اختلاف سطح تحصیلات در ازدواج می تواند چالش های زیادی را برای زوج ها ایجاد کند چرا که به نوعی اختلاف فرهنگی در ازدواج محسوب می شود. اختلاف زیاد بین سطح تحصیلات زوجین باعث می شود که آن ها درک و دیدگاه متفاوتی نسبت به مسائل مختلف داشته باشند. این تفاوت ها در بسیاری از موارد به اختلاف نظرهای عمیق و تعارض هایی در طرفین می انجامند. اگر می خواهید با کسی ازدواج کنید که سطح تحصیلی متفاوتی نسبت به شما دارد، باید نکاتی را در نظر بگیرید تا احتمال اختلاف و مشکل را در آینده به حداقل برسانید. در ادامه این مقاله به یکسری از این نکات اشاره کرده ایم که مطالعه آن ها می تواند در تصمیم گیری بهتر به شما کمک کند.
رابطه تفاوت سطح تحصیلات و ازدواج موفق
میزان تحصیلات از عوامل مهم تشکیل دهنده شخصیت و به خصوص در ایران تعیین کننده وجهه اجتماعی است. تحصیل دو بعد دارد: حوزه تحصیلی و سطح تحصیلی. منظور از حوزه تحصیلی نوع تخصص است. به عنوان مثال حوزه هنری فنی و یا علوم انسانی و منظور از سطح تحصیلی میزان مهارت و آگاهی علمی است. آنچه در ازدواج از اهمیت بیشتری برخوردار است سطح تحصیلی و مدرک تحصیلی است. در واقع در ازدواج سطح تحصیلی نقش بیشتری دارد ولی اگر حوزه تحصیلی هم یکی باشد یعنی زن و شوهر در یک حوزه مثلا مهندسی یا پزشکی تحصیل کرده باشند هماهنگی بیشتر خواهد بود.
سه حالت تفاوت سطح تحصیلات در ازدواج
اختلاف در سطح تحصیلات به معنی تفاوت در نگرش، اندیشه و راه و روش زندگی است. فردی که دارای تحصیلات است معمولا طرز فکر بهتر و بازتری دارد و عملکرد او در برابر مسائل زندگی بهتر است.تحصیلات در شخصیت افراد تاثیر زیادی دارد و هنگامی که سطح تحصیلات تفاوت زیادی داشته باشد، همین موضوع مانند اهرم فشار برای برخی از افراد می شود، حتی اگر خانم تحصیلات بیشتری داشته باشد.مشکلاتی مانند درک و اشتراک کمتر مشکلات بسیاری در زندگی زوج ها ایجاد می کند. بنابراین بهتر است در زمان ازدواج فردی را انتخاب کنید که شرایط تقریبا برابری با شما داشته باشد. زیرا میزان رضایت و احساس خوشی در زندگی بیشتر خواهد بود.
1- زن دارای تحصیلات عالی و مرد تحصیلات کمتری دارد.
در این حالت مردان از چنین ازدواجی استقبال می کنند اما به مرور به دلیل عدم تفاهم دچار مشکلات و ناسازگاری با یکدیگر و حتی طلاق خواهد شد. زن با تحصیلات بالاتر تفاهم کمتری با مردی دارد که سطح تحصیلات کمتر دارد.دیدگاه آنها در مورد مسایل پیرامونشان متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر مردان برای جبران حس حقارت خود، به قدرت و زور در زمینه های دیگر متوسل می شوند که در این شرایط ناسازگاری حاکم می گردد.
2- مرد دارای تحصیلات عالی و زن تحصیلات کمتری دارد.
در فرهنگ ما این مورد بسیار دیده ی شود و معمولا زوجها مشکل زیادی با آن ندارند.معمولا مردها به دنبال همسری هستند که از نظر تحصیلات در سطح پائین تری از آنها باشد. البته امروزه فرهنگ کشور به سمتی در حال حرکت است که با توجه به تحصیلات عالی و موفقیت آنها، مردان تمیال بیشتری دارند تا با همسری با سطح تحصیلات مشابه داشته باشند.
3- سطح تحصیلات مشابه داشته باشند
بهترین حالت ازدواج وضعیتی است که زن و شوهر از سطح تحصیلات برابر برخوردار باشند.
دیدگاه خانمها در اختلاف سطح تحصیلات برای ازدواج
بسیاری از خانمها با تحصیلات بالاتر همسر خود راحت تر برخورد می کنند. به طور مثال اگر تحصیلات خانم دیپلم باشد و با مردی که دارای تحصیلات لیسانس یا بالاتر است ازدواج کند ، کمتر درباره این موضوع مشکل ایجاد می شود؛ اما زمانی که این رابطه برعکس باشد، سازگاری مردان کمتر می شود.
