گیاهان آپارتمانی کوچک برای هر فضایی در داخل خانه مناسب هستند. این گیاهان با رشد کم و جثه کوچک شان به شما این امکان را می دهند تا چندین گیاه آپارتمانی را در فضای کم نگهداری کنید. گیاه هیپوستیس یکی از کوچک ترین گیاهان آپارتمانی است که بیشتر در تراریوم ها (محفظه های شیشه ای بسته برای نگهداری از گیاهان کوچک و رطوبت دوست) و محیط های اداری از آن استفاده می شود. در این مطلب شما را با شیوه نگهداری و پرروش این گیاه آشنا خواهیم کرد.
معرفی گیاه هیپوستیس
این گیاه با نام علمی Hypoestes phyllostachya و نام لاتین polka dot plant یکی دیگر از گل و گیاهان زینتی و آپارتمانی است . این گیاه را در کشور ایران با نام گل سنگ نیز و خال صورتی نیز می شناسند .
- این گیاهان از خانواده ی آکانتاسه Acanthaceae ( پاخرسیان نام یک تیره از گیاهان گلدار است ) محسوب می شوند .
- بومی جزایر گرمسیری و نیمه گرمسیری اطراف اقیانوس هند است
- معیار زیبایی این گیاهان برگ های رنگی و خالدار آن است .
- برگ ها ، بیضی و دارای نقاطی با رنگ های متفاوت می باشند .
- شاید رنگی که بیشتر در بازار مشاهده کنید رنگ صورتی باشد ، اما با این حال تنوع رنگ ( صورتی ، قرمز ، شرابی و سفید ) در این گیاهان بسیار زیاد است .
آیا گیاه هیپوستیس گل می دهد ؟
- بله این گیاه می تواند به گل دهی نیز برسد .
- این گیاهان به ندرت در خانه به گل دهی می رسند .
- گیاه گل سنگ دارای گل های بسیار ریزی می باشد که از جذابیت خاصی برخوردار نیستند .
- گل های آن به رنگ ارغوانی است .
انواع گیاه هیپوستیس
کارمینا (دارای برگ هایی با لکه های قرمز روشن) بروکاد صورتی (برگ هایی با لکه های صورتی خالدار) پورپورینا (برگ های ارغوانی) و برگ مرمری سفید.
شرایط رشد و نگهداری گیاه هیپوستیس
اگر به پرورش گیاه هیپوستیس علاقه دارید یا در نگهداری از این گیاه دچار مشکل شده اید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. در ادامه به معرفی گیاه هیپوستیس، شرایط نگهداری و پرورش، تکثیر، آفات و رفع مشکلات آن پرداخته ایم.
روش آبیاری گیاه هیپوستیس
خاک گل سنگ باید مرطوب نگه داشته شود و البته خیس نماند. بهتر است که در بین دو عمل آبیاری سطح خاک گلدان تا حدودی خشک شود. آبیاری بیش از اندازه این گیاه موجب زرد شدن برگ ها و ریزش آنان می شوند. اما اگر برگ ها بدون اینکه زرد شوند بریزند نشانه تشنگی گیاه است. گیاه رطوبت بالای هوا را دوست دارد که برای تأمین این رطوبت از یک زیر گلدانی بزرگ تر استفاده کنید.
داخل زیرگلدانی تا ارتفاع لبه آن سنگریزه بریزید و تا نیمه ارتفاع دیواره در آن آب بریزید. گلدان را بر روی سنگریزه ها بگذارید. توجه کنید که ته گلدان نباید با آب در تماس باشد. این روش رطوبت مورد نیاز این گیاه را تأمین خواهد کرد. برخی از این گیاهان در زمستان دوره استراحت دارند بنابراین آبیاری را به هفته ای یک بار کاهش دهید. مورد دیگری که در آبیاری این گیاه باید رعایت کنید دمای آب است اگر آب سرد استفاده شود برگ های گیاه کمرنگ شده و حتی ممکن است بریزند بنابراین آب را اگر در حدود ۲۵ درجه سانتی گراد گرم کرده و مصرف کنید نتایج بهتری در پرورش این گیاه به دست می آورید.
دمای مناسب برای نگهداری گیاه هیپوستس
گیاه گل سنگ به هوای گرم حساس است. اگرچه همان هوای خنک و معتدل داخل منزل برای رشد گیاه کافی ست، بهتر است دمای بین ۱۵ الی ۲۵ درجه سانتی گراد برای محیط نگهداری از گیاه در نظر گرفته شود. در صورت افزایش دمای محیط گیاه را به مکان خنک منتقل کنید. این نکته را فراموش نکنید که با افزایش رطوبت هوای محیط می توانید از شدت گرما و عوارض ناشی از آن جلوگیری کنید.
