شرایط نگهداری و پرورش گیاه اسطوخودوس انگلیسی

اسطوخودوس انگلیسی (اسطوخودوس دورگ) احتمالا از قرن شانزدهم میلادی شناخته شده و کشت می شده است. در گذشته برای معطر کردن لباسها و همچنین دفع حشرات از گلهای این گیاه استفاده می کردند.در فارماکوپه های معتبر از اسطوخودوس انگلیسی به عنوان یک گیاه دارویی یاد شده و خواص درمانی آن مورد بررسی قرار گرفته است. برای درمان رماتیسم و همچنین برای معالجه برخی ناراحتیهای مربوط به سیستم عصبی از مواد موثره این گیاه استفاده می شود.

اسانس اسطوخودوس انگلیسی همانند اسانس اسطوخودوس فرانسوی در صنایع بهداشتی و آرایشی موارد استعمال فراوانی دارد. این اسانس خاصیت ضد باکتریایی نیز دارد.از اسانس این گیاه به عنوان ماده ای برای رنگ کردن نقاشی بر روی ظروف چینی استفاده می شده است.اسطوخودوس انگلیسی در سطوح وسیعی در کشورهای ایتالیا، انگلیس، ژاپن، الجزایر، فرانسه و مجارستان کشت می شود.

مشخصات گیاه اسطوخودوس انگلیسی

اسطوخودوس انگلیسی (با گونه های بورتانی و هیبریدا هم نام است) گیاهی خشبی و چند ساله است. عده ای از محققان معتقدند که این گیاه آمیزش گونه انگوستی فولیا و لاتیفولیا به وجود آمده است. منشا آن نواحی بیابانی و کم آب آلپ در خاکهای شنی جنوب فرانسه و اسپانیا گزارش شده و در ارتفاعات 700 تا 1000 متری از سطح دریا می روید.

ریشه اصلی این گیاه طویل و چوبی و طول آن دو تا جهار متر است. ساقه ضخیم، قهوه ای رنگ و حاوی انشعابهای فراوانی است که به گیاه ظاهری شبیه به نیمکره می دهد. قطر نیمکره در گیاهان چند ساله به 150 سانتی متر می رسد. ارتفاع ساقه بین 80 تا 100 سانتی متر است. ارتفاع ساقه های گل دهنده اسطوخودوس انگلیسی 60 تا 90 سانتی متر و بر خلاف ساقه گل دهنده اسطوخودوس فرانسوی معمولا منشعب است. برگها به رنگ سبز تیره (تیره تر از اسطوخودوس فرانسوی) و نیزه ای شکل است. طول برگها پنج تا هفت سانتی متر و پهن تر از اسطوخودوس فرانسوی می باشد، به طوری که عرض آنها به 8/0 تا 1 سانتی متر می رسد. سطح برگها پوشیده از کرکهای ظریفی است. گلها آبی رنگ و در انتهای ساقه های گل دهنده به صورت خوشه های مجتمع قرار می گیرند.

اسطوخودوس انگلیسی بذر تولید نمی کند و یا در صورت تولید، فاقد قوه رویشی است.پیکر رویشی و گلها حاوی اسانس هستند. بیشترین مقدار اسانس در گلها ساخته و ذخیره می شود. مقدار اسانس به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین 9/0 تا 5 درصد است. مهمترین ترکیبات اسانس را "لینالیل استات" (7 تا 30 درصد) تشکیل می دهد. از ترکیبات دیگر اسانس می توان از "بورنئول" (اسانس اسطوخودوس فرانسوی فاقد این ماده است) ، "کامفور"،"ژرانیول" و هیدروکربورهای ترپنوئید نام برد.رشد اولیه این گیاه بسیار کند است. گلها در مقایسه با اسطوخودوس فرانسوی با تاخیر ظاهر می شوند، به طوری که اولین گلها در اواسط تابستان (تیر) پدیدار می شوند.

شیوه نگهداری اسطوخودوس انگلیسی

اکنون روش نگهداری گیاه اسطوخودس انگلیسی را شرح میدهیم .

نور مناسب برای اسطوخودوس انگلیسی

بهتر است آن را در یک مکان پر نور بکارید. سایه باعث می شود که گل دهی لوندر کمتر شود و از زیبایی گلها کاسته شود.

آبیاری اسطوخودوس انگلیسی

آبیاری بیش از حد برای اسطوخودس مناسب نیست. بهتر است همیشه چند سانتی متر از سطح خاک آن را مرطوب نگه دارید اما آن را غرقاب نکنید. اگر خاک خیلی خشک شده، می توانید با خیال راحت به آن آب بدهید.

خاک مناسب برای اسطوخودوس انگلیسی

خاک گیاه اسطوخودس باید به خوبی زه کشی شده باشد. توصیه می کنیم برای آن از کودهای مناسب استفاده کنید. اگر برگ های آن شروع به زرد شدن کرد، یعنی زه کشی خاک آن مناسب نیست.