علت ناسازگاری مردان با تحصیلات بالای زنان چیست؟
برخی از خصوصیات شخصیتی مانند سلطه طلبی، برتری جویی و قدرت طلبی در مردان بیش از زنان است.به طور کلی مردان از اینکه جایگاه پائین تری از زنان در روابط خود قرار داشته باشند احساس ناخوشایندی دارند، به همین علت معمولا در انتخاب همسر، این موضوع را در معیارهای خود قرار داده و همسری برمی گزینند که از جنبه های مختلف در سطح پائین تری از او قرار داشته باشد.
رویارویی مردان و زنان سلطه طلب
مردان سلطه طلب درصورتی که در کنار زنی قرار بگیرند که او هم دارای همین صفات باشد معمولاً با مشکلات بیشتری مواجه می شوند چراکه هیچ یک از آن ها دوست ندارند که در جایگاه پایین تری قرار بگیرند.به همین خاطر قبل از ازدواج لازم است که در مورد خصوصیات و صفات شخصیتی خود و همسرتان به شناخت و آگاهی بیشتری دست یابید. مراجعه به روانشناس کمک بسیاری در این زمینه به شما خواهد کرد.
نداشتن اختلاف سطح تحصیلات در ازدواج چه مزایایی دارد؟
به نظر متخصصان هرچه اختلاف سطح تحصیلات بین زن و مرد در زندگی مشترک کمتر باشد، رضایت بیشتر و تنش کمتری در زندگی وجود خواهد داشت.مزایای مختلفی برای همسان بودن سطح تحصیلات زوجین وجود دارد که عبارتند از:
کم شدن اختلاف در نگرش ها
سطح تحصیلات دانشگاهی تاثیر زیادی در برداشت و نگرش افراد نسبت به موضوعات مختلف زندگی دارد. افرادی که از سطح تحصیلات مشابه یا نزدیکی برخوردار هستند راحت تر می توانند در مورد مسائل مختلف زندگی با هم کنار آیند. همچنین نزدیک بودن سطح تحصیلات موجب می شود که تفریحات، سلیقه ها و علایق نیز شبیه هم شود که در این صورت کیفیت زندگی مشترک افزایش زیادی خواهد داشت.
تاثیر اختلاف سطح تحصیلی در پیشرفت درسی فرزندان
افرادی که سطح تحصیلات مشابه یا نزدیک به هم دارند زمان بیشتری را برای تحصیلات و رفع اشکالات درسی فرزندان اختصاص می دهند. فرزندان این زوجها به دلیل دریافت حمایت و کمک بیشتر، در دوران تحصیل پیشرفت بیشتری خواهند داشت.
شادی و رضایت زناشویی بیشتر
تحقیقات نشان میدهد که معمولا زوجهایی که اختلاف سطح تحصیلی کمتری دارند از زندگی مشترک خود رضایت و شادی بیشتری احساس می کنند.
تربیت بهتر فرزندان
تربیت فرزند یکی از مهمترین موضوعاتی است که اختلافات زن و شوهر را آشکار می سازد.افراد با تحصیلات بالاتر معمولا در تربیت فرزندان خود به نکات علمی بیشتری توجه می کنند و آنها را در روشهای تربیتی خود لحاظ می کنند.در صورتی که زن یا شوهر تربیت فرزند را براساس تجربه و بدون در نظر گرفتن نکات تربیتی در پیش بگیرد به احتمال زیاد دچار تعارض و اختلاف نظر با همسرش خواهد شد. اما همسطح بودن تحصیلات موجب اشتراکات بیشتر در نحوه تربیت و پرورش فرزند می شود.
معایب اختلاف سطح تحصیلات زن و شوهرها
به طور کلی هرگز اختلافات در ازدواج را نادیده نگیرید. وجود فاصله زیاد در سطح تحصیلات زوجها موجب بروز مشکلات بسیاری می شود که ناشی از تفاوت دیدگاههای آنها می شود.برخی از معایب این اختلاف عبارتند از:
بیشتر شدن سوءتفاهم ها
اختلاف سطح تحصیلات معمولا موجب افزایش سوءتفاهم ها در زندگی مشترک می شود چرا که امکان دارد فردی که دارای سطح تحصیلات پائین تری است جایگاه خود را در خانواده، پائین تر بداند. این موضوع موجب افزایش حساسیت های او نسبت به رفتارهای همسرش می شود، زیرا مدام احساس می کند که همسرش قصد تحقیر و سرزنش او را دارد.
