حق طلاق برای زن، در صورت عدم رضایت جنسی از شوهر، در غالب شروط ضمن عقد ازدواج و عسر وحرج زوجه، پیش بینی شده است.
اما گاهی اوقات، طرفین، تمایلی به برهم زدن زندگی مشترک ندارند و نارضایتی و عدم برآورده کردن نیازهای جنسی شوهر، توسط زن، باعث صدور اجازه ازدواج مجدد برای مرد از سوی دادگاه خانواده می باشد.
شرایط ازدواج مجدد مرد
ازدواج مجدد مرد متاهل ممنوع است ولی این ممنوعیت با استثنایاتی مواجه است که در قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353 به شرح زیر تعریف کرده است:
موارد مجاز بودن ازدواج مجدد مرد
- با اخذ رضایت از همسر اول، مرد می تواند ازدواج مجدد نماید.
- در صورت عدم ایفای وظایف زناشویی از سوی زن، مرد می تواند جهت ازدواج مجدد اقدام نماید.
- در صورت عدم تمکین زن و اثبات آن درمحکمه و صدور رای قطعی وعدم امکان الزام زن به تمکین، مرد می تواند نسبت به ازدواج مجدد اقدام نماید.
- مبتلا شدن زن به دیوانگی و یا بیماریهایی که به دشواری معالجه می شوند از دیگر موارد حق ازدواج مجدد مرد است.
- مبتلا شدن زن به هرنوع اعتیاد مضر به خانواده.
- ترک نمودن زندگی مشترک توسط زن بدون دلیل موجه.
- محکومیت کیفری زن به مجازات مغایر با مناسبت های خانواده.
- نازا بودن زن.
- در صورتی که زن غایب مفقودالاثر شود.
اجازه ازدواج مجدد مرد، در قانون جدید حمایت خانواده ذکر نشده وفقط مرجع صالح جهت رسیدگی به دادخواست ازدواج مجدد، دادگاه خانواده معرفی شده است اما طبق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، اخذ اجازه ازدواج مجدد ازدادگاه که در قانون حمایت خانواده سال 1353 آمده است نسخ نشده وهمچنان به قوت خود باقی است.
الزام شوهر به ثبت ازدواج مجدد
در صورتی که مردی، امکان طلاق همسر اول خود را نداشته باشد وشروع به رابطه با زن دیگری نموده باشد، براثر شرایط اجتماعی ونیاز به درکناررهم بودن، گاهی طرفین با توجه به طولانی بودن نسبی صدور رای اجازه ازدواج مجدد مرد وعدم امکان اخذ رضایت همسر اول، به صورت پنهانی ازیکی از راه های زیر اقدام به ازد.واج با خانم مورد نظر نموده وتاوان تحمل حبس یا پرداخت جزای نقدی را نیز به جان می خرد.
ازدواج موقت
راه اول وآسان که تبعات کیفری نیز در صورت عدم ثبت رسمی ندارد، ازدواج موقت با همسر دوم، بدون ثبت رسمی ازدواج است. ثبت رسمی ازدواج موقت دوم، الزامی نیست اما در صورت بارداری زوجه یا شرط ضمن عقد، مبنی بر ثبت آن، الزامی شده و درحمایت ماده 49 قانون حمایت خانواده، دارای ضمانت اجرای کیفری می شود.
ازدواج عادی
در این حالت، مرد و زن بارعایت کامل مسائل شرعی، اقدام به ازدواج دائم با یکدیگر واجازه ولی دختر نموده و با توجه به اینکه ازدواج دوم مرد بدون حکم دادگاه قابل ثبت رسمی نیست، زن به دادگاه خانواده مراجعه نموده و دادخواست الزام شوهر به ثبت رسمی ازدواج دوم را تقدیم می نماید.
با توجه به شهادت شهود و اقرارشوهر مبنی بروقوع ازدواج دائم، دادگاه حکم به الزام زوج به ثبت ازدواج دائم صادر نموده وجهت تعیین مجازات زوج، به دلیل عدم ثبت ازدواج دائم، وی را به دادسرا معرفی می نماید.
در این حالت زن اول، چاره ای جز کنار آمدن با موضوع و یا مطالبه مهریه و طلاق و یا ادامه زندگی مشترک را ندارد.
امکان زدواج مجدد زن
زن شوهر به هیچ عنوان امکان ازدواج مجدد ندارد. ازدواج مجدد زن شوهردار براساس قانون، باطل است و در صورت وقوع نزدیکی، این عمل درحکم رابطه نامشروع و زنا می باشد.
زنان، فقط در صورت فوت همسر، انحلال و بطلان نکاح، فسخ نکاح و طلاق و سپری شدن عده، امکان ازدواج مجدد را دارند.