هرس کردن اسطوخودوس انگلیسی

اگر اسطوخودس را در باغچه کاشته اید، باید تمامی علف های هرز اطراف آن را از بین ببرید تا لوندر به خوبی رشد کند.هرس کردن را فراموش نکنید. فرقی نمی کند که اسطوخودس را در باغچه کاشته اید و یا در گلدان، در هر دو حالت بلافاصله پس از گلدهی آن را به خوبی هرس کنید تا برای گلدهی بعدی قوی تر عمل کند. با استفاده از یک قیچی مناسب، حدود دو سوم از ساقه گیاه را ببرید، یعنی تقریبا پنج سانت بالاتر از ساقه و خاک را باقی بگذارید.

نحوه تکثیر اسطوخودوس انگلیسی

اين گياه بوسيله بذر، قلمه و خوابانيدن تكثير مي شود. بايستي توجه داشت كه بهترين روش تكثير اين گياه قلمه است. بدين طريق كه در فصل پائيز از سرشاخه هاي اسطوخودوس قلمه تهيه كرده و در طول پائيز و زمستان آنرا در ماسه كاشته و در گلخانه نگهداري مي كنند. معمولاً 3 تا 4 ماه قلمه ها ريشه دار مي شوند و در اوايل بهار قلمه ها را در زمين اصلي به فاصله 60 تا 80 سانتيمتر مي كارند. زمين مورد نظر براي كاشت اسطوخودوس را در پائيز شخم عميق زده و حدود 10 تن در هكتار كود حيواني همراه كودهاي فسفر و پتاسيم به خاك اضافه مي كنند.
چنانچه قلمه هاي اسطوخودوس در بهار از گياه مادري تهيه شود و سپس در ماسه كاشته شود ، مي توان قلمه هاي ريشه دار را در فصل پائيز اقدام به كشت در زمين اصلي نمود. براي ريشه دار كردن قلمه هاي اسطوخودوس و يا هر گياه ديگري مي توان از هورمون اكسين استفاده كرد.
با توجه به اينكه اسطوخودوس گياهي چند ساله است در سال اول رشد اين گياه كند است. براي توليد گياهي با فرم مناسب لازم است كه عمليات هرس در پائيز سال اول و سال دوم انجام شود تا از رشد طولي گياه جلوگيري شود. بعد از هرس بايد قد گياه 15 تا 20 سانتيمتر شود (سال اول) در سال دوم به فرم نيمكره بايد هرس شود و ارتفاع 20 تا 25 سانتيمتر و پهنا از هر طرف 15 تا 20 سانتيمتر شود.
در سال اول رشد كند است در سالهاي بعد سريع خواهد شد، بطوري كه در سال پنجم از هر بوته اسطوخودوس 500 گرم برگ خشك توليد خواهد شد. قسمت مورد استفاده اين گياه سرشاخه هاي گلدار آنست و بهترين زمان برداشت هنگامي است كه گلها روي گياه ظاهر مي شوند. (اوايل تير تا اواسط مرداد).
براي برداشت محصول از اره استفاده كرده و گياه را هرس مي كنند و سرشاخه ها را در سايه خشك مي كنند. اين گياه تا 20 سال در زمين اصلي باقي مي ماند. بنابراين توجه به شرايط خاك قبل از ايجاد مزرعه اسطوخودوس الزامي است. از آفات مهم اسطوخودوس حشره اي به نام سوفورونيا هيومرلا است كه لارو اين حشره سبب نابودي پايه هاي اسطوخودوس مي شود كه براي مبارزه با آن از صابونهاي نيكوتين دار استفاده مي شود. فواصل كشت در اسطوخودوس حدود يك متر در يك متر است و تعداد آن 10000 تا 12000 بوته در هكتار است.

علت پوسیدگی ریشه اسطوخودس چیست؟

اسطوخودس در اصل متعلق به مناطق مدیترانه ای است و در مناطق پرنور رشد بهتری داشته و آب و هوای خشک را ترجیح می دهد. پوسیدگی ریشه بیماری قارچی است که در صورت حضور اسطوخودس در خاک خیس و سنگین رخ می دهد. در این شرایط، برگ های گیاه بیمار پژمرده شده و در نهایت قهوه ای خواهد شد.راه درمان این است که برگ ها و حتی ریشه بیمار را کاملا از گیاه جدا کنید. اسطوخودس را فقط در آغاز صبح آبیاری کنید و مواظب باشید که آبی روی برگ ها ریخته نشود. آن را بیش از حد آبیاری نکنید، چون در خاک خشک رشد بسیار بهتری خواهد داشت.

علت زرد شدن برگ های اسطوخودس چیست؟

یکی از مشکلات رایج این گیاه زرد شدن برگ های آن می باشد که در ادامه دلایل این عارضه را بررسی خواهیم کرد.

غنی بودن بیش از حد خاک

زرد شدن برگهای اسطوخودس، اغلب نشانه این است که خاک بیش از حد دارای عنصر نیتروژن است. این گیاه در خاکی با مقدار کم یا متوسط کود رشد خوبی خواهد داشت. اما اگر میزان نیتروژن خاک خیلی بالا باشد، به زرد شدن برگها و کاهش میزان گلدهی منجر خواهد شد.در این شرایط، گیاه را به خاکی تازه منتقل کنید. خاک جدید باید دارای زه کشی مناسب بوده و حاوی شن نیز باشد. ممکن است بهبودی گیاه در خاک جدید چند هفته زمان ببرد، اما بهتر است صبور باشید.

