صریح‌ترین پیام از سوی تهران به کاخ سفید مخابره شد

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از همشهری آنلاین، این همان مسیری است که می تواند مابین ایران و دولت جدید آمریکا طی شود. اگرچه روی کارآمدن بایدن در بهمن، زمان کوتاهی از عمر دولت حسن روحانی در تهران را به همراه خواهد داشت؛ اما موضع گیری صریح وزیر خارجه ایران در گفت وگو با روزنامه ایران، نشان داد که دولت برای این اقدام آماده است.

جواد ظریف در این گفت وگو توضیح می دهد که اگر آقای بایدن بخواهد تعهدات آمریکا را اجرا کند، ما هم می توانیم فورا به تعهدات برجامی خود به صورت کامل برگردیم. ما مخالف مذاکره نبودیم و نیستیم، مذاکره هم در چارچوب ۱+۵ امکان پذیر است. اگر آمریکا بخواهد عضو برجام شود که ترامپ آن عضویت را از بین برده است، ما حاضریم گفت وگو کنیم که آمریکا چگونه وارد برجام شود.

«اگر آمریکا به اجرای تعهداتش برگردد، کاری که ما می کنیم هم سریع خواهد بود؛ یعنی به تعهدات برجامی برمی گردیم. این نیاز به مذاکره ندارد. مرحله بعد که نیاز به مذاکره پیدا می کند، بازگشت آمریکا به داخل برجام است که آن فوریت اول نیست. فوریت اول خارج شدن آمریکا از حوزه یاغی گری و نقض قانون است؛ یعنی آقای بایدن نمی خواهد میراث یاغی گری آقای ترامپ را با خود حمل کند».

او در این گفت وگو تأکید می کند که «{درباره لغو تحریم های اعمال شده ترامپ} در پاسخ به دعواهای داخلی که می گویند آقای بایدن اگر بخواهد هم نمی تواند، باید گفت: نه، آقای بایدن اگر رئیس جمهور آمریکا شد و در کاخ سفید مستقر شد، می تواند با سه فرمان اجرائی همه اینها را لغو کند. دوستان داخلی ما حواس شان باشد. حرف هایی که برای مصرف داخلی می زنند؛ یعنی دارند به آقای بایدن علامت می دهند که این کار را نکنید. اگر رئیس جمهوری آمریکا بخواهد در داخل آمریکا آسمان را به زمین بیاورد یا نیاورد، به خودشان مربوط است. به قول خودشان مسئولیت روی میز رئیس جمهوری آمریکا تمام می شود. کنگره جز اعلان جنگ هیچ مسئولیتی در روابط خارجی آمریکا ندارد؛ آن هم با همکاری رئیس جمهوری. آن کسی که در روابط خارجی آمریکا مسئولیت دارد، رئیس جمهوری آمریکاست؛ بنابراین مردم باید امیدوار باشند. اینکه ممکن است زمان آن تأخیر پیدا کند، به دلیل پروسه انتقال دولت است».

ظریف در این گفت وگو در پاسخ به سؤالی درباره وعده بازگشت به برجام از سوی بایدن نکاتی را متذکر می شود که به نقل از روزنامه ایران بازنشر می کنیم. «اجازه دهید اینجا سه نکته را متذکر شوم؛ نخست اینکه سیاست آقای ترامپ در خروج از برجام و فشار حداکثری او بر ایران، شکست خورد. همه این را می دانند. البته اینکه او شکست خورده، به معنای این نیست که ما از این سیاست بهره بردیم؛ بلکه به این معنی است که آمریکا به هدفش نرسیده و البته فشار زیادی هم به ما وارد شد. ما در شکست دادن آمریکا پیروز شدیم؛ اما درباره اینکه اقتصاد کشور با تحریم های ترامپ ضرر کرد، حتما این گونه است و باید این واقعیت مورد توجه قرار گیرد... . الان میزان ذخایر اورانیوم اصلا با قبل از ترامپ قابل مقایسه نیست و تحقیق و توسعه ما از قبل از برجام به مراتب جلوتر است. البته ما این اقدامات را در قالب برجام انجام دادیم. اینها نشان می دهد که آمریکا نه تنها به اهدافش نرسیده؛ بلکه از آنها دور هم شده است. این یک امتیاز منفی برای آنهاست. برخی فکر می کنند آقای بایدن با یک ذخیره ای به میدان این قضیه می آید. نه، آقای بایدن با یک امتیاز بسیار منفی می آید که این نتیجه دستاوردهای مهم هسته ای ایران در دوران آقای ترامپ بوده است.