رطوبت مناسب برای نگهداری گیاه هیپوستس
باتوجه به زیستگاه اصلی گل سنگ نتیجه می گیریم که گل سنگ گیاهی رطوبت دوست است. هرچه رطوبت محیط را افزایش بدهیم، گیاهی سالم تر و زیباتر خواهیم داشت. نیاز شدید گیاه به رطوبت موجب شده است تا از گل سنگ برای تزئین تراریوم ها یا استفاده در حمام های پر نور بهره ببرند. برای تامین رطوبت این گیاه، روش های مختلفی وجود دارد که سه روش از همه مرسوم تر است. اولین روش غبارپاشی روزانه است. غبارپاشی باید هنگام سایه انجام شود.
نور مناسب برای نگهداری گیاه هیپوستس
گیاه هیپوستس یا گل سنگ بهترین رنگ برگ های خود را در مکانی با نور ملایم خواهد داشت. یعنی محیط نباید کم نور باشد زیرا لکه های زیبای برگ کم رنگ و حتی محو می شود. تابش نور مستقیم آفتاب نیز برگ ها را خواهد سوزاند. همچنین نور زیاد محیط می تواند موجب پیچش برگ ها شود.
خاک مناسب برای نگهداری گیاه هیپوستس
خاکی غنی با زهکش مناسب و خوب نیاز دارد. در طی فصل رشد هر دو هفته یک مرتبه می توان از کودهای محلول مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. هنگامی که ریشه های گیاه از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید موقع تعویض گلدان است که می توان این عمل را در فصل بهار انجام داد.
کوددهی گیاه هیپوستس
در صورتی که خاک گلدان را تازه عوض کرده اید، گیاه به کوددهی نیاز ندارد. اگر مدت ها از تعویض گلدان گل سنگ می گذرد، گیاه در طول فصل رشد هر دو هفته یکبار به تغذیه نیاز دارد. بهتر است از کود های کامل و محلول در آب استفاده کنید. اگر غلظت کود بالاست، آن را رقیق تر از مقدار ذکر شده روی بسته بندی به گیاه بدهید. کود سه بیست یکی از بهترین کود ها برای تغذیه گیاه گل سنگ است.
هرس گیاه هیپوستس
برای جلوگیری از علفی شدن و نامنظم شدن شاخه های گل سنگ باید هر سال سرشاخه های اضافی گیاه را حذف کنید. هرس اصولی به پر پشت شدن برگ ها و زیباتر شدن گیاه گل سنگ کمک می کند. هرس کردن می تواند موجب ازدیاد و تکثیر گیاه شود؛ چراکه شاخه های جدا شده را می توانید در گلدان دیگری کشت کنید.
تعویض گلدان گیاه هیپوستس
زمان تعویض گلدان موقعی است که ریشه های گیاه از خاک یا ته گلدان بیرون زده اند. تعویض زود هنگام گلدان توقف رشد گیاه را در پی خواهد داشت. اواخر فصل زمستان بهترین زمان برای تعویض گلدان گیاه است. گلدان را با توجه به اندازه گیاه انتخاب کنید. قبل از کاشت از وجود سوراخ تخلیه آب اضافی در ته گلدان مطمئن شوید. ممکن است پس از تعویض خاک و گلدان گیاه پژمرده شود یا شروع به ریزش برگ کند. این اتفاق طبیعی است و باید مدتی به گیاه زمان بدهید تا به خاک جدید عادت کند. تا زمان سرحال شدن گیاه رطوبت کافی را برای گیاه تامین کنید.
تکثیر گیاه هیپوستس
تکثیر گیاه گل سنگ از دو طریق قلمه و بذر صورت می گیرد.
تکثیر گیاه هیپوستس از طریق قلمه
تکثیر گل سنگ از طریق قلمه به دو روش متفاوت ریشه دار کردن قلمه در آب و کاشت مستقیم قلمه در خاک صورت می گیرد. بهترین زمان تکثیر گیاه گل سنگ از طریق قلمه اول اردیبهشت تا اواخر شهریور ماه است. ابتدا با چاقو تیز و تمیز قلمه هایی از قسمت های جوان گیاه به طول ۷ الی ۱۰ سانتی متر جدا کنید. برگ های اضافی قلمه ها را حذف کنید، به طوری که ۱ تا ۲ برگ باقی بماند. حذف برگ های اضافی موجب تسریع در روند ریشه زنی قلمه ها می شود. قبل از کاشت در خاک می توانید قسمت برش قلمه را با هورمون ریشه زا آغشته کنید. اگر قصد دارید قلمه را درون آب قرار بدهید، نیازی به هورمون ریشه زا ندارید.