افزایش ریسک طلاق
زمانی که سطح تحصیلات متفاوت باشد مخصوصا اگر خانم تحصیلات بالاتری داشته باشدریسک طلاق افزایش پیدا می کند.زیرا معمولا زن و شوهر طرز تفکر متفاوتی نسبت به هم دارند و این تعارض ها موجب کاهش قدرت سازگاری آنها می شود.
اختلاف در نحوه تربیت فرزندان
بیشترین آسیب در این نوع اختلافات زندگی متوجه فرزندان می شود. زوجینی که سطح تحصیلات متفاوتی دارند در تربیت فرزندان نیز دچار اختلاف نظر می شوند.این عامل موجب دوگانگی اصول تربیتی والدین می شود و فرزندان دچار سردرگمی و نداشتن هویت منسجم می شوند.
تحصیلات بالاتر = درک بالاتر؟!
سطح تحصیلات به هیچ وجه نمی تواند بیانگر درک و شعور بالاتر باشد. اساسا برای هیچ کدام از روابط انسانی نمی توان مثل رابطه ریاضی یک تعریف خطی بیان کرد که مثلا اگر سطح تحصیلات بالا باشد، درک و شعور هم بالاست، پس اگر تحصیلات پایین باشد، درک و شعور پایین است!
مسلما اینطور نیست و حتی با نگاهی به تاریخ فرهنگی مان متوجه می شویم که چند نسل پیش از ما تحصیلات مختص طبقه ثروتمند جامعه بود و هر فردی اجازه تحصیل نداشته اما در جامعه امروز که امکان تحصیل برای همه افراد زیاد است، فرصت های شغلی و درآمدزایی برای همه وجود ندارد. تا حدودی طبیعی است که بعضی افراد به خصوص پسرها، ترجیح دهند به جای اختصاص دادن وقت شان به درس خواندن، کار یاد بگیرند.
امروزه عصر مهارت است و مدرک تحصیلی چندان مهم نیست. در عین حال برخی دختران و پسران، شأن و شخصیت افراد را با میزان تحصیلات و موقعیت اجتماعی شان می سنجند؛ بنابراین باید ببینیم جایگاه «سطح تحصیلات» در روان هر فرد، کجاست و خوب است هر کس قبل از انتخاب همسر آینده اش، از خودش این سوالات را بپرسد: «چرا تحصیلات برای من مهم است؟ چون جایگاه اجتماعی خاصی را همراه می آورد یا به این دلیل که می توانم به دیگران بگویم همسرم دکتر یا مهندس است؟ شاید هم به این ترتیب قدرت بیشتری به دست می آورم! شاید هم به این علت که همه افراد فامیل من حداقل فوق لیسانس دارند، پس همسرم باید مدرکی مشابه یا بالاتر داشته باشد!»
سطح تحصیلات برای هر فردی معنی و مفهوم خاصی دارد و هنگام انتخاب همسر، فرد باید به این نکته توجه کند که «آیا این معنی و مفهومی که از تحصیلات در ذهن من است، تضمین کننده خوشبختی ام خواهد بود یا نه؟ این مدرک تحصیلی چقدر می تواند در خوشبختی من موثر باشد؟»
پس وقتی بتوانیم جایگاه و مفهوم سطح تحصیلات را در ذهن مان مشخص کنیم، آن وقت می توانیم تصمیم درستی در مورد معیار «سطح تحصیلات» در انتخاب همسر داشته باشیم. در واقع فرد باید سعی کند از تفکر غالب جامعه در مورد سطح تحصیلات خارج شود و با تفکر در این مورد به دیدگاه درستی دست پیدا کند.
نتیجه گیری
موضوع تحصیلات و مدرک تحصیلى پیش از آن که داراى تأثیر واقعى بر زندگى باشد مسأله روانى و روحى است و در بسیارى موارد نقش حقیقى در زندگى ندارد. زاویه مشکل ساز این موضوع زمانى است که زن به دلیل بالاتر بودن تحصیلات بخواهد نوعى حکمرانى و تحکم بر مرد داشته باشد. در این صورت است که برخورد شروع مى شود. ولى اگر کسى تحصیلات را براى رشد زندگى به کار گیرد، بسیار مطلوب است ولى اگر آن را وسیله افتخار و به رخ کشیدن قرار دهد مشکلاتى را ایجاد خواهد کرد. بنابراین اگر مى توانید خود را کنترل کنید و از حرف دیگران تأثیر نمى پذیرید، در این صورت این موضوع هیچ مشکلى بر سر راه ازدواج و زندگى سالم نیست. ولى باید متذکر این نکته باشید که این خصوصیت (تناسب در میزان تحصیلات و رشته تحصیلى و علمى) باید با صفات و ویژگى هاى دیگر بررسى شود.
دلایل موفق نبودن در ازدواج
2 سال پیش