دوم اینکه آمریکا از دو شأن و جایگاه برخوردار است؛ یک شأن به عنوان عضو برجام و شأن دیگر عضو سازمان ملل متحد. آقای ترامپ درست است که از برجام خارج شد؛ اما از سازمان ملل متحد که خارج نشد. به عنوان عضو ملل متحد، چه دولت آقای ترامپ و چه دولت آقای بایدن متعهد به اصل ۲۵ منشور هستند. اصل ۲۵ منشور ملل متحد دولت آمریکا را موظف به اجرای تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد می کند. آمریکا خودش عضو دائم شورای امنیت است و نمی تواند بگوید یک تصمیم این شورا عادلانه است یا غیرعادلانه و غیرقانونی. ما به عنوان کشوری که خارج از این شورا بودیم، می گفتیم این تصمیم شورای امنیت غیرقانونی است؛ اما آمریکا هم به عنوان عضو ملل متحد و هم به عنوان عضو دائم شورای امنیت نمی تواند بگوید قطع نامه ۲۲۳۱ غیرقانونی است. آمریکا تعهدات برجامی اش در تعهدات ملل متحدی آن کشور وجود دارد. آقای ترامپ با خروج از برجام فقط امتیازات عضویت آمریکا در برجام را از دست داد. اشتباهی که آقای ترامپ و اطرافیانش کردند، این بود که نفهمیدند با خروج از برجام از تعهدات خود به عنوان عضو ملل متحد خارج نمی شوند؛ بلکه با نقض برجام، مرتکب نقض تعهد خود به عنوان عضو ملل متحد می شوند. البته آمریکا خیلی از تعهدات بین المللی دیگرش را نیز نقض کرد؛ اما با خروج از برجام، آمریکا امتیازاتی را که در آن به عنوان یک عضو برجام داشت، از دست داد؛ کمااینکه ما در خلال تلاش آنها در شورای امنیت برای بازگرداندن تحریم ها دیدیم که این امتیازات را از دست داده اند. اینکه آقای بایدن می خواهد به برجام برگردد، خیلی هم خوب است، یک قسمت آن اجرای تعهدات شان به عنوان عضو ملل متحد است. باید تحریم ها را بردارند، باید اقدامات تخریبی که آقای ترامپ انجام داده و برخلاف قطع نامه ۲۲۳۱ بوده، متوقف کنند. قسمت دوم برجام است. اگر می خواهند به برجام برگردند، در شرایطی نیستند که شرط بگذارند؛ چون آمریکایی ها امتیاز عضو برجام بودن را از دست داده اند و الان می خواهند این امتیاز را دوباره به دست بیاورند. البته این کار غیرممکنی نیست و حتما همه از اینکه آمریکا تلاش کند این امتیاز را به دست بیاورد، استقبال می کنند؛ اما حتما آمریکا باید تلاش کند و حتما نیاز به اقداماتی از طرف آمریکا دارد که نشان دهد برجام مثل در چرخان جلوی ادارات نیست که از این طرف آن وارد شوید و از آن طرف خارج شوید. مثل گیشه سینماست که باید برای ورود خود بلیت بگیرید». «برای بازگشت به برجام و امتیازاتی که در برجام داشته، {آمریکا} باید این امتیازات را کسب کند. آقای ترامپ این امتیازات را از دست داده و آقای بایدن اگر می خواهد، باید این امتیازات را کسب کند. اولا باید مشخص باشد که ایران شرطی را نمی پذیرد. ما یک اسب را دو بار نمی خریم و دو بار هم نمی فروشیم. آنچه در برجام است، حاصل مذاکرات طولانی است. آنهایی که در برجام مذاکره کرده اند، کلمه به کلمه توافق را نه تنها خوانده اند؛ بلکه بر سر هر کلمه بحث و چانه زنی کرده اند. انواع انتخاب ها برای هر کلمه وجود داشته و بر سر هر موضوعی ساعت ها بحث شده است. همین موضوع موشکی و منطقه ای موضوعاتی نبود که در مذاکرات به راحتی کنار گذاشته شدند... . بنابراین این واقعیات را آمریکایی ها نمی توانند کنار بگذارند و بگویند آنچه ما گرفته ایم و آنچه را داده ایم، دوباره درباره اش معامله شود. اینها بدیهیات مذاکره است. خودشان هم می دانند؛ چون آقای ترامپ یک زیاده روی هایی کرده و ادبیات جدیدی را آفریده و متأسفانه بعضی ها دارند این ادبیات را ادامه می دهند. کسی که می تواند شرط بگذارد، ایران است. ایران باید راضی بشود و بقیه ۱+۴ باید راضی شوند که آمریکا به برجام برگردد؛ اما آمریکا باید تعهداتش را انجام دهد. آمریکا گزینه دیگری ندارد».

