کشور مکزیک از ۳۲ ناحیه فدرال تشکیل شده است، درواقع ۳۱ ایالت و یک منطقه فدرال (مکزیکو سیتی) در مکزیک وجود دارد که بر اساس قانون تمام این مناطق مستقل و آزاد هستند. صنایع دستی این مناطقِ تاریخی چیزی فراتر از وسایل تزئینی است. این وسایل نشان دهنده ی سال ها فرهنگ و قدمت می باشند که در قالب این صنایع ظهور کرده اند. اغلب این صنایع دستی توسط بومیان و بدون هیچ آموزش رسمی ساخته می شوند. زنان مکزیکی بیشتر از مردان این کشور از این هنر بر خور دارند و از این راه پول به دست می آورند. در مکزیک ۳۲ منطقه وجود دارد که هر کدام صنایع دستی مخصوص به خود را دارند که به زمینه های طبیعی و فرهنگی آنها نیز ارتباط دارد اسامی ایالت های مکزیک شاید برایمان نا مفهوم باشد اما بهتر است با این منطقه آشنا شویم. یکی از ایالت هایی که بیشترین هنر و صنایع دستی را به خود اختصاص داده است ایالت اوآخاکا است. در کشور بزرگ مکزیک بیشتر زنان و مردان روستایی به تولید صنایع دستی می پردازند و از این راه امرار معاش می کنند.
سفال های زیبای مکزیک
ساخت و طراحی سفال و سرامیک یک هنر برجسته در این منطقه است که از هزاران سال پیش به جا مانده و نشانگر تمدن باستانی در ایالت های مکزیک می باشد. این سفال ها اغلب در کوره های سنتی و با سوخت هیزم ساخته می شوند. قدیمی ترین نوع لعاب که روی کاشی نیز مصرف می شود، Talavera نام دارد و در شهر پوئبلا مورداستفاده قرار می گیرد. در این سفال ها از رنگ های طبیعی استفاده می شود.
محصولات این رشته به دو روش کاملا دستی و نیز با استفاده از چرخ و کاربرد گل رس تهیه می شود. تولیدات روستایی عموما بدون لعاب ولی دارای تزیینات مختلف از جمله برجسته کاری و مشبک کاری است و روستاهای اطراف شهر آخاکا مرکز عمده ی ساخت و عرضه آن است. کامل ترین شیوه لعاب دادن اشیا سفالین که همراه با نقاشی به صورت زیر لعاب می باشد مربوط به شهر تزین تزون تزان است. مناطق عمده دیگر تولید سفال و سرامیک عبارتند ار روستاهای اطراف میچوگان آتزامپا و هیدالگودولورس.
شیشه گری سنتی
شیشه گری نمونه ای دیگر از هنرهای معاصر است که در مکزیک رواج داشته و در بین مردمان محلی و گردشگران محبوب است. هر چند این رشته نیز از پیشینه تاریخی طولانی در مکزیک برخوردار است ولی پس از ورود اروپایی ها توسعه ی چشمگیری یافت و امروزه یکی از پر رونق ترین صنایع دستی مکزیک بوده که تولیدات آن در بازار ایالات متحده با فراورده های شیشه ی ایران رقابت می کند. مراکز عمده ی تولید، شهرهای گودال خارا و مکزیکوسیتی می باشد. در این رشته، موقعیت مکزیک در قاره آمریکا را می توان با جایگاه شیشه گری دستی ایران در قاره ی آسیا و ایتالیا در قاره ی اروپا مقایسه کرد. مردمان این شهر توانسته اند با استفاده از تکنیک های خاص، محصولات منحصربه فردی با رنگ های زیبا و پرجنب و جوش خلق کنند.
اشیای لاکی
این گونه محصولات نیز با پشتوانه ای بسیار قدیمی در شهرهای اوروآپان ، میچوگان و گوررو در مواردی به صورت برجسته و یا با استفاده از روغن ها و زرین های طبیعی ساخته و پرداخته می شود.
پارچه بافی
این رشته دارای تنوع و گستردگی زیادی می باشد و مهمترین انواع آن به شرح زیر است:
- ساراپس که از پشم بافته شده و حالت شال دارد ولی به علت سنکینی وزن ، از آن به عنوان دیوارکوب، روتختی و حتی زیر انداز نیز استفاده می شود.
- ربوزو که با استفاده از الیاف پشمی و پنبه ای بافته شده و معمولا از آن جامه ی بلند تهیه می گردد.
- کپنک های پیل : این پارچه عموما برای تهیه کت بلند مردانه که گاه تا زانو می رسد، بافته می شود. کت مربع شکل پشمی مزبور به گپنک مورد استفاده چوپانان ایران شباهت دارد.