برای ریشه زنی سریع قلمه در آب از "آب جوشیده سرد شده" استفاده کنید. خاک مناسب برای کاشت قلمه خاکی سبک همچون کمپوست بذر و قلمه است. پس از کاشت، بستر کشت را در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد و با نور غیر مستقیم خورشید قرار بدهید. با پوشاندن بستر کشت با نایلون شفاف می توان شرایط گلخانه ای را برای رشد بهتر ریشه قلمه فراهم کرد. زمانی که طول ریشه ها به ۵ سانتی متر رسید، قلمه ها را از بستر کشت خارج کنید و در گلدان مجزا بکارید.
تکثیر گیاه هیپوستس از طریق بذر
زمان تکثیر گیاه گل سنگ از طریق بذر بهار و تابستان است. بذر های گیاه گل سنگ را به راحتی می توان از فروشگاه های اینترنتی بذر گل و گیاه خریداری کرد. برای کاشت ابتدا بذر ها را به مدت ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کنید. سپس بستر کشت با ترکیبی از پیت ماس و پرلیت فراهم کنید. بذر ها را در عمق ۵/۰ سانتی متری از سطح خاک بکارید. با یک لایه پلاستیک شفاف روی بستر کشت را بپوشانید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر ها ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. تا زمان سبز شدن بذر ها بستر کشت را با اسپری آب کمی مرطوب نگه دارید. پس از جوانه زنی بذر ها و رشد گیاهچه های جدید آن ها را به گلدان مجزا منتقل کنید.
آفات و بیماری های گیاه هیپوستس
ممکن است گیاه زیبای گل سنگ به دلایل متعدد مورد هجوم آفات قرار بگیرد و مشکلاتی برای آن ایجاد می شود. با شناخت عوامل بیماری زا و مخرب می توانیم از مرگ گیاهان آپارتمانی در منزل و شیوع و انتقال بیماری به دیگر گیاهان جلوگیری کنیم.
کنه قرمز
کنه قرمز یا کنه تار عنکبوتی مانند زخم هایی قرمز رنگ به شکل تار عنکبوت در زیر و روی برگ های گیاه مشاهده می شوند. این آفت موجب زرد شدن و ریزش برگ های گیاه خواهد شد. برای از بین بردن کنه تار عنکبوتی از سم اسپری مخصوص، چون سم کلرپیریفوس استفاده کنید.
شپشک آردآلود و شته
شپشک آردآلود آفت بسیاری از گیاهان آپارتمانی است و یکی از مخرب ترین آفت ها برای گیاه محسوب می شود. این آفت به شکل توده های سفید رنگ کوچک معمولا در انتهای جوانه گیاه مشاهده می شوند. شپشک با تغذیه شیره گیاه، گیاه را به سرعت می خشکاند. برای نابود کردن این آفت به روش خانگی از محلول آب صابون استفاده کنید. زیر و روی برگ های گیاه آفت زده را با محلول آب صابون و به کمک اسپری آغشته نمایید. در هنگام آفت کشی با خوابانیدن گلدان از رسیدن مایع صابون به ریشه جلوگیری کنید. با گذشت ۴ ساعت از آفت کشی گیاه را با آب بشویید. البته می توان شپشک آرد آلود را با سم مخصوص آفت مانند ایمیدوکلروپراید از بین برد.
شپشک سپردار
این آفت خطرناک به اکثر گیاهان آپارتمانی و درختان هجوم می آورد. شپشک سپردار شبیه به جوش های کوچک قهوه ای تا سیاه رنگ روی ساقه و زیر و روی برگ ها دیده می شود. مدفوع این آفت بسیار شیرین است، به همین دلیل موجب جذب مورچه های سیاه می شود. اگر تعداد این آفت کم است، آن ها را با پارچه تمیز به آرامی از روی گیاه بزدایید. در صورتی که شپشک سپردار تمام گیاه را مورد حمله قرار داده است، از سم قوی محلول در آب "ایمیدوکلروپراید" طبق دستوردر ۳ مرحله (به فاصله یک هفته) استفاده کنید.
آیا گیاه هیپوستس سمی است؟
خوشبختانه این گیاه برای حیوانات و انسان ها غیر سمی است و نیازی به نگرانی در این زمینه وجود نخواهد داشت .