ظریف در پاسخ به سؤال دیگری که می گوید «... امیدواری ایجاد شده که می توان با دولت بایدن راه تعاملی را باز کرد» پاسخ می دهد «بله، به نظر من حتما چنین چیزی ممکن است؛ ولی سنگینی کار برعهده دولت آمریکاست؛ یعنی آمریکاست که باید برگردد به میز توافق... . از دولت بایدن توقع بیشتری است به خاطر اینکه می دانند سابقه چیست. کسانی که در دور اول توافق حضور داشتند، بسیاری از مشاوران کنونی بایدن بوده اند و می دانند چه گذشته است. مثل افرادی نیستند که توافق را ندیده باشند و براساس گفته های آقای بولتون درباره توافق نظر بدهند؛ بنابراین شرایط جدیدی خواهد بود و طبق قاعده باید شرایط معقول تری برای رسیدن به توافق باشد؛ اما این آمریکاست که باید اقدام کند».

سؤال مهم دیگری که خبرنگار روزنامه ایران از ظریف می پرسد این است «اگر آقای بایدن در کاخ سفید مستقر باشد و لغو تحریم ها را مشروط به انجام اقداماتی از سوی ایران کند، پاسخ مستقیم ما چیست؟» پاسخ ظریف بسیار مشخص است «آمریکا در شأنی نیست که بخواهد شرط بگذارد. آمریکا موظف است که به عنوان عضو ملل متحد و به عنوان عضو دائم شورای امنیت قطع نامه ۲۲۳۱ را اجرا کند. اگر این قطع نامه را اجرا کند و تحریم ها برداشته شود و مانعی برای فعالیت اقتصادی ایران نباشد، ایران هم اعلام کرده که تعهدات برجامی خود را اجرا می کند. علت تعطیلی برخی تعهدات برجامی ایران این است که آمریکا برجام را نقض کرده و اروپایی ها هم با اجرانکردن تعهدات برجامی و اجرانکردن ۱۱ تعهدی که بعد از خروج آمریکا دادند، در نقض برجام هستند و طبق ماده ۳۶ برجام این اجازه را به ما می دهد که برخی مفاد را رعایت نکنیم؛ اما کماکان به برجام متعهد هستیم؛ بنابراین چند نکته را باید از هم جدا کنیم. یک، اگر آمریکا تعهدات خود وفق قطع نامه ۲۲۳۱ را انجام دهد، ما تعهدات خودمان را وفق برجام انجام می دهیم. دو، اگر آمریکا بخواهد عضو برجام شود که ترامپ آن عضویت را از بین برده، ما حاضریم گفت وگو کنیم که آمریکا چگونه می تواند وارد برجام شود؛ پس آمریکا در موقعیتی نیست که بخواهد شرط بگذارد؛ ولی یک کار اتوماتیک می تواند انجام شود و نیازی هم به شرط یا حتی مذاکره نیست. آمریکا وظایف خود را طبق قطع نامه ۲۲۳۱ انجام دهد، ما هم تعهدات مان را طبق برجام انجام می دهیم. این نه نیازی به مذاکره دارد و نه شرط. این کار شدنی است».

جواد ظریف در پاسخ به سؤال دیگری که عده ای مطرح می کنند و معتقدند که دولت بایدن به دلیل زمان کمی که تا انتخابات ۱۴۰۰ مانده، وارد گفت وگو با این دولت نمی شود، گفت: «من فکر می کنم بیشتر این مسئله نگرانی برخی دوستان ما در داخل کشور باشد که متأسفانه پیام های غلط را از داخل برای آنها می فرستند. اگر آمریکایی ها عقل داشته باشند، می دانند که در جمهوری اسلامی این گونه مسائل، خارج از چارچوب صرف دولت ها شکل می گیرد و نباید نگران باشند و طبق قاعده هم نیستند. کمااینکه در گذشته در دوره آقای احمدی نژاد مذاکرات مسقط در دولت ایشان شروع شد و آمریکایی ها منتظر دولت بعدی نماندند؛ بنابراین این میزان از فهم شرایط داخلی در آمریکا هست. متأسفانه برخی جناح های سیاسی به خاطر نگرانی های سیاسی داخلی که به نظر من کاملا بی مورد است، نگران این هستند که این مذاکرات الان شروع شود. به نظر من هر زمانی که آمریکا به تعهدات خود در ۲۲۳۱ برگردد، این به نفع آمریکا و به نفع دنیا و به نفع ایران است و بنابراین نباید دیگر ملاحظات را وارد کرد».