در برخی مواقع هنگامی که مادر بیش از یک جنین در رحم خود دارد یا در اصطلاح چند قلو باردار است ممکن است یک یا چند جفت از جنین ها ناپدید شوند که در اصطلاح به آن سندرم ناپدید شدن دوقلو یا سندرم قل ناپدید شده می گویند. در این مقاله به صورت کامل درباره این اختلال صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
سندرم قل ناپدید شده چیست؟
زمانی که بیش از یک جنین در رحم شما رشد می کند، احتمالا به شما می گویند دوقلو دارید یا چند قلو باردار هستید. با این حال در اواخر بارداری، ممکن است یکی از جنین ها یا چند جنین تشخیص داده نشود. جنینی که به صورت کامل رشد نمی کند و قبل از آنکه به دنیا بیاید، سقط می شود، که به این حالت سندرم قل ناپدیدشده گویند. پزشکان تا زمانی که اولتراسوند اختراع نشده بود توانایی این کار را نداشتند که تا قبل از متولد شدن نوزاد متوجه تعداد دفعات ناپدید شدن جنین ها شوند. ولی با پیشرفت تکنولوژی امروزه مادران متوجه رشد جنین در رحم خود می شوند و به همین دلیل ناپدید شدن دو قلو یا بیشتر از قبل مشخص می شود.در حقیقت پس از ناپدید شدن دوقلو در حال رشد، بافت جنین توسط نوزاد و مادرش جذب می شود به همین سبب به این اختلال ناپدید شدن دوقلو گویند. نکته ویژه ای که درباره این موضوع وجود دارد این است که دوقلوی ناپدید شده قادر است در افراد احساس سردرگمی، اضطراب و اندوه ایجاد کند چون به آن ها گفته شده است که حاملگی چندقلو است.
دلیل سندروم قل ناپدید شده چیست؟
ناپدید شدن دوقلو با سبک زندگی مادر مرتبط نیست و بر اساس آنچه در مورد این وضعیت به دست آمده است، ناپدید شدن دوقلوها به همان علت سقط جنین زودرس رخ می دهد یعنی موضوعی به نام ناهنجاری کروموزومی. هنگامی که لقاح تشکیل می شود و سلول جنین در رحم مادر شروع به رشد می کند، DNA او تکثیر می شود، به طوری که در هر ثانیه چندین نسخه کپی از DNA به وجود می آید. در این فرآیند کروموزوم می تواند تغییر پیدا کند و حتی این امکان وجود دارد که از سلول خارج شود.پس اگر جنین در فرآیند تکثیر DNA به مشکل بخورد و قادر نباشد آن طور که باید از آن نسخه ایجاد کند سقط می شود. زمانی که شما دوقلو یا چند قلو باردار هستید، به دلیل اینکه مجموعه های متعدد DNA مستقل از یکدیگر به وجود می آیند، زمانی که یک جنین سقط شود بر فرآیند رشد تأثیری ندارد.
نشانه ها و علائم سندروم قل ناپدید شده
بعضی از علائم و نشانه ها در بارداری وجود دارند که نشان دهنده این اختلال هستند. اما به یاد داشته باشید، این نشانه ها قطعا برای این اختلال نیست بلکه علائم بارداری در افراد متفاوت هستند. البته نشانه هایی که در نوسان هستند یا قطع می شوند که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد ولی با این وجود مشورت با پزشک پیشنهاد می شود.
سطوح غیر طبیعی HCG
گنادوتروپین جفتی انسانی که به آن HCG نیز گفته می شود، هورمونی است که برای تشخیص باردار بودن شما آزمایش می شود. اگر باردار باشید مخصوصا چندقلو باردار باشید سطح HCG شما را کنترل می کند تا مطمئن شود آنطور که باید بالا می رود. سطح HCG از بالا آغاز می شود، در صورتیکه فلات وجود داشته باشد این می تواند نشان دهنده رشد یک جنین باشد.
گرفتگی و خونریزی
لکه بینی سبک آن خونریزی لانه گزینی گویند که در بسیاری از بارداری های سالم رخ می دهد ولی چیزی که مهم است این است که اگر شما چند قلو باردار هستید سپس علائم گرفتگی و مقداری خونریزی را تجربه می کنید، ممکن است رشد یکی از جنین ها متوقف شده باشد. البته تشخیص آن به همین راحتی نیست لازم است در اسرع وقت به پزشک زنان مراجعه کنید.
سندروم قل ناپدید شده چه اثراتی بر روی مادر و جنین های درون رحم دارد؟
اگر یکی از جنین های دوقلویی یا چندقلویی در سه ماهه اول از دست برود، هیچ گونه نشانه یا علائم بالینی در جنین های دیگر یا بدن مادر بروز نخواهد کرد. در این شرایط جنین های دیگر در سلامت کامل خواهند بود اما این مورد بستگی به علت مرگ یکی از جنین ها دارد.اگر ناپدیدی یک جنین از بارداری دوقلو یا چندقلویی در سه ماهه دوم یا سوم صورت بگیرد، خطر بیشتری جنین باقیمانده را تهدید میکند، بطور مثال احتمال بروز فلج مغزی افزایش می یابد.
اگر یکی از جنین های دوقلویی یا چندقلویی بعد از دورۀ رویانی یعنی هفته سوم تا هشتم بارداری ناپدید شود، ممکن است آب موجود در بافت های او، مایع آمنیوتیک دوباره جذب شود، این امر باعث می شود جنین های زنده به باقیمانده بافت جنین از دست رفته فشار وارد کنند و آن را مانند یک ورقه صاف کنند.هنگام زایمان ممکن است جنین از بین رفته به شکل جنین فشرده شده، صاف یا کاغذی و پهن دیده شود.
مراقبتهای پزشکی لازم برای سندروم قل ناپدید شده چیست؟
اگر این مشکل در سه ماهه اول بارداری و بدون عارضۀ خاصی اتفاق بیفتد، پزشک هیچ اقدام ویژه ای انجام نمی دهد، نه مادر و نه جنین های زنده هیچ کدام به درمان یا دارو نیاز نخواهند داشت. اما اگر مرگ یکی از جنین ها در سه ماهه دوم یا سوم رخ دهد، بارداری مادر با خطرات زیادی روبرو می شود.
مادران باردار بویژه مادرانی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند، بلافاصله پس از مشاهده علائمی مانند خونریزی، گرفتگی رحم و درد لگن باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند. ابتدا باید توسط یک سونوگرافی مشخص شود که آیا یکی از جنین ها زنده است یا خیر، اگر مرگ یکی از جنین ها اثبات شود، ممکن است پزشک با روش کورتاژ، جنین از بین رفته را خارج کند. اما در بسیاری از موارد می توان تا بروز سقط طبیعی منتظر ماند و از عمل کورتاژ اجتناب کرد.
چگونه دو قلو باردار شویم؟