گل سنگ در تراریوم
- این گیاهان را بیشتر برای زینت بخشیدن در تراریوم استفاده می کنند .
- گل سنگ همراه با خزه و یا گیاهان دیگر به صورت کاشت گروهی هم مورد استفاده قرار دارد .
- گیاهان مختلفی در تراریوم می توانند در کنار یکدیگر قرار بگیرند .
- فقط باید از نظر نیاز آبی ، نور ، رطوبت و … با هم یکسان باشند . در غیر این صورت گیاهانی که به صورت گروهی کاشته می شوند ، به تدریج از بین خواهند رفت . به طور مثال نمی توان گل سنگ را همراه با کاکتوس ها در یک تراریوم قرار داد ، چراکه این گیاهان به فضای مرطوب و آب نسبتا زیاد نسبت به کاکتوس نیاز دارند .
آیا می توان این گیاه را در فصول گرم سال در خارج از فضای منزل نگهداری کرد؟
بله ، همانند سایر گیاهان می توانید این گیاه را در فصول گرم سال در خارج از محیط منزل و در نقاط سایه دار و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید اما باید به خاطر داشته باشید که قبل از سرد شدن هوا گیاه را به منزل منتقل کرده و در محیطی دارای شرایط مناسب دمایی نگهداری کنید .
آیا می توان این گیاه را در باغ و باغچه پرورش داد ؟
بله ، می توانید این گیاه را در فضای باز پرورش دهید اما باید توجه داشته باشید که این گیاه در فضای باز تا 1 متر رشد خواهد کرد. به صورت یک قاعده کلی گیاه هیپوستس با محیط اطراف خود سازگاری پیدا خواهد کرد و در صورت نگهداری در منزل ، از رشد کم تری برخوردار خواهد بود .
آیا گیاه هیپوستس نیازمند مراقبت خاصی است ؟
گیاه هیپوستس معمولا نیازمند مراقبت خاصی نمی باشد و در صورت تامین نیاز های دمایی ، آبیاری و نوری، از رشد مناسبی برخوردار خواهد بود .در صورت تامین مراقبت های لازم گیاه هیپوستس شما دارای شاخ و برگ های پرپشتی خواهد شد و زیبایی خیره کننده ای خواهد داشت که این امر همچنین برای شما امکان تکثیر گیاه را نیز فراهم خواهد کرد . این گیاه هرچه بالغ تر شود ، نرم تر و تمیز تر خواهد شد .
علت کمرنگ شدن و یا محو شدن نقاط روی برگ گل سنگ چیست ؟
کمبود نور باعث بروز این مشکل می شود .گلدان گیاه را به مکان پرنورتری انتقال دهید .
علت کمرنگ شدن ، سقوط و ریزش برگ های گیاه هیپوستس چیست ؟
علت اصلی این مشکل دمای پایین محل نگهداری این گیاهان و آب خیلی سرد در زمان آبیاری است .گیاه را به مکان گرم تر و از آب ولرم برای آبیاری استفاده کنید .
علت زرد شدن و ریزش برگ های هیپوستس چیست ؟
زرد شدن و ریزش برگ های گیاه به علت آبیاری بیش از حد است .
علت وجود لکه های سوخته در برگ های هیپوستس چیست ؟
تابش مستقیم نور خورشید باعث ایجاد لکه های قهوه ای در روی برگ ها می شود .گیاه را به مکان مناسب با نوری غیر مستقیم انتقال دهید .استفاده از براق کننده ها و پاک کننده های شیمیایی نیز می تواند علت دیگر آن باشد .
علت سیاه شدن برگ های هیپوستس چیست ؟
معمولا این مشکل در گل سنگ های قرار داده شده در تراریوم مشاهده می شود .علت اصلی آن هم نداشتن تهویه مناسب و آبیاری بیش از اندازه است .
علت رنگ پریدگی و ایجاد لکه های قهوه ای در برگ های هیپوستس چیست ؟
گیاه شما دچار آفت شده است .در این صورت می توان گل سنگ را هر ۱۴ روز یک بار با استفاده از سم های حشره کش سمپاشی کرد .
علت خشک شدن حاشیه ی برگ های هیپوستس و لوله شدن آن هاچیست ؟
محل نگهداری این گیاهان بیش از اندازه گرم و خشک است .گیاه را به مکان خنک تر انتقال داده و بلافاصله از جزیره استفاده کنید .
شرایط نگهداری و مراقبت از گیاه افوربیا تریگونا