ازدواج مجدد زن مطلقه
ازدواج مجدد زن مطلقه، پس ازطی شدن عده طلاق ازدواج دائم وعده انقضا یا بذل ازدواج موقت، باهرمردی که خالی ازموانع نکاح باشد، مجاز است. هر چند که مشاورین روانشناسی، ازدواج مجدد زن یا مرد بلافاصله بعد از طلاق را توصیه نمی کنند اما از نظر قانونی هیچ منعی برای ازدواج مجدد زن مطلقه وجود ندارد.
ازدواج مجدد زن بیوه
زنان بیوه و شوهر مرده ای که عده وفات همسرشان به واسطه انقضا مدت عده و یا وضع حمل در زنان باردار، به سر آمده است، اجازه ازدواج مجدد دارند و هیچ منعی وجود ندارد.
دادخواست اجازه ازدواج مجدد
جهت اخذ اجازه ازدواج مجدد برای مردان، صدور حکم اجازه ازدواج مجدد ازسوی دادگاه خانواده ضروری است. به هیچ عنوان امکان ثبت ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه وجود ندارد و اگر سردفتر اسناد رسمی ازدواج، بدون حکم دادگاه صالح اقدام به ثبت ازدواج مجدد مرد نماید با ضمانت اجرای کیفری ماده 56 قانون حمایت خانواده و محرومیت از اشتغال به سردفتری رو به رو خواهد شد.
حق طلاق برای زن در صورت ازدواج مجدد مرد
ازدواج مجدد مرد، تحت شرایط خاصی موجب استفاده زن از وکالت طلاق مندرج درعقدنامه می شود. اگر ازدواج مجددمرد، به حکم دادگاه و دراثر اثبات عدم تمکین زن از شوهر، باشد برای زوجه حق و وکالتی بایت طلاق متصور نیست، اما اگر ازدواج مجدد مرد فقط به دلیل تنوع طلبی و بدون توجیه باشد، وکالت طلاق مندرج در قباله ازدواج برای زن محقق می شود.
تفاوتی در آثار ازدواج مجدد مرد به عقد دائم ویا نکاح منقطع یا صیغه وجود ندارد و در هر صورت ازدواج مجدد صورت گرفته است.
ازدواج موقت مرد متاهل
همانگونه که قبلا هم به عرض رسید، ازدواج مجدد چه دائمی باشد و چه موقت، باعث ایجاد وکالت درطلاق برای زوجه می باشد. البته تحقق این شرط در صورتی است که بند مرتبط درعقدنامه، با امضا زوج رسیده باشد.
اما اینکه آیا ازدواج مجدد مرد به صورت نکاح منقطع، نیاز به اذن دادگاه و یا رضایت همسر اول دارد یا خیر، مسلما پاسخ مثبت است و بدون رعایت شرایط قانونیف مسلم است که برای همسر اول حق طلاق به وکالت از زوج ایجاد می شود.
اما با توجه به عدم الزام ثبت ازدواج موقت در دفاتر رسمی ازدواج، اثبات اینکه مرد به نکاح منقطع یا صیغه، ازدواج مجدد نموده است، کمی مشکل به نظر می رسد.
در هرصورت ازدواج مجدد مرد متاهل به صورت صیغه، منع قانونی و شرعی ندارد.
مزایای داشتن وکیل در پرونده ازدواج مجدد
در صورتی که زوجه از همسرش تمکین خاص نکند وحاضر به انجام عمل زناشویی نباشد و مرد نیز به این دلیل به عسر وحرج بیفتد، امکان اخذ مجوز ازدادگاه جهت ازدواج مجدد مرد وجود دارد. وکیل متخصص امور خانواده، امکان ارائه صحیح مشاوره حقوقی برای اخذ اجازه ازدواج مجدد را دارد.
به طور مثال فرض بفرمایید زوجه با استفاده از حق حبس، تا زمان پرداخت مهریه از وقوع رابطه زناشویی جلوگیری نموده واین امر مسقط نفقه نیز نمی باشد، در این فرض تکلیف چیست؟
ویا اینکه بیماری پوستی غیر مسری زن، باعث عدم رغبت مرد درایجاد رابطه جنسی است، ملاحظه میفرمایید که علم حقوق خانواده پیچیدگیهای خاص خود راداردو امکان تسلط همه جانبه افراد غیر حقوقی به همه قوانین نیست.
پس بهترین راه انتخاب وکیل خانواده جهت پرونده های خانواده است تا از این گذر، سریعتر به نتیجه مورد نظر نایل شد.
مدارک لازم جهت دادخواست ازدواج مجدد
- رای قطعی الزام به تمکین زوجه
- سند ازدواج
- کارت ملی
- دادخواست اجازه ازدواج مجدد
منبع: گروه وکلای مهر
