به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بر اساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی در تیر سال ۹۹ در خصوص سپرده بانک ها، این سود ها به صورت علی الحساب به دو بخش حساب های کوتاه مدت و مدت دار تقسیم می شود. در سپرده های کوتاه مدت عادی، نرخ سود به صورت ماه شمار ۱۰ درصد، در سپرده های کوتاه مدت ویژه سه ماهه ۱۲ درصد و در سپرده های کوتاه مدت ویژه شش ماهه ۱۴ درصد است.
دبیر شورای هماهنگی بانک های دولتی آقای قیطاسی با بیان اینکه نرخ سپرده های سالیانه نیز حداکثر ۲۰ درصد تعیین شده است می گوید: تمامی بانک ها مکلف هستند نرخ سود سپرده ها را بر اساس نرخ های مصوب بانک مرکزی پرداخت کنند.
آقای اصغر بالسینی کارشناس امور بانکی می گوید: بعد از این که بانک مرکزی با هدف کنترل نوسانات اقتصادی به بانک ها اجازه انتشار اوراق گواهی سپرده عام با سود ۲۳ درصد را داد این برداشت در سیستم بانکی به وجود آمد که بانک ها می توانند نرخ سود سپرده های خود را افزایش دهند در حالی که آنچه بانک مرکزی دنبال می کرد انتشار اوراق گواهی سپرده یک ساله با هدف اجرای یک سیاست پولی مشخص بود نه افزایش سود سپرده بانکی، برخی از بانک ها نیز از این شرایط استفاده و اقدام به افزایش سود سپرده کردند.
به همین سبب نیز ۱۳ دی بانک مرکزی در بخشنامه ای به شبکه بانکی با تاکید بر لزوم پایبندی بانک ها در خصوص نرخ مصوب سپرده های بانکی، از اعمال اقدامات تنبیهی برای بانک ها و موسسات اعتباری متخلف خبر داد.
آقای قیطاسی نیز با اشاره به بخشنامه هشدار آمیز بانک مرکزی اظهار کرد: چنانچه بانک ها دستورالعمل های بانک مرکزی را رعایت نکنند قطعا با آن ها برخورد می شود و برای این بخش ۶ اقدام تنبیهی پیش بینی شده است.
طبق وعده بانک مرکزی روزهای گذشته بازرسان این بانک برای بررسی شرایط ، سری به بانک ها زدند و بازرس بانک مرکزی در خصوص چگونگی این بازرسی ها می گوید: با استفاده از اطلاعاتی که بانک ها ارائه می کنند، سپرده گذارانی که مبالغ بالایی دارند برای ما ارسال می شود از این راه صورت حساب ها را از بانک ها دریافت و مورد بررسی قرار می دهیم این روشی است که به شکل سامانه ای و متمرکز انجام می دهیم در مواردی نیز برای این که شعب متوجه بازرسی ها شوند مراجعه حضوری را هم در دستور کار داریم.
با متخلفانی که بخشنامه های بانک مرکزی در زمینه سود را رعایت نمی کنند چه برخوردی می شود؟
بانک مرکزی در بخشنامه برخود با متخلفان در زمینه پرداخت سود سپرده اعلام کرده است که ضمن ابلاغ اخطار و تذکر به بانک ها و مؤسسات اعتباری ناقض نرخ های سود و برخورد با آن ها از طریق هیأت انتظامی بانک ها، اقدامات دیگر مانند تعطیلی یا غیر فعال نمودن شناسه اختصاصی شعب متخلف؛ مدنظر قرار دادن تخلفات مذکور به عنوان تخلفات حائز اهمیت در تصمیم گیری برای صدور تأییدیه صلاحیت مدیران بانک ها و مؤسسات اعتباری؛ بازنگری در حدود رشد مجاز مقرر در ضوابط ناظر بر کنترل مقداری ترازنامه؛ بازنگری در تعداد شعبه و باجه؛ مدنظر قرار دادن تخلفات موصوف در بررسی های مربوط به صدور مجوز های موردنیاز بانک و مؤسسه اعتباری از جمله مجوز های برگزاری مجامع، افزایش سرمایه، ارائه خدمات ارزی و همچنین عزل مدیران متخلف در نظر گرفته شده است.
اما چرا برخی از بانک ها تمایل به تغییر و افزایش نرخ های سود تعیین شده از سوی بانک مرکزی را دارند؟ در این رابطه آقای بالسینی گفت: به دلیل محدودیت جدی منابع در برخی از بانک ها، یک جنگ جذب سپرده بین بانک ها شکل گرفته است به سبب این که بانک ها بتوانند ناترازی های خودشان را به خصوص در سه ماه پایان سال که تشدید می شود جبران کنند با پرداخت سود های بالاتر از مجوز قانونی اقدام به جذب سپرده می کنند که بانک مرکزی هم برای پایان دادن به این جنگ به طور قاطع اعلام کرد بانک ها ملزم هستند سود سپرده را رعایت کنند.
او در ادامه افزود: در این رقابت یا به عبارتی جنگ قاعدتا بانک هایی که ناترازی های جدی تری را دارند نرخ های بالاتری را پیشنهاد می کنند، اما عملا در آینده همین بانک ها توان بازپرداخت سود ها را نداشته و برای پرداخت ها استقراض آن ها از بازار بین بانکی و بانک مرکزی افزایش پیدا می کند و این عملا سبب ایجاد یک چرخه معیوب در اقتصاد کشور می شود.
موفقیت بانک مرکزی در گرو سخت گیری به متخلفان است
به گفته بالسینی، در چنین شرایطی اقدام بانک مرکزی در اعمال جریمه ها و محدومیت ها برای بانک های متخلف اقدام بسیار مهم و حائز اهمیتی است که سبب کنترل شرایط می شود . تجربه نیز نشان داده است هر چقدر بانک مرکزی سخت گیری های جدی اعمال کند موفق تر خواهد بود.
او بیان کرد: اگر نظارت بانک مرکزی به درستی نباشید جنگ سپرده سبب افزایش نرخ سود تسهیلات می شود و این افزایش اثر خود را در بلند مدت بر روی تولید خواهد گذاشت و با افزایش هزینه تولید بخش عرضه در اقتصاد نیز دچار مشکل خواهد شد در این زمینه بانک مرکزی باید عزم خود را به شکل جدی جزم و قدرت خود را به بانک ها نشان دهد.
حالا افرادی که خواهان دریافت سود بالاتری از نرخ مصوب هستند باید چه کنند؟ بانک مرکزی برای این افراد اوراق گواهی سپرده مدت دار را منتشر کرده است که طبق بخشنامه بانک مرکزی نرخ این اوراق ۲۳ درصد است و بلند مدت به صورت یک سال است. این اوراق در جهت حفظ منابع در سیستم بانکی طراحی شده است و در صورتی که فرد خریدار بخواهد زود تر از موعد آن را سر رسید کند، سود ۱۰ درصدی دریافت خواهد کرد.
به گفته کارشناسان اقتدار و برخورد های مناسب بانک مرکزی مانع از بروز تخلفات آسیب زا خواهد شد بانک مرکزی نیز این وعده را داده که با متخلفان در خصوص عدم رعایت نرخ های سود برخورد خواهد کرد، برخوردی که روزهای گذشته گام های نخست عملی آن برداشته شد.
فضای رقابتی در بین بانک ها/ افزایش نرخ سود ۲۵ درصدی در بانک های دولتی
