد بود.

نکات مهم در رابطه با تشخیص سن سگ از روی دندان ها

زمان بیرون آمدن دندانها با اندازه نژاد و طول عمر ارتباط بسیار نزدیک دارد. هر چه نژاد بزرگتر باشد طول عمر آن کوتاهتر بوده و زمان بیرون آمدن دندانها زودتر می باشد. همچنین جنس و فصل تولد نیز در زمان بیرون آمدن دندانها تأثیر دارند و دندانها در توله های ماده زودتر از نرها و در توله هایی که در فصل تابستان متولد شده اند زودتر بیرون می آیند.

سنی که دندانهای دائمی جایگزین می شوند براساس نژاد متغیر است. در نژادهای بزرگتر این جایگزینی زودتر صورت می گیرد.در ۱۲ـ۱۰ سالگی پیشهای مرکزی پائینی می افتند و بعد هم پیشهای مرکزی بالایی، بقیه دندانهای پیش بین ۱۶ـ۱۲ سالگی و نیشها بین ۱۶ تا ۲۰ سالگی می افتند.

شرط سایش منظم دندانهای پیش این است که کاملاً روی هم قرار بگیرند و در واقع پیشهای پائینی کمی عقب تر از پیشهای بالایی قرار بگیرند. اگر فکها طوری باشند که دندانها با هم تماس پیدا نکنند یا پیشهای پایینی جلوتر قرار بگیرند علائم سایش با موارد ذکر شده متفاوت خواهد بود .

بنابراین سایش دندانها در نژادهایی مثل کولی (collie) و داشهوند (Dachshound) که فک پائینشان کوتاه است و به آنها Brachygnathia inferior می گویند.

در نژادهایی مثل باکسر (Boxer)، بولداگ فرانسوی (French Bulldog)، بولداگ انگلیسی (English Bulldog) و پکینز (Pekingese) که از نظر ژنتیکی فک بالایشان کوتاه است و به آنها Brachygnathia می گویند متفاوت خواهد بود.

آشنایی با گربه نژاد مو کوتاه اروپایی و شرایط نگهداری آن