کوددهی

کوددهی زیاد اشتباهی است که اغلب باغبانان در نگهداری از اسطوخودس مرتکب می شوند. هنگامی که آن در خاکی غنی کاشته باشد، به کوددهی اضافه نیازی ندارد. کود دادن به اسطوخودس، مانند کاشتن در خاکی بیش از حد غنی، به زرد شدن برگها منجر خواهد شد. اولین عوارض کوددهی بیش از حد زرد شدن برگها، کاهش تعداد شکوفه ها در تابستان، کاهش عطر گیاه و پیدا کردن ظاهری نامتناسب است.اگر به آن کود داده اید، تنها کاری که می توانید انجام بدهید این است که خاک گیاه را با خاکی شنی و ماسه ای جایگزین کنید و مجدد بکارید.

آبیاری بیش از حد

اسطوخودس مستعد بیماری های انگشت شماری است که پوسیدگی ریشه یکی از مهم ترین آنهاست. این اتفاق به دلایل زیر رخ می دهد :

• آبیاری مکرر
• آرام بودن روند زه کشی خاک
• کاشته شدن در گلدانی بدون حفرات زه کشی

اسطوخودسی که در گلدان کاشته شده است، هر دو یا سه هفته یکبار به آبیاری نیاز دارد. اگر بیش از این مقدار گیاه را آبیاری کنید، گیاه دچار مشکلات جدی خواهد شد.این گیاه نسبت به خشکی مقاوم است و ترجیح می دهد بین هر بار آبیاری، خشکی خاک را تجربه کند. پیوسته خیس بودن خاک با ابتلای گیاه به بیماری های قارچی، سبب زرد و قهوه ای شدن برگ ها می شود.اگر بیش از حد گیاه را آبیاری نمی کنید، احتمالا مشکل به سنگین بودن خاک مربوط است. خاک سنگین، رطوبت را در خود حفظ کرده و آب را به راحتی عبور نمی دهد. به همین دلیل است که همواره توصیه می کنیم قبل از کاشت اسطوخودس، مقداری شن و ماسه را با خاک ترکیب کنید. این کار زه کشی را بهبود می بخشد.
راه درمان گیاه، خارج کردن آن از خاک و جدا کردن بخش های زرد و بیمار ریشه است. این کار را با قیچی ضدعفونی شده انجام دهید و فقط بخش های کاملا سالم ریشه را باقی بگذارید.حال گیاه را در خاکی جدید با مقدار زیادی ماسه بکارید و تا 2 هفته آبیاری نکنید. پس از دو هفته، آبیاری را هر دو الی سه هفته یکبار انجام دهید. در زمستان گیاه را آبیاری نکنید.

گلدان نامناسب

گاهی زرد شدن برگها، نشانه وارد شدن استرس به این گیاه است. اگر گیاه در گلدانی بسیار کوچک کاشته شده باشد، ریشه فشرده شده و به گیاه استرس وارد می شود. اسطوخودس را در گلدانی بکارید که حداقل 40-30 سانتی متر فضای خالی در اطراف آن وجود داشته باشد. حتی اگر گیاه کوچک است، برای داشتن گیاهی سالم این فرمول را رعایت کنید.

PH خاک

اسطخودوس می تواند در خاکی کمی اسیدی رشد کند، اما خاک خنثی تا بازی را ترجیح می دهد. PH ایده آل برای آن ، 6.5 الی 8 است. اسطوخدوس کاشته شده در خاک اسیدی، در دریافت عناصر ضروری از خاک به مشکل بر خواهد خورد؛ که این موضوع سبب زرد شدن برگها می شود.

قارج “شب” چگونه به اسطوخودس حمله می کند؟

این قارچ اغلب برای اسطوخودس رخ داده و معمولا در گیاهان دیگر دیده نمی شود. به همین علت آگاهی کمتری نسبت به آن وجود دارد.معمولا ساقه های اسطوخودس به این قارچ مبتلا می شوند. ساقه بیمار، پیچ خورده و قهوه ای رنگ خواهد شد. نشانه های اولیه این قارچ، ظاهر شدن نقاط مشکی رنگ بر سطح ساقه است.در صورت مشاهده این لکه ها، راهی برای نجات گیاه وجود ندارد. تنها باید گیاهان بیمار را از بین ببرید. آنها را در پلاستیکی جداگانه گذاشته و در کنار سایر کمپوست های خود قرار ندهید. برای پیشگیری از ابتلای اسطوخودس به قارچ های مختلف، از مناسب بودن زه کشی خاک آن اطمینان حاصل کنید. آن را در خاکی خیس قرار نداده و نور خورشید را حداقل برای 6 الی 8 ساعت در روز برای آن فراهم کنید.

شرایط نگهداری و پرورش گیاه پیچک انگلیسی