- کچ که متل : به صورت شال مثلثی است که با استفاده از طرح ها و رنگ های بسیار زیبا روی آن قلابدوزی می کنند.
- به علاوه بافت انواع پارچه های پنبه ی و کتانی نیز برای مصارف گوناگون به ویژه در نواحی گرم کشور متداول می باشد.
اشیا فلزی
ساخت اشیا فلزی شامل مس، برنج، آلیاژ و نیز زیورآلات در بیشتر نقاط کشور متداول است. ولی بهترین طراحان سازنده زیورآلات در شهر تاکسکو می باشند. اشیا مسی قلم زده نظیر انواع گلدان و ظروف مختلف بیشتر در شهر سانتاکلارا مشاهده می گردد.
حصیر بافی
حصیر بافی بیشتر در مناطق بومی و روستایی کاربرد دارد. بومیان با استفاده از نی، ساقه ی گیاهان و برگ درخت نخل وحشی انواع سبد، قفس پرندگان، کلاه لبه پهن، حصیر زیرانداز و غیره می بافند و در اختیار گردشگران قرار می دهند.
مجسمه و تندیس از سنگ
این رشته در حقیقت میراث کهن بومیان بوده و امروزه در تزیین بناها به میزان گسترده ای از آن استفاده می شود.
ساخت آلات موسیقی
مکزیک موسیقی خاص خود را دارد که در جهان مشهور است. به طبع فرهنگ شاد و روحیه خوب مردمان این دیار، موسیقی و رقص در آن ها جایگاه ویژه ای دارد و از زمان های قدیمی ابزارآلات موسیقی مانند گیتار و ویولن و… را به شیوه های سنتی تولید و استفاده می کردند.
وسایل چرمی
اگر به چکمه گاوچران ها و کابوی ها علاقه دارید می توانید این وسایل چرمی را از شهر لئون در گوآناخوآتو تهیه کنید. اکثر این وسایل چرمی از چرم گاومیش و پوست گراز تهیه می شوند. از وسایل چرمی ساخته شده در این منطقه می توان به تابلوهای آویز، کیف و ساک و مبلمان اشاره کرد.
اشیا تزئینی
ساخت عروسک با لباس محلی، ماسک و کایت از کاغذهای موم اندود با تلفیق رنگی بسیار جالب از جمله سایر رشته های قابل ذکر صنایع دستی مکزیک می باشد.
نقره کاری
مکزیک یکی از اولین مناطق صادرکننده نقره است. به عنوان مثال شهر Taxco در ایالت مکزیکو به شهر نقره ای معروف است. اگر از این شهر بازدید کنید، بازار نقره فراوانی مشاهده خواهید کرد. البته باید مراقب اجناس تقلبی در این بازار باشید. این جواهرات با تراشکاری های دقیق و زیبا، زیورآلات ظریفی را خلق می کنند که برازنده شما می باشد. شهر «تاکسکو»، در مکزیک به کارهای نقره ی نفیس خود شهرت دارد و بهترین انواع از زیورآلات نقره تا ظروف پذیرایی را در میان محصولات آن خواهید یافت. همچنین سنگ های طبیعی مانند فیروزه، مرجان یا آمیتیست از شهرهای مجاور تاکسکو در ساخت این نقره جات به کار برده می شود که زیبایی و ارزش آن ها را دو چندان می کند.
ماسک های متنوع
ماسک ها در حین مراسم رقص یا مراسم های شاد دیگر مورداستفاده قرار می گیرند. بیشتر آن ها از چوب، سنگ، خاک رس و استخوان ساخته شده اند. شکل آن ها اغلب از حیوانات الهام گرفته می شود، اما چهره های انسان نیز در آن ها به کار برده می شود.
کاغذ سازی
یکی دیگری از هنرهای قومی و محلی مکزیک کاغذسازی است که امروزه نیز وجود دارد ولی کمتر موردتوجه قرار می گیرد. هنرمندان مکزیکی با استفاده از کاغذ و برش های روی آن شکل های متقارن، چندبعدی و زیبایی را می سازند که برای تزئین خیابان ها، دیوارها، ساختمان و خانه مورداستفاده قرار می گیرد. این هنر فراموش شده در بیشتر ایالت های مکزیک رواج دارد.
سخن آخر
در مکزیک بیشتر زنان و مردان روستایی به ساخت و فروش این صنایع دستی می پردازند و درصورتی این صنایع صادر می شوند که موردحمایت قرار بگیرند. البته فروشگاه های محصولات عادی نیز وجود دارد که به اشتباه صنایع بومی نام گذاری شده اند و سعی می کنند با تولید صنایع دستی ارزان قیمت و بی کیفیت، ارزش این محصولات را زیر سؤال برده و سود ببرند، بنابراین مراقب اجناس تقلبی باشید.
آشنایی با هنر پوستین دوزی
